مردم نقاط مختلف استان در آستانه ماه محرم با سياه پوش كردن كوچه ها، محلات و ميادين، نوشتن تابلو و پارچه نوشته در ذكر مصايب اهل بيت(ع) و تشكيل دسته هاي عزاداري به استقبال از ماه محرم رفتند.
هر ساله با برپايي مراسم سنتي علم بندان در هيات محبان الزهرا (س) بيرجند در روز قبل از ماه محرم، علم هاي عزاي دلدادگان حسيني به اهتزار در مي آيد.
برپايي خيمه هاي نمادين براي عزاداري شهادت ابا عبدالله الحسين (ع) و نصب داربست و برپايي چادرهاي ايستگاه هاي صلواتي در كنار خيابانهاي شهر از ديگر جلوه هاي عزاداري ارادتمندان به سيد و سالار شهيدان است.
نصب پرچم هاي سياه بر سر در ادارات و نهادهاي دولتي و محل كسب و كار و علم هاي مخصوص عزاداري در مساجد، حسينيه ها و تكايا از ديگر اقدامات در آمادگي براي برگزاري مراسم سوگواري شهادت امام حسين(ع) است.
روضه خواني در سوگ سالار شهيدان بنابر يك سنت ديرينه هر سال از دهه آخر ماه ذيحجه و شدت آن در دهه نخست محرم، راه اندازي دسته جات سينه زني و زنجير زني و حركت كاروان نينوا در شهر بيرجند از جمله آيين ها ماه محرم در اين استان است.
به همين مناسبت در دهه نخست محرم مراسم سخنراني پيرامون فلسفه قيام عاشورا در اغلب مساجد و حسينيه هاي شهرها و روستاهاي استان برگزار مي شود.
در شهرستان بيرجند دسته هاي عزاداري سنتي از روز هفتم محرم با اجتماع در مساجد، حسينيه ها و تكايا و عبور از خيابانهاي شهر در ساعات شب و عصر اقدام به برگزاري مراسم سينه زني، زنجير زني و عزاداري كرده و مرثيه خوانها و مداحان اهل بيت نيز در شرح وقايع عاشورا و مناقب امام حسين (ع)و يارانش مداحي مي كنند.
سينه زني، زنجير زني، روضه خواني، علم بندان، علم گرداني، نخل بندان، نخل گرداني، مشعل گرداني، شبيه گرداني و تعزيه خواني از شيوه هاي عزاداري ماه محرم در بيرجند و ديگر شهرستانهاي خراسان جنوبي است. علاوه بر اين آيينها اطعام دسته هاي عزاداري و پرداخت نذورات از مراسمي است كه از اول محرم تا روزهاي بعد از عاشورا بطور چشمگيري در استان مشاهده مي شود.
اطعام و اداي نذورات در روزهاي آخر دهه نخست محرم بويژه در روز نهم و دهم از جمله جلوه هاي بارز عزاداري مردم در اين خطه است به گونه اي كه كمتر محله اي است كه در اين روز سفره امام حسين (ع) در آن پهن نباشد.
بسياري از شهروندان از سفره حضرت امام حسين (ع) نه براي رفع گرسنگي بلكه به قصد تبرك طعام مي گيرند. عزاداران حسيني در بيرجند در نخستين شب شهادت حضرت امام حسين (ع) با روشن كردن شمع در مساجد ، مراسم شام غريبان را برگزار مي كنند و هياتهاي عزادار در اين مراسم به نشانه جستجوي اطفال آواره و گمشده سالار شهيدان با عبور از كوچه ها و ريختن خاك بر سر و روي خود ، گويي به دنبال گمشده اي مي چرخند.
مداحان اهل بيت (ع) در اين شب با يادآوري مصايب بازماندگان واقعه كربلا و توصيف رنج و آوارگي فرزندان امام حسين (ع) ياد و خاطره اسيران روز عاشورا و اطفال حضرت ابا عبدالله حسين (ع) را زنده مي كنند.
بيرجنديهاي ساكن ساير مناطق نيز سعي مي كنند تا در دهه نخست محرم و يا دست كم در روزهاي پاياني اين دهه خود را به شهر و روستاي محل تولد خود رسانده و همراه با ساير خويشاوندان در مراسم عزاداري سالار شهيدان شركت كنند.
اغلب مردم براي استفاده بهتر معنوي از اين ماه با اهل خانواده تا پاسي از شب در مجالس عزاداري شركت دارند.
مدير كل تبليغات اسلامي خراسان جنوبي هم از اعزام يكهزار مبلغ و روحاني به مناطق مختلف استان در دهه اول محرم خبر داد و گفت: يكهزار و ۲۸۷ هيئت مذهبي فعال در استان شناسايي شده اند كه براي عزاداري ماه محرم آمادگي دارند.
حجت الاسلام احمد رضايي افزود: بخشي از اين هيات‌ها به صورت ثابت عزاداري مي كنند و برخي نيز به صورت دستجات عزاداري فعاليت خواهند كرد.
وي ادامه داد: كارگاه هاي آموزشي و گردهمايي‌ها در بحث آسيب شناسي هيئت‌ها براي مسئولان و دست اندركاران هيئت هاي مذهبي در ايام مختلف سال برگزار شده است.
وي تعداد مداحان ثبت شده در سامانه طوبي را يك هزار و ۲۷۶ نفر در استان ذكر كرد و گفت: از اين تعداد ۱۱۸ نفر زن و يكهزار و ۱۵۸ نفر مرد هستند.
6054* خبرنگار و انتشار دهنده - مريم پنجابي*
بيرجند - ايرنا - خراسان جنوبي با فرا رسيدن ماه محرم الحرام در سوگ سيد و سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين (ع) و ياران با وفايش سياهپوش و غرق در عزا و ماتم شد.
