نگاه ویژه دولت یازدهم به صندوق نوآوری و شكوفایی، توجه خاص به تحقق اقتصاد دانش بنیان

به واقع، ضرورت حمایت از شركت های دانش بنیان مورد تایید معاونت علمی و فناوری، علت تشكیل نهاد مالی صندوق نوآوری و شكوفایی است كه بسیاری از خدمات را از قبیل تسهیلات مالی و لیزینگ برای شركت های دانش بنیان ارائه می كند، سه معاونت تسهیلات و تجاری سازی، سرمایه گذاری، و نوآوری و توسعه فناوری دارد و همچنین كارگزارانی را به منظور تسهیل و تسریع امور تخصصی تعیین كرده است،
صندوق نوآوری و شكوفایی دستاوردهای تازه ای دارد كه به گفته 'بهزاد سلطانی' رئیس آن، از جمله شامل افزایش سرعت ارزیابی و تصویب طرح ها، نعریف 16 خدمت مالی جدید، شفافیت عملكرد، تامین دفتر كار برای 60 شركت و تصویب راه اندازی صندوق های جدید پژوهش است.
سلطانی همچنین از پرداخت ها به این صندوق گفت و تصریح كرد كه هزار و 433 میلیارد تومان جمع كل پرداختی دولت برای سرمایه صندوق بوده كه از این میزان هزار و 408 میلیارد تومان آن در دولت یازدهم پرداخت شده است.
رئیس صندوق نواوری و شكوفایی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا، اقتصاد دانش بنیان را به ویژه با توجه به اطلاق عنوان سال اقتصاد مقاومتی به آن، حائز اهمیت دانست و گفت: برای این كه به هدف دستیابی به 50 درصد تولید ناخالص داخلی از محل اقتصاد دانش بنیان برسیم، هم باید افزایش بهره وری در اقتصاد كنونی را مبنا قرار دهیم و هم به اقتصاد دانش بنیان مبتنی بر نوآوری برسیم.
وی بیان كرد: در این زمینه، توسعه فناوری تاثیرگذار است، شركت های دانش بنیان از طریق توسعه فناوری می توانند مستقیما با تاسیس شركت هایی مانند شركت های بیوتكنولوژی، الكترونیك، ای سی تی كه ارزش افزوده خیلی بالایی دارند، در تولید ناخالص داخلی كشور موثر باشند و هم می توانند به صورت غیرمستقیم در اقتصاد دانش بنیان تاثیر بگذارند، از طریق این دو ما به هدف تحقق 10درصد تولید ناخالص داخلی از طریق شركت های دانش بنیان خواهیم رسید.
به گفته سلطانی، اقتصاد دانش بنیان به این معنی نیست كه صد در صد تولید ناخالص داخلی كشور از شركت های دانش بنیان خاصل شود، در بزرگترین كشورهای دنیا نیز این تاثیر شركت های مبتنی بر تكنولوژی برتر در اقتصاد كلان كشور حداكثر 20 درصد است، لذا وقتی می گوییم به سمت اقتصاد دانش بنیان برویم اگر این رقم را كه الان نیم درصد است به 10 درصد برسانیم، حركت فوق العاده بزرگی اتفاق افتاده است.
رییس صندوق نوآوری وشكوفایی افزود: در این حركت، نقش های مختلفی برای وزارت علوم، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شكوفایی دیده شده است، اما همه دستگاه ها در تحقق اقتصاد دانش بنیان تاثیرگذار هستند و نباید اشتباه كرد كه تحقق اقتصاد دانش بنیان تنها برعهده سه دستگاه بزرگ وزارت علوم، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شكوفایی است.
وی یادآور شد: در قانون حمایت از شركت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات مشخص شده است كه سرمایه اولیه این صندوق 3هزار میلیارد تومان باید باشد، كه با توجه به وضعیت مالی سخت دولت در سه سال گذشته، این حجم پرداخت نشان دهنده اقبال خیلی خوب دولت و به ویژه شخص رییس جمهوری به بحث اقتصاد دانش بنیان است.
سلطانی گفت: الان نسبت به پولی كه به صندوق داده شده است، 2558 شركت دانش بنیان در كشور داریم كه 61 درصد آنها یعنی 1500 شركت نوپا ، 31درصد آنها یعنی 800 شركت تولیدی و 8 درصد یعنی 195 شركت صنعتی هستند، دو هزار و 324 طرح تاكنون به صندوق ارایه شده است، یعنی طرح ها به نسبت كل شركت های دانش بنیان 91درصد است و به عبارت دیگر، 91درصد شركت ها طرح ارایه كرده اند و 9 درصد باقی مانده، شركت هایی هستند كه اخیرا دانش بنیان شده و در حال ارایه طرح هستند.
