ریختن آب، روی سر مانع گرمازدگی نمی شود

محمدباقر رضایی روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا افزود:اما خنك كردن پاها با آب در جلوگیری از گرمازدگی موثر و اولین اقدام برای رفع گرمازدگی، شست وشوی پاها با آب خنك است.
وی تصریح كرد:برای مقابله با گرمازدگی از گرفتن دوش آب سرد باید خودداری كرد، این موضوع می تواند عوارض نامطلوبی بدنبال داشته باشد.
رئیس انجمن علمی گیاهان دارویی با اشاره به اینكه شرایط گرمازدگی در سنین مختلف از جمله نوزادان، جوانان و سالخوردگان متفاوت است، گفت: گرمازدگی در كلان شهرها مانند تهران معمولا همراه با استرس است و موضوعاتی مانند ترافیك، می تواند تعرق بدن را بیشتر كند كه این موضوع سبب افزایش عوارض گرمازدگی خواهد شد.

**عرقیات و اسانس های گیاهی مرهمی بر گرمازدگی
رضایی افزود: دم نوش های گیاهی مانند به لیمو، گل گاوزبان به دلیل داشتن خاصیت آرامش بخش بودن ، می توانند در این زمینه موثر باشند.
وی، ایجاد التهاب و ابتلا به اسهال از جمله عوارض گرمازدگی اعلام كرد كه فرد گرمازده می تواند به آن ابتلا شود. همچنین به دلیل مصرف كم آب، ایجاد سنگ كلیه در این افراد می تواند افزایش پیدا كند.
رئیس انجمن علمی گیاهان دارویی خاطرنشان كرد: عرقیات گیاهی مانند بیدمشك، بهارنارنج، گلاب، كاسنی، شاتره و نعناع برای جلوگیری از گرمازدگی یا برطرف كردن عوارض آن، مفید و موثر است.
رضایی اظهار كرد: تعریق زیاد یكی از عوارض گرمازدگی است كه از این طریق آب بدن به طور چشمگیری كاهش می باید كه با استفاده شربت های گیاهی مانند تخم شربتی، خاكشیر، سكنجبین و قدومه ظرفیت نگهداری آب در بدن افزایش می دهند و در نتیجه تعریق به كندی انجام می شود.
وی اظهار كرد: مصرف اسانس های گیاهی مانند رزماری، گل بنفشه و محمدی می تواند حالت تهوع و سرد درد ناشی از گرمازدگی را در افراد گرمازده كاهش دهد.
رئیس انجمن علمی گیاهان دارویی، مصرف سكنجبین و كاهو را نیز برای جلوگیری از گرمازدگی مناسب دانست و گفت: مصرف آنها علاوه بر كمك به فعالیت مناسب دستگاه گوارش، راهكاری صحیح برای مقابله با این عارضه است.
رضایی، مصرف دوغ و ماست را برای مقابله با گرمازدگی بسیار موثر اعلام كرد و گفت: مصرف خیار با ماست یا سكنجبین برای این كار موثر و مفید است.
وی همچنین ، تعریق زیاد را سبب از بین رفتن بخشی از املاح بدن مانند سدیم، منزیم، كلسیم و پتاسیم دانست كه با مصرف مقداری نمك، می توان آنها را جایگزین كرد.

