بندر چابهار احیاء كننده فرصت های از دست رفته كشور در تجارت دریایی

به گزارش ایرنا، سرمایه گذاری یك میلیارد دلاری ایران در طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار و امضای قراردادهای سرمایه گذاری خارجی در این بندر و همچنین تامین تجهیزات مدرن تخلیه و بارگیری از جمله فعالیتهای انجام شده در زمینه جذب كالای ترانزیتی و ترانشیپی به این حوزه از بنادر منطقه خواهد بود.
وجود ظرفیت های مناسب ترانزیتی و ترانشیپی خارج از حوزه خلیج فارس موجب شده است كه بنادر چابهار، صحار و گوادر با سرمایه گذاریهای كشورهای فرا منطقه ای با حركت شتابنده ای در زمینه زیر ساختهای بندری و تجهیزاتی در حال فعالیت باشند.
همچنین این بنادر می توانند به عنوان مكمل همدیگر در استحكام روابط تجاری و جذب كالاهای ترانزیتی و ترانشیپی و تسریع در انتقال تجارت دریایی حوزه دریای عمان ایفای نقش كند.
تكمیل نشدن به موقع بندر چابهار و پسكرانه های ریلی و جاده ای آن موجب خسارت بزرگی به كشور خواهد شد كه تا سالیان طولانی فرصت های از دست رفته احیاء نخواهد شد.
از سنوات قبل نام خلیج فارس باتجارت‌های دریایی از نوع نفتی پیوند خورده اما اكنون طبق اصل تجارت مسیر حركت كالا و كشتی از این منطقه به دریای عمان در حال تغییر است.
نمونه واقعی آن تلاش دولت عربستان برای انتقال نفت شمال آن كشور از طریق خط لوله به سواحل دریای سرخ در جنوب و رشد بنادر جدید از قبیل چابهار ایران، گوادر پاكستان و صحار عمان در خارج از خلیج فارس است.
پیشرفت قابل ملاحظه زیر ساخت های ریلی 2 بندر چابهار و گوادر باعث تشویق و گرایش بازرگانان به استفاده از این بنادر برای ترانزیت و ترانشیپ كالا شده است.
پر واضح است كه با تكمیل این زیر ساختها جذب سرمایه گذاری با سرعت بیشتری ادامه می یابد.
در حوزه های ترانزیتی بدلیل اینكه كشورهای افغانستان و CIS (آسیای میانه) به عنوان پسكرانه بنادر چابهار، گوادر و صحار می باشند لذا LOOP (مسیر) خطوط كشتیرانی در بیرون از حوزه خلیج فارس (چابهار، صحار و گوادر) توجیه پذیرتر و با اهمیت تر شده تا جایی كه امروزه از بین این سه بندر یاد شده، تجار به دنبال ارزیابی و امكان سنجی ظرفیتهای موجود، وضعیت بازار و بسته های خدماتی و بندری موجود می باشند تا با اطمینان در این LOOP (مسیر) حركت و از مزیتهای مبتنی بر كاهش زمان و هزینه، یكی از این بنادر را انتخاب كنند كه در صورت تسریع در تكمیل زیرساخت ها و تجهیز بندر چابهار در مدت زمان منطقی، این فرصت را برای كشور به عنوان یكی از پر درآمد ترین مدل تجارت در توسعه پایدار و اشتغال رقم خواهد زد.

مدیر كل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: چین با 45 میلیارد دلار در حال سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت ها در بندر گوادر پاكستان در همسایگی بندر چابهار، است كه 2 میلیارد دلار آن در بخش توسعه و ساخت بندر گوادر هزینه خواهد شد.
بهروز آقایی افزود: با توسعه این بندر دیگركشتی های غول پیكر و باری چینی برای دسترسی به كشورهای خاورمیانه و آفریقا مجبور به طی مسیر 13 هزار كیلومتری از مقصد بندر شانگهای نیستند.
وی ادامه داد: با كاهش 10 هزار كیلومتری، فاصله غرب چین تا بندر گوادر به 3 هزار كیلومتر خواهد رسید و از طرفی دولت چین به دنبال ایجاد مناطق لجستیكی از شرق تا غرب به موازات جاده ابریشم (مسیر ریلی چین به اروپا) در كنار اقیانوس هند است.
وی با تاكید بر اینكه تعلل در تكمیل زیر ساختهای بندری و پسكرانه ای باعث از دست دادن فرصت طلایی بندر چابهار در جذب سهم تجارت دریایی كشور و كمك به گرایش تجار به 2 بندر صحار و گوادر خواهد شد گفت: فرصت بندر شهید رجایی در گذشته نیز به بنادر جبل علی و فجیره(امارات متحده عربی) واگذار شده است.
