در ادامه اين گزارش مي خوانيم: مداخله در روند عادي معاملات را مي‌توان مهم‌ترين علت اين رويكرد دانست. جايي كه گاه مقام ناظر با محدود كردن فروشنده‌ها در فضاي اصلاحي، آنها را تشنه فروش در روند صعودي مي‌كند يا ورود برخي سهامداران عمده با نقدينگي بالا موجب غيرواقعي شدن قيمت‌ها و تحليل‌گريزي مي‌شود.
بورس تهران در آخرين ساعات معاملات روز گذشته با رشد اندك 28واحدي به‌كار خود پايان داد. ارزش معاملات نيز كماكان در سطحي پايين‌تر از 100 ميليارد تومان قرار داشت كه حاكي از كمبود نقدينگي در بازار است. بررسي روند شاخص طي مدت اخير نشان مي‌دهد كه در چهار دوره شاخص كل تحت تاثير برخي خبرهاي مثبت به سوي سطح مقاومتي 81 هزارو 537 واحد حركت كرده؛ اما از رسيدن به اين سطح ناكام بوده است. «دنياي اقتصاد» در اين گزارش دلايل ناكامي شاخص كل از تداوم رشد بررسي شده است. موج سواري و نگاه كوتاه‌مدت بسياري از سهامداران، رفتار به دور از تحليل بزرگان حقيقي و مديريت آنها در برخي از سهم‌ها، خريد و فروش تكليفي حقوقي‌ها و ناهماهنگي نقدينگي با اندازه بازار از مواردي است كه در زمينه ناكام ماندن شاخص سهام از صعود بيشتر مطرح مي‌شود.
** بورس در برخورد با نيمه كانال 81 هزار واحدي
شاخص كل بورس تهران طي هفته‌هاي گذشته چهار بار به سمت سطح 81 هزار و 537 واحدي حركت كرده است و در هر بار نيز از رسيدن به اين سطح ناكام مانده است.با موج‌هاي مثبتي كه در هفته‌هاي اخير شكل گرفت اين انتظار ميان بسياري از فعالان بازار وجود داشت كه با اين حجم از خبرها، تعداد روزهاي صعودي بورس بيش از اينها ادامه داشته باشد. اما باوجود حجم قابل توجهي از رخدادهاي مثبتي كه وجود داشت، بورس نتوانست سطح مقاومتي مذكور را بشكند. از سوي ديگر رفته رفته ارزش و حجم معاملات كاهش يافت و بازار سهام بار ديگر طعم كمبود نقدينگي را چشيد. موضوعي كه اين روزها در اعداد و ارقام كلان بازار به خوبي مشهود است. در برخي موارد معاملات به نحوي پيش رفت كه با انتظارات بازار همخواني نداشت. در ادامه به برخي از آنها اشاره مي‌شود.
** عبور بورس از اخبار مثبت
يكي از اين موارد مربوط به انتظارات از بازگشايي نمادهاي پالايشي بود. در گزارشهاي پيشين «دنياي اقتصاد» نيز بيان شد بازگشايي نمادهاي پالايشگاهي كه با وجود تحولات اخير در نرخ‌گذاري از سوي شركت پالايش پخش براي اين صنعت مثبت ارزيابي مي‌شد، نتوانست اثر بسيار ملموسي برروند كلي بازار داشته باشد. عنايت نرخ‌گذار در صنعت پالايشي زمينه تعديلات مثبت قابل توجهي در نمادهاي زير مجموعه اين گروه را فراهم كردند. علاوه بر اين اخيرا برخي شركت‌هاي اين گروه توانستند با انعقاد قراردادهاي مهم با كشورهاي خارجي سطح فعاليت‌هاي خود را در آن‌سوي مرزها افزايش دهند. اين موضوع نيز بر روند معاملات گروه پالايشي اثر جدي نداشت. كارشناسان يكي از علت اين كم‌اقبالي را مربوط به روند گذشته اين شركت‌ها بيان مي‌كنند. به‌نظر مي‌رسد مشكلاتي كه طي سال‌هاي 92 و 93 براي اين شركت‌ها رخ داد كماكان در اذهان سهامداران باقي مانده و باعث شده آنها با احتياط بيشتري از كنار اين سهم‌ها عبور كنند.
