به گزارش ایرنا، دشت ری از دیر باز یكی از محل های كشت و زرع استان تهران محسوب می شود و در تامین محصولات كشاورزی شهر تهران اعم از صیفی، باغی و زراعی نقش بسزایی داشته است.
شهرستان ری از قدیم الایام دارای حق آبه از منابع آب های سطحی و زیرزمینی تهران دارد ولی با تبدیل آن به كلان شهر این حق مسلم كشاورزان شهرستان ری به دلایل مختلف از جمله كمبود منابع تامین آب شرب تهران، آلوده شدن آب های سطحی به فاضلاب و پساب های صنعتی و سایر موارد ضایع شده است.
شهر تهران به دلیل وجود جمعیت، ترافیك و صنایع مختلف آلاینده، آب های سطحی و زیرزمینی كه جزء حق آبه كشاورزان شهرری است را مصرف و یا آلوده به انواع پساب های صنعتی حاوی انواع فلزات سنگین مانند سرب و جیوه می كند.
شهرداری تهران برای آسایش شهروندان تهرانی رودخانه هایی كه روزگاری تامین كننده اصلی آب كشاورزی دشت ری بودند ولی امروز آلوده شده اند را كانال كشی و سرپوشیده كرده است ولی این كانال به محض خروج از محدوده شهری تهران به شكل رو باز در دشت ری رها می شوند و به دلیل كمبود آب و نبود حریم مناسب زمینه سوء استفاده و برداشت غیره قانونی برخی كشاورزان را مهیا می كند.
آبیاری محصولات كشاورزی با آب های آلوده به فاضلاب و پس آب های صنعتی باعث ایجاد انواع بیماری های عفونی و سرطان های مختلف در مصرف كنندگان این محصولات می شود كه هزینه درمان این بیماری ها در بلند مدت بیش از ساخت تصفیه خانه برای كشور هزینه خواهد داشت.
** حق آبه های كشاورزان ری غصب شده است
رضا واحد یكی از كشاورزان دشت ری در خصوص آبیاری محصولات كشاورزی با فاضلاب به خبرنگار ایرنا می گوید: زمین های ما در كنار نهرفیروز آباد قرار دارد و حق آبه ما تامین نمی شود، آب تصفیه خانه ای هم كه در كهریزك ساخته شده است با اینكه در شهرستان ری قرار دارد ولی برای شهر ورامین فرستاده می شود.
وی ادامه می دهد: زمانی كه آب تصفیه خانه كهریزك به ورامین ارسال می شود و حق آبه كشاورزان ری توسط شهر تهران آلوده می شود، كشاورزان برای تامین معاش و خشك نشدن زمین هایشان مجبور می شوند از فاضلاب برای آبیاری زمین هایشان استفاده كنند.
واحد اضافه می كند: كشاورزان دشت ری از لحاظ تامین آب مورد نیاز زمین هایشان به شدت در مضیقه هستند و گاهی از روی ناچاری دست به این كار می زنند.
یكی دیگر از كشاورزان روستاهای شهرستان ری با ناراحتی و گلایه از فشارهایی كه نهادها برای امحای محصولات كشاورزی آنان می آورند می گوید: حق آبه و آب سالم كشاورزان شهرستان ری را گرفته اند و برای استفاده نكردن از آب های غیرمتعارف به كشاورز فشار می آورند.
حسن گرمابی ادامه داد: با مشقات فراوان محصولات كشاورزی را عمل می آوریم ضمن اینكه از آب چاه برای محصولات خود استفاده می كنیم اما این آب در مسیر كانال بخاطر نداشتن بودجه برای لوله كشی با آب فاضلاب آلوده می شود ولی در اصل آب چاه است.
كشاورز دیگری كه مشغول سبزی كاری در باغ خود است می گوید: خودم و پدرانم سالهاست كه در این مناطق مشغول كشاورزی هستیم اما سالهای اخیر مشكلات كم آبی باعث شده است تا برخی كشاورزان به استفاده از آبهای غیرمتعارف رو بیاورند.
رضا فغانی، كمبود نزولات آسمانی، ساخت و سازهای غیرمتعارف كه باعث از بین رفتن قنات های كهن جنوب تهران شده است و آلوده كردن آب های سطحی در بالادست را از جمله عوامل مشكل آبی كشاورزان ری اعلام كرد.
**كلانشهر تهران آب های كشاورزی شهرستان ری را آلوده می كند
رئیس جهادكشاورزی شهرستان ری در همین ارتباط به ایرنا می گوید: زمین های شهرستان ری از طریق آب راه ها و قنات های گسترده ای كه از آب باران و برف كوه های البرز تامین میشد سیراب می شدند كه با تبدیل تهران به كلان شهر، آب با كیفیت قدیم به آب ناسالم و غیرمتعارف تبدیل شده است.
