در میزگرد خبری ایرنا مطرح شد/ازدواج مبتنی بر عقلانیت راهكار كاهش آمارطلاق

به گفته كارشناسان، طلاق نقطه آغازی برای سایر آسیب های اجتماعی بخصوص در زنان می تواند باشد به طوریكه گفته می شود با ایجاد یك پرونده طلاق در دادگستری پنج یا 6 پرونده دیگر ایجاد می شود كه در برگیرنده سایر آسیب های اجتماعی است.
برگزاری جشن طلاق آنهم در روستاها ، استفاده از ماهواره در روستاهای دورافتاده كه حتی راه دسترسی ارایه خدمات به آنها وجود ندارد، وجود بیش از سه هزار زن سرپرست خانوار كه به دلیل طلاق تحت پوشش كمیته امداد لرستان قرار دارند، تناقض و دوگانگی شدید بین تمایل به مدرنیته و در عین حال گرایش به سنت های ، ازدواج در سنین پایین و حاكمیت ارزش های قومی و قبیله ، بخشی از واقعیت های پیرامون موضوع طلاق در لرستان است كه در میزگردی با حضور مسئولین و كارشناسان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در این میزگرد كه در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در مركز لرستان برگزار شد موضوع طلاق؛ علل، پیامدها و راهكارهای پیشگیری از این معضل اجتماعی با حضور مسئولین نهادهای مربوطه و جامعه شناسان و پژوهشگران حوزه اجتماعی بررسی شد.

***طلاق یكی از مهمترین آسیب های اجتماعی در لرستان
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت: موضوع طلاق در جامعه یكی از مهمترین آسیب های اجتماعی به شمار می رود كه می توان از آن تحت عنوانی همچون یك زلزله و سونامی در مسائل اجتماعی یاد كرد.
محمد تقی شاكرمی افزود: در عین حال افزایش طلاق نشانگر فروپاشی و از هم گسیختگی اخلاقی و ارزش های اجتماعی است كه نشان می دهد در نتیجه تغییرات و تحولاتی كه در دنیای جدید و متعاقب با عصر ارتباطات صورت گرفته ، خانواده از كاركردهای اصلی خود كه مكانی برای تبادل عاطفه و احساس است فاصله گرفته و نمی تواند تامین كننده آرامش مورد انتظار باشد.
وی گفت: بنا بر دیگاه های مبتنی بر ادیان الهی یكی از اهداف ازدواج آرامش در بنیان خانواده و به دنبال آن آرامش در جامعه است تا بتواند مكانی برای رشد و بالندگی نسلی پویا و با نشاط باشد نسلی كه بتواند كارساز و تامین كننده توسعه و قوام جامعه باشد.
شاكرمی گفت: ازدواج با قراردادن دو روح در كنار همدیگر نهاد خانواده را شكل می دهد كه از همان ابتدا باید پایه های آن محكم بنا نهاده شود تا بتواند در برابر انواع آسیب های اجتماعی كه تحت تاثیر فضای مجازی و تحولات دنیای مدرن ایجاد می شوند مقاوم باقی بماند و دچار تزلزل و سستی نشود.
به گفته وی این استحكام به محافظت از خانواده در برابر انواع آسیب های اجتماعی و فرهنگی و حتی اقتصادی كمك می كند.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت: امروز آسیب های نوظهور فراوانی ایجاد شده كه زایش و تولید آنها ثانیه ای و لحظه ای و به همان سرعت هم می توانند بر نهاد خانواده تاثیر بگذارند كه تنها راهكار آموزش و ارایه مهارت های رفتاری متناسب با شرایط اجتماعی است تا بتوان شخص و خانواده را از اینگونه آسیب ها مصون نگه داشت.

