به گزارش ايرنا، كشورهاي فاقد منابع طبيعي با تكيه بر قدرت صنعتي و نظامي هم اكنون با فراهم آوردن منابع انرژي جايگزين مانند انرژي خورشيدي و باد در حال بي نياز شدن به نفت كشورهاي توليد كننده اين فرآورده هستند.
يكي از مشكلات فراروي كشورهاي عرب، بي توجهي به مصالح ملت ها است. دولت مردان اين كشورها در آسايش و رفاه غوطه ور شده اند و قدرت خود را مديون كشورهاي همپيمان هستند كه از امنيت و موجوديت شان حمايت مي كنند . اين سياست موجب شده تا دولتمردان كشورهاي عربي خود را بي نياز از ملتها تلقي كنند و تنها به اطرافيانش اهتمام ورزند .
به همين دليل كشورهاي عرب حوزه خليج فارس هيچگاه به تغيير و تحولات سياسي روي داده در ساير كشورهاي عربي توجهي نكرده اند.
عربستان همانند مصر، سوريه، عراق، ليبي و يمن سالها است كه در معرض تحولات گسترده قرار دارد و اين تحولات مراحل بسياري را پشت سر گذاشته و مي گذارد، اما در نهايت هدف اين تحولات ممكن است به سقوط رژيم آل سعود منجر شود، زيرا نقش كاربردي اين رژيم براي آمريكا و متحدان غربيش پايان يافته است .
آل سعود، براي دوران شكل گيري خاورميانه در نظر گرفته شده بود و سران سعودي با تلاش بسيار، نقش خود را ايفا كردند . غرب هم اكنون نيازمند نقش كاربردي رژيم هاي وفادار جديدي است كه توانايي بيشتري براي ايفاي نقش در خاورميانه داشته باشد .
در دهه هاي گذشته عربستان بنابر دستور غربي ها و در راس آنها آمريكا و با فتواي شيوخ دربار آل سعود، هزاران جنگجو را براي نبرد با رژيم كمونيستي افغانستان به اين كشور گسيل داشت و آنها را مورد حمايت مالي و تسليحاتي قرار داد، اما پس از شكست اتحاد جماهير شوروي در افغانستان، جنگجويان ديروز به كافر و تروريست امروز تبديل شدند و در عربستان به زندان انداخته شدند، زيرا قصد داشتند اين بار به جهاد عليه آمريكاي همپيمان آل سعود ادامه دهند.
جنگ افغانستان اولين جنگي بود كه كاخ سفيد رياض را درگير آن كرد. جنگ ديگري كه آمريكا با همكاري عربستان به راه انداخت، جنگ نفت بود. آل سعود اين بار به دلايل سياسي و آسيب رساندن به اقتصاد ايران، با لجبازي بيهوده و اشتباه خود بر كاهش قيمت نفت اصرار ورزيد، اما عربستان خود بزرگ ترين بازنده فروپاشي قيمت نفت در بازارهاي جهاني شد.
ميزان توليد نفت عربستان در اوج بهاي اين فرآورده در بازارهاي جهاني به 10 ميليون بشكه در روز رسيد كه براي خزانه دولت روزانه دو ميليارد دلار، ماهانه 60 ميليارد دلار و سالانه 750 ميليارد دلار درآمد به همراه داشت.
سقوط بهاي نفت بر اقتصاد عربستان تاثير بسيار منفي گذاشت و در نتيجه شاخص بورس اين كشور دچار كاهش شديد شد. بورس نيويورك نيز دچار چنين آسيبي شد و ميلياردها دلار ضرر كرد. دولت عربستان با سخاوت هر چه تمامتر دارايي هاي خود را در خزانه آمريكا نگه داشت تا از اقتصاد اين كشور حمايت كرده و مانع از فروپاشي آن شود.
با اين وجود، سقوط شاخص هاي بورس عربستان به روند منفي خود ادامه داد و بخش عمده اي از بازرگانان و شركتهاي اين كشور ورشكست و از بازار خارج شدند .
در شرايط سقوط اقتصادي عربستان، واشنگتن، رياض را تشويق به حمايت مالي و تسليحاتي از گروههاي تروريستي در سوريه ، عراق و يمن كرد. بدين ترتيب عربستان وارد باتلاقي شد كه خروج از آن براي آل سعود بسيار دشوار مي نمايد.
اقدام رژيم آل سعود در مداخله در سوريه، عراق و اعلام جنگ به يمن علاوه بر تحميل ميلياردها دلار هزينه به عربستان، دشمني جبهه مقاومت را براي اين كشور به همراه داشت .
حاكمان جديد و بي تجربه عربستان كه نگاهي واقعي از جنگ و درگيري نظامي نداشتند، با تحريك آمريكا به يمن هجوم برده با تصور اينكه در ظرف چند روز با چند بمباران كوتاه مدت، اين كشور را تصرف و رژيم مورد نظر خود را در صنعا تثبيت مي كردند.
آمريكا توانست عربستان را درگير جنگي در يمن كند كه پايان آن نامشخص بود. مقامات رياض در ابتدا تصور مي كرد كه جنگ با يمن يك تفريح ساده است كه به آساني مي توان آن را خاتمه داد، ولي با مقاومت مردمي در اين كشور مواجه شد .
در اين شرايط اقتصاد عربستان وارد مرحله اي شد كه نيازمند مراقبت هاي ويژه شد . اين اقتصاد در گذشته با درآمد ماهانه 60 ميليارد دلار مي توانست به ركود اقتصادي بزرگ ترين كشور در جهان (آمريكا) پوشش دهد، اما اكنون خود ورشكسته شده است.
دولت عربستان كه با افزايش سرسام آور هزينه ها ناشي از خريدهاي نظامي مواجه شده، به منظور جبران كسري بودجه اقداماتي همچون افزايش نرخ برق، آب و كاهش 15 تا 20 درصد حقوق ها و افزايش قيمت برخي از كالاها و ماليات و اعلام سياست رياضت اقتصادي و افزايش قيمت ويزاي حج تمتع و عمره اجرا كرده تا مشكلات اقتصاد را حل كند.
'محمد بن سلمان' جانشين وليعهد عربستان كه تجربه چنداني در امر اقتصادي ندارد، به زعم خود براي نجات كشور از ورشكستگي، صندوق سرمايه گذاري به ارزش دو تريليون دلار تاسيس كرد كه با توجه به شرايط بازارهاي نفت و كاهش شديد درآمدهاي نفتي و هزينه هاي نظامي رياض، اين اقدام چندان معقول به نظر نمي رسيد .
از سوي ديگر دولت عربستان به منظور جبران كسري بودجه و تامين هزينه هاي نظامي ناشي از جنگ در يمن و كمك به تروريستها در سوريه و عراق، اقدام به استقراض از صندوق بين المللي پول كرده است .
در شرايط كنوني و سياستهاي مداخله جويانه رياض در كشورهاي سوريه ، عراق و يمن به همراه كاهش بهاي نفت كه ناشي از اقدامات خصمانه رياض در بازارهاي جهاني بود، مشكلات اقتصادي عربستان با استقراض از صندوق هاي بين المللي حل نخواهد شد .
خاورم ** 1487 ** 1651
گزارش از : قاسم غضبانپور-انتشاردهنده:مسعودجعفريان
تهران - ايرنا - نفت به عنوان يك دارايي مستمر و بي تلاش، يكي از نعمت هاي الهي است كه در اختيار كشورهاي حوزه خليج فارس قرار گرفته و زندگي اين كشورها را با 'تحول اجتماعي كمي' سريعي مواجه كرده است .
