به گزارش سرويس دفاع و امنيت مشرق، نيروي دريايي ايالات متحده آمريكا به شكلي كه امروزه شناخته مي شود در حقيقت حيات خود را از جنگ دوم جهاني آغاز كرد. نبرد در دو اقيانوس، يانكي ها را به سمت استفاده از ناوهاي هواپيمابر، رزم ناوها و ناوشكن هاي بسيار سنگين سوق داد و در طول جنگ سرد نيز همين سياست از سوي آمريكايي ها دنبال شد.
امروزه نيز زيردريايي هاي اتمي بزرگ، ناوشكن و رزم ناوهاي سنگين در كنار در ناوهاي هواپيمابر اتمي بخش اعظم توان رزمي نيروي دريايي آمريكا را تشكيل مي دهند. اما طي سالهاي اخير و با بهره گيري نيروهاي مسلح كشورهايي جون ايران از ابزارها و تاكتيك هاي نامتقارن، مشخص شده دوره جديد، دوره اي با بازيگران جديد و تاكتيك هاي متفاوت است.
با توجه به اينكه ترامپ رييس جمهور آمريكا طي روزهاي اخير از ناو هواپيمابر 'جرالد فورد' (CVN ۷۸) بازديد و به نوعي بزرگترين و مدرنترين ناو هواپيمابر دنيا را معرفي كرد، توجه به ساختار فعاليت ناوهاي هواپيمابر و چالش هايي كه شناورهاي غول پيكر آمريكا با آن مواجهند، بار ديگر مورد توجه قرار مي گيرد.
آب هاي كم عمق و چالش براي شناورهاي بزرگ
با ورود به قرن جديد، آمريكا در دو منطقه با چالش هاي جديدي رو به رو شد؛ يكي منطقه تنگه تايوان و ديگري تنگه هرمز و خليج فارس. در اين فضا آمريكا با حجم زيادي از پرتابگرهاي موشك هاي كروز زميني، ناوچه هاي موشك انداز سريع كوچك و در مورد ايران در خليج فارس با قايق هاي مسلح تندرو رو به رو شد.
در فضاي پس از يازدهم سپتامبر بحث حمله نظامي به ايران بسيار داغ بود و شايد همين تفكرات بود كه مسئولين آمريكايي را به اجراي يك رزمايش به نام 'چالش هزاره' در سال ۲۰۰۲ ميلادي ترغيب كرد؛ رزمايشي كه نتايجي عجيب در پي داشت.
وبگاه آمريكايي «بريت بارت» در گزارشي با اشاره به رزمايش شبيه سازي شده «چالش هزاره ۲۰۰۲ و شكست نيروي دريايي آمريكا مقابل ايران» نوشت: هشت گذرگاه مهم دريايي براي تردد نفتكش‌ها در جهان وجود دارد كه بين آن‌ها تنگه هرمز در خليج فارس مكاني است كه روزانه ۱۷ ميليون بشكه نفت خام از آنجا عبور مي‌كند. تنگه هرمز مكاني در سواحل ايران و بين خليج فارس و درياي عمان است و عبور بي‌وقفه جريان نفت از آنجا، نياز روزانه انرژي اروپا و آسيا را فراهم مي‌كند.
بريت بارت با اشاره به رزمايش سال ۲۰۰۲ آمريكا در خليج فارس موسوم به «چالش هزاره ۲۰۰۲» يا «Millennium Challenge » نوشت: آنچه كه كمتر اعلام شد اين بود كه در اين رزمايش شبيه سازي شده براي باز نگه داشتن تنگه هرمز برابر تهديدهاي ايران، نيروي دريايي آمريكا مغلوب اين كشور شد و ۱۶ كشتي خود را از دست داد.
برت بارت نوشت: خوشبختانه اين رويداد تنها «يك رزمايش» بود كه البته ۲۵۰ ميليون دلار هزينه در برداشت و دو سال طول كشيد. اين ماجرا برخلاف سال ۱۹۸۸ ميلادي و مواجهه نيروي دريايي دو كشور ايران و آمريكا كه در آن نيروي دريايي آمريكا قاطعانه ايران را مغلوب ساخت، به اهدافش نرسيد و نتيجه متفاوت در برداشت و كار را به جايي رسانيد كه ايران اخيرا نيز از آن استفاده و تهديد به بستن تنگه هرمز بر آمريكا و متحدانش در منطقه نموده است.
در اين رزمايش تيم مهاجم با استفاده از تركيبي از موشك اندازهاي ساحلي و شناورهاي تندرو مجهز به موشك يا حمله به صورت انتحاري موفق شدند تا نيروي تهاجمي آمريكا در دريا را نابود كنند. از طرف ديگر در سالهاي بعد از نيز چالش زيردريايي هاي ديزل الكترونيك خصوصا در سمت تنگه تايوان و چين نيز براي آمريكايي ها مشكل ساز شد.
مسئله اينجاست كه شناورهاي آمريكايي اصولا براي يك نبرد سنگين و مقابله با حجم زيادي از اين نوع تهديدات در فضايي مثل تنگه هرمز، تنگه تايوان يا خليج فارس طراحي نشده اند.
