رضا كیخواه آریا روزسه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: امین الله سرابندی، حسین مددی، رضا سرهنگی، جواد اویسی، غلام نبی فخیره و حامد غلامی مسیر تاریخی حركت یعقوب لیث از سیستان به دزفول را در مدت یك هفته طی می كنند.
وی اظهارداشت: این افراد همچنین در روز ملی گرامیداشت یعقوب لیث صفاری احیا گر هویت ایرانی و زبان فارسی در 8 دی ماه در شهرستان دزفول شركت می كنند.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زابل گفت: یعقوب لیث صفاری یكی از سرداران ایرانی در سال 249 به مدت 18 سال و 9 ماه بر ایران حكومت كرد و برای احیا زبان فارسی تلاش های زیادی انجام داد.
وی افزود: اینك پس از گذشت بیش از 1200 سال شماری از فعالان فرهنگی منطقه سیستان برای ارج نهادن به تفكر عیاری و جوانمردی و غیرت ملی و گرامیداشت یاد و خاطره یعقوب لیث عازم محل دفن این سردار بزرگ ایرانی شدند.
كیخا آریا تاكید كرد: یعقوب لیث صفاری در اندیشه و تفكر مردم دارای احترام و باور است.
وی از حمایت ویژه مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان وبلوچستان برای تحقق این سفر تقدیر كرد.
یعقوب لیث صفاری پسر مسگری از قریه قرنین اهل سیستان بود و از آنجا كه شغل رویگری را از پدر به ارث برده بود به صفار معروف شد، ولی به خاطر دلاوری‌ها و منش والا عده‌ای از عیاران او را به سرداری خود برگزیدند. با محبوبیتی كه میان مردم به خاطر جنگ با خوارج به دست آورده بود توانست به قدرت برسد.
در زمان به قدرت رسیدن یعقوب لیث صفاری حكومت بنی‌عباس در ایران قدرت بسیاری داشتند و یعقوب لیث كه از به قدرت رسیدن اعراب در ایران ناراضی بود از ابتدای حكومت خود رویای سرنگونی حكومت بنی عباس را در سر می‌پروراند. برخی بر این عقیده اند كه دودمان صفاری به پادشاهان ساسانی می‌رسد، شاید این خود گواه بر دشمنی این ایرانی وطن‌پرست با اعراب بود. از این رو بعد از فتح كرمان و نیشابور و بعد از آن فتح خراسان و سرنگونی حكومت طاهریان به جهت سرنگونی بنی عباس به خوزستان لشكر كشید و از آنجا راهی بغداد شد،
بر اساس بخش هایی از روایات تاریخی؛ در سال ۲۶۲ یعقوب از فارس رو به خوزستان نهاد. چون خبر به خلیفه المعتمد رسید، فرمان حكومت خراسان، گرگان، طبرستان، ری و فارس را در حضور حاجیان به شمول شرطگی بغداد به وی داد. اما یعقوب راضی نشد و به خلیفه پیغام داد كه به چیزی راضی نیست جز رسیدن به بغداد. یعقوب لیث جهت تصرف بغداد و جنگ با خلیفه نخست به خوزستان لشكر كشید. در آن جا پیشنهاد یاری، صاحب الزنج، رهبر بردگان بغداد، را كه جهت همكاری و جنگ با خلیفه به وی عرضه گشته بود، نپذیرفت. شاید بدین علت كه از شائبه پشتیبانی از نهضت‌هایی غیر ایرانی و استقلال‌طلبانه دور بماند. این رفتار نشان دهنده عزم وی برای استقلال ایران و رهایی از هرگونه قید و بند یا شائبه‌ای است. یعقوب سپس از طریق اهواز عازم بغداد گشت و تا نزدیكی واسط پیش راند. در ناحیه‌ای به نام دیر العاقول با سپاهی به فرماندهی برادر خلیفه، موفق بالله، رو به رو شد و شكست در سپاه خلیفه افتاد. بار دیگر عباسیان به خدعه متوسل گشتند و آب دجله را در لشكرگاه وی انداختند و سپاه وی به ناچار عقب نشست.
