به گزارش روز دوشنبه ايرنا از فرهنگسراي انديشه، عماد افروغ در آيين نكوداشت خود در اين فرهنگسرا اظهار كرد: امروز همه امور حتي سياست و فرهنگ و علم هم كالايي شده كه اين درد است.
وي با بيان اينكه چهره فرهنگ ما بايد با نگاه فرهنگي وارد سياست شود نه اينكه به سياست آلوده شود،گفت: متاسفانه فرهنگ ما جايگاه خود را از دست داده و نيروي فرهنگي ما كه بايد انسجام گرا باشند تفكيكي شدند و استحكام بخش تفكيك شدند.
افروغ با اشاره به اينكه تفكيك مربوط به گروه‌هاي اجتماعي و غيره است، افزود: به سياستمداران بايد ياد داد همه چيز دعواي سياسي نيست، عناصر پيوند دهنده مشترك هم وجود دارد و ما رابطه ديالكتيك را فراموش كرديم، انسان‌ها قرباني نهادهايي شدند كه خودشان درست كردند و بت هايي را مي‌پرستند كه خودشان تراشيدند بايد مردم را آگاه كرد كه اين درد اصلي ماست، با انقلاب قرار بود ما خدمتگزار شويم.
اين جامعه شناس با انتقاد از سياست زده شدن همه امور اظهار كرد: درد دل اصلي امروز را سياست زدگي، كالايي شدن همه چيز و اينكه فرهنگ سياست و اقتصاد تغيير پيدا كرده و عناصر وحدت بخش جاي خود را به تفاوت‌هاي غيرجايگاهي و كاذب داده، تشكيل مي دهد.
وي تاكيد كرد: مواجهه من با انقلاب اسلامي همراه با درهم تنيدگي نشاط و افسردگي است، به گفتمانش مي‌نگرم، شاد مي‌شوم اما به واقعيات مي‌نگرم افسرده مي‌شوم. رهايش مي‌كنم، بي تفاوت مي‌شوم و با توجيه دلخوش مي‌شوم، خودمان را به فراموشي زده ايم و به توضيحات مختلف دلخوش كرده ايم، در بهترين حالت نگران از بدتر شدن وضع موجود هستيم و با خودمان صادق نيستيم و گمان مي‌كنيم اين وضع روحي دوام مي‌آورد. به اميد وحدت و همدلي از دست رفته است.
افروغ گفت: حس مي‌كنم در ايران جاي خادم و مخدوم عوض شده و اين به خاطر همان تقسيم كارهاي افراطي است، خادم قرار است كي باشد؟ مردم قرار بود بهشان خدمت شود اما به خاطر تقسيم كارهاي افراطي مردم خادم صنف‌هاي مختلف شدند. بلاهايي كه سر ما آمده مانند فقر، فحشا و اعتياد به خاطر قربانيان فرهنگيون هستند.
وي همچنين با مرور كوتاهي بر فعاليت‌هاي علمي خود اظهار كرد: در حوزه فلسفه، علوم اجتماعي و نظريه پردازي جامعه شناختي و فلسفه، سياست و انقلاب اسلامي و حوزه فرهنگ و مسائل چالش برانگيز روز بودم.
اين جامعه شناس گفت: هميشه شعارم اين بوده - آن را از قرآن آموختم- قرآن ژانر فراگير چند ساختي است كه مخاطب واحد ندارد و فقط يك مضمون خاص ندارد اما يك چيزي حاكم بر مباني متنوع‌اش است تا ايشان احساس كنند كه كاملا با ما عجين است. بنابراين قالب‌هاي متنوع مصاحبه، يادداشت، گفتگو، كتاب و.... را سعي كردم داشته باشم و عمدتا اين روزها حوزه تمركزم فلسفه علوم اجتماعي و جامعه شناسي فرهنگ است.