ابوالفضل خلیل پور ادامه داد: عامل اصلی آلودگی آب و تبدیل شدن آن به آب غیرمتعارف وجود كارخانه ها و مناطق مسكونی در مسیر آب است كه از طریق این محل ها آب به انواع فاضلاب خانگی، پساب صنعتی و آب جوی های تهران آلوده می شود.
وی اضافه كرد: ایجاد زیر ساخت های توسعه شهری تهران از جمله بزرگراه ها، تونل های مترو و راه آهن بسیاری از مسیر آبراه ها و قنات های چند صد ساله شهرستان ری مانند قنات هزار ساله میدان خراسان به فیروز آباد و امین آباد را خشك كرده است.
خلیل پور با بیان اینكه در حال حاضر آب سیلاب های زمستانی به همراه فاضلاب تهران برای كشاورزان ری باقی مانده است، عنوان داشت: تصفیه خانه كهریزك با هدف تصفیه بخشی از فاضلاب تهران در شهرستان ری احداث گردیده ولی آب حاصل از آن به كشاورزان ورامین تعلق گرفته است، در صورتی كه حداقل باید 30 درصد از آب برای كشاورزان شهرستان ری تخصیص داده شود.
وی تصرح كرد: سالانه بین 280 تا 360 میلیون متر مكعب آب از دو رودخانه سرخه حصار و فیروز آباد عبور می كند كه اگر این میزان آب تصفیه و در اختیار كشاورزان قرار گیرد می تواند 60 هزار هكتار زمین كشاورزی را جوابگو باشد و نیاز كشاورزان شهرستان ری را برآورده كند.
وی با اشاره به هزینه 300 میلیاردی ساماندهی آب های جنوب تهران، بیان داشت: مسئولان باید به مقوله ساماندهی و تصفیه آب رودخانه های جنوب تهران به عنوان یك طرح ملی به بنگرند و جلوی آلوده شدن محیط زیست و هدر رفت آب این دو رودخانه را با ایجاد تصفیه خانه مدرن بگیرند.
** كارشناس: ایجاد تصفیه خانه راه حل مشكلات آبیاری كشاورزی است
عضو هیات علمی گروه آموزشی مهندسی آب دانشگاه تبریز در گفتگو با ایرنا با بیان اینكه آب های آلوده به سه دسته كلی فاضلاب، پساب و زه آب تقسیم می شوند می افزاید: فاضلاب حاصل استفاده آب در مصارف خانگی است و از لحاظ آلودگی فاقد فلزات سنگین در درون خود است.
عبدالرضا واعظی ادامه می دهد: پساب، حاصل استفاده آب در صنعت و زه آب، باقی مانده آب مصرفی در كشاورزی است كه هر دو این آب ها به دلیل وجود فلزات سنگین و سموم مختلف به كار رفته در كشاورزی اگر بدون تصفیه و فیلترهای قوی به چرخه گردش آب در طبیعت بازگردد باعث آلودگی محیط و محصولات كشاورزی می شود كه خطرات جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.
وی اضافه می كند: آب های آلوده شهر تهران اگر فقط فاضلاب بود می شد با ایجاد یك تصفیه خانه محیطی ساده، ایجاد آبشار مصنوعی و تغذیه مصنوعی آب های زیر زمینی به راحتی و از طریق طبیعت آن را تصفیه و وارد چرخه مصرف كرد ولی با وجود جیوه و سرب باید تصفیه خانه مدرنی در مسیر این رودخانه های آلوده ایجاد شود.
واعظی با بیان اینكه آب مصرفی در كشاورزی باید منطبق با استاندارد سازمان خواروبار و كشاورزی جهانی (فائو) باشد خاطر نشان كرد: در كشورهای توسعه یافته هیچ پسابی بدون یك مرحله تصفیه در طبیعت رها نمی شود و این موضوع بیان گر اهمیت آب مناسب برای كشاورزی و طبیعت را نشان می دهد.
وی با اشاره به میزان آب آلوده ای كه هر روز از رودخانه های شهر تهران وارد طبیعت می شود، می افزاید: با توجه به مضراتی كه آب های آلوده برای طبیعت دارند، خشك سالی های مداوم، كمبود آب سالم و نیاز كشاورزان دشت ری انتظار می رود كه مسئولان برای ساخت تصفیه خانه مدرن و منطبق با استاندارهای جهانی اقدام كنند.
