به گزارش ایرنا، هنر سفالگری در ایران قدمتی دیرینه دارد و از پیش از تاریخ تاكنون در نواحی سكونت انسان یافت شده و همراه با نوع زندگی با تحول همراه بوده است، قدیمی‌ترین خط نوشته‌ها، مجسمه‌ها، گرافیك‌های دیوارنوشته از جنس سفالین بوده به گونه ای كه می توان این هنر را مادر هنرهای تجسمی دانست.
ظرف های سفالی، شاید یكی از قدیمی‌ترین ساخته‌های دست آدمی باشد ، در گذشته های دور انسانها برای نگهداری آب و غذا اقدام به ساخت ظروفی از گل می كردند كه با گذشت زمان و گسترش زندگی ،سفالگری هم تكامل یافت و شكل و رنگ سفال ها تغییر و ساخته های دست بشر از گل نسبت به گذشته تفاوت زیادی پیدا كرد .
سفالگری به عنوان هنری سنتی اصول فنی خود را از گذشت های دور تا به امروز حفظ كرده است و نه تنها زندگی اجتماعی دوران های مختلفی از تاریخ را نشان می دهد بلكه ابزاری برای شناساندن تمدن اقوام مختلف بشری در طول تاریخ بوده است ، هرملتی از اشكال و نشانه های مربوط به دوره خود برای تزئین سفال بهره گرفته است .
قدمت سفالینه ها در ایران به بیش از 10 هزار سال می رسد و قدیمی‌ترین چرخ سفالگری و كوره پخت سفال در جهان در تپه سیلك كاشان پیدا شده و كهن ترین ظرف یافته شده در كشور ، ظرف سیاه دود آلودیست كه همانند قدیمی‌ترین ظروف سفالی است.
نخستین ظرف های سفالی كه با تاریخ آن به دست آمده متعلق به هزاره چهارم پیش از زایش مسیح است كه در میانرودان یافت شده‌است.
'ایرج گلزاری جمیل ' یكی از هنرمندان ایرانی در كیش است كه با گذشت بیش از 30 سال از زندگیش در هنر سفالگری هنوز به این هنر علاقه مند است و تلاش می كند با نوآوری در این هنر ، فرهنگ ایران زمین را به دیگر كشورها معرفی كند .
به اعتقاد وی سفالگری از هنرهایی است كه سینه به سینه و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است و بسیاری برای ارامش روح به این هنر روی می آورند .
وی متولد سال 59 در خانواده ای هنرمند و هنردوست در همدان متولد و از شش سالگی با بوی خوش گل رس آشنا شده و پس از گذشت سالیان متمادی هنوز احساس و عشق به خاك را از دست نداده است .
گلزاری از 9 سالگی وارد دنیای لعاب شده و نزد عموی خود در لالجین همدان سفال را فرا گرفته است .
رشته دانشگاهی وی شیشه بوده اما هیچگاه موفق به اتمام تحصیلات دانشگاهی نشده و برای یادگیری بیشتر هنرسفالگری به تركیه سفر كرد، وی موفقیت خود در این رشته هنری را مدیون استاد ' هما وفائی ' می داند چرا كه در ایجاد نوآوری و نو آفرینی كمك زیادی به وی كرده است .
گلزاری عضو انجمن هنرمندان سفالگران ایران و عضو افتخاری انجمن هنری سفال لالجین است و نمایشگاه های متعددی در داخل و خارج از كشور برگزار كرده است .
به گزارش ایرنا ، آثار تولیدی این هنرمند برای سفالگران و هنرمندان داخلی و خارجی آشناست ، دستهای گلزاری از كودكی با هنر سفال آشنا شده و به دلیل بیماری صعب العلاج كه داشته و با توجه به شرایط آب و هوای گرم از 8 سال پیش جزیره كیش را برای زندگی انتخاب كرده است ، دوری از زادگاه اصلی، وی را از این هنر دور نكرده و توانسته با نو اوری خاص این هنر را در جزیره كیش زنده كند .
وی برای اولین بار در جزیره زیبای كیش هنر سفالگری را به گونه ای نو شروع كرده و با تدریس این هنر در فرهنگسرای سنایی تلاش كرد تا از ظرفیت های فراوان این جزیره از جمله گل مارن برای تولید آثار هنری بهره بگیرد.
گل مارن گلی مرغوب حاوی مواد معدنی است كه برای گل تراپی یا گل درمانی ، تسكین دردهای استخوانی و همچنین درمان بیماریهای پوستی از آن استفاده می شود .
ایرج گلزاری در مورد نحوه استفاده از گل مارن در هنر سفالگری در گفت وگو اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت : با روشی سنتی خاك را به مرحله بهره برداری رساندم ، گل مارن كیش نه تنها برای سفالگری مرغوب است بلكه به دلیل وجود مواد معدنی غنی برای درمان بیماری از آن استفاده می شود .
وی افزود : برای نخستین بار از خاك مرجانی جزیره سفال تهیه شد و توانستم آن را به مهد نوعی جدید از سفال تبدیل كنم و شاید به جرات می توان گفت امروز كیش یكی از مراكز مدرن سفال درایران و جهان معرفی شده است .
