معدن زغالسنگ؛ آیا انفجاری دیگر؟ بازخوانی پرونده واگذاری های غیركارشناسی معادن در دولت های نهم و دهم

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا ، انفجار معدن یورت پیامد تلفات 22 نفر از كارگران زحمتكش را تا زمان تنظیم این گزارش داشته و 13 تن دیگر همچنان در دل معدن محبوس اند .
مروری بر حوادث مشابه كه می توان از سنگرود استان گیلان در سال 1375 با تلفات 20 نفره، انفجار شهریور 1384 باب نیزو زرند كرمان با 9 نفر قربانی، بار دیگر فروردین 1388 باب نیزو با 12 نفر قربانی و یال شمالی طبس در آذر 91 و هشت نفر قربانی نام برد، همگی جان خود را درپی قصور سلسله مراتب ذیربط از بهره بردار و مسوول ایمنی و فنی معدن گرفته تا مقام های وقت در ستاد وزارت صنعت، معدن وتجارت، از دست داده اند.
امروز بیش از پنج دهه ( 1345 ) از عمر اكتشاف سیستماتیك برای شناسایی منابع زغالسنگ سپری شده است كه با هدف تامین نیاز كارخانه ذوب آهن بود، در عین حال پیش بینی تهیه زغال سنگ برای مراحل توسعه كارخانه در دستور كار قرار گرفت .

**نواحی زغال خیز كشور
نتایج اكتشافات صورت گرفته در وسعتی حدود یكصد هزار كیلومتر مربع در دهه 40 نشان داد 2 میلیارد تن ذخایر زغالسنگ كك شو و حدود سه میلیارد تن زغال حرارتی در كشور وجود دارد كه در مناطق طبس ( خراسان جنوبی )، البرز ( مركزی، غربی و شرقی ) و كرمان واقع شده است.

** شمار معادن زغالسنگ
براساس گزارش مركز آمار ایران در سال 1391 تعداد 184 معدن زغالسنگ در كشور شناسایی شده كه از این رقم بالغ بر 126 معدن كك شو و بقیه حرارتی است كه استان های مازندران، سمنان، خراسان جنوبی، كرمان و گلستان كانون این معادن در كشور محسوب می شوند .

** مازندران بیشترین تعداد معدن؛ خراسان جنوبی بالاترین ذخیره
بررسی های صورت گرفته نشان می دهد استان مازندران با داشتن 50 معدن زغالسنگ كه 23 معدن آن كك شو و بقیه حرارتی است ، سهم 27.1 درصدی از كل معادن زغالسنگ را دارد و استان خراسان جنوبی با وجود 26 معدن و دارا بودن سهم 14.1 درصدی از معادن این بخش، رتبه اول كشور را در میزان ذخیره با سهم 75 درصدی به خود اختصاص داده است.

** 16 معدن زغالسنگ در گلستان
آمارهای رسمی نشان می دهد، استان گلستان در سال 1391 تعداد 16 معدن زغالسنگ داشت كه 15 معدن آن كك شو بود و 12 معدن بهره بردار خصوصی، سه معدن دولتی و یك معدن توسط تعاونی معدنی مورد بهره برداری قرار داشت .

** پایه مشكلات؛ انحصار ذوب آهن در خرید زغالسنگ
فعالان بخش زغالسنگ معتقدند: ذوب آهن به عنوان خریدار انحصاری زغالسنگ معادن كشور، پیامد تعیین قیمت نامناسب برای خرید این ماده معدنی را داشته و در چنین شرایطی بخش خصوصی به ناچار باید با قیمت نامناسب تعیین شده، اقدام به تولید و فروش محصول كند .
همچنین پرداخت نشدن به موقع مطالبات بهره برداران معادن زغالسنگ توسط ذوب آهن به عنوان مشكل دیگری از سوی آنها مطرح شده است.

** وعده وزیر صنعت برای پرداخت معوقات معدنكاران یورت (آزاد شهر)
وزیر صنعت، معدن وتجارت در آزاد شهر گفته است، معوقات كارگران معدن زغال سنگ زمستان یورت مربوط به سال 95 پرداخت شد و بقیه مربوط به سالهای 94 و 93 است.
محمدرضا نعمت زاده درباره بخش زغالسنگ و وضعیت تولید آن نیز گفته است، این بخش مشكلات بسیاری در بازار دارد و پارسال جلساتی با بازاریان بخش خصوصی و ذوب آهن برگزار شد و قرار است به منظور افزایش درآمد معدن، نرخ زعال سنگ افزایش یابد.

