در اين گفت و گو كه در شماره چهارشنبه 27 مرداد 1395 خورشيدي با رييس پارك علم و فناوري گيلان و مديرعامل شركت دانش‌بنيان طلايه‌داران صنعت انتشار يافته است، مي خوانيم: امروزه هر موسسه و شركت دانش‌بنياني براي ورود به رقابت‌هاي بين‌المللي نيازمند كسب برخي توانمندي‌ها در عرصه علم و فناوري است؛ به عبارتي با كسب اينگونه توانمندي‌ها مشخص مي‌شود كه يك كشور شرايط ورود به برخي رقابت‌هاي جهاني را دارد يا خير.
حال با توجه به اينكه توانمندي‌هاي علم و فناوري اغلب در ساختار علم و دانش تعريف مي‌شود از اين‌رو اين توانمندي‌ها به 3 دسته فناوري‌هاي پيشرفته «هاي‌تك»، فناوري‌هاي متوسط «مديوم تك» و فناوري‌هاي سطح پايين «لو تك» در عرصه بين‌المللي تقسيم مي‌شوند.
با اين وجود براي حركت از فناوري‌هاي «لو تك» به سمت فناوري‌هاي «هاي‌تك» شاهد برخي تغييرات خواهيم بود كه يكي از مهم‌ترين آنها تغيير ارزش‌آفريني فناوري‌هاست؛ اين تغييرات زماني به وجود خواهد آمد كه بتوان در حجم كوچكي از فضاي فيزيكي به ارزش افزوده بالايي دست يافت كه خلق اين ارزش‌آفريني تنها در قالب شركت‌هاي دانش‌بنيان امكان‌پذير است.
از اين‌رو با توجه به ويژگي‌هاي منحصر به فردي كه در فناوري‌هاي پيشرفته وجود دارد شركت‌هاي دانش‌بنيان براي ورود به عرصه‌هاي اقتصادي در درجه نخست بايد به پايه‌هاي علمي تخصص مورد نظر مجهز باشند چراكه شركت دانش‌بنياني مي‌تواند در عرصه رقابت باقي بماند كه روزبه‌روز سطح فناوري‌هاي خود را ارتقا دهد و زماني ماندگاري شركت‌هاي دانش‌بنيان تضمين خواهد شد كه بتواند فناوري‌هاي خود را با توجه به نياز جامعه بالا ببرد.
براي ارزيابي نياز جامعه به استفاده از فناوري‌ها توجه به زمان حال و آينده يكي از ضروريات است به گونه‌اي كه بايد نيازهاي حال جامعه را رفع و راه‌هاي رفع نياز جامعه را براي آينده پيش‌بيني كرد؛ موضوعي كه امروز از آن به عنوان «آينده‌پژوهي فناوري» ياد مي‌شود.
به عبارتي براي پيش‌بيني آينده ابتدا بايد شبيه‌سازي‌هاي لازم انجام شود و مدل‌هاي مناسبي براي آن طراحي كرد. در اين قالب شركت‌هاي دانش‌بنيان نياز حال جامعه را رفع خواهند كرد و براي آينده پيش‌بيني‌هاي لازم را در نظر خواهند گرفت كه تنها با تكيه بر فناوري‌هاي نوين مي‌توان به اين پيش‌بيني‌ها دست يافت.
**محورهاي قدرت فناوري
مجيد متقي‌طلب، رييس پارك علم و فناوري گيلان با اشاره به اينكه توانمندي و كاربرد فناوري در هر كشور متفاوت است به صمت گفت: اغلب توانمندي هر كشوري در ميزان تامين نياز جامعه با استفاده از فناوري براساس فعاليت شركت‌هاي دانش‌بنيان براي هر كشور سنجيده مي‌شود. براي شناسايي ميزان قدرت هر كشور در دستيابي به فناوري‌ها 16 محور قدرت فناوري براي آن در عرصه بين‌الملل تعريف شده است به اين صورت كه تمامي كشورها در 3 دسته 1 تا 5، 5 تا 9 و 9 تا 16 قرار مي‌گيرند. كشورهايي كه موفق به كسب تمامي 16 محور قدرت فناوري شوند به عنوان كشورهاي پيشرفته شناخته مي‌شوند. از آنجايي كه دستيابي به فناوري‌هاي پيشرفته تنها در سايه تلاش شركت‌هاي دانش‌بنيان ممكن است از اين‌رو با جمع‌بندي فعاليت شركت‌هاي دانش‌بنيان هر كشوري، قدرت آن كشور مشخص مي‌شود.
متقي‌طلب با بيان اينكه كشورمان با آنچه در شاخص‌هاي بين‌المللي براي تجاري‌سازي فناوري مشخص شده، فاصله زيادي دارد، افزود: براي كم كردن فاصله تبديل پژوهش‌ها به فناوري و تجاري‌سازي فناوري بايد سرمايه‌گذاري بيشتري انجام دهيم و بتوانيم زيرساخت‌هاي لازم را فراهم و از همه مهم‌تر بايد فرهنگ‌سازي كنيم.
