16 اكتبر سال 1945، 42كشور عضو سازمان ملل متحد، برای ایجاد سازمان خواربار و كشاورزی ملل متحد(فائو) گرد هم آمدند و این سازمان را با هدف آزادی بشریت از گرسنگی و سوء تغذیه و به طور موثر، مدیریت جهانی سیستم غذا تشكیل دادند و این روز هر سال به عنوان روز جهانی غذا و در ایران از 24تا 30 مهر ماه به عنوان هفته غذا نام گرفته است.
این رویداد مهم در بیش از 150 كشور در سراسر جهان سازمان دهی شده و برگزار می شود و آن را به دلیل ترویج آگاهی در سراسر جهان در راستای رفع گرسنگی، ایجاد امنیت و ایمنی مواد غذایی و بهبود رژیم غذایی مردم، یكی از مشهور ترین روز ها در تقویم سازمان ملل متحد می دانند.
كارشناسان حوزه بهداشت و غذا، امنیت غذایی را الفبای توسعه پایدار می دانند چرا كه زنجیره هدفمند تولید از مزرعه تا دسترسی مردم به غذای سالم و كافی در سفره بخش بزرگی از تصمیمات زیرساختی و شاخص های توسعه را با خود پیوست دارد.
این كارشناسان معتقد هستند ایمنی غذایی به معنای اطمینان كامل از سلامت، مغذی بودن و كیفیت اقلام خوراكی است كه در سبد غذایی خانوار قرار می گیرد و باید فاقد هرگونه آلودگی از جمله آلودگی های میكروبی، انگلی و یا شیمیایی باشد.
بررسی‌های علمی نشان می‌دهد كه در دهه‌های اخیر با گسترش فناوری های نو و افزایش مصرف افزودنی‌ها، استفاده از آفت كش ها، آنتی بیوتیك ها و هورمون ها در تولید مواد غذایی در كشورهای در حال توسعه، اثرات سوء و انكارناپذیری در سلامت نظیر بروز انواع ناهنجاری‌های مادرزادی و بیماری های سخت درمان داشته و می طلبد راهبردهای این حوزه با دقت بازنگری و اصلاح شود.
براساس آمار، میزان وقوع مسمومیت های ناشی از آلودگی غذا در كشورهای در حال پیشرفت ۱۳ درصد بیشتر از كشورهای صنعتی است.
با توجه به اهمیت مواد غذایی پروتئینی در سبد غذایی خانوار، تامین سلامت و ایمنی این گروه تغذیه ای از اهمیت خاصی برخوردار است و دستیابی به این هدف نیازمند راهبردهای برنامه ای و موثر است.
مسئول آموزش و ترویج و كارشناس نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره كل دامپزشكی استان مركزی در این خصوص گفت: سازمان دامپزشكی كشور برای تولید مواد غذایی سالم خام دامی و مهار بیماری های مشترك بین انسان و دام، تلاش زیادی را در پیشگیری و درمان بیماری های دام، طیور و نظارت بر تولید، فرآوری و عرضه غذای سالم اهتمام ویژه داشته است.
دكتر محمد رضایی افزود: اداره كل دامپزشكی استان مركزی با نظارت بهداشتی بر 2886 واحد عرضه فرآورده های خام دامی، 645 خودرو حمل فرآورده های خام دامی و درج كد ردیابی روی فرآورده های خام دامی به خصوص مرغ و تخم مرغ تولید مواد غذایی سالم را در دستور كار خود قرار داده است.
وی ادامه داد: پیگیری و اجرای تولیدمرغ بدون مصرف آنتی بیوتیك در استان مركزی، اجرای طرح شناسنامه داركردن گوشت های استحصالی كشتارگاه های دام و تجهیزكشتارگاه های دام به سردخانه بالای صفر از جمله گام های موثر در اجرای هر چه مناسب تر نظارت های بهداشتی بر مواد خام دامی در است.
به گزارش ایرنا، مسئول آموزش و ترویج و كارشناس نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره كل دامپزشكی استان مركزی افزود: آموزش بهداشتی 69 هزار نفر از بهره برداران این استان در نیمه نخست امسال، ممیزی و درجه بندی بهداشتی تمامی واحدهای تولید، فراوری و عرضه فرآورده های خام دامی، اختصاص كد محصول برای تمام محصولات تولیدی و فرآوری شده استان از دیگر اقدام های این اداره كل در راستای افزایش سلامت غذایی جامعه است.
