مدیریت خبر در حوادث در رسانه های كشور ما همانند قطعه پازل گم شده ای از یك تصویر است كه نبود آن موجب ورود سریع شبكه های اجتماعی فاقد اصالت در حوزه اطلاع رسانی می شود كه اطلاعات نادرست آن ها می تواند مردم را دچار سر درگمی كند.
به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار گروه اجتماعی ایرنا، برخی از كارشناسان عرصه اطلاع رسانی بر این باورند كه رسانه باید در انتشار اطلاعات و اخبار مستقل باشند و در غیر این صورت، مدیریت خبر در زمان وقوع حادثه شكل نخواهد گرفت.
مهندسی خبر بجای مدیریت خبر، اعمال خود سانسوری و گزینشی عمل كردن انتشار اخبار از دیگر مسایلی است كه كارشناسان آن را معضل رسانه ها و شكل گیری مدیریت خبر در حوادث عنوان می كنند.
به گفته دست اندركاران امر رسانه، یكی از مهمترین دلایل شكل گیری مدیریت خبر در حوادث در كشورهای توسعه یافته كه از شایعه در جامعه جلوگیری می شود استقلال همه جانبه رسانه ها و بهره گیری از مجریان و متخصصان در امر اطلاع رسانی است.
**انتشار اخبار براساس ملاحظات رسانه
جامعه شناس ارتباطات و استاد دانشگاه، تاخیر در انتشار اخبار توسط رسانه ها را موجب ایجاد فضا و فرصت مناسب برای شبكه های اجتماعی عنوان كرد و گفت: به عنوان مثال زمانی كه خبر و تصویر عملیات تروریستی داعش در تهران از طریق شبكه های اجتماعی در حال انتقال بود به دلیل برخی ملاحظات، صدا و سیما بعد از ساعت ها اقدام به انتشار اخبار آن كرد.
محمد علی الستی اظهار داشت: به دنبال این موضوع، این سوال در جامعه پیش آمده بود كه چرا تمامی شبكه های اجتماعی به صورت آنلاین در حال انتشار این خبر هستند اما صدا و سیما چنین نیست در حالی كه رسانه ای همانند بی بی سی اینگونه عمل نمی كند.
وی با بیان اینكه علت این امر كاملا مشخص است زیرا عواملی حاكم هستند كه باید خبر را قبل از انتشار تجزیه و تحلیل كنند و بر اساس صلاحدید خود انتشار دهند، گفت: انتشار یا دروازه بانی خبر یا صلاحدید آن چیزی است كه نام آن را مدیریت خبر می گذارند و به عبارتی تا مجوزهای لازم صادر نشود اخباری نیز منتشر نخواهد شد.
این استاد جامعه شناس با بیان اینكه ما بجای مدیریت خبر، مهندسی خبر داریم، اظهار داشت: از مهمترین دلایل انتشار اینگونه اخبار و اطلاعات این است كه ما مدیریت خبر نداریم .
الستی با تاكید بر سرعت، صحت و دقت خبر بر پایه مدیریت خبر در حوادث تصریح كرد: در كشورهای توسعه یافته رسانه ها به دنبال گزینشی عمل كردن و سانسور بخشی از خبر نیستند و اخبار خود را كامل ، دقیق و با سرعت منتشر می كنند و اجازه نمی دهند فضایی برای شایعات باز شود و از فردای انتشار خبر نیز كسی به دنبال این نیست كه چرا خبر را دقیق منتشر كرده اید.
وی خاطر نشان كرد: اگر رسانه ها مدیریت خبر داشته باشند هیچگاه به دنبال سانسور و یا تحریف خبر نیستند و از فردای انتشار نیز این رسانه ها به نشر اكاذیب متهم نمی شوند.
*گزینش خبرها
این استاد دانشگاه با بیان اینكه در رسانه های ما مدیریت خبر نمی شود بلكه مهندسی خبر اتفاق می افتد، گفت: به دلیل اینكه خبر مهندسی شده منتشر می شود عموما بخشی از خبر حذف و بخش دیگری پررنگ تر خواهد شد.
وی تصریح كرد: ما چون اهل مهندسی خبر هستیم بنابراین دبیر سرویس و خبرنگار نیز جرات انتشار خبر را ندارند و همه باید صبر كنند تا منبع اصلی، نحوه انتشار خبر را تایید كند تا اگر صلاح دانستند آن را منتشر كنند.
او گفت: تمامی این مسایل باعث می شود تا اخبار دیرتر منتشر شده و رسانه مورد نظر نسبت به رسانه های رقیب عقب بیفتد و این سوال پیش می آید كه چرا مدیریت خبر در حوادث نداریم.
*تلف كردن وقت مشكل اطلاع رسانی
حمید عبداللهیان استاد دانشگاه تهران نیز به خبرنگار ایرنا گفت: ما اساسا در رسانه های موجود مدیریت خبر نداریم بلكه مهندسی خبر داریم و مهندسی خبر زمان می برد و این موضوع مهمترین مشكل ما در اطلاع رسانی است كه موجب ایجاد فضا برای شكل گیری شایعات شده و آن را تقویت می كند.
این استاد دانشگاه گفت: جناحی عمل كردن رسانه ها از دیگر مسایل و مشكلاتی است كه باعث می شود مدیریت خبر در رسانه شكل نگرفته و از آن دور شویم.
وی افزود: به همین دلیل چون رسانه های ما مدیریت خبر ندارند رسانه را از درجه اعتبار انداخته و موجب كاهش اعتماد عمومی به آنها در جامعه شده و در نهایت موجب تشویق مخاطبان برای روی آوردن به شایعات خواهند شد.