***جشن طلاق در دورافتاده ترین روستاهای لرستان
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان با اشاره به تغییر در سبك زندگی تحت تاثیر وسایل ارتباطی گفت: جشن طلاق اولین بار در انگلستان از سوی برخی زوج ها بعد از طلاق به نشانه شادی برگزار شد و به تدریج به سایر مناطق نیز رسید اما تحت تاثیر وسایل ارتباطی و تاثیرپذیری از فرهنگ غرب، امروز در روستاهای استان لرستان نیز جشن طلاق برگزار می شود.
وی با بیان اینكه طلاق یكی از آسیب های جدی است كه می تواند بسترساز خیلی از مسائل و مشكلات اجتماعی و ارتكاب جرم باشد بیان كرد: بنا بر اعتقادات دینی ما طلاق امری نكوهیده است كه از دیدگاه روایات و احادیث گفته می شود عرش را به لرزه در می آورد اما امروزه بگونه ای شده كه افراد جشن طلاق برگزار می كنند و كارت مخصوص دعوت به چنین جشنی را ارسال می كنند.
شاكرمی گفت: مجموعه علت ها و ریشه های اینگونه آسیب های اجتماعی كه باعث بحران در نهاد خانواده شده باید بصورت كارشناسی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

***طلاق نقطه آغازی برای مشكلات اقتصادی و آسیب های اجتماعی در زنان
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت: ازدواج امری شخصی بین دو نفر است كه با گفتن الفاظی این عقد بسته می شود اما طلاق موضوعی اجتماعی است.
شاكرمی اضافه كرد: آثار و عواقب طلاق اعم از اجتماعی و یا اقتصادی بتدریج در جامعه نشان داده می شود بویژه در خانواده هایی كه مشكل اقتصادی وجود دارد و به ویژه در زنان مشكلات اقتصادی متعاقب طلاق می تواند نقطه آغازی برای بسیاری از آسیب های اجتماعی و ارتكاب برخی جرائم هم باشد.

***طلاق خاموش آسیبی خطرناكتر از طلاق
وی گفت: طلاق های خاموش و عاطفی نوعی دیگر از طلاق است كه بدون اینكه میزان آنها در جایی ثبت شود اما زوجین بدون هیچ گونه علاقه ای به زندگی در كنار یكدیگر ادامه می دهند كه این نوع طلاق ها یكی از مشكلات اساسی جامعه است و در استان لرستان نیز حتی در روستاهای دورافتاده را نیز وجود دارد.
شاكرمی گفت: آنچه خطرناك است و نباید از آن غافل شد طلاق های خاموش و طلاق های عاطفی است كه بطور كامل احساسات و عواطف زوجین از بین می رود و این وضعیت پیامدهای نامطوب اجتماعی می تواند در پی داشته باشد.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان یادآور شد: امروزه قبح طلاق شكسته شده اگر زمانی طلاقی روی می داد از نظر افكار عمومی مردم كاری ناشایست و ناپسند تلقی می شد به طوریكه هیچ كسی حاضر به ازدواج با هر یك از طرفینی كه طلاق گرفته اند نمی شد اما امروز این نوع نگرش تحت تاثیر مسائل جدیدی كه صورت گرفته تغییر یافته و حتی طلاق برای برخی افراد نوعی افتخار محسوب می شود.
وی با بیان اینكه در خصوص علل طلاق نباید به دنبال علت های دور بود گفت:دلیل اصلی طلاق ها فقر و بیكاری و اعتیاد نیست چون اگر اینگونه بود پس می بایست قسمت اعظم جامعه گرفتار این آسیب اجتماعی شوند در صورتیكه بسیاری از افراد علی رغم مشكلات اقتصادی متعددی كه دارند اما پایبندی به خانواده و زندگی در آنها وجود دارد.
شاكرمی با اشاره به اینكه علت های نزدیك به طلاق را باید بطور دقیق تر مورد بررسی قرار داد گفت: علت های نزدیك در خصوص طلاق باید فارغ از موضوع بیكاری و اعتیاد مورد بررسی قرار گیرد ؛ باید پذیرفت لرستان با اینكه از نظر توسعه در ابعاد اقتصادی و صنعتی لرستان در رتبه پایین تری نسبت به استان های همجوار قرار دارد اما در زمینه آسیب های اجتماعی و از جمله طلاق وضعیت بحرانی ندارد.

***ثبت هر پرونده طلاق و آغازی برای سایر آسیب ها
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت:با ایجاد یك پرونده طلاق در دادگستری پنج یا 6 پرونده ایجاد می شود.
وی گفت: ورود یك پرونده در كلانتری در واقع نقطه آغازی برای بیشتر شدن مشكلات خانوادگی است در صورتی كه اگر در فضایی آرام و خانوادگی مشكلات مربوط مورد بحث و بررسی قرار می گرفت می توانست به پیشگیری از عمیق تر شدن مشكلات خانوادگی كمك كرد.
شاكرمی گفت: علی رغم اینكه بنا بر خود اظهاری افراد در پرونده های طلاق موضوعاتی اعم از اعتیاد و مشكلات اقتصادی به عنوان علت طلاق بیان می شود اما واقعیت امر اینگونه نیست و باید علل روانشناختی و جامعه شناختی این مساله اجتماعی پرداخته شود.

