ظریف: جامعه جهانی محكم پشت برجام ایستاده است

به گزارش ایرنا، سخنگوی وزارت امور خارجه عصر امروز (پنجشنبه) در كانال تلگرامی خود گفت و گوی «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه، را با خبرنگار شبكه سی.‌بی.‌اس نیوز آمریكا منتشر كرد.
به نوشته «بهرام قاسمی»، ظریف در این مصاحبه كه در تهران انجام شد، به مسائل مختلفی چون سخنرانی ضد ایرانی رییس جمهوری آمریكا و واكنش ایران به خروج واشنگتن از برجام پرداخته است.
ظریف در این گفت و گو تصریح كرد: ترامپ هر سیاستی كه بخواهد اتخاذ كند، به خودش مربوط است اما تا زمانی كه آمریكا در چارچوب قوانین بین‌المللی عمل می‌كند، باید نه فقط به توافقی كه دولت و رییس‌جمهوری آمریكا كشورشان را به آن متعهد كرده‌اند، بلكه فراتر از آن، به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد پایبند بماند.

** متن مصاحبه
قاسمی ترجمه مصاحبه ظریف با «الیزابت پالمر» خبرنگار سی.بی.اس نیوز را كه شنبه گذشته در ساختمان وزارت خارجه انجام شد، به شرح زیر منتشر كرد:
خبرنگار سی.بی.اس از وزیر امور خارجه پرسید كه با توجه به تلاش های زیاد شما برای رسیدن به برجام، آیا از اتفاقاتی كه در روزهای اخیر و سخنرانی آقای ترامپ با اشاره به فرآیند طولانی مذاكرات هسته‌ای شنیدید ناراحت شده اید؟
ظریف گفت: افراد زیادی به شدت روی این مساله كار كردند، برای رسیدن به این توافق حدود 10 تا 11 سال موضع‌گیری و خطابه سیاسی و 2 سال مذاكره جدی صورت گرفت و من اتفاقا بسیار خوشحالم، چرا كه می‌بینم جامعه جهانی محكم پشت این توافق ایستاده است.
وی افزود: این تأثیرگذاری دیپلماسی را نشان می‌دهد، خیلی‌ها در آمریكا، و بخصوص در خارج از آمریكا، به این باور رسیده‌اند كه توافق هسته‌ای پیروزی دیپلماسی بود، آنچه كه جمعه شب شنیدیم مشتی حرف‌های سخیف و زشت بود.
وزیر امور خارجه با تاكید بر این كه نباید با این حرف‌ها ناامید شد، گفت: این حرف‌ها دیگران را ناامید می‌كند (نه ما را). ایالات متحده در 40 سال اخیر از این كارها زیاد انجام داده است.
وی افزود: بسیاری از رییسان جمهوری پیشین (آمریكا) كار خود را با طرح چنین ادعاها و اظهاراتی كه به اعتقاد من غیرمسئولانه است آغاز كردند اما در نهایت پشیمان شدند.
وزیر امور خارجه در واكنش به درخواست ترامپ از كنگره برای تصمیم‌گیری در خصوص توافق هسته‌ای تصریح كرد: برجام توافقی دوجانبه میان ایران و آمریكا نیست، بنابراین او (ترامپ) هر سیاستی كه بخواهد اتخاذ كند، به خودش مربوط است، اما تا زمانی كه آمریكا در چارچوب قوانین بین‌المللی عمل می‌كند، باید نه فقط به توافقی كه دولت و رئیس‌جمهور آمریكا كشورشان را به آن متعهد كرده‌اند، بلكه فراتر از آن، به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد پایبند بماند. می‌دانید كه آمریكا عضو دائم شورای امنیت ملل متحد است.
وی تصریح كرد: اگر بخواهد از عمل به قطعنامه‌ای كه نه تنها به آن رأی مثبت داده، بلكه از بانیان آن بوده است امتناع كند، اعتبار نهادی كه برای آمریكا اهمیت بسیار زیادی دارد به خطر می‌افتد، علاوه بر این، دولت آمریكا نیز اعتبار خود را از دست می‌دهدو دیگر هیچ كس به دولت آمریكا اعتماد نمی‌كند و با آن وارد مذاكره درازمدت نمی‌شود، چرا كه از حالا به بعد، مدت زمان تعهد آمریكا (به یك توافق بین‌المللی) محدود به دوره‌ای است كه آن رئیس‌جمهور در این كشور مسئولیت دارد.
خبرنگار از ظریف پرسید كه آیا منظورش بی‌اعتمادی كشور خاصی مثل كره شمالی است؟
ظریف پاسخ داد: نه، منظورم كل جامعه بین‌الملل از جمله كره شمالی است.
وی ادامه داد: مشاهده می‌كنید كه این دولت (ترامپ) در حال بیرون رفتن از همه توافق‌هاست، از توافق نفتا بیرون می‌آید، از توافق همكاری ترنس پاسیفیك بیرون می‌آید، از یونسكو خارج می‌شود. از همه چیز دارد خارج می‌شود. یكی از متفكرین آمریكایی گفت دكترین سیاست خارجی آمریكا، دكترین خروج است، بنابراین مردم دیگر نمی‌توانند به حرف آمریكا اعتماد كنند.