** پیشگیری از گرمازدگی با تركیبات غذایی و گیاهی
دكتر علیرضا عباسیان ریالمعاون تعالی دفتر طب سنتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی هم گفت: برخی از تركیبات غذایی و گیاهی با ذخیره آب در بدن می تواند از بروز گرمازدگی جلوگیری كند.
عباسیان اظهار كرد: برخی از محصولات كشاورزی مانند كاهو و تعدادی از میوه ها مانند آلو ، شلیل و هلو كمك می كند تا مایعات خوبی به بدن برسد و این كار می تواند جلوی گرمازدگی را بگیرد.
وی از مردم تقاضا كرد در معرض تابش شدید آفتاب از ورزش كردن خودداری كنند؛ ضمن اینكه به نظر می رسد پیاده روی یا ورزش به مدت طولانی و در فضای باز برای افرادی كه در مناطق گرمسیری مانند هرمزگان و خورستان زندگی می كنند ،علاوه بر اینكه فایده ای نداشته باشد به بدن هم آسیب برساند.
معاون تعالی دفتر طب سنتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ادامه داد: افراد گرمازده بهتر است به صورت تدریجی مایعات كمی خنك مصرف كنند و این كار یك دفعه و سریع نباید انجام شود كه ممكن است به فرد آسیب برسد.
وی تاكید كرد: این مایعات به هیچ وجه نباید شیرین باشد اما مصرف مقداری نمك هم می تواند مفید باشد. بهتر است بدن فرد گرمازده را با پارچه های خیس خنك، مرطوب كنیم و مناسب است كه این كار در سایه و زیر باد خنك انجام شود.
عباسیان برلزوم تدابیر لازم برای رفع گرمازدگی اشاره كرد و گفت: اگر مجبور به فعالیت در فضای آزاد فعالیت هستیم باید شرایط را طوری فراهم كنیم كه آسیبی نبینیم.
وی اختلال هوشیاری را یكی از عوارض گرمازدگی بیان كرد و ادامه داد: اگر فردی دچار این علائم شد باید در اسرع وقت به مراكز درمانی منتقل شود تا اقدامات درمانی لازم برروی وی انجام شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران افزود: در صورتی كه فرد، علائم خطرناك این عارضه را نداشت و در خانه تحت مداوا قرار گرفت و بهبود یافت، باید یك شبانه روز استراحت كند و در این مدت در معرض تابش نور خورشید قرار نگیرد.
عباسیان تاكید كرد كه در مورد افراد بیمار موضوع تا حدودی متفاوت است و آنها باید بیشتر مراقب خود باشند تا دچار عارضه گرمازدگی نشوند.

** گرما زدگی
بدن انسان بطور عادی، دارای یك مكانیسم تنظیمی گرمایی است ك در این خصوص به برهم خوردن تعادل در این مكانیسم به نحوی كه درجه حرارت بدن بطور غیرعادی بالا رود، گرمازدگی می گویند.

** علائم
بالا رفتن دمای هوا موجب افزایش تبخیر آب بدن می شود و همراه با این تبخیرات، الكترولیت های سدیم و پتاسیم كه جزو مواد ضروری بدن هستند نیز از بدن انسان خارج می شوند.
تبخیر بیش از حد آب از بدن به علت گرمای زیاد، سبب كاهش فشارخون می شود و در نتیجه خون به موقع به كلیه ها و مغز نخواهد رسید.هنگامی كه خون به مقدار كافی و در زمان مناسب به كلیه ها نرسد، میزان ادرار كهش و مقدار سم های اوره و كراتین دربدن افزایش می یابد ؛ فرد در صورت زنده ماندن، دچار نارسایی حاد كلیه خواهد شد كه باید به طور مداوم دیالیز شود.
فرد درصورت پایین آمدن فشارخون و نرسیدن خون به مغزش ، دچار سرگیجه می شود و در این صورت فرد گرمازده با بی هوشی نیمه كامل بر زمین خواهد افتاد. در صورت عدم تشخیص یا انجام ندادن مراقبت های لازم، احتمال بروز عوارض و حتی مرگ و میر در این افراد بالاست.
اختلال در هوشیاری، دمای بالای بدن ( گاه تا 41 درجه )، سردرد، گرفتگی عضلات، پوست خشك و داغ، تهوع یا استفراغ، تشنج، اختلالات در ریتم قلب، اختلال در تكلم و گاه هزیان، رنگ پریدگی و افت فشار خون، نبض ضعیف و كاهش حجم ادرار از جمله علائم گرمازدگی است.
علمی ** 1201 **1776
خبرنگار: عبدالكریم جبارپور** انتشار:‌ لیلا خطیب زاده