دكتر رضایی گفت: انجام نمونه برداری ادواری، پایش باقیمانده آنتی بیوتیك ماهیانه از واحدهای تولیدی، اختصاص كد الكترونیكی برای خودروهای حمل فرآورده های خام دامی، دام و طیور زنده نیز برای تولید محصولات خام دامی سالم در این استان اجرایی شده است.
به گزارش ایرنا، مشاور رئیس سازمان و مسئول محیط زیست و سلامت غذای سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی گفت: امنیت غذای سالم بر سه مولفه تامین غذای كافی، سالم و مقوی درجامعه استوار است و سازمان جهاد كشاورزی بر اساس وظیفه ذاتی خود این مهم را در دستور كار دارد.
سید اكبر بنی جمالی افزود: سازمان جهاد كشاورزی با توجه به كمبود آب و نبود امكان افزایش سطح زیر كشت برای تولید محصولات كشاورزی، به منظور تامین غذای كافی برای جامعه ،افزایش عملكرد در واحد سطح با بهره گیری از اصلاح بذر، روش آبیاری نوین، آموزش بهره برداران و رعایت تاریخ كشت را در اولویت های برنامه های خود قرار داده است.
وی ادامه داد: با توجه به اقدام های انجام شده و ظرفیت های كشاورزی این منطقه، استان مركزی در تولید بسیاری از محصولات بخش كشاورزی جزء استان های برتر كشوری در این حوزه است و بسیاری از محصولات تولیدی این استان به خارج از كشور و استان های همجوار ارسال می شود.
مسئول محیط زیست و سلامت غذای سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی بیان كرد: این سازمان در راستای سالم سازی، تولید غذای مقوی در چند سال اخیر با بهره گیری از كودهای مغذی تامین عناصر مورد نیاز پرمصرف گیاه در محصول های كشاورزی مانند گوگرد، كلسیم و كم مصرف مانند روی و آهن را برای تولید غذای با كیفیت دنبال می كند.
بنی جمالی گفت: تولیدات كشاورزی استان مركزی به دلیل استفاده كم و مناسب از كود و سم با دوره كارنت پایین توانسته اند گواهی سلامت را اخذ كنند.
به گزارش ایرنا، وی ادامه داد: دوره كارنت زمان تجزیه كود و سم در گیاهان است و هرچه زمان آن كمتر باشد و عناصر شیمیایی كمتری از این كودها در گیاهان باقی بماند از مرغوبت بیشتری برخوردار هستند.
مسئول محیط زیست و سلامت غذای سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی افزود: در این استان در بسیاری از محصولات كشاورزی نظیر نخود، عدس، بادام و گردو از كود و سم استفاده نمی شود و در برخی از محصولات نیز به دلیل استفاده نكردن از این مواد نگرانی هایی برای از دست دادن خواص زمین كشاورزی وجود دارد.
بنی جمالی گفت: استفاده از كود و سم برای تقویت و تغذیه خاك كشاورزی در همه جای دنیا وجود دارد و مصرف نكردن كود و سم در تولید محصول كشاورزی امكان پذیر نیست.
بنی جمالی افزود: برای تولید محصولات سالم باید مصرف كود و سم بهینه سازی و در زمان و میزان مناسب انجام شود تا مقدار مواد شیمیایی باقی مانده در زمان برداشت محصول های كشاورزی به میزان استاندارد خود برسد.
وی ادامه داد: مصرف كود و سم در كشور ما از میانگین جهانی كمتر است و این به آن معنا نیست كه مصرف بهینه از آنها انجام می شود.
مسئول محیط زیست و سلامت غذای سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی با یادآوری حضور دستگاه هایی همانند اداره كل استاندارد، دانشگاه علوم پزشكی و جهاد كشاورزی در امر سلامت مواد غذایی و محصولات كشاورزی افزود: سالم سازی اجباری محصولات كشاورزی یكی از راهكارهای تولید مواد غذایی سالم در جامعه و از خواسته های مهم جهاد كشاورزی است.
