توسعه گرگان و مشكل تامین آب

به گزارش ایرنا به هم ریختگی چرخه هیدرولوژیكی، كاهش بارندگی، افزایش دما و تبخیر زیاد، مصرف بی رویه و افزایش برداشت از سفره های زیرزمینی از جمله عواملی است كه استان گلستان به مركزیت گرگان را با معضل تامین آب مواجه كرده است.
اینك كه در فصل تابستان قرار داریم آهنگ كم آبی و در پی آن قطعی آب در ساعتی از شبانه روز برای شهروندان گرگانی به صدا درآمده و نگرانی ها را برای تامین آب در آینده نیز افزایش داده است.
گرگان با بیش از 330 هزار نفر جمعیت در بخش جنوبی گلستان واقع است این شهر به عنوان مركز استان از شمال به شهرستانهای آق قلا و تركمن و از جنوب به استان سمنان و از شرق به شهرستان علی آباد و از غرب به شهرستان كردكوی محدود می شود.
یك مدرس دانشگاه های مركز استان گلستان در این پیوند گفت: مدیریت منابع آب در گلستان به ویژه در شهر گرگان با توجه به رشد جمعیت و قرار گرفتن در وضعیت كم آبی و خشكسالی ضروری است تا مسئولان دستگاه های مرتبط جدی و با برنامه برای مدیریت این معضل اساسی وارد عمل شوند.
مجید دهنوی خلجی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: متاسفانه مدیریت درحوزه مصرف آب شرب در شهر گرگان وجود نداشته به طوری كه در آبیاری فضای سبز، شستشوی خودرو، حیاط منزل و استحمام از آب شرب استقاده می شود در حالی كه باید برنامه ریزی و اقدام عملی برای تفكیك و مصرف آب شرب و غیر شرب انجام شود.
وی با بیان اینكه اجرای طرح پهنه بندی استفاده از آب نه تنها برای گرگان بلكه در حوزه سایر شهرهای استان با توجه به تهدید كم آبی و خشكسالی ضروری است، گفت: در این راستا باید سند راهبردی تدوین و آن را در جامعه عملیاتی كنیم.
به گفته وی؛ فرهنگ سازی در مصرف آب شرب در میان خانواده ها، اجرای زیرساخت ها برای بهره مندی از آب های غیرمتعارف و بهره برداری از آن در بخش خدمات و صنعت، مدیریت منابع آب در بخش كشاورزی و اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری در بالادست شهر گرگان به منظور نفوذ پذیری آب باران و استفاده از منابع آبی سطحی از جمله راهكارها در نجات شهر گرگان از خشكسالی و بحران تامین آب است.
دهنوی خلجی به وضعیت كنونی تامین آب شرب شهروندان گرگانی اشاره كرد و گفت: گرگان بیشترین جمعیت شهری استان را در خود جای داده است و برای تامین آب شرب آن باید برنامه ریزی از سوی دستگاه های مرتبط صورت گیرد تا با چالش در آتی مواجه نشود.
به گزارش ایرنا در این پیوند و در راستای كمك به رفع چالش تامین آب شرب در گرگان آب منطقه ای گلستان، مطالعات ایجاد سد شصت كلاته را از محل آب های این رودخانه از 10 سال قبل در دستور كار قرار داده و هم اینك در پی دریافت مجوزهای زیست محیطی آن است.
معاون طرح و توسعه شركت آب منطقه ای گلستان با اشاره به طرح مطالعاتی سد شصت كلاته، گفت: در صورت اجرای این طرح، سالیانه 10 میلیون متر مكعب آب شرب شهرهای استان گلستان تامین خواهد شد.
داود گیلك افزود: هدف این طرح، تامین بخشی از نیازهای آب شرب شهر گرگان و شهرهای كردكوی، بندرگز و گمیشان تا سال 1420 است.
وی اضافه كرد: طرح مطالعاتی این سد از سال 1386 تا سال 95 انجام شد و اكنون مراحل دریافت مجوز زیست محیطی را طی می كند.
به گفته وی؛ با اجرای این طرح آب رودخانه شصت كلاته به میزان 18 میلیون متر مكعب تنظیم می‌شود.
وی افزود: از اهداف دیگر این طرح، تامین آب حوزه صنعت، كنترل سیل و بهبود كشاورزی منطقه است.
به گزارش ایرنا محل ایجاد سد شصت كلاته در بالادست روستای سید میران و در فاصله حدود پنج كیلومتری جنوب غرب شهر گرگان است.
رودخانه شصت كلا به طول تقریبی 43 كیلومتر از دامنه‌های شمالی كوه قل بلاغ سرچشمه گرفته و با عبور از دره‌ها و جنگل‌های كوه جوزبند و سیراب نمودن روستای سید میران به دشت گرگان و مازاد آن به رودخانه قره‌سو می‌ریزد.