***لزوم تدوین قانون بنا بر نظرات نخبگان
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان با اشاره به اینكه قوانین باید بر اساس نظریات كارشناسان روانشناسی، جامعه شناسی و جرم شناسی تهیه و تدوین شود گفت: قانون باید بر اساس ضروریات و نیازهای جامعه باشد و قانونی كه با ضروریات جامعه تطابق نداشته باشد قانونی خشك و به دور از شرافت است.
شاكرمی با اشاره به اینكه ازدواج موفق حاصل بلوغ اجتماعی ، فرهنگی و روانی است اضافه كرد: صرف توجه به بلوغ جنسی و جسمی تامین كننده موفقیت و سلامت ازدواج نیست بلكه چنین ازدواجی در برابر مشكلاتی كه در زندگی های مشترك ایجاد می شود توانایی حل مشكل را ندارند.
وی در خصوص راههای پیشگیری از طلاق گفت: مشاوره های قبل از ازدواج، انتخاب صحیح در ازدواج، بلوغ فكری،عاطفی و اجتماعی در كنار بلوغ اجتماعی، آموزش مهارت های زندگی و زناشویی، دوری از تجمل گرایی ، ورود سازمان های مردم نهاد، حضور ریش سفیدان در امر طلاق و حمایت های مشاوره ای ، اقتصادی و فرهنگی از جمله راهكارهای پیشگیری از طلاق است.

***طلاق كودكان و آسیب های اجتماعی
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان با اشاره به اینكه ازدواج زودهنگام و وقوع طلاق یكی از مشكلات اساسی ما در حوزه مسائل اجتماعی است افزود: كمترین اظهار نظری در این خصوص همراه با واكنش هایی همچون خلاف شرع حرف زدن است در حالیكه آنها كه ممنوعیت ازدواج كودكان را خلاف شرع می دانند در واقع شرع را نمی شناسند.
شاكرمی افزود:سیاست های كلی اصل 110 قانون اساسی در خصوص فضائل اخلاقی و تقویت بنیاد خانواده توسط مقام معظم رهبری اعلام شده كه در بند 13 آن به پیشگیری از آسیب های اجتماعی وارد بر خانواده پرداخته می شود.
به گفته وی ازدواج و تشكیل خانواده مستحكم مستلزم بلوغ فكری، عقلی، فرهنگی و اجتماعی افراد است و صرف توجه به بلوغ جنسی و جسمی نمی تواند تامین كننده استحكام خانواده باشد به گونه ای كه در چنین ازدواج هایی كه صرف رشد جسمی اولویت دارد خانواده با كمترین مشكلی دچار آسیب خواهد شد.

*** كاهش كارآمدی خانواده و افزایش طلاق
مدیركل بهزیستی استان لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت: امروزه نظام خانواده به عنوان اصلی ترین نظام شكل گیری شخصیت انسان تحت تاثیر عواملی همچون فرهنگ های غیر خودی و مشكلات اقتصادی و معیشتی از كارامدی و كارایی اصلی خود برخوردار نیست و تا حدودی متزلزل شده و نمی تواند به كاركرد اصلی خود كه انسجام و تحكیم خانواده است عمل كند.
اسداله حیدری افزود: نظام خانواده ناكارآمد ، انسان كارآمد و به روز را نمی تواند تحویل جامعه دهد و خود نهاد خانواده دچار نوعی سردرگمی شده است.
به گفته وی سیر تحولات خانواده از خانواده های سنتی و گسترده كه مكانی برای مهر و محبت اعضای خانواده بود و تمام مسائل و مشكلات خود را در همان مرجه خانواده حل و فصل می كردند بتدریج به سمت خانواده هسته ای پیش رفت كه این نوع خانواده همراه با مشكلات خاص خود هستند.