بنی جمالی گفت: نیاز است دستگاه های فعال در حوزه سالم سازی مواد كشاورزی با ایجاد آزمایشگاه های تخصصی در میادین میوه و تره بار و نمونه برداری و آزمایش میزان سموم محصول های كشاورزی قبل از ورود محصول های آلوده به بازار معدوم ساززی و از چرخه مصرف خارج شوند كه با اجرای این مهم از بسیاری مشكلات این حوزه كاسته می شود.
به گزارش ایرنا، وی ادامه داد: درحال حاضر 147 هكتار انار، 350 هكتار پسته ارگانیك در استان مركزی كشت می شود و 100 هكتار پسته نیز برای دریافت نشان ارگانیك در حال گذار است.
مسئول محیط زیست و سلامت غذای سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی گفت: محصولات برای دریافت نشان ارگانیك باید به مدت سه تا پنج سال زیر نظر یكی از شركت های اعطای این نشان قرار می گیرد و اگر در این مدت از هیچ گونه كود و سم شیمیایی برای تولید آن ها استفاده نشود، این نشان اعطا خواهد شد.
معاون غذا، دارو و تجهیزات پزشكی دانشگاه علوم پزشكی اراك گفت: 287 واحد تولیدی مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی در نقاط مختلف استان مركزی فعالیت می كنند كه در سال گذشته 2363 مورد بازرسی از این واحدها به عمل آمد و در این فرآیند 84 واحد متخلف شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی شد.
به گزارش ایرنا، دكتر مصطفی دلاور افزود: آغاز فعالیت واحد اطلاع رسانی دارو و سموم، راه اندازی واحد ثبت عوارض ناخواسته دارویی، راه اندازی آزمایشگاه های آنالیز دستگاهی، سم شناسی، فرآورده های آرایشی و بهداشتی، راه اندازی واحد تحقیق و توسعه و راه اندازی واحد استاندارد سازی و كالبیراسیون از مهمترین اقدامات دانشگاه علوم پزشكی در 10 اخیر است.
كارشناس مسئول واحد تغذیه مركز بهداشت استان مركزی نیز در این خصوص گفت: بر اساس استانداردهای موجود هر فررد بزرگسال باید در رژیم غذایی روزانه خود حداقل 2 واحد میوه مصرف كند در حالیكه این شاخص برای مردم استان مركزی یك واحد در روز است.
نسرین یادگاری افزود: میزان مصرف استاندارد سبزی ها در وعده های مختلف غذایی روزانه باید حداقل سه واحد باشد درحالیكه مردم استان مركزی نزدیك به یك و نیم واحد مصرف سبزی در برنامه های غذایی دارند.
وی ادامه داد: هر بزرگسال باید در طول روز حداقل 2 واحد گروه شیر و لبنیات بخورد اما مصرف این مواد غذایی در استان مركزی برای هر نفر حدود هشت دهم واحد در روز است.
كارشناس مسئول واحد تغذیه مركز بهداشت استان مركزی خاطرنشان كرد: میزان مصرف گروه نان و غلات برای بزرگسالان مطابق استاندارد 8 تا 12 واحد در روز تعیین شده درحالیكه مردم استان مركزی بیش از 14 واحد از این گروه غذایی را مصرف می كنند و این نشان دهنده جایگزینی مواد غذایی ارزان قیمت به دلیل نامتعادل بودن وضعیت اقتصادی خانوارهاست.
كارشناسان و دست اندركاران امور تولید مواد غذایی، سلامت و تغذیه در استان مركزی معتقدند كه باید به فرایند تولید و تامین غذا به عنوان سرمایه پایه نگریست چرا كه دقت در تولید و ارتقاء كیفیت آن موجب تضمین سلامت نیروی انسانی جامعه به عنوان محور توسعه خواهد بود.
1955/6013/** گزارش از مهدی عظیمی*انتشار دهنده:مژگان حیدری*
اراك- ایرنا- زنجیره تامین و تولید غذای كافی و سالم از مزرعه تا سفره مقوله ای مهم و زیربنایی است كه با پایداری و تضمین سیاست های این بخش اهداف سلامت در جامعه مفهوم می یابد.
