دكتر عزت الله رئیسی اردكانی شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: هم اینك میزان غلظت نمك در خلیج فارس 40 هزار میلی گرم در لیتر است كه برای اشباع شدن و تبدیل آن به توده های نمك، باید میزان غلظت به 320 هزار میلی گرم در لیتر برسد كه به دلایل مختلف امكان ندارد.
رئیسی اردكانی كه مجله علمی هیدروژئولوژی (Hydrogeological Journal) او را به عنوان پدر هیدرولوژی آب های زیرزمینی در ایران معرفی كرده است، اظهار كرد: میزان غلظت نمك در دریای عمان و اقیانوس هند كه به خلیج فارس مرتبط هستند حدود 35 هزار میلی گرم در لیتر است كه رقمی كمتر از غلظت نمك خلیج فارس است و در همین حال، تبادل آب با اقیانوس سبب می شود كه غلظت نمك در خلیج فارس كمتر شود.
وی ادامه داد: آب اقیانوس هند از تنگه هرمز وارد خلیج فارس می شود و با گذر از نوار ساحلی ایران و انتهای خلیج فارس در مسیر ساحل جنوبی ادامه مسیر پیدا می كند و در نهایت از تنگه هرمز خارج می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز گفت: هر دو سال یكبار این انتقال به صورت كامل انجام می شود و آب خلیج فارس تجدید می شود بنابراین نگرانی درباره این كه خلیج فارس به دریاچه شوری كه توده های نمك در آن برجای بماند، وجود ندارد.
رئیسی اردكانی اظهار كرد: بنا بر آمار در دسترس مربوط به سال 2013 میلادی، در حالی كه كشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس پنج میلیون متر مكعب آب در این سال برداشت و شیرین كردند، جمهوری اسلامی ایران كمتر از یك میلیون مترمكعب آب در این مدت برداشت كرده است و البته كشورمان برنامه وسیعی برای برداشت آب از خلیج فارس با این هدف دارد.
این استاد دانشگاه گفت: بنا بر داده های علمی پیش بینی می شود كه میزان شوری آب خلیج فارس در سال 2050 میلادی از 40 هزار میلی گرم در لیتر در مقطع كنونی به 42 هزار میلی گرم در لیتر افزایش یابد كه این رقم تا 320 هزار میلی گرم نمك در لیتر كه باعث تشكیل توده های نمك در این آبراهه بین المللی می شود، فاصله زیادی خواهد داشت.
رئیسی كه در سال 94 به عنوان استاد نمونه كشور در رشته آبیاری معرفی شد، اظهار كرد: تا زمانی كه كار مطالعاتی علمی دقیق و مبتنی بر داده ای در این زمینه صورت نگرفته باشد، منطقی نیست كه بهره برداری از منابع آبی خلیج فارس را در كشورمان متوقف كنیم.
این استاد دانشگاه شیراز گفت: هم اینك كشورهای حاشیه خلیج فارس همچون كویت، عربستان، امارات متحده عربی و ... در حال برداشت مقادیر زیادی آب از خلیج فارس با هدف شیرین كردن و بهره برداری از آن هستند.
رئیسی ادامه داد: نمی توان در شرایطی كه این كشورها در حال بهره برداری از منابع آبی خلیج فارس برای پیشرفت هستند، ما با اتكا به تحلیل های غیرعلمی خود را از این منابع محروم كنیم و اگر قرار است حركتی در صیانت از منابع آبی خلیج فارس صورت گیرد، باید همه كشورهای این آبراهه بین المللی در آن مشاركت كنند.
** ملاحظات زیست محیطی در استفاده از آب شیرین كن ها
این عضو هیات علمی دانشگاه در عین حال توجه به ملاحظات زیست محیطی در بهره برداری از تاسیسات آب شیرین كن را خواستار شد و گفت: همه كشورهای منطقه باید با رعایت مسائل فنی، زمینه وارد شدن آسیب كمتر به چرخه حیات در خلیج فارس را فراهم كنند.
وی ادامه داد: یكی از مسائلی كه در ارتباط با آب شیرین كن ها مطرح است، استفاده آنها از سوخت های فسیلی است و این كه از این طریق هوا را آلوده می كنند كه از این نظر این تاسیسات با تاسیسات تولید برق ندارند چرا كه آنها هم از سوخت فسیلی استفاده می كنند.
