يادمان سروقامتان حماسه ساز دزفول

«اينكه مرحوم قاضي در دزفول ماند و موجب شد كه مردم در دزفول بمانند و با اين همه موشكي كه به دزفول زدند، دزفول تخليه نشود، راز آن اينجا است؛ چون اگر دزفول از سكنه خالي مي شد، گرفتن آن آسان بود.» اين جمله ها گزيده اي از سخنان آيت الله خامنه اي مقام معظم رهبري به مناسبت مقاومت جانانه مردم دزفول در برابر حمله هاي رژيم بعث عراق در ديدار مسوولان و دست اندركاران اردوهاي راهيان نور كشور در 26 اسفند 1392 خورشيدي است.

مردم شهيد پرور دزفول در طول جنگ تحميلي زير اصابت موشك ها و حمله هاي دشمن به پايداري و مبارزه پرداختند و از ديار خويش در برابر هجوم دشمن محافظت كردند.

رژيم بعث كه تصور مي كرد مي تواند به راحتي با تصرف شهرهاي جنوبي ايران به تهران دست يابد در 31 شهريور 1359 خورشيدي در نخستين روز جنگ به پايگاه چهارم شكاري دزفول حمله كرد و اين شهر را به محاصره خويش درآورد اما با دفاع مردم غيور اين ديار روبرو شد و رزمندگان اسلام نيز براي كمك رساندن و نجات اين شهر و همچنين خوزستان عمليات «فتح المبين» را به مرحله اجرا درآوردند.

بنابراين صدام حسين رييس جمهوري عراق از مردم دزفول به واسطه اين استقامت و پايداري به خشم آمد و در طول جنگ تحميلي، اين شهر را 176بار موشكباران كرد و آن منطقه را هدف بيش از 2 هزار و 500 گلوله توپ و انواع راكت قرار داد اما با شجاعت و پايداري اين بزرگمردان عرصه نبرد، دزفول از محاصره آزاد و دشمن با شكستي بزرگ رو به رو شد.

ايستادگي، ايثار و دلاوري مردم دزفول باعث شد، تا اين خطه حماسه آفرين در 1366 خورشيدي به مناسبت پنجمين سال آزادسازي خرمشهر، با پيشنهاد دولت چهارم، «شهر نمونه مقاومت كشور» معرفي شود و در چهارم خرداد 1389 خورشيدي شوراي فرهنگ عمومي كشور اين روز را در تقويم رسمي به عنوان «روز مقاومت و پايداري» نامگذاري كرد.

روز مقاومت و پايداري مردم دزفول سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رساني ايرنا با «سرهنگ غلامحسين سخاوت» فرمانده تعاون سپاه در چهار عمليات، فرمانده قرارگاه حمزه سيدالشهداء در جنگ تحميلي و نويسنده و روايتگر دفاع مقدس به گفت وگو بپردازد.

سخاوت درباره دليل هاي انتخاب دزفول به عنوان شهر نمونه و پايتخت مقاومت ايران، گفت: اين شهر در هنگامه جنگ تحميلي به چهار استان خوزستان، كردستان، ايلام و آذربايجان غربي نيرو اعزام مي كرد و با 350 هزار تن جمعيت داراي يك لشكر بزرگ براي مبارزه با دشمن بود. هر بمب گذاري كه در جنوب كشور به وسيله منافقان صورت مي پذيرفت؛ عوامل آن با كمك اهالي شهر دزفول بازداشت مي شدند. مرزهاي خوزستان، ايلام، كردستان و آذربايجان به وسيله شهروندان دزفولي حفاظت مي شد و صدام حسين نيز به اين امر واقف بود. اين شهر گلوگاه خوزستان محسوب مي شد و اگر دزفول سقوط مي كرد؛ خوزستان نيز به تصرف دشمن در مي آمد و نفت و گازي كه به تمامي ايران انتقال مي يافت به يقين قطع مي شد. مقاومت مردم دزفول سبب شد تا اين شهر به اشغال درنيايد.

خط شكن جبهه ها و عمليات ها همواره اهالي اين شهر بودند. پس از پايان هشت سال دفاع مقدس شوراي عالي دفاع و وزير كشور از ميان 80 شهر ايران، دزفول را به دليل آنكه اهالي بسياري از اين ديار در جبهه هاي نبرد به شهادت رسيدند، به عنوان «شهر نمونه» و «شهر موشك ها» معرفي كردند.

نويسنده و روايتكر دفاع مقدس درباره چگونگي محاصره شهر دزفول اظهار كرد: هنگامي كه انقلاب اسلامي به پيروزي رسيد، بسياري از سران ارتش كه وابسته به رژيم پهلوي بودند و نيز رايزنان آمريكايي كه ارتش را اداره مي كردند از ايران گريختند و پس از آن بدنه اين ارگان سياسي با امام خميني(ره)، انقلاب و ملت همراه شد اما هنوز ارتش خود را بازسازي نكرده بود بنابراين صدام حسين رييس جمهور رژيم بعث عراق از اين فرصت استفاده كرد و به مرزهاي ايران در خرمشهر با چهار لشكر كه خالي از محافظاني چون ارتش و ژاندارمري بود، حمله كرد و تصميم گرفت تا در مدت سه روز اهواز و خوزستان را اشغال كند و پس از آن راهي تهران شود. بعد از اين حمله، امام خميني(ره) در نخستين سال هاي انقلاب كه هنوز بسيج، سپاه و ارتش ساماندهي نشده بودند، فرمان دادند هر فردي كه قدرت حمل اسلحه را دارا است واجب شمرده مي شود تا راهي جبهه هاي نبرد شود. از دزفول 16 هزار تن راهي جنگ شدند و در 2 هفته نخست سرنوشت اين نبرد رقم خورد و معادلات دشمن و استكبار جهاني به وسيله مردم مبارز ايران بهم خورد. جوانان دزفولي به پشت پل كرخه آمدند و اجازه ندادند تا دشمن از اين پل عبور كند. مردم انديمشك، شوش، سوسنگرد، اهواز، آبادان، خرمشهر و... در كنار جوانان دزفولي نقش بسيار مهمي را در جلوگيري از اشغال دزفول ايفا كردند.