وزیر امور خارجه افزود: برای اینكه آمریكا با بسیاری از این توافق‌های بین‌المللی همراه شود، خیلی‌ها امتیازاتی را (به این كشور) داده‌اند اما حال دیگر هیچ كس به آمریكا امتیازی نمی‌دهد، چرا كه می‌دانند اگر رئیس‌جمهور بعدی بیاید ادعا می‌كند این امتیازات كافی نبوده و ما راضی نیستیم.
ظریف در پاسخ سؤالی در خصوص احتمال ماندن ایران در توافق هسته‌ای علی‌رغم خروج آمریكا از آن گفت: این سؤال مبتنی بر فرضیه‌ای است كه به جزئیات زیادی نیاز دارد اگر یكی از طرفین، به خصوص آمریكا، از توافق بیرون برود، باید ارزیابی كرد كه آیا مهم‌ترین مؤلفه‌های مثبت توافق برای ایران ازبین رفته است.
وی یادآور شد: براین اساس ایران در این خصوص تصمیم‌گیری خواهد كرد، ما خود را متعهد می‌دانیم اولین كسی نباشیم كه از این توافق خارج می‌شود، به این شرط كه منافع اقتصادی‌مان كه در این توافق ذكر شده لحاظ شود و همچنان از این منافع برخوردار باشیم. اگر از این منافع محروم شویم، شرایط كاملاً عوض می‌شود، هم خود برجام و هم اصول كلی قوانین بین‌الملل گزینه‌هایی را برای برخورد با این شرایط پیش‌بینی كرده‌اند.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص اینكه تیلرسون قبل از سخنرانی دیگر اعضای 1+5 را مطلع كرده بود، آیا با شما هم از روی ادب دیپلماتیك تماس گرفت و شما را مطلع كرد؟ اظهارداشت: تیلرسون با او تماسی نگرفته و انتظار چنین تماسی را هم، حتی به رسم ادب و احترام، ندارد، چرا كه دولت جدید آمریكا در رفتار خود با دیگران بویی از ادب نبرده است.
وی با اشاره به سخنرانی ترامپ گفت: هیچ چیز در این سخنرانی او را متعجب نكرده است، به جز ادبیات زشت و زننده او كه درخور هیچ مقام رسمی نبود.
ظریف در خصوص اینكه تا چه حد از محتوای سخنرانی ترامپ اطلاع داشته اظهار داشت: ما تقریباً همین صحبت‌ها را البته به شكلی بسیار مؤدبانه‌تر از زبان تیلرسون و در جریان سخنرانی او در نشست وزرای خارجه 1+5 شنیده بودیم.
وی گفت: من و تیلرسون گفتگوی دوجانبه نداشتیم، اما اظهارات او را در قالب بیانیه‌ای كه در آن نشست قرائت می‌كرد شنیده بودیم. همچنین اظهارات ترامپ را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شنیده بودیم و این اولین بار نبود (كه چنین سخنانی به گوشمان می‌خورد).
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص عدم دیدار با تیلرسون و علت آن افزود: تصور می‌كنم ایالات متحده تصمیم جدیدی اتخاذ كرده است،من با جان كری دیدار داشتم و این دیدارها نیز نتایج بسیار مثبتی در بر داشت، دیدارهای من و كری جلوی سناریوهای ناخوشایند زیادی را گرفت، اما این دولت تصمیم گرفته به شیوه كاملاً متفاوتی عمل كند و من به شما اطمینان می‌دهم عزت و غرور ایرانی به ما اجازه نمی‌دهد در شرایطی كه یكی از طرفین احترام متقابل و موضع برابر را رعایت نمی‌كند، وارد مذاكره شویم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اینكه آیا پس از سخنرانی ترامپ با رهبر معظم انقلاب دیداری داشته گفت: خیر، سخنان ترامپ در ساعات پایانی شب ایراد شد و ما نیز از مواضع ایشان (رهبری) در خصوص این سخنان اطلاع داریم. ما پیش‌تر حرف‌هایی را كه قرار بود ترامپ در سخنرانی خود بزند با رهبری در میان گذاشته بودیم، چرا كه تقریباً همه می‌دانستند قرار است چه بگوید. رهبری هم انتظار این صحبت‌ها را داشتند.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص مخالفت رهبری با توافق و بی‌اعتمادی رهبری به آمریكا از ابتدای مذاكرات گفت: رهبر معظم انقلاب از توافق حمایت كردند، اما هیچ گاه به آمریكا اعتماد نكردند.
وی ادامه داد: ما نیز هیچ گاه به آمریكا اعتماد نكردیم، هیچ یك از ما هیچ گاه به آمریكا اعتماد نداشتیم. این توافق مبتنی بر اعتماد نیست، توافق هسته‌ای مبتنی بر عدم اعتماد دوجانبه است.
