محمدرضا آل ابراهیم از پژوهشگران و كاوشگران در فرهنگ فارس می گوید:یكي از خوردني هاي مردمِ استهبان در این شب، انجیرِ كُولُوكي و گِردو است.
وی یكشنبه در مصاحبه با ایرنا افزود:مردم استهبان بر این اعتقادند كساني كه سرد مزاج اند، در این شب اگر انجیر، مغزِ گِردو، آجیل، خرما، خَسْبَك(خرمای خشك)، كُنجد، نخودچي و كِشمش بخورند تا آخرِ زمستان از گَزندِ سرما و سرماخوردگي در امان هستند.
آل ابراهیم گفت:در آخرِ مهرماه انجیرهاي نَرم را تمیز و پاك مي كنند و مقداري زیره به آن اضافه مي كنند و در یك كولوك(ظرف معمولا سفالی دارای در) مي ریزند و با دسته جوغَن(هاون سنگی) فشار مي دهند تا درهم بِچَپَد.سَرِ كولوك را گِلْ اَندود مي كنند یا با گَچ مي گیرند تا از ورودِ هوا به داخلِ كولوك جلوگیري شود. در شبِ یَلدا سَرِ آن را باز مي كنند.
این پژوهشگر بیان كرد: مردم استهبان اعتقاد دارند گرم مَزاج ها مي بایست از هندوانه و انار در شب یلدا استفاده كنند.
از دیدگاه آل ابراهیم ،یَلدا نخستین شب از زمستانِ بزرگ (چِله بزرگ) و درازترین شبِ سال است.مسیحیان میلادِ حضرتِ مسیح را از شبِ یَلداي ما ایرانیان گرفته اند.
وی ادامه داد: یَلْدا به معنای تولد، زایشِ مِهر، آغازِ روشنایي، طلوعِ زندگي، پایانِ سیاهي و تاریكي است. یَلدا واژهاي سُریاني است و به گفته ابوریحان آن را شبِ زادن ترجمه كرده اند.
آل ابراهیم گفت:درگذشته هاي دور چنین احساسي داشته اند كه از عُمرِ خورشید روز به روز كاسته مي شود و جهان در تاریكي فرو مي رود. پس در این شب تا صبح بیدار مي نشستند و آتش مي افروختند تا تسلیمِ تاریكي نشوند و شاهدِ محوِ ظلمت بوده باشند و نورِ آتش را به نورِ خورشید گِره مي زدند.
این پژوهشگر اظهارداشت:نیاكان ما شیفته نور و خِردگرایي و اندیشه وَرزي بوده اند و چون از فرداي شبِ یَلدا متوجه بازگشتِ مُجددِ خورشید به عرصه زندگي و حیاتِ طبیعي مي شدند، جشن مي گرفتند و چه نیكو جشني!
استهبان در 160 كیلومتری شرق شیراز از شهرهای تاریخی استان فارس است.
خبرنگار:روح الله سعادتمند نژاد ** انتشاردهنده:غلامرضا مالك زاده
1876
شیراز- ایرنا- هر شهرستان ایران در زمینه آیین شب یلدا، اعتقادات و آیین های خاص خود را هم دارد كه شهرستان انجیرهای دیم یعنی استهبان آیین ویژه به نام مصرف انجیركُولُوكي دارد.