*نگرانی از اثرات خشكسالی در میزان آبدهی رودخانه شصت كلاته
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با اشاره به تاثیر خشكسالی در میزان آبدهی رودخانه شصت كلاته گرگان، گفت: خشكسالی آورد سالیانه را در این رودخانه آسیب پذیر كرده است.
ابوطالب قزلسفلو در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: خشكسالی در منطقه باعث شده تا آورد سالیانه در این رودخانه از سال 86 تاكنون كاهش 40 درصدی داشته باشد به طوری كه از 18میلیون و 65 هزار متر مكعب آورد آب اكنون به 11 میلیون و 15 هزار متر مكعب رسیده است.
به گفته وی؛ بیشترین روند كاهش میزان آبدهی در رودخانه شصت كلاته گرگان طی سال های اخیر بوده و علت اصلی آن استمرار خشكسالی است.
وی با ابراز نگرانی از تداوم خشكسالی در گلستان و از جمله منطقه شصت كلاته گرگان، گفت: با توجه به كاهش بارندگی، تبخیر زیاد و افزایش دما در گلستان باید نگران آینده آب استان باشیم و برای برون رفت از این معضل اساسی، برنامه ریزی و عملیاتی كردن برنامه های حفظ منابع طبیعی و آبی یك ضرورت محسوب می شود.

* شهر گرگان نیازمند برنامه تامین آب شرب
معاون اقتصادی استاندار گلستان نیز معتقد است: در شهر گرگان برای اینكه درتامین آب شرب از رشد جمعیت عقب نمانیم نیاز مبرم به برنامه ریزی در ایجاد زیرساخت های تامین آب شرب داریم.
محمود ربیعی افزود: علاوه بر ایجاد زیرساخت ها، توجه و سرمایه گذاری در تفكیك آب شرب و مصرفی خانوارها ضروری است.
به گفته وی؛ متاسفانه تفكیك آب شرب و مصرفی برای شهر گرگان نداریم و این معضل علاوه بر هزینه بالا، تامین آب شرب برای این شهر را مشكل ساز كرده است.
معاون استاندار گلستان ادامه داد كه باید در خصوص مشكلات تامین آب شرب و توجه به مصرف بهینه به جامعه آگاهی داده شود.
كارشناسان و مسئولان مرتبط با حوزه تامین آب در گلستان معتقدند سرمایه گذاری در مدیریت منابع آب با اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری در بالادست و ایجاد و حفاظت از پوشش گیاهی، ترویج فرهنگ مصرف درست منابع آبی، تفكیك آب شرب از مصرفی، بازچرخانی آب فاضلاب و استفاده از آن در بخش خدمات شهری و صنعت برای مقابله و برون رفت از تهدیدهای كمبود آب شرب در شهر گرگان ضروری است.
هم اینك آب مورد نیاز مردم گرگان تنها از منابع زیرزمینی تامین می شود.
6204/1648
گزارش : علی اصغر تیموریان ** انتشار:پری سالارنیا