در اين يادداشت آمده است: برگزاركنندگان يادمان قيام عاشورا، هرسال بزرگترين همايش جهان را براي بزرگترين و فداكارترين انسانهاي تاريخ برگزار ميكنند.
تاريخ مراسم عزاداري ماه محرم هميشه بيهيچ اتكايي به دولتها، به وسيله مردم سرآمدترين ميزبانان و عاشقان امام حسين (ع) ميشوند.
آنجا كه بيخود شدن از خويش و گريستن بر اوج فاجعه خونين كربلا رسمي ديرين در كشور ما است، سرشت محرم گويي يك دستورالعمل غيرقابل فراموشي ميشود. از كودك و كهنسال، زن و مرد تمامي وسع خويش را در طبق اخلاص نهاده براي اين يادمان بيهمتا سر از پا نميشناسند.
كاري كه سالار شهيدان در كربلا كرد با انواع مراسم محلي، رنگ زندگي و ماندن به خود ميگيرد. مگر چه شده است؟ اين چه عزايي است كه پايان ندارد؟
نوشيدن شهد شهادت در كربلا چه راز و رمزي داشت كه از پس يك هزار و 438 سال قمري هنوز آتش آن ظهر گرم عاشورا بر قلب دوستداران خاندان شجاعت و درستكاري گرم، گرم، چهرهها را گريان ميكند.
ميدانيم كه هنر حسين (ع) گرياندن نيست، او هيچ نيازي به گريستن ما ندارد. به قول دكتر علي شريعتي، حسين با رفتنش درسي بزرگتر از شهادتش به ما داده است؛ ايستادگي در برابر ظلم.
اما چرا ما كرمانشاهيها نميتوانيم نوحه سوزناك با گويش كُردي' شيرين شَمامَهي نوبَرِم، رُوله لاي، علي لاي' را با صداي شادروان حشمتالله لُرنژاد بشنويم و از فرط رنج جانسوز شعر و آهنگ مداح، قلبمان فرو نريزد و سرشگ غم به دامن نريزيم؟
مگر ميشود از گزارش آنچه بر امام حسين و اصحابش رفت مطلع باشي و ساكت بماني! اين گويشهاي محلي در تمامي كشور كاري كردهاند كارستان.گرچه بيشتر نوحههاي نواحي مختلف به دليل عدم توجه به ثبت آنچه سروده شده و ثبت آهنگ خواننده آن، به بسياري از اين آثار گرانقدر دسترسي نيست.
اين قلم كه از بچههاي محله برزدماغ بوده، كودكيها و جوانيهايم در مسجد نواب را با صداي كم نظير مرحوم مرشد عباس رباعي به ياد ميآورم كه عليرغم روشندلياش با اشعاري كه خود ميسرود مراثي ارزشمندي از يادمان كربلا را چون بلبلي خوش نوا به خاطر مستمعين ميآورد.
صداي مرحوم حاج عزيز مقدسي نيز حالمان را دگرگون ميكرد. هركسي نيز ميتواند از محلهاش نام بزرگي را به خاطر آورد كه در شور بزرگ عاشورا، اشعاري را به شعور و فهم رويداد محرم سال 61 هجري ميافزودند.
جانمايه مداحيهاي سنتي را همين اشعار با گويشهاي محلي قوام ميدهد. اين نداهاي ماندگار با اشعاري اثرگذار بايد بخش مهمي از ميراث بزرگ فرهنگي كشور باشد.
حالا تا كجا كار تحقيقي و پژوهشي انجام شده است صاحبان خرد و دانايي اين عرصه بايد آن را معرفي كنند.هميشه كرمانشاهيها عاشقانه مراثي اثرگذار با نوا و گويش كُردي را در وصف جانبازان صحراي كربلا در قلب خود ثبت كردهاند.
براي همين هم هست وقتي دستجات سنتي سينه زني و زنجيرزني با اشعاري جگرسوز خوانده ميشود مثل همه اهالي اين سرزمين از صميم قلب در درون خود ميگريند از اين روز واقعه بيبديل. توجه به متن اشعار سروده شده و صداي حزن انگيز زنده ياد حشمتالله لُرنژاد براي ما اهالي كرمانشاه توجه متن دريافتهاي محليمان از شَمامَه، نوبَر، خاك عالم بي وَ سرم، اي مرغ خوش خط و خالِم؛ براي حضرت علياصغر كوچكترين شهيد جهان و علياكبر جوانترين عضو لشگر امام حسين (ع)، سرشار از عظمت، ايثار و درسهاي بزرگي است.
اين اشعار كهن را بايد حفظ كرد. همايش بزرگ تاسوعا و عاشورا فقط يكسال نيست، تا ابد ادامه دارد.
3209/8066 دريافت كننده: عباداله آذرگون ** انتشار دهند:علي مولوي
كرمانشاه- ايرنا- روزنامه نقد حال در شماره 448 هفدهم مهر ماه 95 مطلبي را با عنوان 'محرم و نوحه هاي محلي كرمانشاه ' به قلم محمدحسين شيريان منتشر كرده است.