قفل خودكفایی بنزین با «تدبیر» گشوده شد/ ورود ایران به جمع صادركنندگان این كالا

به گزارش ایرنا، خودكفایی در تولید بنزین همواره در برنامه های درازمدت كشور پیش بینی شده و از مطالبات دیرینه و جدی مردم بود كه در سال های گذشته به دلایل بی برنامگی و سوء مدیریت ، تحقق نیافت.
میانگین مصرف بنزین در سال 1395 روزانه نزدیك به 74 میلیون و 600 هزار لیتر بود كه 12 میلیون لیتر آن از محل واردات تامین می شد.
از این رو، تاخیر در ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس در دولت های نهم و دهم سبب شد سالیانه مبلغ هنگفتی بابت واردات بنزین به اقتصاد ایران تحمیل شود.
دولت یازدهم با تمركز بر توسعه پالایشگاه ستاره خلیج فارس كه در سال های گذشته دچار سوءمدیریت و كمبود نقدینگی شده بود و از ناتوانی در تامین تجهیزات به دلیل مانع تحریم رنج می برد، یكی پس از دیگری موانع توسعه بزرگترین پالایشگاه تولید كننده بنزین كشور را برطرف كرد.
البته واحدهای دیگر این پالایشگاه مانند تولید گازوییل از پارسال كار خود را آغاز كرده و حتی تولید آزمایشی بنزین نیز توسط این پالایشگاه انجام شده است اما برای پرهیز از افتتاح طرح های نمایشی، بهره برداری رسمی از واحد بنزین سازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا تثبیت تولید، اندكی به تاخیر افتاد.
ظرفیت نهایی تولید بنزین این پالایشگاه روزانه 36 میلیون لیتر بنزین یورو4 است كه در مرحله نخست 12 میلیون لیتر تولید شده و به تدریج افزایش می یابد.

**برگزاری جشن ملی خودكفایی در تامین بنزین به لطف برجام
مدیرعامل شركت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیكو- وابسته به سازمان تامین اجتماعی) كه سهامدار اصلی پالایشگاه ستاره خلیج فارس است، در این باره گفت: با بهره برداری از مرحله نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس در آینده نزدیك روزانه ١٢ میلیون لیتر بنزین یورو 4 به ظرفیت تولید بنزین كشور افزوده می شود.
محمدحسن پیوندی در گفت و گو با تارنمای وزارت نفت افزود: تولید بنزین در فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس از یك ماه پیش آغاز شده است و در ١٠ روز گذشته «كاتالیست» مربوط به تبدیل بنزین معمولی به یورو 4 نصب شد كه با موفقیت همراه بود.
به گفته مدیرعامل تاپیكو، اكنون در پالایشگاه ستاره خلیج فارس بنزین با بالاترین استانداردهای روزآمد اروپا در حال تولید است كه این یك توفیق زیست محیطی برای كشور به شمار می رود.
پیوندی، این موفقیت را یك پیروزی ملی در سایه برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) دانست كه پس از سال‌ها تحریم، با ورود تجهیزات اصلی از مهرماه پارسال با جدیت و پیگیری وزیر نفت و همه سهامداران به نتیجه رسیده است.
به گفته مدیرعامل شركت تاپیكو، طرح پالایشگاه ستاره خلیج فارس، از این رو طرح ملی به شمار می‌آید كه میعانات گازی به عنوان یك ماده خام را به بنزین تبدیل می‎كند كه این سیاست، همسو با اقتصاد مقاومتی است و نه فقط كشور از واردات بنزین بی نیاز می‌شود بلكه ایران به باشگاه صادركنندگان این فرآورده راهبردی (بنزین) می پیوندد.
پیوندی یادآوری كرد: پالایشگاه ستاره خلیج فارس با مجموع ظرفیت پالایش روزانه 360 هزار بشكه میعانات گازی ساخته شده است كه میعانات گازی معادل ٩ فاز پارس جنوبی را مصرف می كند.
وی اعلام كرد: با بهره برداری از فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس باید شاهد جشن ملی خودكفایی در تامین بنزین مورد نیاز داخل باشیم و مردم آگاه شوند كه این موفقیت خیره كننده در سایه برجام به دست آمده است.