***فضای مجازی واقعیتی اجتناب ناپذیر
حیدری یادآور شد: دراین سیر تحول عواملی همچون فضای مجازی و آسیب های ناشی از آن مطرح می شود كه در عین حال استفاده از این فضای مجازی اجتناب ناپذیر است و نمی توان این راه را مسدود كرد بلكه با ایجاد آموزش و توانمندی در جوانان و نوجوانان نحوه استفاده صحیح از این فضای مجازی باید مورد توجه قرار گیرد.
وی یادآور شد: در جامعه ای كه متاثر از وسایل ارتباطی نوین است در هر صورت در معرض تهاجم فرهنگی قرار خواهیم گرفت اما راه برخورد با این مشكل دیوار كشیدن و مسدود كردن ارتباطات نیست بلكه باید با واكسیناسیون اجتماعی و توانمندی و مهارت آموزش به افراد آنها را در برابر این آسیب های ناشی از تكنولوژی های نوین ارتباطی و فضای مجازی مصون نگه داشت.

***طلاق عاطفی نتیجه روابط موزائیكی جامعه
حیدری با بیان اینكه طلاق عاطفی در مسیر سیر تحولی كه خانواده پشت سر گذاشت اتفاق افتاده است ، گفت: در این شرایط میزان روابط اعضا در خانواده رو به كاهش گذاشته بطوریكه به مرور خانواده و روابط انسان ها موزائیكی شد به این صورت كه افراد خانواده در كنار همدیگر قرار دارند بدون اینكه تعامل و ارتباطی بین انها وجود داشته باشد.
وی افزود: با گسترش امكانات الكترونیكی و ارتباطات مجازی این وضعیت تشدید شد و هر كدام از اعضای خانواده فارغ از عضو دیگر در فضای خصوصی خود به سر می برند بدون اینكه در حل و فصل و بررسی مسائل روزانه و خانوادگی با همدیگر ارتباطی داشته باشند.
حیدری كه دكترای جامعه شناسی دارد گفت: اعضای خانواده همانند قطعات یك پازل در كنار همدیگر چیده شده اند اما هیچگونه ارتباطی با همدیگر برقرار نمی كنند و سرگرم مسائل شخصی خود هستند كه در نتیجه چنین رویه ای خانواده كاركرد عاطفی خود را از دست داده است.

***ثبت سه هزار و 551 طلاق در لرستان طی سال 1394
مدیر كل بهزیستی لرستان گفت: در این استان در سال 1394 تعداد 19 هزار و 64 ازدواج ثبت شد و تعداد سه هزار و 551 طلاق نیز به ثبت رسیده است.
وی با بیان اینكه لرستان بنا بر آمار ثبت شده رسمی ، رتبه 6 و در موضوع طلاق در رتبه دهم كشور قرار دارد گفت: لرستان علی رغم مشكلات عدیده و تنگناهای اقتصادی در خصوص آسیب های اجتماعی همچنون تزلزل نهاد خانواده و طلاق در وضعیت حادی قرار ندارد كه بیانگر ساختار سنتی و تعصبات خانوادگی است.
به گفته وی مقایسه مدت زمان ازدواج با وقع طلاق نشان می دهد 50 درصد طلاق هایی كه در لرستان رخ می دهد زیر مدت پنج سال ازدواج بوه است كه بیانگر اهمیت و حساسیت ویژه در پنج سال اولیه ازدواج است كه اگر بتوان با خدمات اجتماعی و مشاوره ای و بررسی كارشناسانه و محققانه مسائل اجتماعی صورت گیرد می توان از وقوع یك بحران جدی در خانواده و جامعه پیشگیری كرد.
مدیركل بهزیستی لرستان با اشاره به ارجاع بیش از 2 هزار زوج متقاضی طلاق توافقی به مراكز مشاوره بهزیستی استان گفت: 12/76 درصد از این مراجعات منجر به سازش شده كه این امر بیانگر تاثیر مراكز مشاوره ای و خدمات روانشناسی در كاهش آسیب های اجتماعی است.
وی با انتقاد از ارجاع پرونده های طلاق توافقی بعد از طی شدن مراحل نهایی قانونی به مراكز مشاوره گفت: با بازنگری در دستگاه قضا و در دادگاه های خانواده موضوع مشاور خانواده بصورت جدی در دستور كار قرار گرفت اما پیشنهاد می شود ارجاع به مراكز مشاوره تا قبل از طی شدن مراحل قانونی در دستور كار قرار گیرد.
حیدری با اشاره به اینكه نمی توان از مراكز مشاوره انتظار معجزه داشت تصریح كرد: بهتر است قبل از نهایی شدن مراحل اداری و قضایی ، كار تخصصی روانشناسی و مشاوره ای را در دستور كار قرار داد و در صورت به نتیجه نرسیدن از مراكز مشاوره برای طلاق به ادگاه خانواده ارجاع داده شوند.
مدیركل بهزیستی لرستان همچنین گفت: تعداد مراجعه كنندگان مربوط به طلاق توافقی در 6 ماهه نخست سال جاری 245 مورد بوده كه با ارائه خدمات تخصصی مشاوره ای به زوجین در پنج سال اول ازدواج به طور چشمگیری می توان نسبت به كاهش میزان طلاق در زوجین امیدوار بود.
وی گفت: در خصوص طلاق های توافقی در 6 ماه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در نتیجه ارائه خدمات مشاوره ای پنج درصد كاهش در طلاق های توافقی صورت گرفته است.
حیدری گفت: سال گذشته 2 هزار و 91 و در 6 ماهه نخست سال جاری نیز یكهزار و 310 مورد متقاضی طلاق توافقی از طرف دادگستری به مراكز مشاوره بهزیستی ارجاع شد و در عین حال میزان سازش در سال 1394 تعداد 257 مورد یعنی 12/76 درصد و در 6 ماه نخست سال جاری نیز 228 مورد یعنی 17/40 درصد سازش صورت گرفته است.

