يه گزارش ايرنا زبان فارسي قريب به يك هزار سال در كشورهاي شبه قاره از جمله پاكستان زبان رسمي بود، تا اينكه انگليس ها در قرن هجدهم ميلادي با دستوري دولتي به رسميت آن خاتمه دادند و زبان انگليسي را به جاي آن رايج كردند.
درعين حال فارسي تا كنون از بين نرفته است و اقشار مختلف از ارباب علم و دانش و شعر و ادب آنرا فرا مي گيرند.
در دانشكده ها و دانشگاه هاي مختلف تدريس مي شود و ديوان هاي فارسي همچنان چاپ مي شود. مجلات و كتب فارسي نيز از سوي دولت و بخش خصوصي چاپ مي شود.
فارسي گويان و فارسي زبانان در ايالت هاي مختلف پاكستان به فارسي شعر مي سرايند و اساتيد زبان فارسي به تدريس و تحرير ادامه مي دهند.
نسخه هاي خطي فارسي در كليه مناطق، در موزه ها، كتابخانه هاي دولتي و خصوصي نگهداري مي شود.
60 تا 70 درصد اشعار علامه اقبال لاهوري، شاعر ملي پاكستان به زبان فارسي است، همچنين حدود 70 درصد كلمات و واژه هاي زبان اردو، فارسي است.
استاد 'محمد سفير 'مدير گروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه ملي زبان هاي نوين اسلام آباد در گفت و گوي اختصاصي با ايرنا به تبيين نقش اشعار حافظ شيرازي بر شاعران پاكستاني و نقش متقابل شاعران پاكستان نظير علامه اقبال لاهوري بر شاعران ايراني پرداخت.
***پيشينه زبان فارسي در شبه قاره هند
زبان فارسي در شبه قاره پيشينه هزار ساله دارد، اين پيشينه از فتوحات عرب و ورود آنها به 'سند' و زماني كه سلطان محمود غزنوي لاهور پاكستان را مركز حكومت خود قرار داد، زبان فارسي بيش از گذشته گسترش يافت.
مردم به زبان فارسي شعر نوشتند، مدارس راه اندازي شد و مردم اين خطه به ميراث غني ايراني آشنا شد.
در زمان حكومت سلطان محمود غزنوي، زبان فارسي تمامي شبه قاره را در بر گرفت و تا قبل از استقلال پاكستان و به ويژه در دوره تيموريان، زبان فارسي زبان رسمي شبه قاره هند بوده است و شاعران فراواني كه حتي زبان فارسي زبان مادري آنها نبوده، شعر فارسي سروده اند.
*** علامه اقبال لاهوري چراغ شعر فارسي را در پاكستان روشن تر كرد
هنگامي كه در شبه قاره از تاثيرگذاري شعر فارسي كاسته مي شد، علامه اقبال لاهوري با اشعار تاثيرگذار خود به زبان فارسي از خاموسي اين شعر در ميان مردم پاكستان جلوگيري كرد.
بايد گفت كه علامه اقبال لاهوري با شعر خود به همه ملت هاي آزاديخواه، پيغام فرستاد و همه آنها را به خيزش عليه استعمار دعوت كرد.
شعر علامه اقبال لاهوري از شعر حافظ، مولانا تاثير گرفته و علامه اقبال لاهوري با تاثير پذيري از شاعران فارسي ايران، بيشتر اشعار خود را به زبان فارسي سروده است.
تاثيري كه اقبال از شاعران ايراني گرفته پس از آن نيز بر شاعران معاصر ايراني تاثير گذاشت به ويژه اين مهم را مي توان در شعر شاعران ايراني نظير ملك الشعراي بهار مشاهده كرد.
ملك الشعراي بهار با تاثيرپذيري از اشعار علامه اقبال، براي آزاديخواهي، عدالت و آرمانخواهي شعر سرود.
*** وضعيت شعر و زبان فارسي در زمان معاصر پاكستان
در شبه قاره و پس از استقلال پاكستان، فارسي در تمامي مدارس پاكستان تدريس مس شد ولي در سال 1985 به بعد زبان فارسي جاي خود را به زبان عربي و ديگر مضامين داد.
هم اكنون نيز مردم اين خطه تحت تاثير زبان فارسي و اشعار آن هستند اگرچه امور روزمره خود را به زبان اردو و انگليسي انجام مي دهند، فارس را زبان علم و مذهب مي دانند و شاعران ايراني را دوست داشته و از آن تاثير مي گيرند.
مردم پاكستان حتي ديوان اشعار حافظ شيرازي را در خانه هاي خود دارند و در زمان هايي كه بدانند، به آن تفال مي زنند.
اشعار حافظ، مولانا و عطار نيشابوري بر مردم پاكستان تاثيرگذار بوده است.
در تقويم رسمي كشور 20 مهر ماه روز ملي حافظ نامگذاري شده است.
آساق***6125** 1064
سيد بهادر حسيني
اسلام آباد - ايرنا - مديرگروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه ملي زبان هاي نوين اسلام آباد، حافظ شيرازي و شعر اين شاعر ايراني را همراه هميشگي مردم پاكستان عنوان كرد و گفت: مردم پاكستان حتي براي تفال نيز به خواجه شيراز رجوع مي كنند.
