كاخ صاحبقرانیه در گوشه ای از باغ موزه نیاوران در شمال تهران، در منطقه ای به همین نام در زمان قاجار ساخته شد و در دوره پهلوی اول تكمیل و رونق گرفت.
این بنای تاریخی، بیش از آنكه شهرت خود را مدیون این باشد كه روزی محل زندگی ناصرالدین شاه قاجار و یا دفتر مخصوص محمدرضا پهلوی بوده، مدیون فیلمبرداری سریال های پرطرفدار تلویزیونی مثل قهوه تلخ، میرزا كوچك خان و فیلم های سینمایی مثل شازده احتجاب، سلطان صاحب قران، دلشدگان و كمال الملك است.
از حدود دو سال پیش بود كه با انتشار خبرها و تصاویر پراكنده ای مبنی بر ترك برداشتن و ایجاد شكاف هایی در بدنه این گنجینه ملی ، علاقه مندان به فرهنگ، هنر و تاریخ این سرزمین، دل آزرده و متاثر شدند و گمانه زنی های زیادی در رسانه ها و مطبوعات درباره علت و علل این مساله انجام شد تا اینكه در یكی دو ماه اخیر یكی از این فرضیه ها قوت بیشتری به خود گرفت.
اینكه آسیب های احتمالی به مجموعه نیاوران از زمان آغاز ساخت یك پروژه عمرانی - تجاری به نام «اطلس مال» كه از حدود هشت سال پیش در اطراف كاخ موزه نیاوران آغاز شده بود، متوجه این مجموعه شده است؛ به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا سعید محمد مدیر شركت سازنده پروژه اطلس مال گفت: این فرضیه كه عده‌ای بدون دلیل فنی و بدون مطالعات، ترك‌های كاخ را با احداث پروژه اطلس مال مرتبط كرده‌اند، به لحاظ علم مهندسی كاملاً مردود و غیرقابل پذیرش است.
مدیر شركت سازنده این پروژه با رد این گفته كه قنواتی در زیر پروژه اطلس مال وجود داشته كه پروژه آنها را مسدود كرده و آب، پشت پروژه اطلس مال جمع شده و باعث نشست كاخ شده است، افزود: مطالعات ژئوتكنیك و آب‌شناسی ما كه در زمان طراحی و ساخت پروژه توسط مشاورین ذیصلاح انجام شده و بصورت عینی در زمان ساخت هم مشاهده شده است، نشان می‌دهد نه تنها هیچ قناتی در محدوده اطلس مال وجود ندارد، بلكه حتی سطح آب زیرزمینی نیز در عمق بیش از 65 متری از سطح زمین قرار دارد.
وی ادامه داد: كاخ صاحبقرانیه حدود 400 متر از پروژه اطلس مال فاصله داشته و به لحاظ ارتفاع نیز حدود 40 متر بالاتر از پروژه اطلس مال واقع شده است، لذا بازگشت آب ناشی از برخورد با اطلس مال غیرممكن و محال است.
محمداضافه كرد: مشاهدات عینی و میدانی تایید می كند شبكه زهكشی اطراف پروژه اطلس مال و چاه زهكشی كه در كف پاركینگ با عمق حدود 18 متر تعبیه شده است، كاملاً خشك بوده و این امر بیانگر عدم وجود آب در اطراف پروژه اطلس مال است.
وی با دعوت از كارشناسان برای بازدید از پروژه و وضعیت چاه های زهكشی آن با حضور اصحاب رسانه گفت:انتظار ما این است كه قبل از رسانه‌ای شدن اینگونه موضوعات كه بیشتر جنبه فنی دارد، باید طی جلسات كارشناسی نقطه نظرات طرفین تبیین شود و سپس در صورت ضرورت مساله رسانه‌ای شود.
مدیر شركت سازنده اطلس مال افزود: تاكنون نه از طرف مسئولان سازمان میراث فرهنگی و نه از طرف وزرات راه و شهرسازی هیچ‌گونه تماسی با ما گرفته نشده و شایسته است با پرهیز از هرگونه فرافكنی به بهینه سازی مدیریت حفظ و نگهداری بناهای ارزشمند تاریخی پرداخته شود.
وی اظهار نظر قطعی در مورد علت ترك های كاخ صاحبقرانیه را نیازمند مطالعات جامع و دقیق توسط یك مشاور ذیصلاح و بی‌طرف دانست و اضافه كرد: در حال حاضر هیچ‌گونه اطلاعات متقنی در این رابطه در دسترس نیست و گسل‌های زیر منطقه كاخ، رانش زمین و یا طول عمر سازه كاخ همگی می‌تواند از دلایل ترك‌های كاخ باشد.
مجری پروژه اطلس مال با تاكید بر ضرورت شفاف سازی این موضوع، برای شركت در جلسه مناظره فنی با نمایندگان سازمان میراث فرهنگی و كارشناسان در حضور رسانه ها اعلام آمادگی كرد.
محمد عنوان كرد: سرمایه‌گذارانی كه با تمام مشكلات پیش‌رو نسبت به اشتغال آفرینی و توسعه اقتصاد شهری و مقابله با ركود اقدام می‌كنند، انتظار دارند كه نهادهای مرتبط به آن ها مساعدت كنند نه اینكه با رواج شایعات و حاشیه‌سازی پروژه موفق را دچار مشكل كنند.
محمد یادآورشد: این پروژه متعلق به صندوق بیمه اجتماعی كشاورزان، روستائیان و عشایر و یك بانك خصوصی است و عواید آن متوجه مردم و سهامداران می شود.
** نظر مسئولان سازمان میراث فرهنگی
مدیر كل اداره موزه های كشور در این باره به ایرنا گفته بود : میزان آسیب كاخ صاحبقرانیۀ نیاوران و ارتباط آن با ساخت مجتمع «اطلس مال» در نزدیكی این كاخ، در حال بررسی است.
محمدرضا كارگرضمن انتقاد از نهادهای مجوز دهنده به پروژه هایی از این دست، تاكید كرده بود: مسئولان صدور مجوز برای پروژه ها، مطالعه و پیش بینی لازم ندارند كه بسترهای طبیعی زمین نباید به هم بخورد و ایجاد برش های زیاد در لایه های آب های زیر زمینی به قصد كارهای عمرانی ازجمله پاركینگ های چندطبقه زیر زمینی صدمات جبران ناپذیری دارد.
پیش تر نیز رحمت الله رئوف، رئیس مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران گفته بود: از حدود هشت سال پیش ساخت پروژه اطلس مال در پشت مجموعه تاریخی نیاوران آغاز شده و مسئولان این پروژه، قبل از برداشتن نخستین قدم برای كار باید از سازمان میراث فرهنگی استعلام می گرفتند ، چون این كار در عرصه و حریم كاخ نیاوران در دست انجام است.
فراهنگ**3079**1568 دریافت و تنظیم: علی اسدی انتشار دهنده : حسن فتحعلی
تهران - ایرنا - مدیرشركت سازنده پروژه اطلس مال می گوید ترك های كاخ صاحبقرانیه هیچ ارتباطی با اجرای این پروژه ندارد و این ترك ها با فرافكنی ترمیم نمی شود.
