در اين گزارش كه در شماره سه شنبه ششم مهر 1395 خورشيدي انتشار يافت، مي خوانيم: حتي اگر ميان اقوام و آشنايان فردي مبتلا به اختلالات شنوايي نداشته باشيد در چنين ايامي سوالاتي در ذهن‌تان در ارتباط با عوامل و زمينه هاي موثر در بروز ناشنوايي مطرح مي شود. بويژه كساني كه تصميم دارند صاحب فرزند بشوند يا خانم هايي كه باردار هستند و نسبت به سلامت فرزندشان و مصون ماندن وي از اختلالات بينايي، شنوايي، راه رفتن، تكلم و... نگران هستند و سوالات زيادي دارند.
**در اين ميان شايد يكي از مهم ترين پرسش‌ها آن است كه چرا برخي نوزادان با اختلالات شنوايي به دنيا مي آيند؟
دكتر محسن احدي، متخصص شنوايي و تعادل در پاسخ به جام‌جم مي گويد: كم شنوايي يا ناشنوايي مادرزادي يكي از شايع ترين نقايص بدو تولد است كه در حدود سه تا پنج نوزاد در هر هزار تولد زنده را مبتلا مي كند. نقايص ژنتيك، سهم مهمي در ابتلا به ناشنوايي مادرزادي دارند و به نظر مي رسد مسئول تقريبا 60 درصد ناشنوايي هاي دوران نوزادي باشند. البته بايد توجه داشت جهش هاي ژنتيك فقط در دوران نوزادي يا كودكي مسئول بروز كم شنوايي نيست، بلكه در تمامي سنين از جمله سالمندي مي تواند موجب ابتلاي فرد به كم شنوايي شود.
استاديار دانشگاه علوم پزشكي ايران مي افزايد: البته جهش هاي ژنتيك تنها علت ايجاد ناشنوايي در نوزادان نيست و بايد علل ديگر نظير مشكلات پزشكي مادر و جنين، عوامل محيطي، آسيب هاي فيزيكي و داروها را نيز مورد توجه قرار داد.
**علائم كم شنوايي در نوزادان
علائم كم شنوايي در نوزادان و كودكان بسته به درجه آسيب، متفاوت است؛ اما اغلب به صورت عدم پاسخدهي به صدا يا بي توجهي ظهور مي كند.
به گفته دكتر احدي، نقص توانايي ابتدايي نوزاد در دريافت صداهاي گفتاري منجر به عدم رشد خودبه خود گفتار و زبان در وي خواهد شد. در كم شنوايي هاي عميق دوطرفه، امكان شنيدن هيچ صدايي وجود نخواهد داشت و يادگيري كودك بشدت تحت تاثير قرار مي گيرد. مشكل در شنيدن موجب عدم رشد مهارت هاي زباني مي شود و كودك قادر به صداسازي و تكلم نخواهد بود.
اين متخصص تاكيد مي كند: در صورت عدم درمان، كم شنوايي نوزادي معمولا موجب عوارض ماندگاري چون ضعف مهارت هاي گوش دادن و صحبت كردن، مشكلات يادگيري و سوادآموزي، ضعف عملكرد تحصيلي و از دست دادن فرصت هاي شغلي مي شود.
**عفونت هاي دوران بارداري و ناشنوايي نوزاد
ابتلاي مادر به برخي عفونت هاي دوران بارداري نظير توكسوپلاسموز، سرخك، ويروس سيتومگال و... از جمله علل مهم ابتلا به ناشنوايي در بدو تولد هستند.
به گفته اين متخصص شنوايي در حدود 20 تا 30 درصد كم شنوايي هاي كودكي ناشي از عفونت سايتومگالوويروس (CMV) است كه از طريق مادر به جنين منتقل مي شود. 90 درصد نوزادان مبتلا به عفونت CMV هيچ نشانه اي در بدو تولد ندارند. در واقع، تلفيق غربالگري عفونتCMV با غربالگري كم شنوايي در نوزادان موجب بهبود توانايي شناسايي و پيش‌بيني كم شنوايي در كودكان مي شود.
دكتر مهدي خواجوي، جراح گوش، حلق و بيني نيز در گفت وگو با جام جم در اين باره مي افزايد: در مواردي نيز بروز ناهنجاري هاي شنوايي در نوزاد ناشي از داروهاي مصرف شده توسط مادر در دوران بارداري، زايمان طولاني، هايپوكسي (كمبود اكسيژن ) نوزاد و ابتلا به بيماري هاي پس از تولد از جمله زردي و يرقان درمان نشده، ابتلا به عفونت ها در نوزاد و عوارض مصرف برخي داروها در وي است.