*** اعتیاد و خیانت ؛ علل طلاق در لرستان
مدیركل بهزیستی لرستان گفت: بنا بر آنچه كه زوجین در خصوص علت طلاق عنوان می كنند ، اعتیاد اولین علت و خیانت دومین علت عنوان می شود در صورتیكه علت خیانت واضح و روشن بیان نمی شود.
وی با اشاره به رویكرد سازمان بهزیستی در پیشگیری از آسیب های اجتماعی گفت: اولین اولویت ارایه آموزش های كاربردی در مقطع دبیرستان است و اهمیت خانواده، تحكیم خانواده،ازدواج و زناشویی را باید مبتنی بر ارزش های دینی و مذهبی و كارشناسان را از این دوران آموزش داد.
حیدری با بیان اینكه راه نجات از بحران های اجتماعی تاكید بر آموزه های دینی است گفت: بنا بر بررسی ها در خانواده هایی كه ارزش های دینی در آنها قوی باشد احتمال گسست خانواده و احتمال انحراف اجتماعی از قوانین و هنجارهای اجتماعی كاهش می یابد.
مدیركل بهزیستی لرستان یادآور شد: باید امكان دسترسی همگان به خدمات مراكز مشاوره ای را فراهم كرد.
وی با تاكید بر اینكه نقش دستگاه های فرهنگ ساز بر روی خانواده غیرقابل انكار است گفت: پرداختن به موضوعات مرتبط با خانواده باید در جامعه از طریق رسانه پر نفوذ از جمله صدا و سیما مورد بررسی قرار گیرد.
حیدری یادآور شد: در شرایطی كه صدا وسیما در بسیاری از روستاهای لرستان نتوانسته نفوذ كند اما همان مناطق از ماهواره و برنامه های ماهواره ای استفاده می كنند.
وی همچنین گفت: بنا بر تحقیق و بررسی كه صورت گرفته از 600 كودك خیابانی در لرستان 33 نفر از آنها فرزندان طلاق هستند كه نشان می دهد بیكاری و كمبود درآمد باعت روی آوردن كودكان به كار خیابانی بعد از طلاق والدین می شود.
مدیركل بهزیستی لرستان یادآور شد: طی سال جاری علاوه بر ارائه خدمات مشاوره ای برای كاهش آسیب های اجتماعی مجوز 10 مركز مشاوره تخصصی نیز گرفته شده است.
وی با بیان این كه حمایت از زنان سرپرست خانوار متعاقب طلاق بخشی از مسئولیت های بهزیستی به شمار می رود گفت: این قشر از جامعه بعد از طلاق نباید به حال خود رها شوند بلكه مراكز كاهش آسیب باید به ارایه آموزش هایی به منظور كاهش آسیب های اجتماعی در این افراد بپردازد.