اين فرمانده دوران دفاع مقدس درباره مقاومت مردم اين شهر و دفاع از دزفول بيان داشت: مردم دزفول بسيار مومن و انقلابي بودند و اين شهر در ماه رمضان براي اجراي آداب اسلامي تبديل به حسينيه مي شد و صحنه جنگ در دزفول تبديل به آزموني بزرگ براي غيورمردان اين ديار شد همانگونه كه امام خميني(ره) فرمودند كه مردم دزفول امتحان دادند و از اين آزمون سربلند بيرون آمدند. با وجود 6 هزار بار حمله هاي توپخانه اي دشمن به مردم دزفول تزلزلي در مقاومت و پايداري اين شهر به وجود نيامد و تمامي مسجدها و مدرسه ها باز بودند و هيچ گاه نماز جمعه در اين شهر تعطيل نشد. با توجه به چنين شرايطي اهالي دزفول همواره از رزمنده هايي كه مهمان اين شهر بودند، به خوبي پذيرايي مي كردند.

وي نقش آيت الله مجدالدين قاضي امام جمعه دزفول را در مقاومت مردم اين شهر بسيار موثر دانست و تصريح كرد: آيت الله قاضي يكي از مبارزان پيش از انقلاب و ياران امام خميني(ره) محسوب مي شد و در طول دوران عمر ارزشمند خويش هيچ گاه از دزفول خارج نشده بود و با شناختي كه نسبت به اهالي اين شهر داشت هنگامي كه جنگ تحميلي آغاز شد، با وجود حمله هاي رژيم بعث به مردم سفارش مي كرد تا از دزفول خارج نشوند. بنابراين ايستگاه هاي صلواتي ايجاد و نماز جمعه در مسجدهاي مختلف و مصلي برگزار كرد و اين امر سبب شد تا رزمندگاني كه از شهرهاي مختلف مي آمدند روحيه مي گرفتند و براي پاسداري از مرزهاي اين شهر اميدوار مي شدند. امام جمعه دزفول توانست با مديريت قوي و راهبردي بر جنگ رواني رژيم بعث غلبه كند.

وي با بيان اينكه همگان بايد از مقاومت رزمندگان در دزفول درس پايداري و استقامت بگيرند، عنوان كرد: مقاومت مردم دزفول الگوي همگان در اين رمز و بوم شد و اگر اهالي اين شهر مقاومت نمي كردند به يقين مردم شهرهاي ديگر نيز به پايداري در برابر حمله هاي دشمن نمي پرداختند و همين امر سبب شد تا مردم اين ديار زير حمله 176 موشك رژيم بعث مقاومت كنند. امروزه كشورهاي خاورميانه عنوان مي كنند كه از اهالي دزفول مقاومت را به خوبي آموخته اند. دزفول از 31 شهريور 1359 خورشيدي تا زماني كه عمليات فتح المبين انجام گرفت در محاصره نيروهاي دشمن بود. آمار شهداي دزفول 2 هزار 600 تن محسوب مي شود كه 950 تن از آنان مردم اين شهر هستند.

سخاوت با اشاره به اينكه نخستين كتابي كه درباره مقاومت مردم دزفول نوشته، ققنوس جنوب بوده است، گفت: اين كتاب حكايت مردم دزفول است. ققنوس پرنده اي به شمار مي رود كه آتش مي گيرد و پس از آن از آتش وي ققنوس ديگري به وجود مي آيد و اين پرنده حكايت مردم دزفول است كه زير حمله هاي توپخانه اي و بمباران ها مقاومت كردند و سوختند اما با شهادت و پايداري آنان انقلاب حياتي دوباره يافت و نسلي ديگر اين مسير را ادامه دادند. هدف نگاشتن اين آثار اين امر محسوب مي شود كه خاطرات مردم دزفول به فراموشي سپرده نشود و با مشاهده چنين سختي ها، مقاومت ها و پايداري ها احساس كردم كه بايد اين خاطرات را در آثارم بازگو كنم بنابراين اثرهاي ديگري را براي حماسه سازي اهالي اين ديار نوشتم كه شامل «سرو قامتان، اولين هاي انقلاب و دفاع مقدس در دزفول و كتاب جغرافياي حماسي شهر نمونه دزفول» مي شود.

نويسنده و روايتگر دفاع مقدس در پايان اظهار داشت: مسوولان بايد خاطرات خانواده هاي شهدا و جانبازان اين شهر را كه در ايران نمونه هستند، به كتاب، سريال، مستند و فيلم تبديل كنند و در منطقه هاي مختلفي كه اين حادثه ها به وجود آمده است، از آنها نام ببرند و البته سرودي به نام دزفول وجود ندارد و سرودي را براي آن در نظر بگيرند. به يقين هنرمندان، نقاشان و ... اين خاطرات را بايد به يادمان ها تبديل كنند تا ماندگار شود و نسل جديد در دزفول و شهرهاي ديگر گذشته اين شهر را كه روايتگر پايداري و مقاومت دليرمردان عرصه نبرد است، به خوبي بشناسند.
*گروه اطلاع رساني ايرنا
خبرنگار: فاطمه مهدوي