**ساخت تصفیه خانه 830 میلیارد تومان هزینه دارد
رئیس اداره امور آب شهرستان ری نیز به ایرنا در خصوص حق آبه كشاورزان شهرستان ری می گوید: حق آبه كشاورزان شامل قنات، چاه و رودخانه است كه در اسناد زراعی آنان قید شده است و كشاورزان از این طریق می توانند برای احقاق حق خود اقدام كنند.
محمد بیدختی ادامه داد: تصفیه خانه جنوب تهران در كهریزك مربوط به تصفیه فاضلاب خانگی شهر تهران است و آب حاصل از تصفیه آن نیز جهت جبران حق آبه كشاورزان ورامین در ارتباط با ساخت سد ماملو اختصاص داده شده است و سهم اندكی از آن به شهرستان ری تعلق دارد.
وی در مورد بستر سازی مناسب و سرپوشیده كردن رودخانه های شهر تهران و رهایی این رودخانه به صورت نامناسب در دشت ری می افزاید: ساماندهی رودخانه های تهران باید به گونه ای باشد تا از آلوده شدن مجاری آب سطحی جلوگیری شود وگرنه سرپوشیده كردن رودخانه ای كه در آن فاضلاب جریان دارد حذف صورت مساله است.
بیدختی با بیان اینكه سرپوشیده كردن رودخانه های با استانداردهای محیط زیستی و مدیریت منابع آب مغایرت دارد، ادامه می دهد: سرپوشیده كردن حدود 80 كیلومتر از رودخانه های سرخه حصار، فیروزآباد، كن، كرج، شور، قرچك، جاجرود و سایر رودخانه های آلوده استان تهران به عبارتی نقض غرض است.
وی تاكید می كند: شركت آب منطقه ای، استانداری و شهرداری تهران باید در خصوص ساماندهی آب های سطحی تهران و عدم آلوده شده مجراهای آن به تصمیم روشن و اقدامات لازم الاجرایی برسند.
بیدختی در خصوص وظایف و اقدامات اداره امور آب شهرستان ری در راستای كمتر آلوده شدن و استفاده غیره قانونی از آب رودخانه در سطح شهرستان ری، می گوید: گروه های گشت و بازرسی آب های سطحی این اداره دائما از مسیر رودخانه های هفتگانه شهرستان ری بازدید می كنند و در صورت مشاهده تخلف در تجاوزات به بستر و حریم آب های سطحی و منابع آلوده كننده آن با متخلفان برابر قانون برخورد می كنند.
وی با بیان اینكه 8 هزار لیتر فاضلاب در ثانیه از بستر رودخانه های شهرری عبور می كند، اضافه كرد: این میزان عبور فاضلاب با میزان آب رودخانه كرج برابری می كند و با توجه به مسئله كم آبی و كشت گسترده در دشت ری احتمال استفاده این فاضلاب را باید از طرف كشاورزان داشته باشیم.
بیدختی ادامه می دهد: اداره امور آب شهرستان ری برای جلوگیری از هدر رفت منابع آب و جلوگیری از استفاده فاضلاب در كشاورزی طرح ساماندهی آب های جنوب تهران را دستور كار خود قرار داده است كه بر اساس آن با ساخت تصفیه خانه های مدرن و پیشرفته از هدر رفت آب و تخریب طبیعت توسط فاضلاب جلوگیری می شود.
وی در توضیح طرح ساماندهی آب های جنوب تهران می گوید: این طرح شامل دو تصفیه خانه بر روی رود خانه سرخه حصار و نهر فیروز آباد، یاغچی آباد و بهشتی است و آب حاصل از تصفیه آن با خطوط توزیع به روستاهای شهرستان ری برای جبران حق آبه و جلوگیری از آبیاری زمین های كشاورزی با فاضلاب خام منتقل خواهد شد.
بیدختی عنوان داشت: هزینه اجرای طرح ساماندهی آب های جنوب تهران كه شامل احداث تصفیه خانه، مخازن تنظیم پس آب، خطوط انتقال و توزیع می باشد 830 میلیارد تومان برآورد شده است.
وی می گوید: رئیس جمهور در سفر استانی به شهرستان ری 100 میلیارد تومان به اجرای طرح ساماندهی و احداث تصفیه خانه اختصاص داده است كه امیدواریم به زودی ابلاغ شود.
3218 / 6139
شهرری ـ ایرنا ـ كشاورزان شهرستان ری برای ادامه فعالیت كشاورزی این شهرستان بر سر دو راهی استفاده از آب های غیرمتعارف و رها كردن كشت و زرع مانده اند و كار برای ادامه فعالیت آنان سخت و پیچیده شده است.