رييس پارك علم و فناوري گيلان در پاسخ به اين پرسش كه آيا صنايع كشور آمادگي پذيرش فناوري‌هاي پيشرفته شركت‌هاي دانش‌بنيان را دارند؟ تصريح كرد: براي بررسي اين موضوع بايد به چند موضوع كليدي ديگر توجه كرد: در درجه نخست بايد ميزان آمادگي فناوري‌هاي پيشرفته كشور را با ديگر كشورها سنجيد و در مراحل بعد ميزان آمادگي سرمايه‌گذاري و صنعتي براي پذيرش ديگر مقوله‌ها در نظر گرفته شود. درواقع براي استفاده از فناوري‌هاي پيشرفته در صنايع بايد 3 ضلع آمادگي فناوري، سرمايه‌گذاري و شرايط صنعتي را در نظر گرفت و اين در حالي است كه مسئولان و فعالان حوزه علم و فناوري بر اين موضوع تاكيد دارند كه فناوري‌هاي كشور را ارتقا دهيم و از سويي بر اين عقيده هستند كه بايد بايد فناروي‌هاي كشور كاربردي شود. حال توجه به اين موضوعات لازم است اما كافي نيست چراكه ابتدا بايد صنايع و سرمايه‌گذاران كشور آمادگي پذيرش فناوري‌هاي جديد را داشته باشند.
به گفته متقي‌طلب اگر تجاري‌سازي فناوري در كشور به كندي پيش مي‌رود نبايد اين ايراد تنها متوجه پژوهشگران و فناوران شود و سرمايه‌گذاران و صنعتگران نيز در اين امر دخيل هستند چراكه به جاي سرمايه‌گذاري براي استفاده از فناوري روز در شركت‌هاي دانش‌بنيان به دنبال راه‌هاي سودآور بدون زحمت هستند.
**جذب فناوري در صنايع نوپا و مادر
اميرعباس اختياري، مديرعامل شركت دانش‌بنيان طلايه‌داران صنعت فرآيند با اشاره به اينكه اصطلاح دانش‌بنيان بدون در نظر گرفتن فناوري‌هاي پيشرفته براي شركت‌هاي دانش‌بنيان مفهومي نخواهد داشت به صمت گفت: مسير رشد شركت‌هاي دانش‌بنيان با ميزان دستيابي به فناوري‌هاي نوين شناسايي مي‌شود و از طرفي فناوري‌هاي نوين يكي از مهم‌ترين زيرساخت‌هاي صنايع به شمار مي‌رود. درحال‌حاضر هزينه‌هاي پرسنلي در صنايع نسبت به سال‌هاي گذشته بيشتر از ساير هزينه‌ها بازده توليد را تحت تاثير قرار داده و با توجه به اينكه فناوري‌هاي نوين سهم بسزايي در كاهش هزينه‌هاي سربار، بالابردن افزايش ظرفيت و دقت در توليد دارد از اين‌رو الزام استفاده از فناوري‌هاي نوين در صنايع بيشتر احساس مي‌شود.
مديرعامل شركت دانش‌بنيان طلايه‌داران صنعت فرآيند با تاكيد بر اينكه بايد فناوري‌هاي نوين كشور را بومي‌سازي كنيم، افزود: يكي از فلسفه‌هاي تشكيل شركت‌هاي دانش‌بنيان زمينه‌سازي جذب فناوري‌هاي نوين براي بومي‌سازي آن در صنايع كشور است. تا زماني كه فناوري‌هاي نوين وارد كشور مي‌شود و ما نتوانيم بستر و زيرساخت اين نوع فناوري‌ها را براي بومي‌سازي در كشور فراهم كنيم نمي‌توان به قابليت جذب فناوري‌هاي نوين شركت‌هاي دانش‌بنيان در صنايع كشور اميدوار بود و همواره بايد طعم تجربه تلخ صنايع خودروسازي را بچشيم و از فناوري كشورهاي ديگر باز خواهيم ماند.
او با اشاره به انواع جذب فناوري‌هاي نوين در صنايع تصريح كرد: برخي صنايع در دنيا مانند صنايع نانو، بايو و... جزو صنايع نوپا محسوب مي‌شوند از اين‌رو با توجه به شاهراه ارتباطي گسترده‌اي كه در دنيا براي اينگونه صنايع ايجاد شده امكان سوار شدن بر موج جديد فناوري در كشورمان مانند ديگر كشورها فراهم شده و موسسات و شركت‌هاي دانش‌بنيان نوپاي بسياري در اين حوزه‌ها مشغول فعاليت هستند و به دستاوردهاي خوبي رسيده‌اند كه مي‌توان پايه جديدي از اين نوع صنايع را در كشور به وجود آورد.
اختياري افزود: از سويي برخي از صنايع مادر كشور هستند كه در رده صنايع قديمي مانند هوا فضا قرار مي‌گيرند كه براي دستيابي به فناوري‌هاي نوين در اين حوزه بايد زيرساخت‌هاي قبل را به شكلي پايه‌ريزي كنيم كه بتوانيم به سطح مطلوب ارتقاي فناوري در اين صنايع برسيم. در صنايع مادر قديمي بايد زيرساخت‌ها و زمينه جذب سرمايه‌گذاري فراهم شود تا بتوان به نوآوري‌هاي جديدي در اين صنايع دست يافت.
*منبع: روزنامه صمت
**گروه اطلاع رساني**9370**2002
تهران- ايرنا- روزنامه صمت در صفحه صنعت و پژوهش در گفت و گو با مجيد متقي طلب و اميرعباس اختياري به بررسي نقش فناوري هاي پيشرفته در رونق كسب و كار شركت هاي دانش بنيان پرداخت.