رئیسی گفت: تاسیسات آب شیرین كن و نیروگاه های تولید برق با سوخت فسیلی هر دو اثرات یكسانی بر محیط زیست دارند، مگر این كه آن ها به سمت انرژی خورشیدی سوق یابند.
این پژوهشگر نمونه كشور در سال 92 ادامه داد: از سوی دیگر، در محل خروج پساب آب شیرین كن ها، درجه حرارت آب به طور موضعی بالا می رود كه كاهش اكسیژن آب و افزایش شوری آب در آن منطقه محدود را به دنبال دارد كه این مساله بر زندگی جانوران دریایی و ماهیان در آن محدوده اثرگذار است.
رئیسی گفت: زمانی كه آب با موج دریا تغییر مكان پیدا می كند، اثراتی مانند افزایش دما و شوری آب در یك نقطه از دریا كاهش می یابد و خسارت وارده به محیط زیست بیشتر در نزدیكی تاسیسات آب شیرین كن است.
این استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: اگر قرار است كه به خاطر آثار زیست محیطی آب شیرین كن ها، آبی از خلیج فارس برداشت نشود، باید همه كشورهای حاشیه این آبراهه بین المللی این گونه عمل كنند و كمیته ای بین المللی در این زمینه شكل گیرد؛ نه این كه در كشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس با برداشت زیاد آب كشورشان را بسازند و ما به تنهایی خود را از این موضوع محروم كرده باشیم.
** دیدگاه دیگر: تبدیل خلیج فارس به كوه نمك در 30 سال آینده
استاد دیگر دانشگاه شیراز كه مسئولیت مركز پژوهش های جوی و اقیانوسی این دانشگاه را برعهده دارد، دیدگاهی دیگر در این زمینه دارد.
دكتر سیدمحمدجعفر ناظم السادات 12 مردادجاری در حاشیه آیین رونمایی از نخستین پایگاه نگرش سیستمی به پدیده های وابسته به اقلیم، منابع آب، كشاورزی، پوشش گیاهی، اتمسفر و اقیانوس در دانشگاه شیراز گفت: هم اینك كشورهای عربی حوزه خلیج فارس در حال بهره برداری بی رویه از این آبراهه بین المللی برای شیرین كردن آب دریا هستند و باید دولت با در پیش گرفتن راهكارهایی، این كشورها را متقاعد كند تا به پیمان های بین المللی بپیوندند.
وی اظهار كرد: اگر وضعیت بی رویه كنونی در شیرین كردن آب خلیج فارس ادامه یابد، موجب كاهش بارندگی ها و نابودی محیط زیست آن خواهیم بود و شاید 30 سال دیگر به جای خلیج فارس، باید از كوه نمك سخن بگوییم.
استاد بخش مهندسی آب دانشگاه شیراز گفت: محیط زیست كشورهای منطقه و به ویژه میزان بارش در این كشورها از جمله ایران به خلیج فارس پیوند خورده است.
وی گفت: در اثر شیرین كردن آب دریا، خلیج فارس بیش از حد شور می شود و بر اساس پژوهش های صورت گرفته، شیرین كردن یك لیتر از آب دریا، كاهش 10 لیتری در بارندگی مناطق اطراف خواهد داشت.
ناظم السادات گفت: اشتباه گذشته در برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی را نباید در ارتباط با دریای خزر و خلیج فارس تكرار كنیم و باید توجه داشت كه هر گونه بهره برداری بی رویه از این آب ها منجر به كاهش بارش و گرم شدن هوا خواهد شد.
وی با بیان این كه ناوگان نظامی خارجی، محیط زیست خلیج فارس را نشانه گرفته است، گفت: به دولت پیشنهاد می كنیم كه با كشورهای عربی برای حفظ محیط زیست خلیج فارس وارد مذاكره شود.
2027 /1876
شیراز- ایرنا- استاد دانشگاه شیراز با ضروری خواندن مطالعات علمی درباره پیامدهای برداشت آب از خلیج فارس با هدف شیرین كردن آن گفت: بنا بر داده های علمی، تبدیل خلیج فارس به كوه نمك در اثر شیرین كردن آب دریا غیرممكن است.
