به گزارش روز يكشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، ديابت يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاست كه اگر به آن توجه كافي نشود، خطرات جبران ناپذيري براي فرد بيمار در بر دارد. طبق آمارهاي جهاني، در هر 10 ثانيه دو نفر در دنيا به ديابت مبتلا مي‌شوند و در هر 8 ثانيه يك نفر جان خود را از دست مي‌دهد. نكته اميدواركننده در خصوص اين بيماري اين است كه با كنترل ميزان انسولين، مي‌توان به راحتي آن را كنترل كرد.
انسولين يكي از مهمترين هورمون‌هايي است كه در بدن ترشح مي‌شود كه افزون بر كنترل قند خون، نقشي اساسي در بسياري از فعاليت‌هاي سوخت و ساز بدن نيز دارد. لذا اندازه‌گيري و كنترل مقدار انسولين در افراد سالم و بيمار، نقش پررنگي در كنترل بيماري ديابت ايفا مي‌نمايد.
پروفسور علي اصغر انصافي محقق دانشگاه صنعتي اصفهان، هدف اين تحقيق را ساخت يك حسگر زيستي (بيوحسگر) حساس و انتخابي جهت اندازه‌گيري انسولين معرفي كرد و گفت: انتخابگري بالاي اين زيست حسگر بدون نياز به عمليات خاص روي نمونه مورد نظر و آماده سازي، از مهمترين ويژگي‌هاي آن محسوب مي‌شود.
وي در خصوص توانايي‌هاي حسگر طراحي شده عنوان كرد: اين زيست حسگر قادر است مقدار انسولين را در محدوده 1 تا 1000 نانومول بر ليتر با دقت بالايي اندازه‌گيري كند. حساسيت و انتخابگري بالا از ديگر مزيت‌هاي اين حسگر است. لذا كاربرد آن در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي بسيار مفيد است.
به گفته انصافي، در ساخت اين زيست حسگر، ابتدا پليمر پلي ارتوفنيلن دي امين، به طريق الكتروشيميايي در سطح نانوذرات طلا، كه روي بستر مغز مداد نشانده شده بود، قرار داده شده است. سپس تك رشته DNA خاص حساس به انسولين، از طريق پيوند سولفيدي بر روي بستر فوق متصل گرديده است.
مطالعات نشان داده است كه در حضور يون منيزيم، انسولين پس از برهمكنش با زنجيره DNA يك قفس چهار وجهي ايجاد مي كند. اين تغيير ساختمان به عنوان ابزار تشخيص انسولين در مقادير كم به روش امپدانس الكتروشيميايي مورد استفاده قرار مي گيرد.
عضو هيأت علمي دانشگاه صنعتي اصفهان افزود: طراحي و ساخت زيست‌حسگرها بر پايه DNA نيازمند روشي است كه بتوان اولاً DNA را به صورت پايدار در بستر حسگرحفظ نمود و ثانياً تعداد زنجيره‌هاي DNA قرار گرفته روي بستر را كنترل كرد. اين دو مسئله مهم را مي‌توان با استفاده از نانوذرات طلا اصلاح شده با ديگر مواد كنترل كرد و بدون حضور نانودرات اصلاح شده امكان كنترل و پايداري حسگر مهيا نخواهد شد.
اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي پروفسور علي اصغر انصافي و پروفسور بهزاد رضايي- اعضاي هيأت علمي دانشگاه صنعتي اصفهان- و الهه خدامي، دانشجوي دكتراي شيمي تجزيه دانشگاه اصفهان- است. نتايج اين كار در مجله Colloids and Surfaces B: Biointerfaces با ضريب تأثير3/887 (جلد 159، سال 2017، صفحات 47 تا 53) به چاپ رسيده است.
علمي**1023**
تنظيم:ابوالقاسم تيموري**انتشار: زهره محتشمي پور
تهران- ايرنا- محققان دانشگاه صنعتي اصفهان موفق به ساخت نمونه آزمايشگاهي زيست حسگري شده‌اند كه مي‌تواند ميزان انسولين خون را بدون نياز به آماده سازي نمونه، با حساسيت و دقت بالايي تعيين كند. در ساخت اين زيست حسگر از نانوذرات طلا استفاده شده است.
