بقایای مسجد مدرسه دوره سلجوقی در شهر تاریخی بلقیس كشف شد

علیرضا نجفی چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار كرد: فصل هشتم كاوش در مجموعه تاریخی شهر بلقیس با هدف شناخت و آگاهی از ساختار معماری داخلی ارگ و فضاهای موجود درآن ، ایجاد فضای سایت موزه برای بازدید كنندگان وفراهم كردن بستری برای حفاظت و مرمت اضطراری و تكمیلی در داخل ارگ و محدوده شارستان با تاكید بر تپه منار انجام شد.
وی افزود : مشخص كردن كاربری و تكمیل ساختار مسجد مدرسه كه - بخش هایی از آن در فصول گذشته با كاوش های باستان شناختی نمایان شده بود از اهداف این فصل از كاوش های بستان شناختی دراین مجموعه تاریخ بود .
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر بلقیس تصریح كرد : مهمترین كشفیات فصل هشتم كاوش های باستان شناختی در شارستان در بخش معروف به تپه منار شامل هشت حجره با مصالح آجر و گچ در پیرامون حیاط مركزی كه احتمالاً بقایای مسجد -مدرسه دوره سلجوقی است .
وی افزود: در فصول قبل بخشی از ساختار این بنا شامل ایوان ، راهرو مزین به گچبری ، و تعدادی حجره طی كاوش های باستان شناسی كشف شده بود كه یافته های باستان شناختی در این بخش بیانگر آن است كه احتمالا این ساختار با حمله مغولان تخریب و پس از آن تغییر كاربری داده شده و به یك فضای صنعتی (كوره های آهنگری وساخت سفال) تبدیل شده و تا ابتدای حكومت سربداران این روند ادامه داشته است.
نجفی مهم ترین كشفیات در داخل ارگ شهر تاریخی یلقیس را شامل یك ساختار آجری با ملات و اندود ساروج ذكركرد كه احتمالاً بقایای یك حمام دوره ایلخانی است كه پس از تخریب جهت ذخیره آب به صورت حوض تغییر كاربری داده شده است .
وی افزود: آنچه از این ساختار پس از تخریبات حفاری های غیرمجاز و ساخت سازهای دوره های متعدد در آن صورت گرفته باقی مانده یك مسیر آب رسانی ، بقایای دوحوضچه آب (خزینه)، گرمخانه ، پلكان ، ویك اتاق با یك حوضچه(احتمالاً سربین) است .
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر بلقیس شهرستان اسفراین دیگر ساختار مكشوفه از كاوش های فصل هشتم در در داخل ارگ این مجموعه تاریخی را سیستم انتقال آب ، خانه های مسكونی با ساختار پی سنگی ، با كف اندود گچ و دیوارهای خشتی دارای اندودكاهكل و یك لایه اندود گچ و گل اخرا ذكر كرد .
نجفی گفت : هنر سفالگری ، شیشه گری ، فلزكاری ، كاشی از دیگر یافته ها است .
به گزارش ایرنا فصل هشتم كاوش در مجموعه تاریخی شهر بلقیس از اوایل اردیبهشت ماه96 تا اواسط تیرماه به مدت 75 روز به سرپرستی احمد نیك گفتار انجام شد .
شهر كهن اسفراین معروف به شهر بلقیس به عنوان دومین بنای عظیم خشتی و گلی ایران پس از ارگ بم است كه در فاصله سه كیلومتری جنوب غربی شهر كنونی اسفراین قرار دارد.
برای دیدن این بنای تاریخی با ارزش در خراسان شمالی می توان از مسیرهای ارتباطی سبزوار - اسفراین، بجنورد - اسفراین و میامی- گرمه - جاجرم - اسفراین سفر كرد.
این مجموعه تاریخی در گستره 180 هكتار قرار دارد كه از لحاظ قدمت به استناد متون تاریخی، قبل از اسلام شكوفا بوده و در سال 31 هجری توسط مسلمانان فتح شده است.
طبق یافته های باستان شناسی، قدیمی ترین آثار استقرار در این شهر به اواخر دوره ساسانی مربوط می شود و زندگی در آن تا پایان دوره صفویه ادامه داشته است.
معماری این شهر به شیوه معماری دوره ساسانی است و مورخان و جغرافی دانان، بنیانگذار این شهر را اسفندیار پسر گرشاسب نامیده اند.
مجموعه تاریخی بلقیس شامل ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان، ویرانه های معروف به تپه منار (مسجد جامع)، مقبره شیخ آذری، قسمت صنعتی شهر، آب انبار، كاروان سرا، مجموعه معروف به یخدان ها و یك گورستان وسیع در نزدیكی دروازه شرقی آن است.
رونق بازدید مسافران و گردشگران از این بنای تاریخی با سفر رهبر معظم انقلاب در مهرماه سال 91 به اسفراین و اشاره به اهمیت و قابلیت این اثر تاریخی در سخنرانی معظم له افزایش یافت و انعكاس بیانات ایشان در رسانه ها باعث شد افراد زیادی از اقصی نقاط كشور و نیز گردشگران خارجی روانه اسفراین شوند و طی سال های اخیر با استقبال خوب گردشگران مواجه شده است به طوری كه این بنای عظیم تاریخی و گردشگری پر بازدید ترین اثر تاریخی و گردشگری استان خراسان شمالی است .
1744 /7189 خبرنگار : بتول صارمی **انتشاردهنده: علی اصغرافتاده