به گزارش روز یكشنبه گروه علمی ایرنا از ستاد علوم اعصاب شناختی رفتار دانشگاه شهید بهشتی، دكتر وحید نجاتی اظهار كرد: در این پروژه كه از سوی ستاد توسعه علوم شناختی مورد حمایت قرار گرفته، هزار و 800 تصویر هیجانی تهیه شده است.
وی، این بخش را شامل تصاویر هیجانی از طبیعت، منظره و موقعیت‌های اجتماعی دانست و ادامه داد: در این تصاویر مشخصات هیجانی مانند برانگیختگی، ارزش و تسلط كه سه مشخصه شناختی تصاویر هیجانی است، تهیه شده است.
به گفته دانشیار علوم اعصاب شناختی دانشگاه شهید بهشتی، این تصاویر برای استفاده پژوهشگران مفید است.
نجاتی، تهیه بانك تصاویر هیجانی صورت را از دیگر پروژه‌های تحقیقاتی نام برد و افزود: در این طرح اقدام به تهیه بانك تصاویر صورت‌های هیجانی كودكان و نوجوانان شده است.
به گفته وی این بانك تصاویر چهره، در صورت تكمیل بزرگترین بانك تصاویر چهره كودك و نوجوان در دنیا خواهد بود.
مدیر مركز پژوهشی علوم اعصاب شناختی رفتار، با بیان اینكه بخش تصویربرداری این پروژه به پایان رسیده است، اظهار كرد: در این طرح تصویر 6 حالت هیجانی 150 كودك و نوجوان در سه جهت با سه دوربین تصویربرداری و بر این اساس بانك تصاویر مشتمل بر حدود 16 هزار تصویر تهیه شده است.
نجاتی ادامه داد: از هر كودك حدود 100 تا 150 عكس گرفته شده است كه با استفاده از روش‌های استاندارد كدگذاری، تصاویر نهایی انتخاب خواهند شد.
وی در این زمینه توضیح داد: در حال حاضر پردازش تصاویر را در دستوركار داریم و امید است این بانك پس از معرفی مورد استقبال پژوهگشران علوم شناختی ایران و دنیا قرار گیرد.
مدیر مركز پژوهشی علوم اعصاب شناختی رفتار دانشگاه شهید بهشتی اظهار كرد: مطالعات این مركز روی ارزیابی و تقویت كاركردهای شناختی در افراد سالم و همچنین افراد مبتلا به اختلال به ویژه اختلالات تكاملی متمركز شده است.
وی ادامه داد: بر این اساس طرح‌های تحقیقاتی ما در زمینه اختلالات تكاملی كودكان مبتلا به بیش فعالی و اوتیسم در حال اجرا است.
نجاتی، اختلالات تكاملی را اختلالاتی دانست كه بیشتر در روند مراحل مختلف تكامل مغز شامل مراحل زایش نورونی، مهاجرت و تمایز سلول‌های عصبی ایجاد می‌شود و افزود: در هر كدام از این مراحل در صورتی كه خللی وارد شود، منجر به بروز اختلالات تكاملی خواهد شد.
مدیر مركز پژوهشی علوم اعصاب شناختی رفتار دانشگاه شهید بهشتی تاكید كرد: بیماری‌های اوتیسم و بیش فعالی به دلیل بروز اختلال در كاركردهای شناختی مغز بروز می یابد و این كاركردهای شناختی مشكلات رفتاری متعددی را ایجاد می كند.
نجاتی توضیح داد: اختلالات شناختی از بدو تولد همراه فرد هستند و «آلل‌های» (ژن های كنترل كننده یك صفت) ژنی مشخصی در بروز این اختلالات شناسایی شده‌اند اما شرایط محیطی نیز می‌تواند این اختلالات را تشدید كند.