این هنرمند كیشوند گفت : سفال به دلیل شكنندگی ،كمترتوسط گردشگران در كیش خریداری می شود اما استقبال خوب كیشوندان نسبت به یادگیری سفالگری با گل كیش مرا بر آن داشت تا بحث آموزش این هنر را در فرهنگسرای سنایی پیگیری كنم و با حمایت معاونت فرهنگی و اجتماعی منطقه آزاد كیش اقدام به برگزاری كلاس های آموزشی كردم ، بیشتر مشتریان سفال های تولیدی از ساكنان كیش هستند.
وی اضافه كرد : با تحقیقاتی كه انجام دادم متوجه شدم دمای پخت گل مارن 1100درجه است واین مستلزم تعریف حرارتی خاص بود تا سفال كه در این دما است ترك نخورد .
گلزاری با بیان اینكه 50 قطعه سفال با بهره گیری از این گل جهت برگزاری نمایشگاه سفالینه های كیش تولید شده افزود: تمام تلاش من معرفی سفال كیش به عنوان سفال مدرن همراه با نو آوری بوده است .
گلزاری در مورد نو آوری بكار گرفته در این هنر گفت : مواد تشكیل دهنده درهر قسمت از خاك جزیره متفاوت است ، با فرآوری خاك كیش و حذف نكردن صدف و مرجان در گل مارن كه هرچند بحث چالش فرم سفال نیز مطرح است تلاش كردم سفالی تولید شود كه نمادی از كیش باشد .
وی به حمایت های خوب معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه ازاد كیش در ایجاد انگیزه برای ادامه كار و محیط زیست برای تهیه گل مورد نیاز اشاره كرد و به ایرنا گفت : بسیاری از مرغوبیت خاك و گل مارن كیش آگاه نیستند ، می توان از این ظرفیت برای در آمد زایی استفاده كرد ، چندین بار سفال ها را به دبی فرستادم ، آنها علاقه مند به خرید گل كیش برای اموزش سفالگری با این نوع گل كه ایستایی و قدرت مانور برای سفالگر بر روی چرخ سفالگری را دارد هستند، ما به راحتی می توانیم علاوه بر تولید سفال مدرن ، هنر سفالگری ، لعاب كاری و سرامیك را به دیگر كشورها معرفی كنیم .
هنرمند سفالگر جزیره كیش با ابراز تاسف از اینكه هنر سفال چون برخی هنرها دچار بی تفاوتی شده است اظهار كرد : مردم به خوبی این هنر را نمی شناسند ، می توان گفت كه سفال ایران خود را باخته است و قدرت رقابت با تولیدات خارجی را ندارد .
وی یكی از مشكلات در این عرصه را كمبود هنرمند تحصیلكرده و دانشگاهی در این عرصه دانست و افزود : سفالگران محدودی كه از قدیم به هنر اشتغال داشته اند از تحصیلات دانشگاهی برخوردارند و نوگرایی در آثار تولیدی كمتر مشاهده می شود ، امروزه تعداد كسانی كه دارای تحصیلات دانشگاهی هستند بیشتر شده است و این یعنی امیدواری برای ارتقا هنر سفالگری.
گلزاری هنر سفالگری را نیازمند پوست اندازی دانست و گفت : تا زمانی كه هنر سفال در حد تولید كاسه و بشقاب تعریف شود نمی توان انتظار رقابت در بازار را از آن داشت ، ما در تولیدات خود نیازمند نو آوری هستیم ، من به استفاده از خاك بیش از حد و همچنین خط تولید و نزدیكی ان به كوره های سنتی و استفاده از سرب در لعاب سنتی نقد دارم .
وی در پاسخ به این سوال كه تولیدات خود را تا كنون به فروش رسانده است اظهار كرد : تا چندی پیش سفال ها را از كیش به كشورهای دبی ، تركیه برای حضور در نمایشگاه ها ارسال كردم و علاقه مندان زیادی هم داشت اما به دلیل بیماری و همچنین هزینه های تولید نتوانستم فعالیت خود را ادامه دهم .
گلزاری با بیان اینكه به دنبال كسب عنوان و یا در آمد از هنر نیستم گفت : هنر به نوعی با خون من عجین شده است وامروز هویت من در این هنر قرار گرفته است .
وی در پایان حمایت از این صنعت و هنرمندان ، نو آوری همراه با بهره مندی از دانش روز، بازاریابی در سطح جهانی ، آموزش این هنر به نسل جوان ، تلفیق هنر سنتی با ابزار و دانش جدید را از راه های ارتقا این هنر دانست .
كارگاه و نمایشگاه 50 قطعه از سفالینه های كیش ( از فراوری گل سفالگری تا لعاب دهی سفال ) امروز چهارشنبه از 9 صبح تا 21 شب در فرهنگسرای سنایی دایر و ورود به این نمایشگاه برای عموم ازاد است .
گزارش از : مریم زبان دان
1630**1641 /1484
كیش - ایرنا- هنر سفالگری ایران برای رقابت در بازارهای جهانی نیازمند نوآوری است، تركیب یك هنر قدیمی با نوآوری جدید و خلاقانه نه تنها میراث فرهنگی و هنری یك كشور را حفظ می كند بلكه با تولیدات تازه سفیری برای معرفی فرهنگ و هنر آن كشور در خارج از مرزهاست.