مشابه اين موضوع هفته اخير در صنعت خودرو نيز قابل رويت بود. خبرهاي خوب براي اين صنعت به خصوص با عقد بزرگ‌ترين قرارداد خودرويي كشور با شركت رنو در هفته اخير نتوانست تكان جدي به شركت‌هاي اين صنعت بدهد. بسياري از نمادهاي خودرويي تنها در يك روز مانده به ثبت اين قرارداد مورد اقبال معامله‌گران دربازار قرار گرفتند. به‌طوري كه گروه خودرو طي روز مزبور علاوه بر اينكه بيشترين رشد را ميان صنايع بورسي به ثبت رساند، عنوان بيشترين ارزش معامله روزانه را نيز به خود اختصاص داد. موضوعي كه نشان از كوچ قابل توجهي از حجم نقدينگي به اين سهم‌ها داشت. اما اين امر تنها مختص به يك روز بود و طي دو روز گذشته بازار بي‌تفاوت به اين اخبار روند نزولي در بسياري از نمادهاي اين صنعت را پيش گرفته است. به‌عنوان مثال نماد «خپارس» كه طي آن روز شاهد تشكيل صف با حجم حدود 11 ميليون سهمي بود، بار ديگر در مسير نزولي قرار گرفت.
سومين مورد مربوط به روند كاموديتي‌ها در بازارهاي جهاني و اثر آنها بر صنايع كالامحور است. شركت‌هاي معدني – فلزي علاوه بر اينكه در گزارشهاي سه‌ماهه عملكرد بسيار قابل‌قبولي را به‌جا گذاشتند، تحت تاثير رشد قيمتي مناسب در بازارهاي جهاني نيز بودند. بررسي نمودار شاخص اين صنعت گوياي اين موضوع است كه مسير رشد‌هاي اين سهم‌ها با شتاب كمتري نسبت به قبل ادامه دارد. اين موضوع در حالي اتفاق مي‌افتد كه قيمت مس طي روزهاي اخير به بيش از 6هزار و 400 دلار رسيد و اكنون نيز در همان محدوده قرار دارد. روي نيز طي اين مدت رشد‌هاي قابل توجهي را تجربه كرد و هم‌اكنون در كانال 2 هزار و 800 دلار قرار دارد. با توجه به سطوح قبلي قيمت اين دو كالا،بسياري بر اين باور بودند كه سوخت‌هاي جديدي از بازارهاي جهاني وارد بورس شود و با روشن شدن موتور بورس فصل جديدي براي بسياري از شركت‌ها رقم بخورد. اما چه شد كه با تمام اين تحولات مثبت موج‌هاي صعود ناكام ماند و بورس از شتاب رشد‌هاي اخير فاصله گرفت؟
** چرا بورس از صعود بازماند؟
در اين بخش مي‌توان به چند موضوع اشاره كرد. در بسياري از مقاطع زماني و طي يك‌سال اخير به كرات ديده شد كه نگرش سهامداران به معامله در بازار سهام تغيير كرده است. نگرشي كه در تمام بازارهاي سهام دنيا مبتني بر معالات ميان‌مدت تا بلند‌مدت بوده، در بورس تهران به نگاهي كوتاه‌مدت و موج‌سواران بدل شده است. بسياري از سهامداران در پي كسب سودهاي كوچك و آني وارد يك سهم شده و در مدت كوتاهي خارج شده‌اند. موضوعي كه پراكندگي در معاملات روزانه را افزايش داده و سهامداران را از تحليل تا حد زيادي دور كرده است. از اين‌روست كه در شرايط فعلي بسياري از سهامداران از نگاه تحليلي فاصله گرفته‌اند و عمدتا با خبرهاي حاشيه‌اي به فعاليت در بازار سهام مي‌پردازند. اين موضوع طي روزهاي اخير در سهم‌هايي نظير «پرداخت» به‌خوبي ديده شد. بعد از عرضه اوليه اين سهم استقبال از آن در حدي بود كه طي روزهاي متوالي سهامداران در سمت خريد حضور داشتند. حال شرايط تغيير كرده است و بسياري از سهامداران حقيقي در سمت فروش فعاليت بيشتري دارند.
اما موضوع ديگر كه در ادامه مبحث قبل است كسب سودهاي كاذب با رفتار سفته‌بازي و مديريت كردن سهام است. اين موضوع كه يكي از پايگاه‌هاي اصلي آن شبكه تلگرام است، اين روزها از رونق خاصي برخوردار است. بزرگان حقيقي كه با ورود به يك سهم، افراد زيادي را به سمت آن جذب مي‌كنند و به نوعي چاق كردن سهم‌ها را در برنامه خود قرار مي‌دهند. از اين‌رو در بسياري از روزها ديده مي‌شود كه با خريد يك سهم توسط يك شخص حجم عظيمي از نقدينگي از سوي ديگر حقيقي‌ها وارد مي‌شود و ديري نمي‌پايد كه اين سهامداران با كسب سودهاي كاذب از نماد خارج مي‌شوند. موضوع ديگر درخصوص عملكرد سهامداران بزرگ يا حقوقي‌هاست. استراتژي اين گروه از سهامداران طي مدت اخير طوري بوده است كه مقدار نقدينگي از سوي آنها با اندازه بازار هماهنگي نداشته است. ورود سهامداران حقوقي چه به‌صورت تكليفي و دستوري از سوي نهادناظر و چه به‌صورت فعاليت در صندوق باعث‌شده بسياري از قيمت سهم‌ها از ارزش واقعي فاصله بگيرند. علاوه بر اين خريد و فروش دستوري، سهم‌ها را از حالت تحليل‌پذيري خارج كرده و عملا جايي براي تحليل بنيادي سهم‌ها نگذاشته است.