وی اظهاركرد: از 2324 شركت، طرح 1802 شركت بررسی، ارزیابی و تعیین تكلیف شده اند، 522 طرح در دست ارزیابی است و به عبارت بهتر، 78 درصد طرح ها تعیین تكلیف شده اند.
سلطانی اظهار كرد: در سال 95 سرعت ارزیابی و تصویب طرح ها نسبت به سال 94 افزایش یافته است، در شش ماه گذشته سال 95، در قیاس با پنج ماه اول سال 94، حدود 1،4 برابر افزایش بررسی طرح داشته ایم و پیش بینی می كنیم همین سرعت را تا آخر سال حفظ كنیم.
وی ادامه داد: علت این امر نیز افزایش تعداد كارگزاری های صندوق، حرفه ای شدن فرآیند ارزیابی درون صندوق و افزایش امكانات ارزیابی است مانند الكترونیكی شدن و افزایش نیروی انسانی.
وی افزود: تعیین تكلیف 1802 طرح، برای دو سال و نیم گذشته یك مسابقه ماراتن شدید بوده است؛ مقایسه این آمارها با نهادهای مالی دیگر در زمینه طرح های ایجابی كه باید از منظر اقتصادی، بازار، فنی و تخصصی، مدیریت سیستمی و اعتبارسنجی مورد ارزیابی قرارگیرد، نشان می دهد كه در ظرف این مدت، كمتر از 500 طرح در بانك های بزرگ كشور تصویب شده است؛ تصویب این تعداد طرح بسیار كار سختی است.
رییس صندوق نوآوری و شكوفایی ادامه داد: از تعداد طرح های تعیین تكلیف شده 1188 طرح مصوب شده اند و 614 طرح یا رد شده ، اصلاح شده و یا انصراف داده اند؛ این امر نشان می دهد كه 66 درصد طرح هایی كه به صندوق ارایه می شود، مصوب شده كه نرخ بالایی است.
وی یادآور شد: امسال در تصویب ارزیابی طرح ها تساهل داشتیم تا به این ترتیب، در سال های اول این موج، یك نهضت و بسیج فناوری در كشور در بین نسل جوان اتفاق بیفتد؛ از 1188 طرح مصوب 731میلیارد تومان مبلغ تصویبی بوده است كه حدود یك سوم آنها پرداخت شده است، طرح های تصویبی به صورت مرحله ای و در 4،6، 8 مرحله پرداخت می شود كه علت ان ضرورت نظارت دقیق بر اجرای طرح ها است.
سلطانی گفت: صندوق الان نسبت به سال 94، حدود 490 میلیارد تومان طرح مصوب دارد كه پرداخت های اولیه آنها انجام شده اما بقیه پرداخت ها باید در سال جاری انجام شود، پرداخت اقساط بخشی از طرح های سال 95 نیز همین طور است و باید پرداخت ها در سال 96 انجام شود، به همین دلیل است كه حدود یك سوم مبالغ تصویب 731 میلیارد تومان تا كنون پرداخت شده است، زیرا متناسب با پیشرفت پروژه انجام می شود.
وی همچنین گفت: سرمایه صندوق زیر400 میلیارد تومان است كه می تواند با آن طرح تصویب كند، در حال حاضر 522 طرح در صندوق در دست ارزیابی قرار دارد كه رقم 968 میلیارد تومان تقاضا داده اند، الان 23 طرح نیز برای سرمایه گذاری و مشاركت تقاضا داده اند كه آنها نیز 533 میلیارد تومان جمع تقاضایشان است، برای دفاتر كاری نیز هفت ساختمان در دست بررسی است كه 100 میلیارد تومان تقاضا داده اند، در مجموع برای این سه موضوع كاری، هزار و 601 میلیارد تومان تقاضا وجود دارد در صورتی كه زیر400 میلیارد تومان باقی مانده اعتبار دولت در صندوق است كه می تواند اختصاص داده شود.

*** تعریف 16 خدمت مالی در صندوق نوآوری وشكوفایی در دو سال گذشته
رییس صندوق نوآوری و شكوفایی گفت: این صندوق یك سیستم اجرایی است و نه سیاستگذاری، اما در حوزه تنظیم گری سیستم تامین مالی، محور اصلی دولت و حكومت در این حوزه است یعنی همان طور كه بانك مركزی نقش تنظیم گری برای بانك های كشور را دارد، صندوق نیز همان نقش تنظیم گری را برای نهادهای مالی غیربانكی دارد.