افروغ افزود: همانطور كه اشاره شد از سال 88 عزلت گزين شدم و خودم را به صورت ارادي بازنشست كردم و با فراغ بال فعاليت‌هايم را تداوم بخشيدم، آثار من در سال 88 اوج بيشتري گرفت و مراكز متنوعي از من دعوت شد. حرف اصلي‌ام در اينجا اين است كه رويكردي كه داشتم طي سال‌ها به كمال رسيده است رويكرد نفي سنويت گرايي يا ناسنويت گرايي و نفي دوگانگي‌هاي مختلف است. 14 تا دوگانه نگري را زير سوال بردم كه بشر با آن درگير است. آنچه امروز اسيرش هستيم از همين دوگانه نگري با يك جهت خاص است. وقتي دوگانه نگري شد وحدت از بين مي رود. تفاوت و فقط تفاوت اصالت پيدا مي كند.
*تشابه انديشه شهيد مطهري و عماد افروغ
علي مطهري نايب رئيس دوم مجلس شوراي اسلامي در اين آيين با اشاره به تشابهات انديشه شهيد مطهري و افروغ اظهار كرد: در برخي از آثار و انديشه‌هاي افروغ، الهامي نيز از انديشه شهيد مطهري ديده مي‌شود، مثلا اينكه او درباره آينده علوم انساني و سيستم آموزشي ما در كميت‌گرايي تاكيد دارد و همچون شهيد مطهري معتقد است بايد بيش از كميت بر كيفيت تمركز كنيم.
وي گفت: تاكيد بر پرورش قوه‌تعقل و تفكر به جاي انباشت داده به دانش‌آموزان از ديگر نكات مشترك نگاه‌هاي افروغ و شهيد مطهري است، افروغ نيز همچون شهيد مطهري مي‌گويد كه هنر اصلي معلمي اين است كه تعقل به دانش‌آموز را بيدار كند و تجزيه و تحليل به آن بياموزد.
مطهري افزود: مقوله علم و عقل منفك از يكديگر هستند و نبايد آنها را با هم اشتباه بگيريم چه بسا عالماني كه فاقد تعقل و نگاه عاقلانه هستند يا عاقلاني كه حكيمانه به ماجرا نگاه مي‌كنند و شايد علم چنداني نداشته باشند حتي در اين‌باره نيز حديثي داريم كه هم علم اكتسابي داريم و هم علم شكلي و عقلي و اينكه بدون وجود علم عقلي علم اكتسابي كاركردي نخواهد داشت.
وي گفت: شهيد مطهري هم مي‌گويد ملاك داشتن استادان زياد و سال‌هاي طولاني آموزش نيست و بايد فرصتي براي تفكر و تعقل و انديشه‌ورزي وجود داشته باشد، درواقع دوره تلمذ و شاگردي بايد دوران مشخص باشد و در پي آن فرد دنبال تفكر و تعقل فردي و شخصي برود.
نايب رئيس دوم مجلس شوراي اسلامي با اشاره به تفكيك علم و اجتماع در جامعه گفت: عدم بومي‌شدن علم و اتكا علم و اجتماع يكي از آسيب‌هاي ما در علوم است، علوم در كشور ما ارتباط مستقيمي با نياز جامعه پيدا نكردند و رفع‌كننده نياز آن نيستند.
مطهري افزود: تشخيص علوم انساني با اتكاي علوم تجربي از ديگر مواردي است كه هم عماد افروغ و هم شهيد مطهري به آسيب‌هاي آن اشاره كردند، مساله‌اي كه در شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي نيز ديده مي‌شود.
وي اظهار كرد: افروغ نيز مانند شهيد مطهري علوم انساني غربي را نفي نمي‌كند اما معتقد است بايد تعامل دوسويه ميان استفاده ما از علوم انساني غربي و انتقال نظريات و انديشه‌هاي ما به غرب وجود داشته باشد.
اين نماينده مجلس شوراي اسلامي گفت: افروغ و شهيد مطهري هر دو قائل به تكامل معارف اسلامي و لزوم تعامل آن با علوم انساني جديد مثل روان‌شناسي و جامعه‌شناسي هستند، اين يك تبادل فرهنگي است كه مي‌تواند دستاورد قابل قبولي بوجود بياورد و باعث شود مفاد معرفتي اسلامي براي جامعه امروز ملموس‌تر شود.
