سیده فاطمه مقیمی *عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع معادن تهران در یادداشت خود در خبرگزاری خبرآنلاین آورده است: ترانزیت بخش مهم و زیر بنایی در اقتصاد است و از ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مورد توجه اكثر كشورها است. امروزه این صنعت یكی از سودآورترین منابع تجاری دنیا محسوب می شود.
درآمد سرشار حاصل از این صنعت، رقابت كشورها را در ایجاد تسهیلات لازم برای بالا بردن سهم خود در این عرصه افزایش داده است. برخورداری از امنیت و مزیت جغرافیایی یكی از مهمترین عواملی است كه می تواند به خوبی زمینه ساز توسعه این صنعت باشد. ایران به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی از دیرباز نقش مهمی در ترانزیت كالا و مسافر داشته است.
در جنوب ایران، خلیج فارس كه كشورهای عمده تولیدكننده نفت در آن قرار دارند، به عنوان گلوگاه انرژی جهان محسوب می شود. در شمال، دریای خزر بهترین پل ارتباطی میان كشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، تركمنستان و آذربایجان است. این دریا می تواند نقش مهمی در تجارت میان این كشورها ایفا كند. از غرب و شرق هم ایران با كشورهای عراق، تركیه، پاكستان و افغانستان همسایه است كه فرصت مناسبی برای تجارت را فراهم ساخته است.
در سالهای اخیر نیاز كشورهای آسیای میانه به دسترسی به آبهای آزاد از یكسو و فرآیند رشد اقتصادی كشورهای شرق و جنوب آسیا به همراه ناامنی مسیرهای رقیب در روسیه، افغانستان و پاكستان از سوی دیگر باعث شد تا بار دیگر ایران مورد توجه قرار گیرد.
قرارگرفتن درمركزیت جغرافیائی كشورهای عضو سازمان همكاری های اقتصادی اكو این فرصت را برای ایران فراهم آورده است تا ضمن ایفای نقش فعال در برقراری ارتباط تجاری و اقتصادی بین كشورهای عضو اكو، بتواند درچارچوب همكاری ها و موافقتنامه های مختلف تجاری، در زمینه ترانزیت كالاهای صادراتی و وارداتی كشورهای عضو نیز به ایفای نقش بپردازد.
موقعیت ژئواكونومیكی ایران نقطه قوتی است كه این كشور را همواره به عنوان یك مسیر ترانزیتی كوتاه و مناسب مورد توجه قرار داده است.
در واقع ایران می تواند به عنوان پل ارتباطی میان این كشورها با یكدیگر و سایر مناطق جهان نقش موثری ایفا نماید.عوامل متعددی در انتخاب مسیرهای ترانزیتی موثر است از جمله هزینه، زمان، مسافت، امنیت، قوانین و مقررات، زیرساختها.
توجه به همه عوامل تاثیرگذار در ترانزیت، می تواند بر رقابت پذیر شدن این صنعت اثر ویژهای داشته باشد اما وجود مشكلات و موانع متعدد در بخش ترانزیت در كشور مانع بهره گیری مناسب از این بخش شده است.بی تردید دارا بودن زیر ساختهای مناسب مبادی ورودی و خروجی كالا افزایش سهم ترانزیت كالا موثر است.
بنابراین تجهیز همزمان مبادی ورودی و خروجی كالا در شمال - جنوب و شرق - غرب كشور كه تكمیل كننده كریدور های بین المللی است، می تواند جایگاه واقعی ایران در صنعت ترانزیت را تحقق بخشد. چنانچه استفاده بهینه از مزیت ترانزیتی كشور صورت گیرد و اصلاحات لازم انجام شود و فرصتها به خوبی شناسایی شود، از ابتدای زنجیره تا انتهای زنجیره ایجاد اشتغال را در پی خواهد داشت.
امر ترانزیت فقط اختصاص به حوزه جابجایی كالا ندارد، بلكه در برگیرنده مسافر نیز است كه متاسفانه اقدام خاصی در این خصوص انجام نپذیرفته است. با توجه به موقعیت مناسب كشور می توان با راه اندازی ترانزیت مسافر از قلمرو كشور درآمدزایی كرد و نرخ رشد اشتغال را افزایش داد.
ایجاد مراكز تفریحی برای مسافرین ترانزیتی، دائر نمودن فروشگاه های صنایع دستی و فروشگاههای سوغات ایرانی، افراد زیادی را به كار مشغول كرد و همین امر موجب افزایش اشتغال در زمینه های مختلف خواهد شد.
در مجموع با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرصتهای موجود در بخش ترانزیت، چنانچه تصمیم گیران اقتصادی توجه ویژه ای به این بخش داشته باشند و سرمایه گذاری های اساسی در این بخش صورت گیرد و امكان ورود بیشتر بخش خصوصی فراهم شود، این بخش توان درآمدزایی و اشتغال زایی بالایی دارد و یكی از راه های نجات كشور از وابستگی به درآمدهای نفتی خواهد بود.
خبرگزاری خبرآنلاین/12شهریور96
اول*علیرضافرجی
تهران - ایرنا- خبرگزاری خبرآنلاین در یادداشتی آورده است:در دهه های اخیر رشد و توسعه اقتصادی كشوها و افزایش تولید و تجارت، اهمیت بخش ترانزیت را به عنوان حلقه اتصال بازار مصرف و تولید بیش از پیش آشكار كرده است.