** جزییات راه اندازی بزرگ ترین پالایشگاه میعانات گازی خاورمیانه
پالایشگاه 360 هزار بشكه ای ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگ ترین پالایشگاه در دست ساخت میعانات گازی منطقه خاورمیانه، از ظرفیت تولید روزانه 36 میلیون لیتر بنزین و 14 میلیون لیتر گازوییل با استاندارد یورو چهار اتحادیه اروپا برخوردار است.
البته در گام نخست، فاز اول این پالایشگاه به ظرفیت تولید روزانه 12 میلیون لیتر بنزین به طور رسمی افتتاح می شود.
در كنار این 2 فرآورده راهبردی نفتی، محصولات دیگری مانند 2 هزار تن در روز گازمایع، سه میلیون لیتر سوخت هواپیما و 130 تن گوگرد تولید و عرضه می شود.
این پالایشگاه متعلق به شركت نفت ستاره خلیج فارس، نخستین پالایشگاه در حال ساخت كشور است كه از خوراك میعانات گازی استفاده می كند.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس در ضلع غربی پالایشگاه موجود (25 كیلومتری بندرعباس) و در زمینی به مساحت 700 هكتار در دست تكمیل است.
سهامداران اصلی این پالایشگاه شامل شركت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (49 درصد)، شركت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران (18درصد) و شركت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی صنعت نفت ( 33درصد) می شود.
قرارداد ساخت این پالایشگاه در سال 1386 آغاز شد اما به دلیل تحریم و سوءمدیریت طبق برنامه پیش نرفت و بارها با تاخیر افتاد.

**توجه ویژه دولت یازدهم به اجرای زودتر طرح های ملی
معاون اول رئیس جمهوری چندی پیش درباره ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت: پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با توجه به ایجاد زمینه برای ورود ایران به باشگاه صادركنندگان بنزین، قطع واردات بنزین، ایجاد ارزش افزوده و افزایش كیفیت بنزین داخل به عنوان یك طرح ملی و نقطه قوت كشور محسوب می شود.
اسحاق جهانگیری از حمایت دولت برای اجرای هر چه زودتر این طرح طبق برنامه زمان بندی اعلام شده خبر داده و گفته بود: برای اجرای طرح های ملی از این دست باید مصوبه ای در دولت تهیه شود كه مسئولان بدون دغدغه به انجام كار بپردازند و درگیر روند اداری نشوند.

** خروج از خام فروشی
از اهداف ساخت این پالایشگاه، جلوگیری از خام فروشی است.
پالایش 360 هزار بشكه در روز میعانات گازی پارس جنوبی، تولید محصولات مطابق استانداردهای كیفی اروپا، ایجاد ارزش افزوده بیشتر بر میعانات گازی تولیدی در پالایشگاه های گازی پارس جنوبی، پرهیز از صادرات مواد خام، تبدیل مواد خام به فرآورده های با ارزش تر و اشتغالزایی بیشتر در كشور از دیگر اهداف ساخت این پالایشگاه به شمار می رود.
سه سیاست كلیدی صنعت پالایش نفت ایران در دوران پسابرجام افزایش ظرفیت پالایش نفت همزمان با ارتقای كیفی تولید فرآورده های نفتی مطابق با استانداردهای یورو 4 و 5 اتحادیه اروپا به ویژه در تولید بنزین و گازوییل و كاهش سهم تولید نفت كوره در سبد پالایشی و قطع واردات فرآورده های نفتی بوده است.
در شرایط كنونی، ظرفیت پالایش نفت ایران به نزدیك یك میلیون و 850 هزار بشكه در روز رسیده است و با بهره برداری از طرح های جدید پالایشگاهی همچون مجتمع پالایشی سیراف، پالایشگاه ستاره خلیج فارس، پالایشگاه آناهیتا، بهمن گنو (جاسك) و پارس شیراز این ظرفیت به سه میلیون و 200 هزار بشكه در روز افزایش می یابد.
یكی از مهمترین ویژگی های طرح های پالایشگاهی استفاده از خوراك میعانات گازی است؛ به طوری كه با بهره برداری از طرح های پالایشگاهی سیراف، پارس شیراز و ستاره خلیج فارس در مجموع روزانه 860 هزار بشكه تقاضا برای مصرف میعانات گازی در سطح پالایشگاه های كشور افزایش می یابد.
از این رو با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و تامین خوراك پالایشگاه های جدید و نوظهور ایران هدف هایی مانند توقف صادرات میعانات گازی و خام فروشی این محصول هیدروكربوری تحقق می یابد و ظرفیت تولید و حتی صادرات انواع فرآورده های نفتی بالا می رود.
اكنون ایران از بین پنج فرآورده اصلی نفت، صادركننده چهار مورد شامل گازوئیل، نفت سفید، نفت كوره و گاز مایع است و بخشی از بنزین مورد نیاز كشور از محل واردات تامین و توزیع می شود.