مطهري تاكيد كرد: اهميت اخلاق و معنويت هر دو در انديشه‌هاي عماد افروغ ديده مي‌شود و او نيز مثل شهيد مطهري به لزوم توجه به هر دوي اينها و مخصوصا معنويت و اخلاق براي رسيدن به عدالت و آزادي تاكيد داشت.
وي گفت: ما عدالت سوسياليستي - سرمايه‌داري نمي‌خواهيم چراكه با فطرت انساني سازگار نيست و قوه ابداع و ابتكار را از بين مي‌برد، عدالت اسلامي جامعه بدون تفويض نه بدون تفاوت پشتوانه رسيدن به چنين عدالتي نيز معنويت و اخلاق است كه مي‌تواند مردم را با ميل و رغبت خود علاقه‌مند از بين بردن طبقاتي كند. اساسا از ديد افروغ و شهيد مطهري آزادي اجتماعي بدون آزادي معنوي ميسر نيست در غير اين صورت عده‌اي به خود تمام حق را مي‌دهند و تنها دنبال منافع خود و طايفه‌شان هستند.
مطهري افزود: يعني اول بايد از درون خود آزاد شويم تا آزادي انساني را رقم بزنيم. افروغ نيز مثل شهيد مطهري به خطر ظهور سكولاريسم اشاره مي‌كند، شهيد مطهري مي‌گفت پس از انقلاب بهتر است روحانيون دنبال تصدي مناصب دولتي و اجرايي نروند و از نظريه‌پردازي غافل نگردند و حوزه و دانشگاه و ولايت‌فقيه نيز از ديگر مباحث مورد اشاره افروغ و شهيد مطهري است.
وي شخصيت عماد افروغ را قائل به چند جنبه دانست و گفت: شخصيت عماد افروغ هم جنبه اجتماعي دارد و هم علمي و وجودش در مجلس هفتم اتفاق مباركي بود كه جريان‌ساز شد هر چند فشارهاي زيادي را تحمل كرد. اينكه افروغ حقيقت را فداي مصلحت نكرد و نمي‌كند جاي تقدير دارد و آرزوي توفيق بيشتري داريم و اميدواريم جامعه از انديشه‌ها و تفكرات وي بيشتر بهره ببرد.
*توكلي: افروغ يك موسايي است
احمد توكلي نماينده سابق مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي نيز در اين آيين گفت: حضرت موسي(ع) مي‌گفت كه دنبال خضر هستم، اگر صد سال طول بكشد و آخر نيز به خواست خود رسيد. در داستان موسي و خضر خدا موسي را ملامت نمي‌كند بلكه تاييد مي‌كند چون او هر كجا عقل و شرع نمي‌پسنديد اعتراض كرد و بايد اعتراض مي‌كرد و اصولا معترض به اموري كه خلاف شرع و عقل است را نبايد ملامت كرد . دكتر افروغ نيز به همين سو رفته و اين موسايي بودن بر او مبارك است.
حميد پارسانيا عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز در اين آيين با اشاره به انديشه عماد افروغ گفت: افروغ پرچم رئاليسم انتقادي را برافراشت و همچنان بر آن استوار هستند. رئاليسم انتقادي براي حقيقت جايگاه ويژه اي قائل است و با نگاه اسلامي سازگار است و زاويه نگاه دقيق ايشان را نشان مي دهد.
وي افزود: حق گويي افروغ و ايستادن پاي موضع حق نيز از محاسن ديگر ايشان است، شجاعت ايشان در دفاع از مسئله نيز از موارد ديگري است كه مي‌توان به خوبي بر آن تاكيد كرد.
