رهاوردهای برجامی در آستانه یكسالگی اجرای توافق هسته ای

یك سال از آغاز عملیاتی سازی توافق هسته ای ایران و كشورهای 1+5 می گذرد و در آستانه نخستین سالگرد اجرای برجام قرار داریم. به باور بسیاری از ناظران، طی یك سال گذشته جمهوری اسلامی ایران توانست در فضاپسابرجامی بر بسیاری از تهدیدها و چالش های خارجی فائق آید. همچنین، لغو تحریم ها ورود سرمایه و سرمایه گذاران خارجی را طی یك سال گذشته چند برابر كرد. بازگشت میزان فروش نفت كشور به دوره قبل از تحریم ها و سامان یابی وضعیت تجاری و جلوگیری از هدررفت اموال عمومی كشور دیگر نتایج برجام بود كه طی روزهای گذشته در شبكه های مجازی مورد توجه قرار گرفت.

**رشد سرمایه گذاری خارجی؛ ثمره آشكار برجام
دستاوردهای برجام در حوزه جذب سرمایه های خارجی، همزمان با یكسالگی این سند راهبردی در شبكه های مجازی مورد توجه قرار گرفت. كانال «مجمع اصلاح طلبان» در این باره نوشت: مجلس دوما پیمان ایران و روسیه برای حمایت متقابل از سرمایه گذاری را تصویب كرد كه توافقنامه ساختاری برای توسعه هر چه بیشتر روابط اقتصادی دو كشور به شمار می رود.
در كانال «خبرآنلاین» به نقل از «سعید فلاح پور» عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار می خوانیم: سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران از ابتدای سال 92 تا آذر 95، 782 درصد افزایش یافته است. پس از رفع تحریم ها، تمایل اشخاص و شركت های خارجی برای حضور در بازار سرمایه ایران با هدف خرید سهام و اوراق بهادار افزایش یافته كه پیش بینی می شود با رفع كامل محدودیت های بانكی، رشد بیشتری نیز داشته باشد.
«چرا ونزوئلا نشدیم» عنوان گزارش كانال «عصرایران» است كه در بخش هایی از آن آمده است: اینك بر خلاف دوران گذشته (دولت های چاوز و احمدی نژاد) در مقایسه بین دو كشور ایران و ونزوئلا ، تفاوت های گسترده ای قابل مشاهده است؛ در ایران تورم از حدود 40 درصد در دولت محمود احمدی نژاد به زیر 9 درصد رسیده و رشد اقتصادی در كنار رشد سرمایه گذاری و رشد سرمایه گذاری صنعتی در ایران به عدد دو رقمی نزدیك شده است.
كانال خرگزاری «آنا» نوشت: از زمان اجرای برجام در دی‌ماه سال گذشته تاكنون، ‌11.8 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در كشور مصوب شده است كه در این بین سهم اسپانیا و آلمان در مقایسه با سایر كشورها برای تامین مالی پروژه‌های ایرانی بیشتر بوده است. این میزان سرمایه‌گذاری برای 113 طرح جدید و 44 مجوز افزایش سرمایه‌گذاری طرح‌های در حال اجرا است، به این صورت كه 11.3 میلیارد دلار آن برای طرح‌های جدید هزینه خواهد شد و سهم افزایش سرمایه‌گذاری نیز حدود 0.5 میلیارد دلار است.
كانال «حامیان دولت» آورد: نكته مهمی كه در جذب سرمایه خارجی برای ایران وجود دارد این است كه كشورهای اروپایی كه تا پیش از برداشته‌شدن تحریم‌ها امكان حضور در ایران را نداشتند بیشترین سهم از سرمایه‌گذاری مصوب را به خود اختصاص داده‌اند. اسپانیا به تنهایی 3.2 میلیارد دلار از سرمایه‌گذاری خارجی را انجام خواهد داد. این به معنای سهمی 27 درصدی برای این كشور است. آلمان نیز شرایطی نزدیك به اسپانیا دارد و با 2.9 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بیش از 24 درصد سرمایه‌گذاری مصوب در ایران را انجام می‌دهد. كانال «اصلاحات نیوز» هم نوشت: از جمله كشورهای اروپایی كه پس از برجام در ایران حاضر می‌شوند، می‌توان به فرانسه، ‌انگلستان،‌ ارمنستان،‌ قبرس، ‌ایرلند و بلاروس اشاره كرد كه هر كدام به ترتیب با 389، 245، 15، 6 ، 2 و 1 میلیون دلار سهمی از تامین مالی پروژه‌های ایرانی را به خود اختصاص می‌دهند.
در كانال «اقتصاد مقاومتی» می خوانیم: آمار تفكیكی سرمایه گذاری خارجی مصوب كشور در یك سال گذشته نشان می دهد در دوره پس از برجام 11 میلیارد و 802 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در كشور داشته ایم. ارزش سرمایه‌گذاری های خارجی در طرح های جدید بالغ بر 11 میلیارد و 333 میلیون دلار و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در بنگاه های موجود سرمایه‌پذیر 496 میلیون دلار است. در مجموع حجم مصوب سرمایه‌گذاری خارجی در دوره پسابرجام 11 میلیارد و 802 میلیون دلار می باشد. فرآیند ورود سرمایه خارجی در طرح های مصوب بتدریج در حال انجام است.
كانال عصرایران به نقل از «مرضیه شاهدایی» معاون وزیر نفت نوشت: پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترك(برجام) سیل سرمایه گذاران خارجی از كشورهای فرانسه، آلمان، ژاپن، كره جنوبی و هلند برای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی روانه ایران شد و تفاهمنامه امضا كردند.

