به گزارش ایرنا از روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، حمید ظهرابی افزود: امسال نیز همچون سنوات قبل در نیمه دوم سال، همزمان با فصل جفت‌گیری گونه‌های شاخص که اصطلاحا آن را قوچ مستی و کل مستی می‌خوانند، سرشماری علفخواران وحشی در قرق های اختصاصی انجام شد.
وی اظهارداشت: بر اساس نتایج سرشماری‌های صورت گرفته، تعداد چهار قرق اختصاصی شامل قرق‌های دربید و علی آباد چهل گزی در استان یزد، قرق جاشلوبار در استان سمنان و قرق منصورآباد در استان کرمان مورد آماربرداری قرار گرفت و در مجموع تعداد ۶ هزار و ۹۳ راس حیوان مشتمل بر سه هزار و ۳۸۴ راس قوچ و میش و ۲ هزار و ۷۰۹ راس کل و بز شمارش شد.
ظهرابی ادامه داد: بر اساس نتایج به دست آمده، جمعیت کل و بز در سطح قرق‌های اختصاصی کشور نسبت به سال گذشته، ۲۱ درصد افزایش و جمعیت قوچ و میش در مقایسه با سال گذشته، ۱۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد و بررسی نتایج سرشماری و ارزیابی شرایط زیستگاهی، نشان دهنده عملکرد موثر قرق‌های اختصاصی و موفقیت رویکرد حفاظت با مشارکت مردمی و بخش خصوصی است که کمک زیادی نیز به سازمان حفاظت محیط زیست برای کاهش هزینه های حفاظت می کند.
وی اظهارداشت: این سرشماری ها با حضور پررنگ تر نیروهای داوطلب دانشگاهی و سمن‌های محیط زیستی، با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی، شفاف‌سازی و افزایش آگاهی و اعتماد عمومی، ایجاد ارتباط و فضای همکاری با دانشگاهیان، سمن‌ها و بهره گیری از دانش و تجارب آنها، ایجاد فضای مشارکت و وفاق و دستیابی به داده‌های دقیق‌تر انجام گرفت.
ظهرابی با اشاره به این که سرشماری به روش شمارش مستقیم که بنا برمطالعات صورت گرفته درحال حاضر بهترین روش برای شمارش گاوسانان در کشور است، صورت گرفته گفت: به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیاز برای بررسی وضعیت پارامترهای جمعیتی، فرم های به روز شده در اختیار سرگروه ها قرار گرفت و مسیرهای تعیین شده برابر مسیرهای سرشماری در سنوات گذشته طی یک روز پیمایش شد.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان در پاسخ به اینکه محتوای فرم چیست، اظهار داشت: در فرم یاد شده جزئیاتی چون مسیر مورد سرشماری به منظور پوشش‌دهی حداکثری زیستگاه، کاهش خطا و درک بهتر پراکنش گونه‌ها، ساعت مشاهده با هدف دستیابی به رفتارهای روزانه گونه‌ها، تحلیل پراکنش مکانی-زمانی، شناسایی عوامل محیطی موثر بر حضور گونه‌ها و دقت در آمار و کاهش خطاها، پایش تغییرات در طول زمان، نام گونه، تعداد گونه های بالغ نر به تفکیک زیر ۵ سال و بالای ۵ سال و نیز تعداد گونه های ماده و نابالغ به منظور بررسی سلامت جمعیت گونه‌ها، پایش تغییرات جمعیتی، کمک به برنامه ریزی حفاظت، مدیریت جمعیت‌های کوچک، شناخت رفتارهای اجتماعی و تولید مثلی ، نام محل و موقعیت جغرافیایی مشاهده گونه به منظور شناسایی زیستگاه‌های مطلوب و کلیدی، تحلیل پراکنش گونه‌ها، پایش تغییرات زیست محیطی، افزایش دقت داده‌ها، تسهیل اقدامات حفاظتی و مدیریتی و مستندسازی دقیق برای آینده و ثبت مشاهده سایر گونه‌ها یا نمایه‌های گوشتخواران درج شده است و این اطلاعات به عنوان بستری برای مدیریت پایدار تنوع زیستی و حفاظت از گونه‌های حیات وحش محسوب می‌شوند.