این محقق علوم شناختی اضافه كرد: به عبارت دیگر صرف وجود یك توالی ژنی خاص نمی‌تواند موجب بروز اختلال شود زیرا ممكن است این ژن‌ها خاموش باشند و فرصت بروز پیدا نكنند یا ژن دیگری فعال شود و این ژن‌ها را مهار كند؛ بنابراین محیط می‌تواند در روشن یا خاموش شدن این ژن‌ها ایفای نقش كند.
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تحقیقات انجام شده گفت: توانبخشی شناختی شامل غنی سازی محیط برای ترمیم یا تقویت توانایی‌های شناختی است از این رو طراحی و عرضه ابزارهای ارزیابی كاركردهای شناختی مغز كودكان از جمله پروژه‌های تحقیقاتی این مركز است.
وی خاطرنشان كرد: در این طرح ابزارهایی برای تقویت و توانبخشی یا ارتقای كاركردهای شناختی مغز در كودكان با اختلال عرضه شده است.
نجاتی ادامه داد: همچنین در این زمینه ابزارهایی برای تقویت توجه، حافظه، كاركردهای اجرایی، بازشناسی هیجانی و شناخت اجتماعی طراحی شده است كه در مطالعات مختلف، اثربخشی آنها مورد بررسی قرار می گیرد.
این محقق از طراحی ابزاری برای ارزیابی شناختی به نام 'ابزار جامع ارزیابی توانایی های شناختی (كاكا)' خبر داد و افزود: طراحی و ساخت این ابزار از سه سال قبل آغاز شده است و درحال حاضر در مرحله جمع آوری داده ها هستیم.
وی با بیان اینكه در مرحله جمع آوری داده‌ها، اطلاعات مرتبط با سه گروه خردسال، كودكان و بزرگسالان مرتبط با ارزیابی كاركردهای شناختی جمع آوری می‌شود، گفت: در بخش داده‌های مربوط به كودكان، داده‌های 200 تا 300 كودك جمع آوری شده است.
به گفته این محقق در هر كدام از این سه گروه هدف، داده‌های مربوط به هزار نفر جمع آوری خواهد شد.
نجاتی به بیان جزئیات این ابزار به عنوان اولین ابزار بومی جامع برای سنجش كاركردهای شناختی مختلف مبتنی بر تكالیف شناختی پرداخت و افزود: برای این ابزار یك سرور مركزی طراحی شده است كه آزمونگران پس از ارزیابی داده‌های آزمودنی، بیمار خود را با داده‌های هنجار افراد همتا مقایسه خواهند كرد.
به گفته وی این طرح با هزینه شخصی در حال اجرا است و ابزار لازم به صورت رایگان در اختیار درمانگران و پژوهشگران قرار می گیرد.
** بررسی ابزارهای توانبخشی
نجاتی به اجرای مطالعاتی در طراحی ابزارهای جدید در حیطه توانبخشی شناختی اختلالات تكاملی اشاره كرد و افزود: در حال حاضر پژوهشگران مركز در حال اجرای هشت پروژه در زمینه بررسی ابزارهای توانبخشی شناختی طراحی شده هستند كه از این میان می‌توان به بسته‌های توانبخشی شناختی «امیر»، «پریا»، «باران»، «عارف» و «آرام» اشاره كرد.
به گفته دانشیار علوم اعصاب شناختی دانشگاه شهید بهشتی، این بسته‌ها كاركردهای شناختی مختلف را برای تقویت و ترمیم مورد هدف قرار می‌دهند.
علمی ** 1836 **1834
تنظیم: یوسف درویشی ** انتشار: ناهید شفیعی
تهران- ایرنا- مدیر مركز پژوهشی علوم اعصاب شناختی رفتار دانشگاه شهید بهشتی، از تهیه دو بانك «هیجانی» و «هیجانی صورت» توسط محققان ایرانی خبر داد و گفت: این مجموعه ها شامل تصاویری درخصوص سه عامل شناختی برانگیختگی، ارزش و تسلط هستند.