استاد دانشگاه تهران گفت: نگاه كشورهای پیشرفته به رسانه یك نگاه راهبردی است در حالی كه در كشور ما عكس این مهم اتفاق افتاده و هر رسانه ای بنا به سیاست ها و منافع رسانه خود اطلاعات و اخبار را منتشر می كند.
عبداللهیان افزود: از دیگر عوامل موثر در رسانه های كشور كه موجب عدم یك نگاه راهبردی در حوزه خبر و اطلاع رسانی می شود نداشتن دست اندركاران و مسئولان رسانه ها از اطلاعات و آگاهی لازم در این زمینه است كه در نهایت باعث شكل گیری نگرفتن مدیریت خبر در حوادث خواهد شد.
وی تصریح كرد: بنابراین نه در تولید، نه در توزیع خبر و نه در تفسیر و پخش خبر هماهنگی وجود دارد.
به گفته وی: وقتی ما راهبرد خبری نداریم نمی دانیم باید چه نوع خبری را چه زمانی منتشر كنیم و در چه سطحی آن را مورد تحلیل قرار دهیم.
این استاد دانشگاه گفت: به دلیل وجود نداشتن راهبرد رسانه ای در كشور، مدیریت خبر نیز ایجاد نمی شود.
وی با بیان اینكه رسانه های ما بنا به سیاست های داخلی خود، یا خبر را نمی دهند و یا اینكه نصفه منتشر می كنند، گفت: همین امر باعث می شود مردم خود به سراغ اخبار جدیدتر رفته و آن را از هر طریق ممكن به خصوص شبكه های اجتماعی كسب كنند.
به گفته وی، عدم استفاده متناسب از ظرفیت و توانمندی دانشگاه ها در عرصه خبر و اطلاع رسانی از دیگر معضلاتی است كه موجب عدم شكل گیری مدیریت خبر در حوادث خواهد شد.
عبداللهیان اظهار داشت: یكی از مهمترین دلایل ترغیب مردم به كسب اطلاعات از منابع مختلف، فاصله رسانه ها از رسالت خویش است كه نمی توانند مردم را از دسترسی به اطلاعات لازم اشباع كنند.
وی خاطر نشان كرد: تا زمانی كه استقلال رسانه ای در كشور وجود نداشته باشد به مراتب رسانه ها نیز نمی تواند در قبال رسالت خویش بدرستی عمل كنند.
*مدیریت خبر موضوعی پیچیده و پرماجرا
دانشیار ارتباطات دانشگاه تهران نیز گفت: موضوع مدیریت خبر در حوادث مسئله ای پیچیده و پر ماجرا است و ابعاد زیادی دارد و نمی شود نكته ای شفاف دراین زمینه داشته باشیم زیرا محیط سیاسی و رسانه ای ما و مدیریت رسانه ها اعم از دولتی و خصوصی در كنار مسایل جناحی، بسیار پیچیده است.
علیرضا دهقان اظهارداشت: در واقع یكی از بحث های مدیریت خبر موضوعات سیاسی و اجتماعی است و یك بحث هم موضوع فنی مدیریت خبر است كه بحث فنی خبر به خود رسانه ها بازمی گردد كه جنبه تكنیكی دارد.
*كنترل كیفیت اخبار خروجی
وی گفت: به عنوان مثال اگر خبر نادرستی منتشر می شود باید در اسرع وقت آن خبر اصلاح شده و رفع ایراد گردد زیرا اخبار خروجی كه محصول رسانه هاست باید مورد كنترل و كیفیت قرار گیرد.
دهقان خاطر نشان كرد: برخی از رسانه ها در انتشار برخی از اخبار خود شفاف نبوده و رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای را نمی كنند.
وی با بیان اینكه خبرنگاران و دبیران سرویس ها باید به روز بوده و با برنامه ریزی دوره های آموزش را طی كنند، اظهار داشت: موضوع آموزش برای كسانی كه در عرصه تولید خبر فعالیت می كنند باید به صورت یك فرهنگ درآمده و نهادینه شود زیرا این مهم در رسانه های ما به خوبی شكل نگرفته و ضعف آنان تلقی می شود كه باید به آن مدیریت خبر محدود گفت.
دهقان با بیان اینكه اصول حرفه ای خبر و یا مدیریت خبر در رسانه های ما شكل نگرفته و یا رعایت نمی شود، گفت: عدم كنترل حرفه ای رسانه ها یكی از مهمترین مشكلات موجود در عرصه مدیریت خبر است.
وی با تاكید بر اینكه از طریق شورای عالی فضای مجازی باید شبكه های اجتماعی مورد كنترل قرار گیرند، افزود: تمامی این اقدامات در راستای شكل گیری مدیریت خبر نقش بسزایی خواهد داشت.
وی گفت: باید تمامی دستگاه های مرتبط با اطلاع رسانی با هماهنگی و یكپارچگی و با یك سیاست واحد موجب وحدت رویه شوند زیرا این مهم نقش بسزایی در شكل گیری مدیریت خبر به خصوص در شرایط وقوع حوادث و بحران خواهد داشت.
دانشیار ارتباطات دانشگاه تهران افزود: اطلاع رسانی باید شفاف، دقیق و با صحت باشد تا دست اندركاران بتوانند در شرایط خاص و حوادث مهم، نحوه انتشار اخبار را مدیریت كنند.
اجتمام*1933*1569
گزارش: بهروز سلطانیان * انتشار: علی حبیبی
برای آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej
تهران - ایرنا - مدیریت خبر در زمان های بحران و حوادث از جمله ضرورت های فعالیت رسانه ای برای كاهش عوارض و آسیب ها است اما به نظر می رسد در برخی موارد این موضوع چندان جدی گرفته نمی شود.