*** ازدواج مبتنی بر عقلانیت و كاهش طلاق
فرهاد طهماسبی معاون مدیركل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری لرستان نیز در این میزگرد گفت: در تشكیل خانواده باید فرایند عقلانیت معطوف به هدف وجود داشته باشد تا بتوان از همان ابتدا برای تشكیل خانواه هدف خاصی را دنبال كرد در حالی كه امروز چنین فرایندی حاكم نیست و اهداف عقلانی از ازدواج و تشكیل خانواده وجود ندارد.
وی با اشاره به اینكه خانواده باید مكانی برای تبادل متعادل عواطف دو جانبه احساسی و عاطفی باشد اضافه كرد: چنین رویكردی در خانواده ها به ثبات و استحكام خانواده منتهی می شود در حالی كه امروز در بسیاری از خانواده ها چنین تعادلی وجود ندارد.
طهماسبی با اشاره به تقابل سنت با مدرینیته به عنوان یكی از مشكلات جامعه فعلی گفت:دوره گذار از سنت و مدرنیته دورانی است كه می تواند منجر به بسیاری از مسائل و مشكلات اجتماعی شود اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد طولانی شدن این دوره در جامعه است كه علت آن قدرتمندی ارزش ها و آئین های سنتی در جوامع سنتی همچون لرستان است.
وی گفت: در جوامع توسعه یافته دنیا كه گذر از جامعه سنتی به مدرن در مقایسه با جوامع سنتی سریع تر صورت گرفته است و روابط اجتماعی ، مبتنی بر قوانین هستند در صورتی كه در جوامع سنتی آنچه كه حاكمیت بیشتری دارد آداب و رسوم و سنت های قومی و قبیله ای هستند.
طهماسبی اظهار كرد: بنا بر تحلیل های جامعه شناسی هم اكنون در كنار نهاد خانواده ، شبه گروه هایی همچون شبكه های اجتماعی وجود دارد كه افراد بصورت نا خودآگاه تحت تاثیر فضاهای مجازی قرار دارند و همین شبه گروه ها در كنار خانواده ، باعث شده كه حاشیه پررنگ تر از متن شوند و خانواده علی رغم وجود ظاهری اما محتوا نداشته باشد.
وی با اشاره به نقش خرده نظام ها در كنار نظام های اصلی گفت: ناهماهنگی بین خرده نظام های مختلف اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی می تواند منجر به بروز مشكلاتی شود به عنوان مثال خرده نظام اقتصادی با وجود مشكلاتی همچون تورم ، ركود یا نابسامانی های ارزی از حالت تعادل برخوردار نیست.
طهماسبی با اشاره به فاصله های طبقاتی گفت: به دلیل سیاست های نادرست اتخاذ شده در نظام ها و خرده نظام های اقتصادی ، فاصله های طبقاتی گسترده تر می شود و پویایی و نشاط را از نظام های اجتماعی همچون خانواده می گیرد.
طهماسبی گفت: باید به واقعیت های موجود جامعه توجه كرد زیرا كه طلاق و نرخ آن افزایش یافته و وجدان جمعی جامعه جریحه دار شده است كه باید برای این مشكل برنامه های منسجمی در پیش گرفت.
معاون مدیركل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری لرستان گفت: برای پیشگیری از طلاق و آسیب های آن باید در ابعاد سخت افزاری و كلان جامعه و برنامه های توسعه به این مساله توجه شود تا زمینه های شكل گیری خرده نظام های مطلوب فراهم شود.
وی افزود: باید الگوهای مبتنی بر دین را در جامعه ترویج كرد علی رغم اینكه گفته می شود جامعه دینی و اسلامی داریم اما هیچ گونه مدل و الگوی اسلامی عملی كه مردم از آن یاد بگیرند در جامعه وجود ندارد.
طهماسبی با تاكید بر فعالیت هایی در بخش نرم افزاری نیز گفت: آموزش های رسمی و غیر رسمی و امور ترویجی باید در راستای هم و مكمل همدیگر باشند در حالی كه در بسیاری موارد موازی كاری صورت می گیرد.
به گفته وی در راستای حل مشكلات اجتماعی باید بخشی از كار بر عهده مردم گذاشته شود و با تشكیل نهادهای مدنی و شوراهای محلی می توان بخشی از حل مشكلات اجتماعی را به عهده مردم نهاد.
معاون مدیركل امور فرهنگی و اجتماعی استاندای لرستان با اشاره به نقش اثر گذار نخبگان در حل مشكلات و آسیب های اجتماعی گفت: با ایجاد انگیزه های معنوی و مادی می توان از توان نخبگان در حل معضلات اجتماعی استفاده كرد

