دستاوردهای بخش كشاورزی در دولت یازدهم

به گزارش وزارت جهاد كشاورزی، ترویج و بكارگیری اصول صحیح مهندسی در كشاورزی، بهره گیری از ارقام و بذور اصلاح شده، پربازده و مقاوم، بكارگیری روش های به زراعی سازگار با تغییرات اقلیم، توسعه سامانه های آبیاری نوین، توسعه مكانیزاسیون، تامین به موقع نهاده های باكیفیت و استاندارد، تجهیز و نوسازی اراضی، انتقال آخرین یافته های علمی و تحقیقاتی به مزارع از اقداماتی بوده كه برای افزایش بهره وری در بخش كشاورزی به انجام رسیده است.
افزایش تولیدات كشاورزی و بهبود امنیت غذایی با اتكا به تولید داخلی، افزایش سطح حمایت های عمومی دولت از كشاورزان و تولید، رونق اقتصاد، توسعه و تجارت محصولات كشاورزی، ایجاد ظرفیت های جدید تولید محصولات كشاورزی و حفاظت، احیا و پایداری منابع طبیعی را مهمترین اقدام های بخش كشاورزی در دولت یازدهم است.

** افزایش تولیدات كشاورزی و بهبود امنیت غذایی با اتكا به تولید داخلی
با همت كشاورزان و حمایت های همه جانبه دولت تدبیر و امید و افزایش تولید، صادرات و كاهش واردات محصولات كشاورزی، این بخش در سال 1394 رشد اقتصادی 5.4 درصدی را تجربه كرد و تراز غذای كشور از منفی هشت میلیارد و 100 میلیون دلار در سال 1392 به منفی سه میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 1394 بهبود یافت و از خروج چهار میلیارد و 700 میلیون دلار ارز كشور در شرایط تحریم جلوگیری شد.
سهم بخش كشاورزی در ارزش افزوده فضای كسب و كار كشور 32.6 درصد است كه با اتخاذ تدابیر راهبردی و طراحی و اجرای برنامه های كاربردی با رویكرد افزایش بهره وری، تولید محصولات كشاورزی در دولت یازدهم با رشدی 15.4 درصدی از حدود 97 میلیون تن در سال 1392 به بیش از 112 میلیون تن در سال 1394 افزایش یافت و پیش بینی می شود تولید محصولات كشاورزی در سال 1395 به 117 میلیون تن افزایش یابد.
ارزش تولیدات كشاورزی در سال 1392 نزدیك یك بیلیارد و 510 هزار میلیارد ریال بود كه به دو بیلیارد و 100 هزار میلیارد ریال در سال 1394 (معادل 77 میلیارد دلار)افزایش یافت.
در پی افزایش تولید محصولات كشاورزی خوشبختانه مواد غذایی مورد نیاز كشور از تولیدات داخلی تامین می شود.
همچنین تاثیر تامین نهاده های با كیفیت، توسعه مكانیزاسیون و اقدامات فنی مهندسی در افزایش تولید گندم در كشور، میزان خرید تضمینی كالای اساسی گندم كشاورزان از چهار میلیون و 800 هزار تن در سال 1392، به هشت میلیون و 80 هزار تن در سال 1394 افزایش یافت.
تاكنون بیش از 11 میلیون و 200 هزار تن گندم از كشاورزان خریداری شده كه این میزان خرید در مقایسه با سال 1392 نزدیك 6 میلیون و 400 هزار تن بیشتر است.
بنابراین با تامین و بكارگیری بذرهای كیفی و همچنین انتقال زمان كشت از بهار به پاییز (استفاده از آب سبز)، توسعه مكانیزاسیون،كشت نشایی و... تولید چغندرقند از 3.4 میلیون تن در سال 92 با رشد 65 درصدی به 5.6 میلیون تن در سال 94 افزایش یافته و شكر استحصالی از چغندر قند و نیشكر نسبت به سال 92 حدود 380 هزار تن رشد داشته است.
بیش از یك میلیون و 500 هزار تن شكر در سال 94 در كشور تولید شد كه با این میزان تولید علاوه بر دستیابی كشور به ركورد بی سابقه تولید،65 درصد نیاز شكر كشور در عمل به سیاست های اقتصاد مقاومتی در داخل تامین شده و واردات شكر در سال 94 نسیبت به سال قبل از آن 37 درصد كاهش یافته است.
از دیگر اهداف وزارت جهاد كشاورزی دولت یازدهم توسعه كشت و تولید دانه های روغنی در داخل و كاهش وابستگی كشور به واردات، طرح كشت كلزا در تناوب با گندم در حال اجرا را می توان نام برد كه با توسعه كشت دانه های روغنی بویژه كلزا در برنامه ای 10 ساله كشور به خودكفایی 70 درصدی در تولید روغن دست پیدا می كنیم.
با تولید 67 هزارتن دانه روغنی كلزا در سال زراعی جاری در مقایسه با سال قبل 30 درصد افزایش داشته ایم.
تولیدات زراعی از 68 میلیون تن در سال 92 به 81 میلیون تن در سال 94، تولیدات باغی از 16 میلیون تن در سال 92 به 17 میلیون تن در سال 94 ،تولیدات دام و طیور از 12 میلیون تن در سال 92 به 13 میلیون تن در سال 94 و تولیدات شیلاتی از 900 هزارتن در سال 92 به یك میلیون تن در سال 94 افزایش یافت.
در دولت یازدهم با افزایش تولید محصولات پروتئینی و لبنی از واردكننده گوشت مرغ به صادركننده این محصول تبدیل شدیم به طوری كه در سه سال گذشته، 430 هزارتن گوشت مرغ و تخم مرغ و بیش از 2 میلیون تن محصولات لبنی صادر شد.
طی این مدت نیز سالیانه 2 میلیارد دلارارز آوری از محل صادرات محصولات باغی برای كشور تامین شد.

