به گزارش ايرنا، پس از انقلاب صنعتي استفاده متداول از انرژي هاي فسيلي در دنيا، اثرات نامطلوب بر طبيعت گذاشت و دولتها را به فكر استفاده از انرژي هاي جايگزين و فناناپذير انداخت تا راه گريزي براي تبعات ناخوشايند انرژي هاي فسيلي باشد.
از سوي ديگر سوخت هاي فسيلي و هسته اي فناپذير هستند و سرعت استفاده از آنها بيش از سرعت توليد آنهاست لذا نمي توانند به عنوان انرژي قابل اتكا در برنامه ريزي هاي آينده دنيا با پيشرفت فوق العاده اي كه صنايع دارند، در نظر گرفته شوند.
برنامه ريزي براي استفاده از انرژي هاي نو در ايران عقب تر از كشورهاي پيشرفته بوده و هنوز نتوانسته اين نوع انرژي را به صورت گسترده مورد استفاده قرار دهد اما موقعيت ژئوپلتيكي و تبعات استفاده از انرژي هاي فسيلي بر محيط زيست، برنامه ريزان و سياستگذاران را وادار به انجام اقداماتي در زمينه استفاده از انرژي ها نو در مصارف صنعتي و خانگي كرده است.
براساس آمار موجود، حدود 60 هزار مگاوات ظرفيت توليد انرژي خورشيدي، 15 هزار مگاوات انرژي بادي و بيش از دو هزار و 500 مگاوات انرژي بيوزيست در ايران وجود دارد كه تاكنون 76 هزار مگاوات ظرفيت نيروگاهي در كشور نصب شده است.
طبق برآوردهاي وزارت نيرو تاكنون ظرفيت نصب شده انرژي هاي تجديدپذير در كشور 200 مگاوات تعيين شده و قرار است پايان امسال 100 مگاوات ديگر به اين ظرفيت افزوده شود.
با وجود تحريم ها و برخي مشكلات ديگر ايران نتوانسته براساس برنامه ريزي چشم انداز 20 ساله از انرژي هاي نو استفاده لازم را داشته باشد و سرعت سرمايه گذاري خارجي و توسعه استفاده از انرژي هاي تجديدپذير در آن كند بوده است.
هرچند اقدامات انجام شده در مسير استفاده از انرژي هاي تجديدپذير در خراسان رضوي نوپاست اما به نسبت استان هاي ديگر در حوزه بهره برداري از انرژي خورشيدي و انرژي باد به موفقيت هايي دست يافته است.
* ظرفيتهاي خراسان رضوي در انرژي هاي نو
معاون برنامه ريزي و تحقيقات شركت برق منطقه اي خراسان در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: امروزه بشر به منظور كاهش تبعات استفاده از سوخت هاي فسيلي نظير توليد زياد گازهاي گلخانه اي، آلودگي هاي زيست محيطي و امثال آن به استفاده از منابع پاك نظير باد، زمين و خورشيد كه انرژي آنها ضرري براي انسان و طبيعت ندارد، رو آورده است.
حسين محمودي افزود: از مزيت هاي انرژي هاي مزبور مي توان به دسترسي آسان و نامحدود، رايگان بودن، قابليت تجديدپذيري و عدم آلودگي زيست محيطي اشاره كرد اما در كنار آن داراي معايبي نيز هستند كه در مقابل مزيت هاي آن ناچيز است.
وي بيان كرد: ايران از نظر ظرفيت در حوزه انرژي هاي نو شامل انرژي خورشيدي، زمين گرمايي، باد و امواج، در خور توجه است و منطقه خراسان رضوي نيز در اين بخش از ظرفيت هاي فوق العاده و كم نظير بويژه در حوزه آفتاب و باد برخوردار مي باشد.
وي گفت: به طور متوسط سالانه 350 روز آفتابي با حرارت متوسط در خراسان رضوي وجود دارد كه تابش آفتاب آن مناسب مولدهاي خورشيدي است.
محمودي افزود: ملاك بهره برداري مطلوب از انرژي خورشيدي، شدت تابش يا درجه حرارت خورشيد نيست زيرا با افزايش دماي آفتاب راندمان توليد نيروگاه ها يا مولدهاي خورشيدي كاهش مي يابد و راندمان توليد آنها در روزهاي زمستاني با تابش آفتاب بيشتر از راندمان توليدشان در روزهاي گرم تابستان است.
