عشق هیكل ها چه بر سر خود می آورند

مدتهاست كه داشتن بدنی ورزیده برای عده ای از جوانان كشورمان به هدفی جدی در زندگی تبدیل و همین موضوع بازار باشگاه های بدنسازی را روز به روز پر رونق كرده است. این اپیدمی تا آنجا پیش رفته است كه در هر كوی و برزنی نشانی از باشگاه های بدنسازی یافت می شود.
علاقه به ورزش و پرورش عضلات در فضایی بسته و استفاده از دستگاه های ورزشی، پدیده ای جدید نیست. 140 سال پیش پزشكی سوئدی به نام گوستاو زاندر (Gustav Zander) اولین دستگاه فیتنس را به بازار روانه كرد كه قرار بود با ایجاد لرزش در ناحیه شكم به تقویت دستگاه گوارش كمك كند. پیش از جنگ جهانی اول در آلمان حدود 79 موسسه به نام این پزشك سوئدی وجود داشت. اصطلاح (Bodybuilding) را فردی به نام فریدریش ویلهلم مولر در اواخر قرن نوزدهم رواج داد كه یكی از پیشگامان ورزش های قدرتی بود.

** ورزش یا خودنمایی
این روزها گرایش افراد و به ویژه نوجوانان و جوانان به رشته بدنسازی برای داشتن بدن زیبا و عضلانی تغییر كرده و بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و این كار صرف نظر از وجهه ورزشی كه دارد، به ابزاری برای خودنمایی برای برخی از جوانان تبدیل شده است.
اگر چه بدنسازی به عنوان یك فعالیت ورزشی، امری مهم و با ارزش به حساب می آید، چند وقتی است استفاده از مكمل ها و داروهایی كه قیمت آنها از50 هزار تومان شروع شده و تا 500 هزار تومان ادامه دارد، به عنوان مكمل ورزشی در میان جوانان شیوع پیدا كرده و سلامت نسل جوان جامعه را در معرض خطر قرار داده است. تبعات منفی این داروها و مكمل ها حتی نام عده ای از قهرمانان را هم در فهرست سیاه یا محروم شدگان از فعالیت های ورزشی قرار داده است. البته، استفاده از مكمل های سالم و تایید شده برای تقویت قوای جسمانی و انرژی از دست رفته ناشی از فشار تمرینات، موضوعی طبیعی است اما، آنچه این حوزه را با مشكل مواجه می كند نگرانی از وجود مواد و داروهای غیرمجازی است كه در باشگاه ها و یا از سوی عده ای از دلالان به راحتی در میان نسل جوان و ناآگاه این ورزش، دست به دست می چرخد.
یكی از فروشندگان این داروها و مكمل ها گفت: مصرف هر یك از انواع خوراكی و تزریقی مواد نیروزای غیر مجاز و حتی نیروزای مجاز بدون مشورت با پزشك و عدم آگاهی از شیوه و چگونگی مصرف آنها، باعث بروز عوارضی چون ناباروری، سرطان پروستات، بروز اختلالات رفتاری، ریزش مو و ده‌ها نوع آسیب دیگر می‌شود و بیشتر این مكمل‌های ورزشی به ویژه از نوع هورمونی و استروئیدی، سرطان زا هستند.
میثم حسینی افزود: فروشندگان این داروها و حتی برخی از مربیان باشگاه ها به دلیل كسب درآمد، داروهایی را كه در دسترسشان هستند و قیمت بالایی نیز دارند را به جوانان معرفی می كنند و جوانان به اصطلاح عشق هیكل هم بدون آگاهی از تبعات آنها به مصرف این داروها مبادرت می كنند.