وی بیان كرد: در دو سال گذشته صندوق به صورت غیرمستقیم از طریق كارگزاران خود و صندوق های پژوهش و فناوری، 16 خدمت مالی را تاكنون تعریف و عملیاتی كرده است، این خدمات مالی شامل قرض الحسنه 4 درصد، وام كم بهره 11 درصد، تسهیلات توسعه بازار مثل لیزینگ و ضمانت نامه، سرمایه گذاری خطرپذیر از طریق صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر و مشاركت در طرح های بزرگ توسعه فناوری، تامین دفاتر كاری برای شركت های دانش بنیان و خدمات توانمندسازی برای شركت های دانش بنیان است كه تاكنون عملیاتی شده است و این فعالیت ها غیراز صدور و لغو و نظارت مجوز برای صندوق های پژوهش و فناوری است.
سلطانی افزود: ارایه تسهیلات به صورت قرض الحسنه عمدتا برای ساخت نمونه های جدید و صنعتی به كار گرفته می شود و وام ترجیحی نیز برای فعالیت های پیش از تولید، تولید، توسعه تولید و صادرات و انتقال فناوری اتفاق می افتد، برای توسعه بازار نیز لیزینگ با نرخ 9 درصد ارایه می شود و حجم تسهیلات ترجیحی صندوق تا 30 میلیارد تومان قابل انجام است و تاكنون چندین طرح از 20 میلیارد تا 20 میلیون تومان استفاده كرده اند.

*** شفافیت عملكرد صندوق در یك سال اخیر
سلطانی با بیان این كه صندوق شفافیت عملكرد خود را به عنوان یك سیاست مد نظر قرار داده و درحال انجام است گفت: تا كنون در كشور نداشته ایم كه یك مسوول نهاد مال ، ریزعملكرد خود را اطلاع رسانی كند و تك تك آمار ریالی كه از دولت گرفته است و همچنین تك تك مصارف خود را ریال به ریال بیان كند، ما تاكنون چندین بار این كار را انجام داده ایم.
وی ادامه داد: در ماموریت صندوق از قبیل ارایه خدمات تامین مالی، مشاركت و سرمایه گذاری خطرپذیر، توانمندسازی با اهدافی از قبیل كمك به توسعه اقتصاد دانش بنیان، كمك به تجاری سازی نتایج پژوهش و توسعه، كاربردی كردن دانش كه در قانون، آیین نامه اجرایی و اساسنامه صندوق مصوب و ذكرشده است، هیچكدام به معنای تقسیم پول نیست.
سلطانی با اشاره به این كه بعضی افراد صندوق را به اشتباه یك بانك تقسیم پول می بینند گفت: در اسناد بالادستی، اهدافی كه برای صندوق گذاشته شده، كاملا متفاوت است؛ صندوق موظف است طبق اهداف تعیین شده از سوی قانون و دولت حركت كند، صندوق نوآوری و شكوفایی با بانك ها و دستگاه های اجرایی كاملا متفاوت است و نباید كاركردهای آن را با آنها مخلوط كرد، صندوق یك نهاد مالی است كه با یك سرمایه اولیه باید تا صد سال اینده كار كند و ردیف بودجه سالانه و هزینه ای ندارد، بنابراین این باید به شركت های دانش بنیان برود و با سود آن برگردد كه به تعداد بیشتری از شركت دانش بنیان دوباره ورود كند.
سلطانی همچنین یادآور شد: در كشورها دو نوع صندوق مرتبط با توسعه فناوری وجود دارد، یك صندوق حمایتی و دیگر صندوق اقتصادی و توسعه ای؛ صندوق های حمایتی مثل صندوق NSF آمریكا ( صندوق بنیاد علم آمریكا) صرفا گرنت یا پول بلاعوض می دهند، صندوق های توسعه اقتصادی مثل صندوق نوآوری و شكوفایی با نگاه اقتصادی طرح ها را بررسی می كنند، كه دولت این نگاه اقتصادی را به ما درافق پنج و هفت ساله ابلاغ كرده است، بنابراین صندوق طرح هایی را می تواند حمایت مالی كند كه در افق پنج ساله حتما به سودآوری می رسند و اصل پول و سود آن را به صندوق بر می گردانند تا صندوق بتواند این چرخه را ادامه دهد و به شركت های دیگر هم پول دهد.