**بازگشت ایران به بازار جهانی نفت در پسابرجام
افزایش تولید نفت در سایه برجام و بازگشت میزان فروش نفت كشور به دوره قبل از تحریم، از دستاوردهای مهم این سند ملی و بین المللی بود. كانال «فرارو» در این باره نوشت: بیش از نیمی از ذخائر آماده فروش نفت ایران كه با هزینه بالای نگهداری در دوران تحریم در كشتی ها روی دریا انبار شده بود؛ طبق گزارش رویترز، طی كمتر از یكسال پس از اجرای برجام به فروش رفت.
در كانال عصر ایران می خوانیم: خبرگزاری رویترز اعلام كرده است، صادرات نفت ایران به چین در سال 2017 ركورد می‌زند. واردات نفت چین از ایران امسال ممكن است به ارقامی بی سابقه برسد زیرا شركت های نفتی دولتی چین از طریق سرمایه گذاری های بالادستی خود نفت بیشتری از ایران وارد خواهند كرد. چهار منبع آگاه برآورد كردند كه شركت های چینی در هر یك از بازه های سه ماهه امسال بین 3 تا 4 میلیون بشكه بیشتر از ایران نفت وارد كنند.
در كانال خبرگزاری «برنا» به نقل از «نرسی قربان» كارشناس اقتصادی آمده است: برجام به افزایش تولید و فروش نفت كمك كرد. در خصوص حضور 29 شركت بزرگ بین المللی در ایران برای توسعه میادین نفت و گاز باید گفت زمانی كه شركت های بزرگ تصمیم بگیرند در صنعت نفت و گاز ایران سرمایه گذاری كنند، این نشان از این دارد كه شناخت كافی از این صنعت دارند و این سرمایه گذاری برای آنها برد- برد و پول ساز خواهد بود. آنچه مسلم است، این شركت ها آینده صنعت نفت و گاز ایران را روشن می بینند.
كانال انتخاب از زبان «رمضانعلی سبحانی فر» نماینده مجلس نوشت: به بركت برجام و برداشته شدن تحریم ها، شركت های بین المللی و بزرگ بیمه، نفت كش های ایرانی را پشتیبانی می كنند و این موضوع صادرات امن محصولات و فرآورده های نفتی برای كشور را فراهم كرد. در گذشته در عرصه فروش، صادرات، حمل و نقل نفت و فرآورده های نفتی به دلیل تحمیل تحریم ها با مشكلات زیادی روبه رو بود.

**دست كوتاه دلال ها از اموال كشور
پس از رفع تحریم های هسته ای علیه ایران، سازوكار مبادله های نفتی و كالایی بر بستر عرفی خود قرار گرفت و ضرورت دور زدن پرهزینه تحریم ها از میان رفت. این موضوع در كانال های خبری مورد توجه قرار گرفت. كانال مجمع اصلاح طلبان به نقل از «مجید انصاری» معاون حقوقی رئیس جمهوری آورد: اینكه تكرار می كنند برجام هیچ نتیجه ای نداشته است ، به منزله انكار روشنایی در روز تابان است. اینكه امروز دیگر امثال بابك زنجانی و همدستان او به بهانه دور زدن تحریم نمی توانند میلیاردها دلار از اموال ملت ایران را به یغما ببرند دستاورد كمی است؟ امید و نشاطی كه در جامعه طی سه سال گذشته بوجود آمده خوشایند برخی جریانات كه منافع خود را در فضای ملتهب و متشنج جستجو می كنند نیست.
«محمد جواد روح» فعال رسانه ای در كانال «راهبرد» نوشت: بابك زنجانی و برجام خیلی با هم مرتبط هستند و هر دو مدعای یكسانی داشتند: «عبور از تحریم ها»! راه بابك زنجانی و برجام برای عبور از تحریم ها البته متفاوت بود و او نماد راهی انحرافی بود برای «دور زدن تحریم ها» و با نقش آفرینی شعبده بازانی كه مدعی بودند می توان مقابل جهان ایستاد. برجام اما راهی بود برای بازگشتن از آن بیراهه و كژراهه. راهی كه می گوید اگر هم می خواهید اهداف و منافع كشور را تعقیب كنید؛ راه آن گفتگو و تعامل با جهان است، نه ایستادن مقابل جهان و تعامل با مافیا.

** برجام و دوری سایه جنگ و تحریم از سر ایران
به گفته شماری از صاحبنظران، یكی از مهمترین دستاوردهای برجام رفع چالش های امنیتی پیش روی كشور بود. در این پیوند در كانال «انتخاب» به نقل از آیت الله «محسن غرویان» مدرس حوزه علمیه قم می خوانیم: چرا عده‌ای سعی می‌كنند مقابل برجام بایستند، این سند بر اساس تعامل ما با جهان به ثبت رسید كه همین امر باعث شد سایه جنگ و تحریم‌ها از سر ما برداشته شود. با یك نگاه گذار كافی است بررسی كنید در زمان همفكران جلیلی معیشت مردم در چه وضعیتی قرار داشت.
كانال «پویش» با اشاره به نامه تعدادی از فعالان فرهنگی و سیاسی خارج از ایران به رییس جمهوری منتخب آمریكا نوشت: در نامه تعدادی از استادان ایرانی مقیم خارج از كشور به ترامپ آمده است، كه برجام از وقوع جنگی فاجعه بار میان ایران و آمریكا جلوگیری كرد؛ این توافق را حفظ كنید.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: لیلا واحدی** انتشاردهنده: سیدمحمد موسی كاظمی **پژوهشم**9402** 9279