مدیر كل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان تصریح كرد: امروزه با پر رنگ شدن نقش بنادر نسل سوم، مهم تر از فعالیت های تخلیه و بارگیری، اهمیت بنادر با فرآیندهای فرآوری، پردازش و ارزش افزوده ادغام شده است كه می تواند به عنوان یكی از عوامل و وابستگی بازرگانان به بنادر و مطلوبیت بنادر منطقه باشد.
آقایی ادامه داد: عدم توجه به این مهم و جذب بار و كالاهای خام و یا نیمه خام، بنادر كشور را از گردونه رقابت خارج و به عنوان فرصتی دور از ذهن متصور می كند.
وی گفت: در حوزه ترانشیپی با وجود بندر چابهار و بدلیل وجود جغرافیای منحصر به فرد بندر چابهار و ایجاد فرصت ها و بسته های تشویقی برای خطوط كشتیرانی میتوان تا حدودی این فرصت را برای كشور احیا كرد.
وی تصریح كرد: با توجه به موارد عنوان شده در حوزه صادرات و واردات یكی از دلایل عدم توازن در بخش های صنعتی و كارخانه ای در كشور و كم بهره مندی شرق كشور از این صنایع و عدم ایجاد ترافیك بار و كالا در بندر چابهار بوده كه علیرغم وجود بندر اقیانوسی و منطقه آزاد چابهار توانایی ارزش افزوده و صادرات مجدد برای كشور مهیا نشده است.
وی افزود: امروزه وجود معادن غنی شرق كشور و غرب افغانستان و سرمایه گذاری عظیم در بندر چابهار و وجود زیر ساخت ها و ترمینال های تخصصی می تواند رقابت پذیری این صنعت را برای كشور در حوزه های بازرگانی پر رونق كند.
وی اظهار داشت: عمان كشوری است با تولید ناخالص ملی سالانه 84 میلیارد دلار كه بصورت جدی به دنبال استفاده از ظرفیتهای بندری در ترانزیت و ترانشیپ و صادرات مجدد كالا است.
وی افزایش سه برابری حجم مبادلات تجاری ایران و عمان از سال 1392 را نشان از تغییر مسیر تجارت دریایی ایران به این منطقه دانست و خاطرنشان كرد: منطقه آزاد صحار در بازه زمانی 10 ساله توانسته است 25 میلیارد دلار سرمایه خارجی را جذب كند.
وی افزود: پروژه مشاركت بین المللی فعالیتهای این بندر را بندر رتردام هلند در حال اجرا دارد.
مدیركل بنادر ودریانوردی سیستان وبلوچستان گفت: در حاشیه دریای عمان و اقیانوس هند مناطق اقتصادی جدیدی با كاركردهای ترانزیت، ترانشیپ، صادرات مجدد و مراكز لجستیكی حمل و نقل كالا و كانتینر شكل گرفته است.
آقایی گفت: با احداث طرحهای اقتصادی مشترك چین و پاكستان از قبیل ساخت وتوسعه بندر گوادر در جنوب غرب پاكستان، 9 منطقه صنعتی در پاكستان شامل خطوط حمل و نقل جاده ای، ریلی و خطوط انتقال انرژی تا سال 2025 ایجاد خواهد شد.
وی گفت: همكاری با یكی از بزرگترین بنادر جهان، قرارگرفتن در یك طرح و نقشه بزرگتر می باشد كه ظرفیتهای زیادی را در زمینه انرژی، ترانشیپ كانتینر و خصوصا سنگهای معدنی در زنجیره حمل و نقل بین المللی برای بندر صحار ایجاد می كند.
مدیركل بنادر ودریانوردی سیستان وبلوچستان گفت: دیدگاه ها و پیشنهادات كارشناسان و مدیران بخش های دریایی و بندری كشور بر این اصل استوار است كه عدم تكمیل به موقع بندر چابهار و پسكرانه های ریلی و جاده ای می تواند خساراتی را به كشور وارد كند كه جبران آن كاملاً غیر ممكن بوده و یا چندین دهه زمان بر خواهد بود.
آقایی ادامه داد: از این حیث در صورتی كه زیرساختهای جدید و صنایع تكمیلی بدلیل تعلل و فرصت سوزی، در بندر چابهارو از طرفی در بنادر كشور های اطراف همسایه به خصوص عمان و پاكستان (صحار و گوادر) جانمایی و راه اندازی گردد انتقال مجدد سهم تجارت دریایی به كشور و ایجاد چسبندگی بار و كالا تا سالها برای بندر چابهار مشكل و شاید هم غیر ممكن شود.
وی افزود: قبل از اینكه این فرصت بالقوه كشور كه در آستانه بالفعل شدن است به تهدید تبدیل شود پیشنهاد می گردد دولت در سهم خواهی از تجارت دریایی اندیشه و تدبیر كند.
3043**6081 خبرنگار: رستم كریمی نژاد** انتشار دهنده: حیدر سرایانی