وي اظهار كرد: در خراسان رضوي درجه حرارت خورشيد به ميزان استان هاي كويري مانند يزد نيست و چون افزايش حرارت راندمان توليد نيروگاه هاي خورشيدي را كاهش مي دهد، توليد انرژي خورشيدي در خراسان رضوي به مراتب بهتر از استان هاي ديگر است.
وي گفت: در حوزه انرژي باد 2 حوزه بادخيز در خواف و بينالود وجود دارد كه كانال باد با وزش دائم و ظرفيت 52 درصد در منطقه نشتيفان خواف در دنيا كم نظير است زيرا ميانگين ضريب ظرفيت اين كانال ها در دنيا بين 20 تا 30 درصد مي باشد.
* اقدامات انجام گرفته براي بهره برداري از انرژي ها نو
معاون برنامه ريزي و تحقيقات شركت برق منطقه اي خراسان گفت: براي بهره برداري از انرژي باد در خواف هنوز اقدام عملي قابل توجهي انجام نگرفته اما در منطقه 'تيزباد' بينالود حدود 28 مگاوات طرحهاي نيروگاهي بادي نصب شده كه بخش خصوصي نيز در آن منطقه در حال توسعه اين طرحهاست.
محمودي افزود: در نشتيفان شهرستان خواف مجوز براي نصب نيروگاه بادي به ميزان سه هزار و 750 مگاوات براي 35 سرمايه گذار صادر شده كه 2 نفر از سرمايه گذاران موفق به نصب 2 نيروگاه 1.5 مگاواتي و 2 مگاواتي شده اند.
وي در تشريح دلايل كندي اقدامات براي نصب نيروگاه هاي بادي در خواف اظهار كرد: شهرستان خواف از 2 نعمت فوق العاده طبيعي از جمله كانال باد و معادن غني سنگ آهن برخوردار است و براي آزادسازي زمين براي استفاده از تونل بادي و جلوگيري از تداخل در بهره برداري از معادن مشكلاتي بوجود آمد كه با پيگيري هاي متعدد و هماهنگي وزارت صنعت، معدن و تجارت و دستگاه هاي ذيربط، تونل يا كانال باد منطقه نشتيفان خواف به وسعت 956 كيلومترمربع مشخص و از معادن سنگ آهن تفكيك داده شد.
وي گفت: اگر در تحويل زمين به سرمايه گذاران نيروگاهي براساس مصوبه كميسيون ماده 21 (كميسيون هاي طرح هاي غيركشاورزي) سرعت داده شود، اجراي پروژه هاي نيروگاهي براي توليد برق نيز سرعت مي گيرد.
محمودي افزود: از سوي ديگر برخي مشكلات مالي و عدم منابع لازم براي سرمايه گذاري مانع اجراي سريعتر پروژه هاي نيروگاهي در خواف شده كه اميد است دولت با كمك به سرمايه گذاران در تامين منابع مالي به اجراي اين پروژه ها سرعت بخشد.
معاون برنامه ريزي و تحقيقات شركت برق منطقه اي خراسان اظهار كرد: از سال 1392 تا پارسال، 880 كيلوات نيروگاه خورشيدي با هزينه 74 ميليارد ريال براي 50 سازمان دولتي و غيردولتي در استان هاي خراسان رضوي، خراسان جنوبي و خراسان شمالي نصب شده است.
وي گفت: در اين طرح نيروگاه هاي كوچك خورشيدي با ظرفيت هاي 5، 10 و 20 كيلووات بر پشت بام هاي سازمان هاي دولتي و غيردولتي نصب شده است.
وي بيان كرد: در سال 1392 براي 70 مشترك خانگي استان و 500 كيلووات نيروگاه خورشيدي براي مدارس مشهد و برخي شهرستان هاي خراسان رضوي نصب شد.
محمودي اجراي طرح بركت با همكاري اداره كل كميته امداد امام خميني (ره) خراسان رضوي در جهت توسعه نيروگاه هاي خورشيدي را از ديگر طرحهاي اجرا شده در زمينه انرژي هاي نو برشمرد.