** اشتباهات حقوقي‌ها كم نيست
اما در اين‌خصوص«دنياي اقتصاد» گفت‌وگويي با علي اسلامي‌بيدگلي، كارشناس بازار سهام داشته است. وي در ابتدا مي‌گويد: درخصوص ناپايداري روندهاي صعودي چندعامل بيروني و دروني دخيل است. موضوع اول به نرخ جذاب اوراق بدهي در بازاري موسوم به بازار غير‌رسمي بيرون ازبازار سهام برميگردد. معامله برخي اوراق با سودهاي كلان حدود 40 درصدي باعث‌شده بسياري از سهامداران مخصوصا سهامداران حقوقي سرمايه خود را از بازار سهام خارج كنند. اين موضوع باعث‌شده حجم جريان نقدينگي در بازار برخلاف اتفاقات مثبت كاهش قابل‌توجهي داشته باشد. وي در ادامه و درخصوص رفتار حقيقي‌هاي بازار اين‌چنين توضيح داد: بيش از دوسال است كه از تغيير نگرش سهامداران نمي‌گذرد، سهامداران كه پيش از اين با نگاهي منطقي‌تر در بازار فعاليت مي‌كردند، اين روزها سوداي كسب سودهاي بزرگ در كوتاه‌ترين زمان ممكن را در سر دارند. اتفاقات و تحليل‌هاي عجيب، فضايي را به‌وجود آورد تا سهامداران با نوسان‌هاي كوتاه در بسياري از سهم‌ها فعاليت داشته باشند. به‌نظر مي‌رسد ريشه اين موضوع به استراتژي فشار عرضه از سوي بازيگران بزرگ بازار برميگردد. فشار فروش در مقاطعي كه انتظار فروش وجود نداشت، باعث شد ريسك سرمايه‌گذاري ميان‌مدت براي سهامداران افزايش پيدا كند و به‌تبع آن رفتار موج‌سوارانه بازار غالب شود. اسلامي بيدگلي در ادامه گفت: ارزش‌هاي بنيادي و مطالعات عملي نسبت به خريد وفروش سهام بسيار كاهش يافته است و با اين رويه نمي‌توان انتظار آينده خوبي را براي بازار سهام داشت.
** در بازار چه گذشت؟
شاخص بازار سهام روز گذشته بعد از افت و خيزهاي بسيار سرانجام با رشد اندك 28 واحدي (03/ 0 درصدي) به‌كار خود پايان داد. اين امر در حالي رخ داد كه شاخص هم‌وزن با افت 32/ 0 درصدي مواجه شد. موضوعي كه حاكي از تداوم نزول كوچك‌ترهاي بورس در روزهاي گذشته است. برهمين اساس روز گذشته كماكان ارزش معاملات در سطحي كمتر از 100 ميليارد تومان باقي‌ماند و در رقم 93 ميليارد تومان به كار خود پايان داد. همچنين حجم معاملات به 362 ميليون سهم رسيد كه نسبت به روز دوشنبه با اندكي رشد همراه بود. روز گذشته «حكشتي» بيشترين اثر مثبت را بر رشد شاخص كل گذاشت و بعد از آن شركت‌هاي «كگل» و «كچاد» قرار گرفته‌اند. ديروز نمادهاي فلزي توانستند بر خلاف روزهاي قبل روندي روبه رشد را داشته باشند. رشد قيمت مس و روي در بازارهاي جهاني از مواردي بود كه به‌نظر مي‌رسد در رشد اين نمادها اثر داشته است.
*منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1396،5،18
**گروه اطلاع رساني**1699**9131**انتشاردهنده: شهربانو جمعه
تهران- ايرنا- روزنامه دنياي اقتصاد با اين پرسش كه چرا طول دوره‌هاي مثبت بازار سهام كوتاه شده است، نوشت: بعد از رونق پرشتاب بورس در سال 92، مدت‌ها است رفتار بازار سهام نوساني شده و خبري از معاملات پرشور نيست؛ به‌طوري‌كه روندهاي مثبت، خيلي سريع به ركودهاي ملال‌آور تبديل مي‌شوند و به‌نظر مي‌رسد روحيه نوسان‌گيري سهامداران فراگيرتر از هر زماني شده است.