در این میان یعقوب لیث بیمار گشت و در انتظار بهبود و از سرگیری جنگ به گندی‌شاپور در خوزستان بازگشت. عزم وی برای جنگ با خلیفه ی خدعه‌گر و حكومت ایرانی‌ستیز عباسیان چنان جدی بود كه پیشنهاد صلح خلیفه را حتی در هنگام بیماری نپذیرفت و به قول خویش در مورد عباسیان: 'هرگز مباد كه كسی بر ایشان اعتماد كند'، همواره پابرجا ماند.
بعد از حمله‌ی اعراب تا زمان یعقوب لیث زبان رسمی ایران و حكومت‌های ایرانی «عربی» بود، یعقوب نخستین پادشاه ایرانی بود كه زبان پارسی را ۲۰۰ سال بعد از ورود اسلام به ایران دوباره احیا و زبان رسمی كشور اعلام كرد و بعد از آن هیچ كس در دربار او حق نداشت به غیر زبان پارسی سخن بگوید. تا جایی كه از زبان مورخان نقل شده است: وقتی یكی از شاعران آن عصر در مدح یعقوب شعری به زبان عربی سرود او را ملامت كرد و به او گفت چرا به زبان پارسی شعر نمی‌گویی من این زبان را نمیدانم.
یعقوب زبان پارسی دری را زبان رسمی كشور اعلام كرد و بعد از آن حكومت سامانی راه او را دنبال كرد و زبان پارسی را تا حد زیادی گسترش داد و این رسمیت تا كنون ادامه دارد.
سردار بزرگ ایرانی در سال ۲۶۵ در گندی‌شاپور بر اثر بیماری قولنج درگذشت.
همه‌ی مورخان بر اینكه یعقوب دلاوری شجاع و باهوش و بسیار سیاستمدار بود اتفاق نظر دارند و وی مردی باخرد و استوار توصیف كرده‌اند. حسن بن زید علوی كه یكی از دشمنانش بود، او را از جهت استقامت و پایداریش سندان لقب داده بود. آرامگاه یعقوب لیث اكنون در ۱۰ كیلومتری جنوب شرقی دزفول در روستایی به نام شاه‌آباد قرار دارد. قدمت آرامگاه یعقوب لیث صفاری، به دوره سلجوقی تا قاجار می‌رسد.
در یكی از كتب تاریخی آمده است: این بنا احتمالاً آرامگاه شاه ابوالقاسم سردارِ نامیِ ایران «یعقوب لیث صفاری» است كه در شهر جندی شاپور وفات یافته‌است. آرامگاه با گنبد مضرس ساخته شده و با توجه به مرمت‌های مختلف، قدیمی‌ترین قسمت آن مربوط به دورهٔ سلجوقی است.
یعقوب لیث را نخستین شهریار ایرانیِ احیاگر زبان پارسی، پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان می‌دانند. وقتی شاعری بنا بر رسم زمان قصیده‌ای به عربی در مدح او سرود، وی او را ملامت كرد كه چرا به زبانی كه نمی‌فهمد برایش شعر سروده‌است. با شنیدن این سخن، محمد بن وصیف كه ادارهٔ امور دیوان یعقوب را بر عهده داشت، قصیده‌ای به فارسی در مدحش سرود و این قصیده (براساس روایت مؤلف ناشناس تاریخ سیستان كه قصیده را نقل نموده) آغاز سرودن شعر درباری به این زبان شد.
7317**6081 خبرنگار: حامد غلامی ** انتشار دهنده: حیدر سرایانی
زاهدان- ایرنا- رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زابل گفت: شماری از اهالی فرهنگ منطقه سیستان در قالب كاروان «در مسیر یعقوب لیث» از زابل عازم دزفول محل دفن این حاكم مقتدر ایرانی شد.
