ورود دادگاه لاهه به عرصه مبارزه با تخریب آثار باستانی به عنوان جنایت جنگی

این روزنامه در گزارشی افزود: دادگاه بین المللی كیفری واقع در شهر لاهه هلند، سه شنبه (دیروز) با صدور حكمی، «احمد الفقی المهدی» را كه در گذشته از اعضای گروههای پیكارجو بوده است، بابت ویران ساختن اماكن تاریخی شهر باستانی 'تیمبوكتو' در كشور آفریقایی مالی، گناهكار و جنایتكار جنگی معرفی كرد .
رائول پانگالانگان قاضی دادگاه، هدف حمله قرار دادن و تخریب اموال فرهنگی در تیمبوكتو را یك فعالیت جنگی با انگیزه «شكستن روح مردم» تعریف كرد.
المهدی متولد كشور مالی است و به حكم دادگاه لاهه به 9 سال زندان محكوم شده است.
این نخستین بار است كه دادگاه بین المللی كیفری لاهه به چنین پرونده ای رسیدگی می كند، ضمن آنكه آن را جنایت جنگی معرفی می نامد.
دادگاه بین المللی كیفری بر آن شده است كه تعریف حقوقی - جزایی در مورد جرم جنایت جنگی را بسط دهد و جرائم بیشتری را در دایره این جنایت منظور كند. و بر این اساس امروز در اولین گام در این مسیر، نخستین حكمش را برای یك چنین جرایمی صادر كرد.

** داعش در فهرست انتظار
بدین ترتیب احتمال می رود در آینده گروههای شورشی بسیاری از جمله داعش، كه دست به تخریب و غارت اموال و میراث فرهنگی كشورهای مختلف جهان زده اند در زیر تیغ دادرسی دیوان بین المللی كیفری لاهه قرار گیرند.
داعش اماكن باستانی متعددی را تاكنون در كشورهای عراق و سوریه ویران و غارت كرده است، از جمله صومعه «الیاس مقدس» را در شمال عراق كه قدمتی 1400ساله داشت و نیز اماكن شهر باستانی تدمر را در سوریه كه قدمتی تقریبا دوهزار ساله دارد.
احمد الفقی المهدی اعتراف كرده است كه در سال 2012 هنگامی كه ریاست گروهی موسوم به «انصار الدین» مرتبط با القاعده را داشت و این گروه شهر تیمبوكتو در مركز كشور مالی را كنترل می كرد، دستور حمله و تخریب این گونه جاها را صادر كرد.
شهر تیمبوكتو 700 سال قبل دورانی طلایی داشت و در آن عصر قطب فراگیری علوم و فنون و آموزش علوم دینی تصوف و نیز قطب تجارت این منقطه از آفریقا به شمار می رفت.
المهدی در جلسه استماع محاكمه خود در ماه گذشته از دادگاه خواستار نرمش و تخفیف مجازات شد و گفت كه در هنگامی كه مرتكب این جرم شده است، در جامه رئیس دسته ای خاص بوده، كه به دنبال آن بودند كه آنچه را كه وی شرع ناب اسلام در جامعه خواند، حاكم سازد و گرفتار یك «موج شیطانی» شد و چنین تصمیمی گرفت.
بسیاری از گروههای اسلامگرای تندرو، آیین تصوف را كه موسیقی، ترانه سرایی و رقص (سماع) حرام نمی شمرد، نوعی بدعت گذاری در دین اسلام می شناسند.
سالیان مدیدی است كه گروههای ستیزه جوی دیگری نیز آثار باستانی بسیاری از كشورهای جهان را هدف تخریب و غارت خود قرار داده اند. از جمله این آثار باستانی مجسمه های بودا در افغانستان است كه در سال 2001 به دست طالبان ویران شد.
در شهر تیمبوكتو هم اماكن باستانی بیشماری بدین سرنوشت دچار شد كه از میان آنها می توان به آرامگاه سید محمود مربوط به قرن شانزدهم میلادی اشاره كرد. این شخصیت تاریخی رئیس دانشگاه مشهور شهر به نام «سانكور» بود.
همچنین مسجد باستانی شهر هم كه مربوط به قرن پانزدهم میلادی است و شهرتی جهانی دارد و ضمن آن آرامگاه «احمد الرقد» عارف مشهور صوفی است، كه كتابی را در طب سنتی بیش از 400 سال قبل نگاشته، از زمره اماكن تخریب شده اند. این آرامگاه از زیارتگاههای باستانی كشور مالی است.
گروه انصار الدین در سال 2012 با مغتنم شمردن فرصتی كه از آشوب سیاسی كشور به دست آورد، توانست برای یك دوره كوتاه مدت كنترل مناطق وسیعی از كشور مالی را در دست بگیرد .
مالی كشوری است بزرگ كه وسعت آن از غرب آفریقا تا مناطق بیابانی در طول نوار مرزی الجزایر بسط پیدا كرده است .
یك سال بعد در سال 2013 نیروهایی كه رهبری آنها را كشور فرانسه برعهده داشت، موفق شدند اكثر نقاط تصرف شده را آزاد كنند و راه را برای ورود نیروهای صلحبان سازمان ملل بگشایند. اما كشور مالی همچنان شاهد حملات پراكنده است.
در نوامبر 2015 مردان مسلح حمله ای طوفانی به هتلی مجلل در «باماكو» پایتخت مالی انجام دادند كه در اثر آن دست كم 20 نفر جان خود را از دست دادند. گروهی موسوم به «المرابطون» وابسته به القاعده مسئولیت این حمله را بر دوش گرفت.
یكشنبه گذشته نیز جمعی از مهاجمان یك سرباز مالیایی و پسر عموی او را در شهر تیمبوكتو كشتند. گفته می شود این حمله هم كار شورشیان افراط گرا بوده است .
اروپام**1591**1479 **ترجمه: اقدس السادات حسینی **انتشاردهنده: حسن سالك رضائی