به گزارش ایرنا ، روستای كوهستان كه شهرتش را مدیون نام عالم جلیل القدر مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد كوهستانی است ، احیای این سنت دیرینه را هم به این معلم اخلاق بدهكار است .
اگر چه سنت اطعام عزاداران حسینی در ماه محرم در همه جای ایران مرسوم است و سابقه آن بنا به روایات به دوران امام ششم شیعیان بر می گردد ، ولی در سال های اخیر در كمتر نقطه ای سبك و سیاق سنتی برای ادای این آئین بر جای مانده است .
اهالی روستای كوهستان ، روستایی كه در حدود پنج كیلومتری غرب شهر بهشهر واقع است ، آداب سنتی اطعام عزاداران حسینی را با پایمردی و درس گرفتن از محضر عارف بزرگ و معلم اخلاق آیت الله كوهستانی كه ' آقاجان ' می نامیدنش ، حفظ كرده اند.
** یك دهه اطعام ، هر كس به بضاعت
اطعام شب های دهه اول محرم در روستای كوهستان آداب خاص خودش را دارد . یكی از آنها قرار دادن غذا داخل سینی بزرگ و گرد است كه در زبان مازندرانی به آن مجمه می گویند.
مجمه معمولا از جنس مس است و بسیاری از خانواده های كوهستانی در این سال ها تلاش كردند تا در حد مقدور برای مجمه گذاری از سینی های مسی استفاده كنند.
در این سنت ، بانوان روستای كوهستان پیش از ماه محرم مقدمات مجمه گذاری را با نذری خاص و فراهم آوردن امكانات مورد نیاز تدارك می بینند.
برخی از خانواده های كشاورز و دامدار نیز در طول سال هنگام برداشت محصول یا فروش دام های اضافی ، سهم مجمه گذاری محرم را مشخص می كنند تا به هنگام محرم دچار مشكل نشوند.
** هر مجمه ، دستپخت یك كدبانو
بر خلاف اطعام دهی امروزی كه اصولا بر عهده آشپزهای حرفه ای و آشپزخانه داران گذاشته می شود ، در آئین مجمه گذاری زنان در هر خانواده كوهستانی تمام شب های دهه اول محرم را خودشان در منزل آشپزی می كنند.
كدبانوهای كوهستانی برای این كار سنگ تمام می گذارند و همه تلاششان را به كار می گیرند تا بهترین دستپخت را برای عزاداران حسینی ارائه دهند. برنج طارم محلی ، گوشت و مرغ محلی ، لبنیات محلی و گاهی گوشت مرغابی پای ثابت آشپزی برای آئین مجمه گذاری است .
ارسال غذای آماده شده به تكیه روستا نیز دارای آئین ویژه ای است به این ترتیب كه بانوان پس از شنیدن صدای شیپور از گلدسته مسجد قدیمی روستا مجمه هایشان را بر سر نهاده و به سمت تكیه می آیند و مجمه را در اختیار عزاداران می گذارند.
به طور معمول هر خانواده غذای سه تا چهار نفر را پخته و به تكیه می برد .
در اینجا دیگر از ظروف یكبار مصرف و سفره های پلاستیكی خبری نیست . عزاداران حسینی مجمه را به ردیف داخل تكیه می گذارند و دور آن جمع می شوند و غذا را میل می كنند .
این سنت در تمامی شب های دهه اول محرم تكرار می شود.
عزاداران حسینی پس از صرف غذا ، مراسم عزاداری و سینه‌زنی را به روش سنتی و با شكوه خاصی در تكیه شهدای روستای كوهستان برگزار و عشق و ارادت خود را به سید و سالار شهیدان امام حسین(ع) و یاران وفادارش ابراز می كنند.
** ماندگاری یك سنت
به گفته اهالی روستای كوهستان ، این سنت، سینه به سینه از اجداد و نیاكانشان به آنان منتقل شده است و از زمان های بسیار دور به قدمت 2 قرن و زمان ' ملا محمد باقر ' از عالمان ربانی منطقه و پدربزرگ عالم ربانی آیت الله حاج شیخ محمد كوهستانی وجود داشته است.