** تامین ذخایر راهبردی كالای اساسی در راستای امنیت غذایی
با استقرار دولت تدبیر و امید در ابتدای سال 1392، ذخایر راهبردی كالاهای اساسی كاهش چشمگیری یافته بود و در مورد گندم این ذخایر به كمتر از 18 روز در برخی استان ها رسیده بود، دولت یازدهم از آغاز فعالیت خود در زمینه تامین و افزایش ذخایر راهبردی اقدامات لازم را معمول داشت و با استمرار این روند، هم اكنون برای مدت بیش از شش ماه در انبارهای كشور ذخایر راهبردی كالاهای اساسی وجود دارد.

** افزایش حمایت های عمومی دولت از كشاورزان و تولید
همچنین تعیین منصفانه و اعلام به موقع قیمت تضمینی خرید محصولات كشاورزی،تامین و دسترسی آسان كشاورزان به انواع نهاده های تولید معتبر و با كیفیت از جمله حمایت های دولت یازدهم از بخش كشاورزی بوده است.
همچنین به منظور تسهیل سرمایه گذاری با پیگیری های صورت گرفته،نرخ سود تسهیلات سرمایه گذاری برای بخش كشاورزی در سال جاری از 18 درصد به 15 درصد كاهش یافته است.
وزارت جهاد كشاورزی دولت تدبیر و امید تقویت خاك و تغذیه گیاهی را مورد تاكید قرار داد به طوری كه با انجام مجموعه ای از اقدامات مدیریتی از جمله تدوین آیین‎نامه ثبت و كنترل كیفی انواع مواد كودی، راه اندازی دفتر ثبت و كنترل كیفی مواد كودی، پایگاه جامع اطلاعات مواد كودی در دولت یازدهم، تولید، عرضه و مصرف كود و انواع آفت كش های مورد نیاز بخش كشاورزی ساماندهی و نظامند شده و بهره برداران می توانند از طریق سامانه ای با شماره پیامكی 3000646424 از استاندارد بودن مواد كودی مصرفی اطمینان حاصل كنند.
با این اقدام از هزینه های اضافی كشاورزان در خرید و مصرف كودهای تقلبی و بی كیفیت و زیان رسان به محیط زیست جلوگیری شده است.
همچنین در دولت یازدهم به منظور افزایش مشاركت مردم در حفظ و احیای اراضی كشاورزی، سامانه های 131 برای جلوگیری از تغییر كاربری اراضی كشاورزی،1504 برای همیاری در حفظ جنگل ها و مراتع،1512 به منظور مشاركت مردم در حفظ سلامت محصولات و فرآورده های خام دامی و سامانه 1559 با هدف ارائه مشاوره های تخصصی در زمینه تامین و مصرف كود كشاورزی، هواشناسی، ارائه آزمایشات آب و خاك، صدور نسخه توصیه های تغذیه ای كشاورزی و صدور كارت اعتباری خرید نهاده راه اندازی شده است.
همچنین ایجاد خط اعتباری 26 هزار میلیارد ریالی از سال 1392 تا سال 1394 برای خرید و نوسازی ناوگان ماشین آلات كشاورزی از دیگر اقدامات حمایتی دولت تدبیر و امید از بخش كشاورزی بوده است.
در سه سال اخیر،60 هزار دستگاه انواع تراكتور،1200 دستگاه كمباین و 84 هزار دستگاه انواع ادوات و تجهیزات كشاورزی تامین و توزیع شده و ضریب مكانیزاسیون از 1.26 در سال 92 به 1.46 اسب بخار افزایش یافته است.
همچنین طی سه سال گذشته،2.1 میلیون هكتار سطح كشت مكانیزه كشور افزایش و ناوگان كارنده های غلات رشد 35 درصدی داشته است.
رشد 43 درصدی ناوگان نشاكارهای برنج و رشد 335 درصدی ناوگان كمباین برنج در دولت یازدهم از دیگر اقدامات بود كه ظرف 3 سال گذشته، ناوگان سمپاش های زراعی و باغی تراكتوری رشد 22 درصدی و ناوگان انواع تراكتورها رشد 15درصدی داشته است.
شناسایی و برنامه ریزی بهره بردای از ظرفیت های جدید و مغفول بخش كشاورزی از دیگر كارهای دولت تدبیر و امید بوده كه آبزی پروری در دریا از طرح های ملی بخش كشاورزی در اقتصاد مقاومتی است و ظرفیت تولید یك میلیون تنی ماهی به روش پرورش در قفس در دریاهای شمال و جنوب كشور موجب افزایش دو برابری تولید محصولات شیلاتی و همچنین رشد صادرات و اشتغال در حوزه شیلات و آبزی پروری می شود.
در برنامه ششم توسعه،تولید 200 هزارتن ماهی به شیوه پرورش ماهی در قفس پیش بینی و در سال 94 حدود 20 هزارتن ماهی با این فناوری تولید شده است.
توسعه كشت گیاهان دارویی و گسترش صنایع فرآوری و بسته بندی و بازاریابی محصولات تولیدی و همچنین توسعه باغ ها در 860 هزار هكتار اراضی شیبدار دارای بارش بالای 400 میلیمتر را از دیگر ظرفیت ها و برنامه های بخش كشاورزی در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی است.
حفظ و بهره بردای بهینه از منابع پایه را از جمله تدابیر مهم دولت یازدهم بود كه با اختصاص 10 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح های آب و خاك در كشور انجام شد.
در سه سال گذشته، سامانه های نوین آبیاری در سطح 270 هزار هكتار از اراضی كشاورزی اجرا شده كه این اقدام معادل 20 درصد عملیات انجام شده از ابتدای انقلاب تا سال 1392 بوده است.
با اجرای هر هكتار سامانه های نوین آبیاری 4400 متزمكعب آب صرفه جویی و ذخیره می شود، كه با تجهیز 270 هزار هكتار از اراضی به سامانه های نوین آبیاری در دولت یازدهم، یك میلیارد و 188 میلیون متر مكعب آب صرفه جویی شده است.
همچنین ساخت شبكه های آبیاری و زهكشی از 40 هزار هكتار در سال 1392 با رشدی 164 درصدی به 106 هزار هكتار افزایش یافته است.
در دولت یازدهم، عملیات آبخیزداری در سطح بیش از یك میلیون هكتار اجرا و با احتساب ذخیره سازی 500 متر مكعب آب با اجرای هر هكتار آبخیزداری،500 میلیون متر مكعب آب نیز از این طریق استحصال شده است.