** عدم ایجاد مشكل مصرف داروهای اصل زیر نظر مربی حرفه ای
مصرف داروهای اصل زیر نظر مربی حرفه ای هیچ مشكلی برای فرد مصرف كننده به وجود نمی آورد اما اغلب داروهای موجود در كشور ما از چین و پاكستان وارد یا در كشور ساخته می شوند و مملو از كورتن است و مشكلات زیادی را برای مصرف كننده به وجود می آورد.
یك مربی بدنساز نیز در این زمینه گفت: بدنسازی به 2 دسته تقسیم می شود كه نوع اول بدنسازی برای انجام ورزش های حرفه ای مانند فوتبال، والیبال، بسكتبال و دومیدانی است و نوع دیگر آن، زیبای اندام است. در حال حاضر بیش از 60 درصد كسانی كه به این رشته روی می آورند هدفشان سلامتی، تناسب اندام، داشتن بدنی ایده آل و بدنسازی تخصصی رشته های ورزشی است كه در آن فعالیت دارند. آمار بدنسازهای خیابانی ما هم حدود 10 تا 15 درصد است و در این بین، بقیه ای كه می مانند هدف قهرمانی دارند.
اكبر آشتیانی ادامه داد: گاهی جوانان برای اینكه زودتر به نتیجه مطلوب برسند از موادی استفاده می كنند كه در دراز مدت آنان را با مشكلاتی مواجه می كند. در مواردی افراد بدون نظر كارشناس از مكمل ها استفاده می كنند كه علاوه بر آسیب های جسمی، فعالیت حرفه ای آنان را هم تحت الشعاع قرار می دهد و برچسب دوپینگی بودن می خورند و از ادامه فعالیت محروم می شوند.
وی در رابطه با روش های كاهش این آسیب ها گفت: جوانان و ورزشكاران با هر هدفی كه به این مواد و مكمل ها روی می آورند باید فریب تبلیغات دلالان را نخورند بلكه زیر نظر مربی حرفه ای اقدام به مصرف این داروها كرده و از داروهایی استفاده كنند كه از سوی وزارت بهداشت تایید شده است.

** عوارض مكمل ها
یك پزشك داروساز نیز در رابطه با عوارض این مكمل ها گفت: مصرف استروئیدها در زنان موجب یائسگی زودرس می شود و اگر این زنان باردار شوند جنین آنها دچار ناهنجاری هایی می شود و در مردان نیز موجب رشد سینه ها و همچنین عقیمی می شود.
رضوان مظاهری افرود: آنچه كه متخصصان تغذیه به ورزشكاران و بدنسازان تاكید می كنند مسئله حفظ تعادل و تناسب برای حفظ حیات است اما بسیاری از ورزشكاران و جوانان می خواهند یك شبه راه صد ساله را بپیمایند و دست به كارهایی می زنند كه باعث بر هم خوردن تعادل و تناسب بدنشان می شود.
وی تاكید كرد: در بسیاری از باشگاه های ورزشی، مربیان بدون آگاهی از عملكرد مواد تشكیل دهنده مكمل ها و میزان نیاز بدن فرد ورزشكار به این مواد و تنها با اطلاع از اینكه پروتئین ها به صورت اسید آمینه هایی است كه موجب افزایش حجم عضلانی فرد می شود، اقدام به تجویز این مكمل ها می كنند. غافل از اینكه، تامین اسیدهای آمینه در صورتی كه از حالت تعادل خارج شود ساخت پروتئین بدن را دچار وقفه كرده و كبد را دچار مشكل می كند و حتی عدم تعادل رفته رفته اسید آمینه های دریافتی می تواند كبد را به انباشتن چربی وادار كند.
وی ادامه داد: مصرف بی رویه ویتامین ها و مواد معدنی می تواند موجب بروز مسمومیت شود و عوارض پایداری را به وجود بیاورد كه با هیچ روشی نمی توان زمان طلایی پیش بلوغ را به نوجوانان برگرداند و عوارض ایجاد شده را از بین برد. از همه خطرناك تر مسئله توصیه استروئیدهای آنابولیكی است كه می تواند توان تمرینات ورزشی را بالا ببرد و عضلات را در ظاهر ورزیده كند ولی عوارض جسمی بسیار خطرناكی را برای مصرف كننده داشته باشد.
در هر حال، رسیدن به ظاهر متناسب همان چیزی است كه در باشگاه های بدنسازی و پرورش اندام شایع است كه رسیدن به این مهم گاهی از طریق اســتفاده نادرست از برخی داروها توسط جوانان صورت می گیرد. زیبا به نظر رسیدن و جلب توجه كردن یكی از ویژگی های بارز دوران جوانی است كه به ویژه در پسران به دلیل ایجاد حس قدرتمند بودن در آنان این موضوع بیشتر از دختران نمود دارد. از این رو بهتر این است كه به جای منع كردن جوانان از این كار و داشتن نگاه سلبی به آن مسئولان كشور در امور ورزشی و همچنین سازمان غذا و دارو به آموزش مربیان و جوانان پرداخته و بر خرید، فروش داروها و مكمل های غذایی نظارت بیشتری داشته باشند تا ضرر كمتری متوجه افراد شود وگرنه، تمایل به تناسب اندام و هیكل ورزشكاری در جوانان امری طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
منبع: هفته نامه امانت آذربایجان غربی
7129/3072 ** خبرنگار: توحید محمودپور** انتشار دهنده: علیرضا فولادی