يا حسين(ع) شاه بيت نوحه سرايي مردم آذربايجان غربي در محرم

به گزارش ايرنا، روزهاي پاياني ماه ذيحجه از قرن ها پيش، زماني براي آغاز آيين هاي عزاداري سرور و سالار شهيدان در بين مسلمانان به ويژه شيعيان جهان از جمله منطقه آذربايجان بوده كه نشان دهنده عشق و ارادت تمام نشدني مردم آزاده دنيا به اباعبدالله الحسين (ع) و سوگواري عاشورايي است.
در اين ميان همواره عزاداري هاي مردم آذربايجان در كشور و منطقه، زبانزد بوده و همواره به نشانه اي براي عمق ارادت آذري ها به خاندان عصمت و طهارت (ع) تعبير مي شود.
مردم آذربايجان غربي نيز از جمله ارادتمندان به خاندان اهل بيت(ع) به ويژه امام حسين(ع) هستند كه از روزهاي پاياني ماه ذيحجه و در مدت حدود دو ماه عزاداري هاي خود را برگزار و شور حسيني را در راستاي ارتقاي شعور برخاسته از واقعه عاشورا نشان مي دهند.
از جمله نخستين آيين هاي مردم آذربايجان غربي كه همه ساله چند روز مانده به آغاز ماه محرم تكرار مي شود، آيين اعلان عزاي سرور و سالار شهيدان و اهتزاز پرچم حسيني در بالاي گنبد مساجد و برخي از ميادين شهري است.
در اين آيين مداحان اهل بيت عصمت و طهارت(ع) به نوحه سرايي در خصوص شخصيت والاي سرور و سالار شهيدان و كاروان حسيني مي پردازند و همچنين در خصوص حضرت مسلم بن عقيل نيز نوحه سرايي مي كنند.
با ورود به ماه محرم، مردم عزادار حسيني در قالب دسته ها و هيات هاي سوگواري در شب هاي 10 گانه تا شب عاشورا، در مساجد، حسينيه ها و تكايا گرد هم آمده و به سوگواري براي شهداي كاروان حسيني مي پردازند.
طبق آيين قديمي از شب دوم ماه محرم تا شب دهم، هر شب به نام يك يا چند نفر از شهداي واقعه عاشورا نام گذاري شده و نوحه ها و روضه ها در حول محور آن شخصيت به اجرا در مي آيد.
در اين مراسم عزاداري هاي مربوط به حضرت مسلم(س) در شب نخست، وروديه به خاطر سالروز ورود امام حسين(ع) و ياران آن حضرت به كربلا در شب دوم، حضرت رقيه(س) در شب سوم، حضرت حر(س) و فرزندان مسلم(س) در شب چهارم، حضرت عبدالله ابن حسن(س) و ياران غيرهاشمي در شب پنجم، حضرت قاسم بن حسن(س) در شب ششم، حضرت علي اصغر(س) در شب هفتم، حضرت علي اكبر(س) در شب هشتم، حضرت ابوالفضل العباس(س) در شب نهم و حضرت امام حسين(ع) در شب دهم اجرا مي شود.
البته روزهاي پس از عاشورا نيز بيشتر به اسراي كربلا، حضرت زينب (س)، حضرت امام زين العابدين(ع) و شام غريبان شهداي كربلا در نظر گرفته مي شود.
از جمله آيين هاي ايام عزاداري اباعبدالله الحسين(ع) در آذربايجان غربي، زنجيرزني در رثاي شهادت امام حسين(ع) و ياران با وفاي آن حضرت است به طوري كه در بسياري موارد، هيات هاي عزاداري زنجيرزني در صف هاي طولاني منظم در خيابان هاي مركزي شهر حضور مي يابند و به زنجيرزني مي پردازند.
پخش نذري هاي مختلف از جمله شير نذري، چاي نذري، كيك هاي نذري، صبحانه ها و غذاهاي نذري از جمله ديگر آيين هايي است كه رونق خاصي در دهه نخست ماه محرم در آذربايجان غربي دارد و همه ساله نيز بر رونق آن افزوده مي شود.
اين در حالي است كه به طور معمول هيات هاي عزاداري در هر شب از شب هاي دهه نخست ماه محرم، ميزبان يكي از اعضاي هيات يا خانواده هاي محله خود مي شوند و اين امر به خاطر نذر اهالي آن خانه اتفاق مي افتد.
برپايي سفره ها و مرثيه ها در منازل مختلف و با محوريت حضور بانوان در كنار آيين هاي ختم زيارت عاشورا تا اربعين حسيني نيز در دهه نخست ماه محرم در آذربايجان غربي پررونق است.
علاوه بر مساجد، بقاع متبركه و آستان مقدس امامزادگان نيز در ايام دهه اول ماه محرم، ميزبان عزاداري هاي سرور و سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) مي شود.
اين حضور در روز تاسوعا و عاشورا به اوج خود مي رسد و تمامي دسته هاي عزاداري بعد از ظهر به سمت امامزاده ها و آرامستان هاي شهر حركت مي كنند كه اين امر در اروميه در آقاقبيري(آرامگاه سيد حسين عرب باغي) و باغ رضوان اروميه نمود مي يابد.
برگزاري مراسم تعزيه و شبيه خواني واقعه شهادت امام حسين(ع) و برخي ديگر از شهداي روز عاشورا از جمله ديگر آيين هايي است كه با حضور پرشور مردم با محوريت مساجد و در برخي موارد توسط گروه هاي حرفه اي تئاتري در شهرهاي مختلف آذربايجان غربي اجرا مي شود كه در اين خصوص، سال به سال شاهد افزايش مكان هاي برگزاري تعزيه ها هستيم.
اوج عزاداري هاي مردم آذربايجان غربي در روزهاي تاسوعا و عاشوراي حسيني است كه در اين روز با تدابير ويژه ترافيكي، چندين خيابان از سطح شهرهاي استان به ويژه شهر اروميه بسته شده و هيات هاي عزاداري در خيابان مركزي شهر و در اروميه در خيابان امام (ره) به عزاداري مي پردازند.
در سال هاي اخير نيز با تدابير مسئولان، روز ويژه اي براي تجمع همه هيات ها در يك محل در شهرهاي مختلف استان به ويژه اروميه تدارك ديده شد كه امسال نيز ادامه مي يابد.
اين آيين با حضور پرشور مردم و بدون حضور مجزاي دسته هاي عزاداري برپا مي شود كه در آن مداحان اهل بيت عصمت و طهارت(ع) به نوحه خواني مي پردازند.
در روز سوم شهادت امام حسين(ع) نيز مردم شهرها و روستاهاي آذربايجان غربي با هدف همراهي با امام سجاد(ع) بر سر مزار و اموات خود حاضر شده و به سينه زني و زنجير زني مي پردازند.
نقطه مشترك و شاه بيت همه اين عزاداري هاي مردم آذربايجان غربي، ياد مستمر شهادت حضرت اباعبدالله الحسين(ع) در كنار شهادت ديگر شهداي واقعه عاشوراست و همواره ذكر يا حسين در كنار ديگر ذكرهاي دسته هاي عزاداري، خودنمايي مي كند.
2093/1905**گزارش از: صابر چهرقاني**انتشاردهنده: حسن فاخري