** اتخاذ اقدام های سازگارانه با اقلیم
توسعه كشت نشایی به جای بذر كاری با صرفه جویی آب به میزان دستكم سه هزار متر مكعب در هر هكتار نسبت به روش بذر كاری، توسعه گلخانه ها (انتقال مكان كشت) كه با انجام آن سطح اشغال شده زمین و آب مصرفی در مقایسه با عرصه تا یك دهم كاهش می یابد و همچنین توسعه كشت پاییزه (انتقال زمان كشت) در محصولاتی چون چفندر قند، یونجه و بهره گیری از ارقام و بذور زودرس میان رس و كم آب بر را از جمله اقدامات سازگارانه با اقلیم در دولت تدبیر و امید است.
با اجرای آبیاری تناوبی شالیزارها به منظور صرفه جویی آب در 240 هزار هكتار شالیزارهای گیلان و مازندران 240 میلیون مترمكعب در مصرف آب صرفه جویی شده است.
همچنین اجرای عملیات جنگل كاری در سطح 116 هزار هكتار و اجرای عملیات بیابان زدایی در سطح 56 هزارهكتار طی سه سال گذشته از جمله اقدامات برای حفظ و تقویت پوشش گیاهی كشور است كه در زمینه حفاظت از اراضی كشاورزی است كه ضریب حفاظت از اراضی كشاورزی 60درصد نسبت به سال 92 افزایش و تخلف و تغییر كاربری‌های غیرمجاز نسبت به سال92 با راه‌اندازی یگان ویژه حفاظت اراضی كشاورزی در بیش از 250 نقطه بحرانی كشور 50 درصد كاهش یافته است.
در دولت یازدهم، طرح كاداستر اراضی كشاورزی در سطح 2 میلیون هكتار اجرا و با سازمان ثبت و اسناد كشور برای صدور اسناد اراضی كشاورزی توافق شده است.
پیشرفت اجرای طرح احیای 550 هزار هكتار زمین های خوزستان و ایلام (مصوب سفر رهبر معظم انقلاب) در مرحله نخست این طرح تاكنون 312 هزار هكتار شبكه های فرعی آبیاری، شبكه های فرعی زهكشی و عملیات تجهیز و نوسازی زمین هدفگذاری و تاكنون 208 هزار هكتار آن به بهره برداران تحویل شده است.
همچنین با تخصیص كامل منابع مالی و آب و تكمیل طرح 550 هزار هكتاری، 300 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد شده است تا 9 میلیون و 500 هزار تن تولیدات كشاورزی افزایش می یابد.
اجرای طرح های آبیاری 46 هزار هكتاری منطقه سیستان و همچنین مهار آب های مرزی با مشاركت وزارت نیرو از دیگر طرح های حفظ منابع آب و خاك در دولت یازدهم در بخش كشاورزی بوده است.
اقتصام**9186**1961