**تشخيص زودهنگام آسيب هاي شنوايي
با بررسي سوابق خانوادگي، معاينات باليني و انجام آزمايشات شنوايي توسط متخصص شنوايي مي توان وجود كم شنوايي را در نوزاد اثبات كرد. خوشبختانه پيشرفت فناوري اين امكان را فراهم كرده است كه در كوتاه ترين زمان ممكن (حداكثر تا يك ماهگي) وجود كم شنوايي در نوزاد مورد بررسي دقيق قرار بگيرد و اقدامات درماني بموقع به منظور پيشگيري از بروز عوارض نامطلوب كم شنوايي انجام شود.
به گفته دكتر خواجوي، يكي از مهم‌ترين اقدامات براي پيشگيري از بروز اختلالات شنوايي در نوزادان، جلوگيري از ازدواج هاي فاميلي و واكسيناسيون مادران است. ولي درمان به موقع و قطعي زردي هاي شديد و عفونت‌هاي اكتسابي در نوزادان يكي ديگر از مهم ترين اقدامات در پيشگيري از اختلالات ناشنوايي محسوب مي شود.
**درمان كم شنوايي مادرزادي
خوشبختانه تشخيص كم شنوايي در بدو تولد و مداخلات درماني و توانبخشي بموقع مي تواند تا حدود زيادي از بروز ناشنوايي در كودك جلوگيري كند.
دكتر احدي با بيان اين مطلب تاكيد مي‌كند: هر چند نا آگاهي والدين در مورد شيوع كم شنوايي در نوزادان و انجام ندادن ارزيابي هاي شنوايي در بدو تولد، موجب شناسايي دير هنگام كم شنوايي و از دست رفتن فرصت‌هاي طلايي مي شود. مداخله درماني بموقع و دسترسي بهتر به آموزش و برقراري ارتباط مي تواند موجب توانمندسازي كودك كم شنوا و مشاركت فعال وي به اندازه ديگران در جامعه شود.
**از تجويز سمعك تا كاشت حلزون شنوايي
در كم شنوايي‌هاي حسي - عصبي مادرزادي، تجويز دوگوشي سمعك گام اول است. اين كودكان بدون سمعك هيچ صدايي نمي شنوند و يادگيري گفتار و زبان فقط به واسطه آموزش هاي فشرده و خاص ممكن است. در صورت عدم استفاده مناسب از سمعك، انجام جراحي كاشت حلزون مدنظر قرار خواهد گرفت.
اين متخصص شنوايي با اشاره به مطالب فوق و تاكيد بر اين كه اقدامات درماني و توانبخشي براي كودكان كم شنوا، بايد پيش از شش ماهگي آغاز شود، مي افزايد: كاشت حلزون تنها شكل از مداخلات پزشكي است كه مي تواند به واسطه تحريك الكتريكي عصب شنوايي مقداري از شنوايي را به فرد ناشنواي مطلق بازگرداند. امروزه بيش از 350هزار نفر در سراسر دنيا از كاشت حلزون به عنوان ابزاري مفيد براي بازگرداني عملكرد شنوايي استفاده مي كنند. به نظر مي رسد در آينده شاهد پروتزهاي بهتر و كوچك تري باشيم. پيشرفت سريع در فناوري موجب تغييرات زيادي در نسل بعدي كاشت حلزون شده و عملكرد كلي و فيزيكي آن را تحت تاثير قرار خواهد داد.
به گفته دكتر خواجوي، كاشت حلزون شنوايي در مواردي كه سمعك مناسب نتواند كمكي به كودك كند درمان انتخابي محسوب مي شود كه كودك با استفاده از اين روش قادر به تكلم خواهد بود. هر چند كيفيت شنوايي كمتر از شنوايي طبيعي خواهد بود.
**بارداري ايمن از خطر بروز اختلالات شنوايي نوزاد
اجراي برنامه هاي مراقبتي سلامت مادر و كودك و انجام مشاوره هاي ژنتيك پيش از بارداري مي تواند نقش مهمي در كاهش آمار ابتلا به ناشنوايي ايفا كند.
تربيت مراقبان سلامت گوش و شنوايي به پيشگيري از بروز ناهنجاري هاي ماندگار كمك مي‌كند.
توانمندسازي و نظارت بر استفاده از داروهاي داراي عوارض گوشي، كاهش اصوات محيطي، اجراي برنامه هاي غربالگري شنوايي نوزادان و افزايش آگاهي براي ارتقاي مراقبت شنوايي از جمله موارد توصيه شده در اين زمينه هستند.
*منبع: روزنامه جام جم
**گروه اطلاع رساني**9128**2002**انتشاردهنده: فاطمه قناد قرصي
تهران- ايرنا- روزنامه جام جم در صفحه سلامت در گزارشي از منظر كارشناسان درمان كم شنوايي مادرزادي را بررسي كرد و نوشت: جامعه جهاني ناشنوايان آخرين هفته سپتامبر هر سال را هفته جهاني ناشنوايان ناميده است.