***طلاق، اقتصاد و دخل و خرج خانواده را بهم می ریزد
جاسم محمدی فارسانی مدیركل كمیته امداد امام (ره) لرستان نیز در این میزگرد گفت: طلاق را باید به عنوان یك فرایند نگاه كرد و با چنین نگاهی می توان با دید جامع تری نسبت به رفع این مشكل اقدام كرد.
وی اضافه كرد: طلاق پدیده ای است كه با تمام ابعاد زندگی انسان سر و كار دارد كه در ابتدا پدیده ای روانشناسی محسوب می شود كه بر زوج ،خانواده و جامعه اثر گذار است در عین حال طلاق پدیده ای اقتصادی نیز به شمار می رود كه با جدایی و طلاق موضوع خرج و دخل خانواده بهم می ریزد.
محمدی افزود: بهم ریختگی اقتصادی در كوچكترین واحد اقتصادی جامعه می تواند مانعی برای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد كه در اولین مرحله از لحاظ كمیت و نقش خانواده در تولید نسل سیاست های جمعیتی كشور و تاكید بر برنامه هایی همچون فرزند آوری و افزایش جمعیت را با مشكل مواجه كند.
مدیركل كمیته امداد لرستان با باین این كه طلاق پدیده ای فرهنگی نیز محسوب می شود گفت: امروزه نقش حوزه و دانشگاه در تببین سیاست های فرهنگی برای خانواده كمرنگ شده در حالیكه نفوذ وسایل ارتباطی اعم از ماهواره بیشترین اثرات را زندگی مردم گذاشته است.
محمدی گفت: در مناطق محروم و عشایری لرستان كه حتی امكان دادن خدمات و بردن امكاناتی همچون آب ، برق و گاز و حتی راه دسترسی وجود ندارد ، مردم به ماهواره دسترسی دارند و ما همچنان غافل از برنامه های فرهنگی صرفا توانمندسازی مالی و برنامه های حمایت مالی و دادن مستمری را انجام می دهیم.
وی با بیان اینكه بدون شك تغییر سبك زندگی منجر به طلاق می شود ، گفت: وقتی شیوه زندگی فرد روستایی و عشایری تحت تاثیر ماهواره دستخوش تغییر می شود بدون شك از نظر سایر مولفه های اجتماعی و فرهنگی و آسیب های اجتماعی همچون طلاق هم تغییراتی رخ می دهد.
وی با بیان اینكه نداشتن شناخت یكی از علل طلاق است گفت: در ازدواج هایی كه همسانی فرهنگی و شناخت كافی طرفین نسبت به هم ندارند احتمال طلاق را بیشتر می كند.
محمدی اظهار كرد: ارائه فرهنگ غربی بدون بومی سازی در جامعه می تواند مشكلاتی را در حوزه آسیب هایی اجتماعی در پی داشته باشد كه نتایج آن به صورت طلاق ظهور كرده و سست شدن بنیاد خانواده می شود.
وی با اشاره به رواج ازدواج های دانشجویی در سال های اخیر نیز گفت: باید درداین زمینه بررسی هایی صورت گیرد تا مشخص شود چند درصد از چنین ازدواج هایی به طلاق منجر شده كه همگی بیانگر عدم شناخت كافی طرفین در اینگونه ازدواج ها بوده است.
وی با تاكید بر ارتقای سطح توانمندی و تخصص مشاوران در امور خانواده بیان كرد:در مواردی مشاهده می شود كه مشاوران تعهد و آگاهی كافی نسبت به اهمیت و نقش مشاوره در حل مشكلات خانوادگی ندارند و همانند افراد عادی برای مراجعه كننده صحبت می كنند.

***بیش از سه هزار خانوار به واسطه طلاق تحت پوشش كمیته امداد قرار دارند
مدیركل كمیته امداد لرستان گفت: از مجموع 82 هزار خانوار تحت پوشش كمیته امداد لرستان كه 10 درصد جامعه استان را تشكیل می دهد ، 65 هزار خانواده مستمری دریافت می كنند كه دراین بین سه هزار و 95 خانوار به واسطه طلاق تحت پوشش حمایت های كمیته امداد قرار گرفته اند.
وی با تاكید بر اینكه این سه هزار و 95 سرپرست خانوار كه به واسطه طلاق نیازمند حمایت های مالی كمتیه امداد شده اند را نباید به حال خود رها كرد ، گفت: فراهم كردن شرایط ازدواج مجدد یكی از راهكارهای كاهش مشكلات این افراد است كه در لرستان به دلیل برخی تعصب ها در خصوص ازدواج مجدد مطلقه ها مقاومت وجود دارد و باید اقدامات فرهنگی صورت گیرد تا بتوان این گونه نگرش را تغییر داد.