مهدي گلشني پژوهشگر و عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز در اين آيين با بيان اينكه افرادي همچون دكتر افروغ امروز در جامعه ما كم است، اظهار كرد: حق ايشان است كه همواره آزاد منشانه انتقاد كنند، در كتاب نقد نهاد علم ايشان نكته‌اي آمده كه هم جريان علم و هم جريان فرهنگ در كشور ما انحرافي است و با اين رويكرد به هيج جا نمي‌رسيم.
رئيس گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتي شريف افزود: اگر از دانشجويان در ايران بپرسيد براي چه مطالعه مي‌كنيد و درس مي‌خوانيد به شما خواهند گفت براي داشتن شغل و درآمد و از آن نوري كه گفته اند «علم نور است» هيچ خبري نيست و همچنين برداشتي از علم براي حل مشكلات ملي‌مان نداريم.
*طائر پور: افروغ هميشه حرف حق مي‌زند
فرشته طائرپور تهيه‌كننده و كارگردان سينما نيز در اين آيين با اشاره به حضور عماد افروغ در شوراي نمايش فيلم‌هاي سينمايي گفت: ما در دوره اغتشاش فرهنگي به سر مي‌بريم. خيلي‌ها به سينه‌شان مدال فرهنگ و هنر نصب مي‌كنند و مي‌خواهند خود را به اين خانواده منصوب كنند و خيلي‌ها نيز آنها را در اين مسير كمك مي‌كنند، چه آنكه فيلم سياسي مي‌سازد؛ چه آنكه جلوي وزارت ارشاد قمه مي‌كشد تا فيلمي را از پرده پايين بياورد؛ چه فردي كه با نيات مختلف از فيلمي دفاع مي‌كند.
طائرپور افزود: عماد افروغ از چهره‌هايي است كه هنوز از قلم قهر نكرده و در دنيايي كه رسانه و كامپيوتر حرف اول را مي‌زند، هنوز مي‌نويسد، به ادبيات نافذ است و قدرت بالايي دارد. بين طيف‌هاي مختلف سياسي و نگرش‌هاي مختلف، كم پيدا مي‌شود كسي كه با غيرت از حقيقت دفاع كند. سينمايي‌ها كه با انواع آدم‌ها در ارتباط هستيم قدر آدم‌هايي كه از حقيقت دفاع مي‌كنند را خوب مي‌دانيم، كساني كه دنبال سختي نيستند و دنبال حقيقت هستند و نمي‌خواهند شما را درجه‌بندي كنند يا به يك طرز فكري خاص نسبت دهند.
در پايان اين مراسم همچنين در اين آيين چهار عنوان كتاب تازه منتشر شده دكتر عماد افروغ با عناوين «ارزيابي انتقادي نهاد علم در ايران»، «فريادهاي خاموش روزنگاشت تنهايي(جلد دوم)»، «فريادهاي خاموش روزنگاشت تنهايي(جلد سوم)« و «نگرش منظومهاي و ديالتيكي به سينما در دفاع از سينماي اجتماعي» رونمايي شد.
آيين نكوداشت از عماد افروغ شامگاه يكشنبه با حضور محمدباقر قاليباف، احمد توكلي، حجت الاسلام حميد پارسا نيا، مهدي گلشني، علي مطهري و شهاب اسفندياري، حجت‌الاسلام مريجي رييس دانشگاه باقرالعلوم، محمد آقاسي مدير مركز افكار سنجي جهاد دانشگاهي، سجاد نوروزي رئيس فرهنگسراي انديشه در فرهنگسراي انديشه برگزار شد.
*براي اطلاع از اخبار متنوع انتشار يافته در شبانه روز با كانال ايرنا استان تهران در تلگرام به نشاني IRNATEHRAN@ همراه شويد.
خبرنگار: معصومه جوان معبودي انتشاردهنده:موسي فعاليان
تهرام/7245/1539
تهران-ايرنا- جامعه شناس و تحليلگر مسائل اجتماعي و سياسي با بيان اينكه فرهنگ ما به سياست و اقتصاد تقليل پيدا كرده، گفت: اصحاب فرهنگ، رسالت خود را فراموش كرده و سياسي شدند.