*** تامین دفتر كار برای 60 شركت دانش بنیان
سلطانی ادامه داد: در دو سال و نیم گذشته 200 میلیارد تومان برای تامین دفاتر كاری شركت های دانش بنیان پرداخت شده است؛ نزدیك به 60 شركت دانش بنیان صاحب دفتر كار شده اند و در ساختمان هایی كه به همین منظور خریداری شده است، مستقر شده اند و وضعیت این دفاتر اجاره به شرط تملیك است.
وی بیان كرد: صندوق از سرمایه اولیه خود ، 100 میلیارد تومان به صورت بلوكه در برخی از بانك ها قرارداده است و بانك ها نیز پذیرفته اند كه به میزان هزار میلیارد تومان برای شركت های دانش بنیانی كه صندوق معرفی كند، ضمانت نامه صادر كنند، بنابراین هیچ شركت دانش بنیانی در سراسر كشور نداریم كه مشكل ضمانت نامه داشته باشد.
وی گفت: 35 میلیارد تومان نیز برای صندوق های پژوهش و فناوری مصوب كرده ایم كه این رقم تا پایان سال 95 به 70 میلیارد تومان خواهد رسید.
سلطانی بیان كرد: مجموع مبالغ مصوب صندوق نوآوری وشكوفایی تاكنون هزار و 66 میلیارد تومان است، از این رقم حدود 500 میلیارد آن پرداخت شده و مابقی تعهد پرداخت است، كل پولی كه از ابتدای تاسیس صندوق تا به امروز داده شده است، هزارو 433میلیارد تومان بوده كه هزار و 66 میلیارد تومان آن مصوب شده است.

*** تصویب راه اندازی 7 صندوق جدید پژوهش وفناوری در صندوق نوآوری
رییس صندوق نوآوری و شكوفایی با اشاره به تصویب و راه اندازی سه صندوق جدید پژوهش وفناوری در كارگروه صندوق های پژوهش و فناوری كشور در مرداد ماه سال جاری، افزود: در كارگروه صندوق های پژوهش و فناوری كشور كه به ریاست وزیر علوم، تحقیقات وفناوری و دبیری صندوق نوآوری وشكوفایی تشكیل شده، در شش ماه گذشته، راه اندازی هفت صندوق پژوهش و فناوری جدید مصوب شده است.
وی بیان كرد: صندوق پژوهش و فناوری استان خراسان جنوبی، صندوق پژوهش و فناوری 'وستا' و صندوق پژوهش و فناوری توسعه همكاری های بین المللی فناورانه، سه صندوق جدیدی هستند كه در جلسه هفته گذشته این كارگروه مورد تصویب قرارگرفت.
سلطانی اظهاركرد: صندوق پژوهش و فناوری افلاك در استان لرستان، صندوق پژوهش و فناوری استان كرمان، صندوق پژوهش و فناوری اترك در استان گلستان و صندوق توسعه صادرات و انتقال فناوری مربوط به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، چهار صندوق جدید دیگری است كه در مدت زمان تشكیل این كارگروه تاكنون تصویب و راه اندازی شده است.
وی ادامه داد: تاكنون 18 صندوق پژوهش و فناوری در كشور فعال بودند كه با راه اندازی هفت صندوق پژوهش و فناوری جدید، تعداد آنها در كشور به 25 صندوق رسیده است.
سلطانی با بیان این كه تا پایان سال تعداد صندوق های پژوهش و فناوری به 20 صندوق افزایش خواهد یافت، افزود: تأمین مالی، مشاركت در سهام و ارائه تسهیلات به شركت های دانش بنیان و حمایت كمی و كیفی از فعالیت های پژوهشی كاربردی- توسعه ای و فناوری، اصلی ترین فعالیت صندوق های پژوهشی است.

*** افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شكوفایی به دو هزار میلیارد تومان تا پایان سال
سلطانی بیان كرد: در بودجه سال 95 مشخص شده است كه دولت 600 میلیارد تومان به لحاظ افزایش سرمایه صندوق، به صندوق نوآوری و شكوفایی تخصیص دهد، با تخصیص این سرمایه تا پایان سال، سرمایه صندوق به دو هزارمیلیارد تومان خواهد رسید.