در سالهاي قبل آمريكايي ها از ناوهاي محافظ كلاس Oliver Hazard Perry براي امور رزمي در مناطق آبي كم عمق بهره مي بردند اما با خروج از خدمت اين ناوهاي محافظ، عملا نيروي دريايي آمريكا فاقد ناو محافظ شد. در نهايت و براي پاسخ دادن به تمامي اين مشكلات در آبهاي كم عمق، آمريكايي ها به سراغ طراحي نسل جديدي از شناورها رفتند كه به LCS يا Littoral combat ship معروف شدند. اين شناورها براي ماموريت هايي مثل حفاظت خطوط ساحلي، مين روبي، مقابله با زيردريايي ها در آب هاي كم عمق و همچنين تهديد قايق هاي تندرو توسعه پيدا كردند.
دو نمونه از شناورهاي كلاس LCS
اما نكته اينجاست كه اين شناورها كه در دو كلاس Independence و Freedom ساخته شدند با مشكلات زياد فني، افزايش قيمت و كم بودن قدرت آتش رو به رو شدند. در چندين مورد موتور اين شناورها دچار مشكل شد. از طرف ديگر تسليحات آن بسيار محدود بوده و قاعدتا توان دوام آوردن در يك درگيري سنگين را نخواهند داشت.
اما نيروي دريايي آمريكا هر روز بيشتر در حال درگير شدن در چالش هاي قرن بيست و يكم در دريا است. از طرفي بحث تنگه تايوان و درياي چين جنوبي در كنار نيروي دريايي چين كه با سرعتي بسيار عجيب در حال رشد كمي و كيفي است و از طرف ديگر ايران كه در سال هاي اخير سرمايه گذاري سنگيني را در بحث موشك هاي كروز و شناورهاي تندرو و البته زيرسطحي هاي مخصوص آب هاي كم عمق انجام داده است.
ناو هواپيمابر جرالد فورد - جديدترين ناوهواپيمابر اتمي آمريكا
ايالات متحده اگرچه در حال وارد كردن نسل جديد ناوهاي هواپيمابر كلاس فورد به خدمت است، اما در عين حال مشكلات مربوط به مواجهه با تهديداتي چون قايق هاي موشك انداز و سريع سپاه را به خوبي درك كرده و مسلما از جمله مناطقي كه اين ناو براي حضور به آنجا فراخوانده خواهد شد چين جنوبي و خليج فارس خواهد بود.
نكته جالب اينجاست كه بر اساس اعلام برخي پايگاههاي تخصصي نظامي غربي، فرماندهان ارشد نيروي دريايي آمريكا كه از وضعيت فعلي شناورهاي LCS رضايت ندارند، اخيرا با ارائه درخواست هايي محرمانه به صنايع دفاعي اين كشور، خواستار دريافت اطلاعات و طرحي جديد مربوط به يك ناو محافظ مدرنتر را كرده اند.
در نيازمندي نيروي دريايي آمريكا براي اين ناو جديد، توان حضور در كنار گروه رزمي ناوهواپيمابر براي ماموريت هاي حفاظتي ، انجام عمليات ضد شناور سطحي، ضد زيردريايي و دفاع هوايي و همچنين عمليات به صورت مستقل ذكر شده است. از ديگر بحث هاي مطرح شده به صورت خاص در نيازمندي اخير نيروي دريايي آمريكا، توان مقابله با حمله دسته جمعي قايق هاي تندرو است.
البته هنوز مشخص نيست كه آيا قرار است با توجه به اين درخواست نياز رسمي، يك ارتقاء سنگين روي ناوهاي ال سي اس صورت بگيرد يا طرح متفاوتي براي نسل جديد ناوهاي محافظ آمريكا ارائه مي شود، اما مشخصا ايالات متحده به اين نتيجه رسيده كه در خليج فارس، قايق هاي تندرو يك هشدار و موضوع جدي است كه نه تنها ناوهاي غول پيكر توان مقابله با آن را ندارند، بلكه حفاظت از ناوهاي هواپيمابر را به چالش كشيده و مي كشد، چه برسد به آنكه اين ناوها، حتي نمونه جرالد فورد، بتوانند در مقابل زنبورهاي آتشين سپاه، حرفي براي گفتن داشته باشند.
البته ترامپ در خلال حضور در اين ناو جديد، آنرا نماد قدرت آمريكا دانسته و گفته بود: 'سه نسل از نظاميان آمريكايي روي عرشه اين ناو هواپيمابر خواهند ايستاد و خدمت خواهند كرد'؛ كه به نظر مي رسد هنوز تحليل ها و آينده پژوهي فرماندهان ارتش آمريكا درباره چالش هاي بزرگ اين نيرو با قدرت هايي چون ايران و چين، به روي ميز رييس جمهور اين كشور نرسيده است.
مشرق/3مرداد96
اول*انتشاردهنده:عليرضافرجي
تهران-ايرنا- مشرق در گزارشي آورده است:با درخواست جديد فرماندهان نيروي دريايي آمريكا، مشخص شده ايالات متحده به اين نتيجه رسيده كه در خليج فارس، قايق‌هاي تندرو يك هشدار جدي است كه ناوهاي غول پيكر توان مقابله با آن را ندارند.