وي گفت: هدف از اجراي اين طرح اشتغالزايي براي مددجويان كميته امداد بود تا از طريق وام خوداشتغالي كه اين نهاد به متقاضيان سرمايه گذاري در حوزه نصب نيروگاه ها واگذار مي كند، هر مددجو يك كيلووات نيروگاه خورشيدي در منزل خود نصب كند.
وي اظهار كرد: هر ميزان برق توليدي توسط مددجو با نرخ تضميني وزارت نيرو توسط اين شركت خريداري مي شود كه مددجو از محل اين فروش ماهانه هشت ميليون ريال درآمد به دست مي آورد.
محمودي افزود: حدود 50 درصد از درآمد حاصل از فروش انرژي خورشيدي صرف بازپرداخت اقساط تسهيلات خوداشتغالي و 50 درصد ديگر براي فرد باقي مي ماند كه بعد از پنج سال اتمام اقساط كل درآمد به مددجو تعلق مي گيرد.
وي گفت: اجراي اين طرح از يك سو موجب توسعه استفاده از انرژي هاي پاك و تحقق اهداف دولت براي حفظ محيط زيست و كاهش انرژي هاي فسيلي مي شود و از سوي ديگر براي خانوارهاي تحت پوشش ايجاد اشتغال مي كند.
وي بيان كرد: تاكنون حدود 150 نيروگاه خورشيدي پنج مگاواتي توسط مددجويان كميته امداد در خراسان رضوي از محل تسهيلات خوداشتغالي نصب شده و اين استان را به عنوان پيشگام در اين عرصه قرار داده است.
*سهم 10 درصدي خراسان رضوي از بهره برداري انرژي ها نو در كشور
معاون برنامه ريزي و تحقيقات شركت برق منطقه اي خراسان گفت: سياست وزارت نيرو در توسعه انرژي ها نو نصب 5 تا 6 هزار مگاوات از اين نوع انرژي در كشور با كمك بخش خصوصي است.
محمودي افزود: اكنون ظرفيت نيروگاهي نصب شده خراسان رضوي در صنعت برق حدود 10 درصد از كل ظرفيت نيروگاهي كشور است كه براي تحقق اهداف وزارت نيرو، سهم اين استان در انرژي هاي نو 10 درصد خواهد بود.
وي بيان كرد: ظرفيت خراسان رضوي در انرژي هاي نو به حوزه باد و آفتاب ختم مي شود كه براي بهره برداري از اين ظرفيت نياز به مشوق هاي سرمايه گذاري، ارائه تسهيلات با كارمزد اندك و تامين زيرساخت هاي لازم وجود دارد.
وي گفت: سرمايه گذاري در انرژي هاي نو گرانتر از سرمايه گذاري در انرژي هاي حرارتي است لذا اگر سرمايه گذاري در خصوص اين انرژي ها در جهان توسعه پيدا مي كند به دليل حمايت دولت از اين طرحهاست.
محمودي افزود: به طور معمول دولت ها با دو هدف حمايت از محيط زيست و كاهش آلاينده ها و كاهش مصرف سوخت فسيلي وارد بخش استفاده از انرژي هاي نو مي شوند و از طرحهاي مرتبط با آن حمايت مي كنند.
وي بيان كرد: اخيرا وزارت نيرو سياست هاي تشويقي براي سرمايه گذاري در حوزه انرژي ها نو را دنبال مي كند و تعيين نرخ هاي جديد خريد تضميني برق نيز در جهت حمايت از اين نوع سرمايه گذاري است.
معاون برنامه ريزي و تحقيقات شركت برق منطقه اي خراسان گفت: در مجموع به رغم ظرفيت مطلوب انرژي هاي نو در اين استان و ساير نقاط كشور هنوز موفق به بهره برداري مطلوب از آنها نشديم لذا بايد مسئولان استاني در تسهيل صدور مجوزها، پرداخت تسهيلات ارزان و كمك به سرمايه گذاران وارد عمل شوند.
شركت برق منطقه اي خراسان توسعه و توزيع انرژي برق در استان هاي خراسان رضوي، خراسان جنوبي و خراسان شمالي را برعهده دارد.
7489 / 6053 خبرنگار: ميترا عبداللهي ** انتشار دهنده: محمد حسين علي مقدم
مشهد- ايرنا- خراسان رضوي را مي توان در بهره برداري از انرژي هاي نو در حوزه باد و آفتاب طلايه دار اين عرصه در كشور دانست اما هنوز تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله بسيار است.