ظهرابی ادامه داد: در همین راستا کارشناسان دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش معاونت محیط زیست طبیعی مطابق با شرح وظایف ساختاری خود، نسبت به جمع آوری نتایج سرشماری از استان‌های یاد شده اقدام کرده، نتایج سرشماری را برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی و حفاظتی و نیز تصمیم گیری درخصوص نحوه تسهیم ظرفیت‌های قابل بهره‌برداری، تجزیه و تحلیل می کنند.
قرق‌های اختصاصی
به گزارش ایرنا، بر اساس ماده ۹ آیین نامه اجرایی قانون شکار و صید (مصوب ۱۳۴۶/۱۰/۲۹ هیات وزیران و اصلاحیه ۱۳۷۴/۱/۳۰)، قرق اختصاصی به محدوده‌ای از جنگل، مرتع، آب، آب بندان، کوهستان و زمین‌هایی بایر یا دایر اطلاق می‌شود که امتیاز شکار و صید در آن محدوده، با رعایت حقوق اشخاص و مقررات مربوط به حفظ و تکثیر و بهره‌برداری از حیوانات قابل شکار و صید پس از موافقت مقامات صلاحیت دار وزارت منابع طبیعی(وزارت جهاد کشاورزی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری) از طرف سازمان حفاظت محیط‌زیست برای مدت معین به اشخاص حقوقی یا حقیقی واگذار می شود.
بر اساس تعریف محدوده قرق اختصاصی در آئین‌نامه حقوق و تکالیف دارندگان قرق‌های اختصاصی مصوب شورای‌عالی حفاظت محیط‌زیست(۱۳۹۵/۶/۱۸)، محدوده‌ای از زیستگاه‌های طبیعی خارج از مناطق چهارگانه موضوع بند (الف) ماده ۳ قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست(پارک ملی، اثر طبیعی ملی، مناطق حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش) که پس از اخذ موافقت اولیه (وزارت جهاد کشاورزی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری) و سازمان حفاظت محیط‌زیست، توسط شورای‌عالی حفاظت محیط‌زیست به عنوان قرق یا شکارگاه اختصاصی تصویب می شود.
برای نخستین بار در سال ۱۳۹۵ مجوز رسمی فعالیت پنج ساله سه قرق اختصاصی در استان های یزد و کرمان به اشخاص حقیقی و حقوقی واگذار شد، پس از آن در سال ۱۳۹۶ نیز صدور مجوز فعالیت یک قرق اختصاصی در یزد صادر شد. البته افزایش تعداد این قرق ها جزو برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست است.
کل و بز
کَل و بُز گونه‌ای از بز کوهی است. نرها که کَل نامیده می‌شوند، شاخ‌های بلند و شمشیر مانندی دارند که هر گره از آن نمایانگر سن و سال آن است. گستره زیستی این پستاندار از اروپا و آسیای صغیر تا آسیای میانه و خاورمیانه را شامل می‌شود. این حیوان جد بز اهلی است و در نتیجه بز اهلی هم از نظر علمی زیرگونه ای از کل و بز محسوب می‌شود.
تا اوایل دهه ۱۳۶۰ دسته‌های بزرگی از این حیوان در بیشتر مناطق کوهستانی ایران مشاهده می‌شد اما به علت شکار با سلاح، تله‌گذاری در اطراف چشمه‌ها و گرفتن آنها توسط سگ، در سال‌های اخیر جمعیت آن در بیشتر زیستگاه‌های کشور به شدت روبه کاهش گذاشته و در بسیاری از مناطق نیز جمعیت این گونه به صفر رسیده است.
پلنگ و گرگ مهم‌ترین دشمنان طبیعی کل و بز بالغ هستند، البته با توجه به کاهش شدید جمعیت آهو و از بین رفتن زیستگاه‌های دشتی ، یوزپلنگ نیز کل و بز شکار می کند.
قوچ و میش
قوچ و میش سرده‌ای از پستانداران هستند که متعلق به خانواده گاوان و زیرخانواده بزیان هستند، گوسفند اهلی از مهم‌ترین گونه‌های این سرده است. این حیوانات عموماً به صورت گروهی و گله‌ای زندگی می‌کنند و شامل هفت گونه به همراه تعداد زیادی زیرگونه هستند که به جنس نر قوچ و ماده میش گفته می شود.
شاکر بی رویه ، تخریب زیستگاه ها و سگ های گله بزرگترین تهدید این گونه ها در طبیعت هستند.
نظر شما