به گزارش فرارو، مشخص نيست كه آيا واقعا خيانت در جامعه ايراني افزايش پيدا كرده يا نه. در حالي كه برخي كارشناسان معتقدند خيانت در ايران رو به افزايش دارد، برخي نيز اين ادعا را بي‌اساس مي‌دانند و بر وجود نداشتن آمار روشن در اين‌باره اشاره مي‌كنند.
آمارهاي جسته و گريخته تا حدي ماجرا را روشن كرده‌اند. در نخستين همايش علوم اجتماعي ايران كه در سال 94 برگزار شد، جامعه‌شناسان درباره خيانت به عنوان يكي از عوامل اصلي طلاق هشدار دادند.
همچنين مدير كل بهزيستي خراسان شمالي در همان سال گفته بود كه بيش‌ترين پرونده‌هاي ارجاعي طلاق به مراكز كاهش طلاق اداره بهزيستي در زمينه درخواست طلاق توافقي آن‌هم به دليل خيانت بوده‌است.
از طرفي مصطفي اقليما رييس انجمن مددكاران اجتماعي ايران گفته 90 درصد مردان به زنانشان خيانت مي‌كنند و اين خيانت پس از 40 سالگي به اوج خود مي‌رسد.
افسر افشارنادري جامعه‌شناس، اما مي‌گويد اينكه چند جامعه‌شناس، روان‌شناس و مشاور بگويند خيانت زياد شده بي‌معناست چرا كه هيچ آمار قاطع و رسمي و سراسري در اين‌باره وجود ندارد.
در ميان نقطه‌نظرهاي مختلف برخي ديگر از حرف‌هاي كارشناسانه نيز به افزايش خيانت زنان به مردان در سال‌هاي اخير اشاره كرده‌اند. آن‌ها معتقدند هرچند كه آمار موثق و اعلام‌شده‌اي در اين‌باره وجود ندارد، اما مشاهده ميداني و موارد طلاق رسمي يا عاطفي افزايش آمار طلاق را تاييد مي‌كند.
در اين‌باره مهدي مسلمي‌فر -روان شناس و مديرعامل اولين هلدينگ خدمات آموزشي و روانشناسي كشور- در گفتگو با فرارو از جمله روان‌شناساني است كه معتقد است خيانت به طرز چشم‌گيري در جامعه ايران افزايش پيدا كرده‌است.
اين زوج‌درمان معتقد است علاوه بر افزايش خيانت در جامعه ايران ما شاهد تنوع در اشكال خيانت در جامعه ايراني بوده‌ايم.
مهدي مسلمي‌فر در ابتدا خيانت را تعريف كرده و گفت: اولين بحث درباره خيانت تعريف آن است. واژه خيانت مي‌تواند اشتراك لفظي با معاني مختلفي داشته باشد. مثلا خيانت مي‌تواند بين دو خواهر اتفاق بيافتد؛ مثلا در يك نقل قول و در عناصري مانند امانتداري و اعتماد در رابطه.
به گفته او بسياري اوقات نيز افراد معناي خيانت را تغيير مي‌دهند و آن را با واژه‌هايي مانند صحبت‌كردن يا مشورت گرفتن پاكسازي مي‌كنند.
بنابراين به زعم اين كارشناس خيانت طيف وسيعي دارد. ما بايد ببينيم كه آيا صرفِ اينكه كاري پنهاني انجام مي‌شود، خيانت هست يا خير؟
وي با اشاره به تعريف خيانت زناشويي معتقد است: در تعاريف شرعي ما موضوعي مانند صيغه چنين تعريف شده كه لزوما همسر نبايد در جريان آن قرار بگيرد. بنابراين مي‌بينيم كه خيانت مفهومي چند بعدي است كه از فردي به فرد و از فرهنگي به فرهنگ ديگر برمي‌گردد. در برخي خانواده‌ها روابط با جنس مخالف در غالب معاشرت وجود دارد، اما همين معاشرت در برخي خانواده‌هاي ديگر و در غالب روابط اجتماعي نوعي از خيانت محسوب مي‌شود.
عنصر اصلي‌اي كه به گفته مهدي مسلمي‌فر پاشنه آشيل روابط است، بحث امانتداري و انتقال ارتباط است.
در ادامه اين كارشناس به مفهوم معمول خيانت در جامعه ما پرداخت؛ يعني داشتن رابطه عاطفي خارج از زندگي زناشويي با شخصي ديگر؛ حال بدون عمل جنسي و يا توام با عمل جنسي.
وي در اين‌باره تشريح كرد: بنا بر متغيرها، اين شكل از خيانت در سال‌هاي اخير افزايشي چشم‌گير داشته‌است. چرا از افزايش خيانت حرف مي‌زنيم؟ به اين دليل كه امروز افرادي كه به كلينيك‌هاي روانشناسي مراجعه مي‌كنند در رابطه با رابطه واقعي‌اشان با فرد ديگر راحت‌تر سخن مي‌گويند تا مثلا درباره يك موضوعِ خصوصي زناشويي مانند طلاقِ جنسي.
وي تاكيد كرد: بنابراين به اعتقاد من خيانت در جامعه ايران از دهه گذشته تا به امروز چندين‌برابر شده‌است و البته تغييراتي هم كرده‌است.
مهدي مسلمي‌فر همچنين با اشاره به افزايش خيانت در ميان زنان گفت: مثلا در گذشته اگر اين مردان ايراني بودند كه بيش‌ترين خيانت را انجام مي‌دادند، امروز اين مسئله به زنان نيز كشيده شده و اينكه اين رابطه به دايره زنان متاهل رسيده ديگر كم‌ياب نيست و مثل قبل موضوعي حاد تلقي نمي‌شود. امروز ما شاهد اين هستيم كه پيشنهاد رابطه بسيار راحت‌تر از گذشته به زنان متاهل داده مي‌شود.