فرزند آیت الله كوهستانی نیز می گوید كه این سنت در زمان پدرش و پس از بازگشت از نجف اشرف
به صورت كامل احیا و برگزار شده و اكنون علاوه بر روستای كوهستان در برخی از مناطق دیگر مازندران بویژه مناطق ییلاقی و كوهستانی اجرا می‌شود.
خاندان آیت الله كوهستانی به خاندان عصمت و طهارت به ویژه سیدالشهداء (ع) علاقه وافر داشتند و هفتگی در منزل مراسم روضه و عزا برپا می كردند و بعد از رحلت این عالم ربانی ، مردم منطقه با تبعیت از ایشان به عنوان افتخار جهان تشیع ، هر ساله در دهه اول محرم مراسم مجمه گذاری و اطعام‌دهی آن هم به روش سنتی را برگزار می‌كنند.
** سنتی ماندگار مبتنی بر نذر و وقف
حمید معیری از اهالی روستای كوهستان در این مورد به خبرنگار ایرنا گفت : سنت مجمه گذاری بیش از دو سده در این روستا سابقه دارد و علاوه بر سنتی كه همه ساله در طول دهه اول محرم در روستای كوهستان متداول است، مجمه های نذری و وقفی فراوانی هم برای اطعام دهی به تكیه این روستا می آید.
وی افزود : آقاجان كوهستانی این سنت اطعام دهی را نظام مند كردند و در برگزاری این سنت از پیشتازان بودند و خود شخصا از عزاداران پذیرایی می‌كردند و به اهالی این روستا هم توصیه می‌كردند كه از غذای خود هر چه كه میل می‌كنند ، در ایام محرم به تكیه آورده و با دیگران بخورند و در بین نیازمندان قسمت كنند.
معیری گفت : اطعام دهی برای سرور و سالار شهیدان در مازندران از سنت های بسیار دیرین مردم این دیار است و در جای جای این خطه برگزار می شود ، اما در كنار مراسم اطعام دهی كه در اكثر مساجد و روستاها و شهرهای این دیار انجام می شود، روش مجمه گذاری و اطعام دهی سنتی روستای كوهستان از شور و شعور بیشتری برخوردار است.
معصومه حسینی از بانوان روستای كوهستان هم به خبرنگار ایرنا گفت : بانوان این روستا همه ساله در دهه اول محرم بنا بر شیوه و سنت قدیمی اقدام به پخت طعام برای عزاداران حسینی می كنند و با نواخته شدن شیپور از تكیه این روستا كه بیانگر بردن غذا و طعام برای عزاداران است، بانوان با بر سر گذاشتن مجمه های غذا، این طعام را به مسجد و تكیه می برند.
وی افزود : در شهرستان بهشهر این سنت علاوه بر تكیه بزرگ شهدای روستای كوهستان ، در تكیه سلطانی شهر رستمكلا هم برگزار می شود.
او ادامه داد : این مراسم در روستای كوهستان، با حمل بیش از صدها مجمع عزاداری، توسط زنان محله انجام و عزاداران حسینی كه از این روستا و نقاط مختلف بهشهر برای عزاداری سید و سالار شهیدان می آیند ، اطعام می شوند.
این بانوی كوهستانی گفت : این سنت محرم سال جاری هم در تكیه شهدای روستای كوهستان با قوت در حال برگزاری است و مراسم ویژه مجمه گذاری شنبه شب 17 مهر ماه مصادف با شب هفتم محرم به صورت ویژه برگزار می شود زیرا در این شب آیت الله شیخ اسماعیل كوهستانی فرزند عالم ربانی آیت الله محمد (آقاجان) كوهستانی سخنرانی می كند.
امروزه سنت های محرم در گوشه و كنار ایران اسلامی با شور و شعور خاصی در حال برگزاری است و سینه زنی و زنجیرزنی، عزاداری، ذكر مصیبت، اطعام دهی، تعزیه خوانی و به تصویر كشیدن تاریخ كربلا و عاشورا از جمله این سنت هاست.
خبرنگار : مریم نظری ** انتشار دهنده : حسن فلاحتی
7332/1654
ساری - ایرنا - مجمه گذاری و اطعام دهی به سبك سنتی ، از آئین های محرم در بعضی مناطق مازندران بویژه روستای كوهستان بهشهر است كه به گفته اهالی قدمتی بیش از 2 قرن دارد .