وی با بیان این كه روزانه طرح های بسیاری به صندوق ارایه می شود، اظهاركرد: در حال حاضر زیر 400 میلیارد تومان اعتبار برای تصویب طرح در صندوق نوآوری و شكوفایی سرمایه وجود دارد.
سلطانی گفت: اكنون دو هزار و 558 شركت دانش بنیان در كشور فعال است كه از این شركت ها دو هزار 324 طرح به صندوق ارایه شده است و در حال حاضر از این تعداد هزار و 802 طرح بررسی و ارزیابی شده اند كه در نهایت، هزار و 188 طرح آن مصوب شده و مابقی طرح ها در روند اصلاح، انصراف و یا رد طرح قرار دارند.
وی گفت: خوشبختانه دولت یازدهم با نگاه ویژه به صندوق نوآوری و شكوفایی، توجه خاصی به تحقق اقتصاد دانش بنیان در كشور داشته است.
وی یادآور شد: طرح ها به طور متوسط دو سال و نیم تا سه سال طول می كشد كه به نتیجه برسد، بنابراین عمر صندوق نوآوری و شكوفایی نیز دوسال و نیم است و سرمایه صندوق از تیرماه 93 به صندوق داده شده است بنابراین طرح ها از اواخر امسال و سال آینده تمام می شود و آثار این حركت بزرگ از قبیل محصولات تولیدی و حجم تولیدی خودش را نشان می دهد.
وی با بیان این كه در حال حاضر 1601 میلیارد تومان طرح در دست بررسی است گفت : پیش بینی می كنیم 800 طرح جدید با رقم 1500 میلیارد تومان تقاضا به صندوق ارایه شود و 50 تقاضای جدید برای سرمایه گذاری با رقم 1000 میلیارد تومان اضافه شود و در مجموع در انتهای سال 4100 میلیارد تومان از الان تا پایان سال تقاضا برای بررسی خواهیم داشت .
وی یادآور شد: در حال حاضر زیر 400 میلیارد تومان سرمایه در صندوق داریم و تا پایان سال 600 میلیارد تومان اضافه خواهد شد، با همه پول برگشت طرح های تمام شده ، سود سپرده بانكی و همه پولی كه دولت داده است، تا پایان سال كل منابع در اختیار به 1400 میلیارد تومان می رسد در صورتی كه 4100 میلیارد تومان تقاضا در صندوق وجود دارد.
وی با بیان این كه مقدار سرمایه ما نسبت به تقاضا پایین است، افزود: شخص رییس جمهوری بیان كرد كه در صورت پایان یافتن منابع صندوق، ایشان از منابع دیگر به صندوق كمك خواهند كرد و این خود خبر خیلی خوبی برای اقتصاد دانش بنیان و شركت های دانش بنیان است كه شخص رییس جمهوری مرز مالی برای استفاده در اقتصاد دانش بنیان نگذاشته اند.
وی یادآور شد: در حال حاضر با توجه به سرمایه ای كه در دولت یازدهم در اختیار صندوق نوآوری و شكوفایی قرار داده شده است، 219 طرح، خاتمه فنی و 20 طرح خاتمه مالی یافته است و 7میلیارد و 700 میلیون تومان برگشت مالی از طرح ها شده است.
وی در پایان با اشاره به این كه در كشور برای تحقق اقتصاد دانش بنیان مد نظر رهبر معظم انقلاب و این كه باید در سال 1404 ، 10 سال دیگر، تامین 50 درصد تولید ناخالص داخلی مبتنی بر دانش پیشرفته و فناوری داخلی باشد، افزود: از این دو قسمت معمولا سهم فناوری داخلی خیلی بیشتر است و دانش پیشرفته كه ما آن را به دانش بنیان تعبیر می كنیم، نسبت كمتری دارد و در تمام دنیا به این صورت است.
سلطانی گفت: فرض ما این است كه 40 درصد از 50 درصد پیش بینی شده در سال 1404 را فناوری داخلی و 10 درصد را خدمات و محصولات مبتنی بر دانش های پیشرفته پوشش دهد.
وی اظهار كرد: درحال حاضر ارزش افزوده ای كه شركت های دانش بنیان ایجاد می كنند، حدود 2 میلیارد دلار است كه نیم درصد تولید ناخالص داخلی كشور را شامل می شود، اگر بخواهیم به سهم 50 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1404 برسیم، باید سهم شركت های دانش بنیان و یا سهم حاصل از ارزش افزوده شركت های دانش بنیان را به 40 میلیارد دلار برسانیم كه معنای آن 10 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1404 است.
علمی (5) ** 9340**2017