دلايل افزايش خيانت در جامعه ايران
مسلمي‌فر مي‌گويد 'گذار جامعه ايران از يك جامعه سنتي به جامعه‌اي مدرن، مشكلات زيادي داشته؛ هرچند سن افراد و نيازهاي جامعه امروز ما تغيير كرده، اما درواقع قطار اين جامعه هيچ تغييري نداشته و نتوانسته نياز افراد را برطرف كند'.
اين كارشناس همچنين تعامل با فرهنگ‌ها و كشورهاي ديگر با گسترش ارتباطات و شرايط جهان را دليل تغيير ذائقه و سليقه آدم‌ها مي‌داند.
او در اين باره ادامه داد: پس از اين تغييرات بود كه بسياري از مردم جامعه ما در واقع تمايل به جدايي از همسر و رفتن به رابطه جديد را داشتند، اما به دليل مسائل مالي، يا اعتماد به نفس پايين، يا بالا بودن سن و... نمي‌توانستند اين كار را بكنند. در عين حال نياز‌ها هم مهم بود؛ از مسائل جنسي گرفته تا هم‌دلي و هم‌زباني.
وي درباره دليل ديگر افزايش خيانت گفت: همچنين اقدام براي گرفتن مشاوره از يك روان‌شناس قبلا كم‌تر رايج بود و درنتيجه افراد به جاي حل مشكلاتشان و به دليل ناتواني در جدايي از همسر سابق، رو به رابطه‌اي فرا زناشويي آوردند.
همچنين اين روان‌شناس با اشاره به تغييرات اجتماعي و تاثير آن بر افزايش خيانت اظهار كرد: از طرفي، تغيير سطح نيز در خيانت تاثيرگذار است. جامعه ايران در اين سال‌ها جامعه‌اي بوده بيش از قبل آكادميك. در دهه گذشته افراد زيادي به تحصيلات دانشگاهي ادامه دادند كه منجر به تغيير سطح افراد شد. در ميان يك زوج ممكن بود يكي تحصيلات عالي را ادامه دهد و نيازمندي‌هاي جديد پيدا كند و همين منجر شود كه افراد نتوانند در ارتباط قبلي نيازشان را رفع كنند.
رشد خيانت در ميان افراد 25 تا 40 ساله
به طور كلي، به گفته اين زوج‌درمان، در بررسي‌هاي ما اين نوع از ارتباط و در اصطلاح 'خيانت” بيش از همه در جامعه ايران در ميان افراد 25 تا 40 ساله است كه رخ داده و مي‌دهد.
به اعتقاد اين مشاور همچنين تغيير اشكال خيانت نيز قابل توجه است. او در اين‌باره توضيح داد: اگر در گذشته خيانت نيازمند آن بود كه حتما ملاقاتي حضوري داشته باشد، امروز به دليل وجود رسانه‌ها اشكال ارتباط تغيير پيدا كرده و همين منجر شده تا ابزار شروع رابطه فرازناشويي نيز تسهيل شود كه مستلزم حضور نفر نيست.
مسلمي‌فر با اين حال معتقد است كه نبايد هرنوع رابطه خارج از زناشويي را خيانت بناميم. ور در اين‌باره نيز گفت: البته ما بايد به اين نكته نيز اشاره كنيم كه همه نوع از ارتباط با فرد سوم ارتباطي ناسالم نيست. خيانت را نبايد به ارتباط خارج از زناشويي منحصر كنيم. خيلي وقت‌ها دو نفر پارتنرهاي كاري، گروهي يا ورزشي يكديگر هستند، اما به دليل مسائل فرهنگي و تعصبات اين را به شريك زندگي منتقل نمي‌كنند؛ كه نتيجه اين خودش نوعي تعارض درون فرد خواهد شد.
اين روان‌شناس مي‌گويد: تجربه من در خانواده-درماني نشان داده هر اتفاقي كه در جامعه مي‌افتد بر روي خانواده اثر دارد و بالعكس. همانطور كه در ميان يك زوج اختلاف‌ها در سال‌هاي اول بيش‌تر است و پس از 5 سال آمار طلاق پايين مي‌آيد و تجربه زن و مرد مي‌شود، در جامعه نيز مشكلات به مرور كم‌تر خواهد شد.
وي تاكيد كرد: بالانس در جامعه به مرور اتفاق مي‌افتد و افراط و تفريط‌ها كاهش خواهد يافت و جامعه ايران تا چندسال ديگر به شكل واقعي خودش خواهد رسيد.
مهدي مسلمي‌فر نتيجه مي‌گيرد كه 'در حال حاضر، اما ما با جامعه سانسور زده‌اي مواجه هستيم. اما اگر واقعيت را پيدا كنيم و براي آن راهكار دهيم مسائلي همچون خيانت نيز به مرور كاهش پيدا خواهد كرد'.
فرارو/30 خرداد 96
اول*انتشاردهنده:عليرضافرجي
تهران-ايرنا-فرارو درگزارشي آورده است:«خيانت». اين روز‌ها اين كلمه را زياد مي‌بينيم. هم در اخبار حوادث و هم در اشاره‌هاي كارشناسان. اينكه خيانت در جامعه ايران افزايش يافته يا نه داده و آماري رسمي ندارد، اما بررسي‌هاي جامعه‌شناختي و روانشناسي مي‌گويد خيانت زناشويي در ايران در دهه اخير افزايش چشم‌گيري داشته. آيا اين اتفاق دغدغه جدي‌اي براي جامعه ايران است؟