**معاون امور معادن وزارت صنعت: بسته حمایتی برای معادن زغالسنگ
جعفر سرقینی معاون امور معادن وصنایع معدنی وزارت صنعت، آبان ماه 94 اعلام كرد: بسته حمایتی معادن زغال‌سنگ در خصوص ارتقای سطح ایمنی معادن زغال‌سنگ در كشور طراحی شده و قرار است در این ارتباط یك كسری تجهیزاتی كه بیشتر در حوزه ایمنی است تهیه كنیم و در اختیار معادن زغالسنگ كشور قرار گیرد.
وزارت صنعت، تاكنون در این زمینه توضیح لازم را برای اصحاب رسانه نداده كه این بسته حمایتی در چه مرحله ای است، آیا تهیه شده یا در دست تهیه است یا تهیه آن به زمان دیگری موكول شده است؟

**سرقینی : رعایت نكردن اصول ایمنی عامل حادثه معدن یورت
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، متخصص این بخش است و در آزاد شهر به خبرنگاران گفت، علت حادثه معدن یورت، ناشی از رعایت نكردن اصول ایمنی بوده است.
با این همه معلوم نیست آیا معدنكاران این معدن از آموزش های لازم برای عملكرد ایمن در معدن برخوردار شده بودند یا از حداقل ها هم بی بهره بودند كه اینچنین جان خود را از دست دادند.
چنانچه معدنكاران اصول ایمنی را رعایت كنند، بازهم جان خود را به مخاطره می اندازند؟

** واگذاری ذوب آهن؛ پیامد مشكلات صنعت زغال
رییس كمیته زغالسنگ خانه معدن به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: واقعیت اینكه پس از واگذاری ذوب آهن و نبود الزام های لازم در كنار وابستگی سیستماتیك زغال و ذوب آهن در اجرای سیاست های اصل چهل و چهارم قانون اساسی، مشكلات صنعت زغال خود را بیشتر نمایان ساخت، بطوری كه معادن زغال بخش دولتی و خصوصی با مشكلات زیادی روبرو شدند .
محمد مجتهد زاده افزود: دولت های نهم و دهم در چارچوب رد دیون، نسبت به واگذاری معادن بزرگ زغالسنگ به صندوق بازنشستگی فولاد اقدام كردند كه این اقدام ضربه ای جدی به این بخش بود و با اشتباهاتی همراه شد كه صنعت زغال را با مخاطره روبرو ساخته است.
به گفته وی، دولت های یاد شده برای رفع بدهكاری دست به این اقدام زدند كه هیچ مشخصه كارشناسی نداشت و صلاحیت فنی دستگاه های تحویل گیرنده را مورد ارزیابی قرار ندادند و آنهایی كه واجد شرایط فنی و تخصصی بودند، از این معادن بی بهره بودند.

** واقعه معدن یورت آزاد شهرهشدار جدی برای مسوولان
مجتهد زاده گفت: واقعه اسفناك معدن یورت آزادشهر موجب همدری مردم ایران با فعالان معدنی در این عرصه شد و كمیته زغالسنگ خانه معدن نیز این واقعه را به همه خانواده های داغدار تسلیت می گوید و با آنها ابراز همدردی دارد، در عین حال به مسوولان كشور تاكید می شود از این حادثه به عنوان یك هشدار جدی بهره گیری كنند تا مانع از بروز حوادث مشابه شوند.
به گزارش ایرنا در حادثه انفجار معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر واقع در 90 كیلومتری شرق شهر گرگان مركز استان گلستان كه مقارن ظهر چهارشنبه سیزدهم اردیبهشت روی داد، 73 نفر مصدوم بر جای گذاشت كه برخی به صورت سرپایی درمان و تعدادی نیز بستری شدند.
همچنین در این حادثه دردناك 22 نفر از معدنكاران جان خود را از دست دادند. تازمان انتشار این گزارش از سرنوشت 13 تن دیگر خبری نیست و تلاش امدادگران برای رسیدن به آنها كه در معدن محبوس شده اند، همچنان ادامه دارد.
معدن زمستان یورت آزادشهر دارای پنج تونل فعال استخراج سنگ كُك شُو و یك تونل آماده بهره برداری است كه سالانه ظرفیت استخراج 100 هزار تن را دارد.

برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با كانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
IRNAeco@
https://t.me/irnaeco
اقتصام ** 1559*1961* گزارش: حسین عضدی فسا* انتشار : مریم مسعود