**توقف واردات بنزین
آمارهای رسمی نشان می دهد میانگین مصرف بنزین در سال 1395 روزانه نزدیك به 74 میلیون و 600 هزار لیتر بود كه 12 میلیون لیتر آن از محل واردات تامین می شد.
در شرایط كنونی ظرفیت تولید بنزین پایه در پالایشگاه های نفت كشور بیش از 60 میلیون لیتر در روز است كه با راه اندازی طرح های جدید افزایش می یابد.
با بهره برداری از مرحله نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ظرفیت تولید بنزین كشور با استاندارد یورو4 نزدیك به 12 میلیون لیتر در روز بالا می رود و بدین ترتیب، ایران از واردات بنزین بی نیاز می شود.
همزمان با پیشرفت ساخت فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس، آخرین مراحل راه اندازی طرح جدید توسعه و بهینه سازی پالایشگاه نفت بندرعباس و طرح جامع بهبود فرآیند و بهینه سازی ظرفیت در پالایشگاه نفت لاوان نیز در دست اجراست كه با بهره برداری از این دو طرح، روزانه نزدیك به چهار میلیون لیتر به تولید بنزین كشور اضافه می شود.
در كنار طرح پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، با راه اندازی طرح های جدید بنزین سازی به جای تولید بنزین معمولی، بنزین یورو4 در كشور عرضه و توزیع می شود كه اجرای این طرح ها دستاوردهای متعدد زیست محیطی بویژه در كلانشهرهای كشور به همراه دارد.
اكنون ساخت خط لوله بندرعباس- انبار نفت رفسنجان، اسكله و مخزن های ذخیره سازی پالایشگاه با ظرفیت 11 میلیون بشكه نیز در دستور كار قرار گرفته است تا زیرساخت های لازم برای انتقال بنزین تولیدی این پالایشگاه به كلانشهرهای كشور همچون شیراز، اصفهان و تهران فراهم شود.

**انتشار اوراق سلف 3 هزار میلیارد ریالی ستاره خیلج فارس در بازار سرمایه
از مشكلات اجرای طرح پالایشگاه ستاره خلیج فارس، تامین منابع مالی مورد نیاز آن بود كه دولت با اختصاص بودجه های لازم از طریق منابع مختلف، قفل چندین ساله این پالایشگاه را گشود.
شهریور پارسال برای تامین مالی ساخت این پالایشگاه، سه هزار میلیارد ریال اوراق سلف برای بخش تولید بنزین اكتان 90 پالایشگاه ستاره خلیج فارس منتشر شد؛ نكته جالب، فروش همه اوراق سه هزار میلیارد ریالی در مدت چند ثانیه بود.
اوراق سلف نوعی از ابزارهای تامین مالی اسلامی به شمار می روند كه براساس آن، پس از انتشار اوراق سلف، خریداران این اوراق می توانند در سر رسید یا محصول را دریافت كنند یا معادل ارزش آن را.
پس از عرضه اوراق سلف بنزین اكتان 90 پالایشگاه ستاره خلیج فارس، یك میلیون و 400 هزار و 592 سهم با قیمت پایه 2 میلیون و 141 هزار و 950 ریال به فروش رفت.
برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با كانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
IRNAeco@
https://t.me/irnaeco
اقتصام**2022*1961*گزارش: میثم طاهری* انتشار: مریم مسعود