*** تنهایی نهاد خانواده و مسئولیت حجم آسیب های اجتماعی
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان نیز در این میزگرد گفت: در شرایط فعلی خیلی از نهادهای مسئول از نقش ها و كاركردهای اصلی خود شانه خالی می كنند و وظیفه خود را به گردن نهاد خانواده گذاشته اند.
مجتبی تركارانی افزود: در شرایط فعلی خانواده ها با انبوهی از وظایف و مسئولیت هایی كه باید بخشی از آنها بر عهده نهادهای اجتماعی جایگزین گذاشته شود رها شده و این بار سنگین كه بر خانواده تحمیل شده ، مسئولیت خانواده را بیشتر می كند.
وی گفت: مساله طلاق آسیب مهمی در جامعه فعلی به شمار می رود و نمی توان منكر این واقعیت شد و در عین حال باید دانست در بسیاری موارد كه زندگی همراه با جنگ و جدال است به علت اثرات منفی كه اینگونه مناقشات طولانی مدت بر فرزندان دارد ، طلاق می تواند خوب باشد و در واقع انتخابی بین بد و بدتر است.
وی با بیان این كه لرستان در زمینه طلاق نسبت به استان هایی با ویژگی های فرهنگی مشابه در وضعیت بدتری نسبت به استان هایی همچون ایلام ،چهار محال وبختیاری قرار دارد كه انتظار می رود با توجه به بافت فرهنگی ما نسبت به استان های مشابه این مساله علت یابی شود ، افزود: جامعه در حال گذار تعبیری كلی است كه به عنوان علت این مشكل بیان می شود اما بررسی این موضوع نیازمند كنكاش بیشتری دارد.
تركارانی افزود: در لرستان در عین حالی كه خیلی اشتیاق برای مدرنیته شدن وجود دارد اما همچنان وفاداری به ارزش های سنتی نیز در خانواده ها وجود دارد كه این امر نشان دهنده دوگانگی در جامعه لرستان است به عبارتی با تمام ارزش های سنتی اما سودای مدرن شدن وجود دارد كه در نهایت چنین سردرگمی و تعارضی باعث شده لرستان نسبت به استان های همجوار خود وضعیت بدتری در زمینه طلاق داشته باشد.

***شبكه های اجتماعی و فرار از حل مشكلات خانواده
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان با اشاره به نفوذ و اثرگذاری فضای مجازی در نهاد خانواده گفت: این فضا فرصتی ایجاد كرده تا اعضای خانواده ضمن اینكه ارتباط كمتری با هم برقرار می كنند در زمان بروز یك مشكل به جای گفت و گو و رسیدن به یك نتیجه در رفع همان مشكل به فضای مجازی پناه می برند و سعی می كنند روابط تازه ای را برای خود ایجاد كنند.
وی افزود: طلاق عاطفی در نتیجه چنین رفتارهایی بیشتر می شود و افراد خانواده با این كه در كنار همدیگر هستند اما عمده توجه انها به روابط بیرون از خانواده است.
تركارانی با انتقاد از اینكه گفته می شود بیشتر طلاق های ناشی از مسائل جنسی است گفت: باید این مساله را مطرح كرد چرا مسائل جنسی این قدر برای جامعه مهم شده كه باید گفت این تنها یك كلیشه است و زمانی كه سایر راههای بروز شادی و هیجان در جامعه وجود ندارد همه راههای تخلیه هیجانی به روابط جنسی متمركز شده است.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان همچنین اظهار كرد: ارائه امارهای منظم و دقیق از سوی نهادهای حمایتی همچون بهزیستی و دادگستری در خصوص طلاق و سایر آسیب های اجتماعی به محققان حوزه های اجتماعی نقش بسیار موثری در بررسی علل و راهكارهای آسیب های اجتماعی دارد.
1920/6060
خبرنگار:مهری میردریكوند**انتشاردهنده: محمد علیدوستی