وی تصریح كرد: ما اقداماتی كه باید انجام می‌دادیم را خیلی شفاف تعریف كرده‌ایم، هیچ كس در این توافق آن قدر ساده‌لوح نبوده كه به طرف مقابل اعتماد كند. چرا كه ما در گذشته بارها شاهد بدقولی و بدعهدی آمریكا بوده‌ایم.
وی گفت: فراموش نكنید من اهل كشوری هستم كه دولت منتخب مردم آن در كودتایی كه آمریكا مهندسی كرده بود ساقط شد. من از كشوری می‌آیم كه مردمش در جنگ با دشمنی كه از سلاح شیمیایی استفاده می‌كرد و آمریكا پشتیبان آن بود كشته شدند. بنابراین دلیلی وجود ندارد كه به آمریكا اعتماد داشته باشیم. لذا ما این توافق را بر اساس بی‌اعتمادی متقابل بنا كردیم و من تصور می‌كنم این از نقاط قوت این توافق است، این اصلاً نكته منفی‌ای نیست. این نقطه قوت برجام است كه بر مبنای بی‌اعتمادی دوجانبه بنا شده است.
وی گفت: این توافق می‌توانست این بی‌اعتمادی را كاهش دهد، اما متأسفانه نحوه برخورد ترامپ با آن باعث گسترش این بی‌اعتمادی می‌شود؛ نه فقط میان ایران و آمریكا، بلكه میان جامعه جهانی و ایالات متحده، چرا كه آمریكا اكنون نه تنها پیش‌بینی‌ناپذیر بلكه غیرقابل‌اعتماد شده است.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص احتمال رایزنی ایران با كنگره آمریكا گفت: این مسئله داخلی آمریكاست و من قرار نیست با كنگره رایزنی كنم. ما معتقدیم دولت‌ها در عرصه بین‌الملل به صورت واحد و متمركز عمل می‌كنند.
وزیر امور خارجه افزود: البته هیچ یك از دولت‌ها، نه دولت ایران و نه دولت آمریكا، به شكل كاملاً یكپارچه (مونولیت) اداره نمی‌شوند. اما قرار نیست من چنین تصمیمی را برای آمریكا بگیرم. اگر آمریكا تصمیم به ماندن در توافق بگیرد، باید درست رفتار كند. اما اگر بخواهند از توافق خارج شوند، آن وقت ایران گزینه‌های مختلفی را پیش روی خود می‌بیند و بر اساس منافعش از آن‌ها استفاده می‌كند.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص دوستان زیادی كه در آمریكا دارد و امكان رایزنی با آن‌ها در خصوص برجام گفت: قرار نیست با آن‌ها صحبتی داشته باشم. فكر می‌كنم خودشان برای اتخاذ تصمیمات مناسب بر اساس منافع آمریكا عقل و تدبیر لازم را دارند، معتقدم آنها بخوبی درك می‌كنند كه اظهارات ترامپ، چه در مورد توافق هسته‌ای و چه در مورد سایر مسائل، منافع این كشور را تأمین نمی‌كند.
در ادامه خبرنگار سی‌بی‌اس به امیدواری دولت آقای روحانی به جذب سرمایه خارجی و انجام اصلاحات در ایران اشاره كرد و از ظریف پرسید با وجود به خطر افتادن توافق هسته‌ای، آیا دولت آقای روحانی تضعیف شده است؟
وزیر امور خارجه پاسخ داد: تصور نمی‌كنم این طور باشد، معتقدم آنچه كه ترامپ با سخنرانی جمعه شب خود به دست آورد متحد كردن مردم ایران بود و من خیلی خوشحالم كه می‌بینم امروز ایران از دو سال و نیم گذشته متحدتر شده است.
خبرنگار سی‌بی‌اس از ظریف در خصوص نقل قولی منتسب به او پرسید و گفت: شما پیش‌تر به غرب و آمریكا گفته بودید رقبایمان در تهران خوشحال می‌شوند اگر توافق هسته‌ای تضعیف شود و اگر می‌خواهید ما، یعنی دكتر روحانی و اصلاح‌طلبان، تقویت شویم، از توافق هسته‌ای حمایت كنید؟
ظریف با تكذیب این نقل قول گفت: من هیچ گاه چنین چیزی نگفته‌ام، به خاطر ندارم چنین چیزی گفته باشم، من گفتم در ایران دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد و اگر از توافق حمایت كنید، اگر به توافقی منطقی برسید، آن وقت كسانی كه به تعامل با جهان اعتقاد دارند تقویت می‌شوند. اما اگر حمایت نكنید، چرا كه این یعنی دموكراسی ... البته شاید تعریف ترامپ از دموكراسی چیز دیگری باشد.
وی اضافه كرد: فكر می‌كنم ترامپ خیلی خوشحال است از اینكه دموكراسی‌های جهان از او حمایت می‌كنند! سه حامی‌ای كه دیشب از سخنان او استقبال كردند (عربستان، رژیم صهیونیستی و امارات) بهترین نمونه‌های حكومت دموكراسی در جهان هستند! (طعنه)
وی افزود: اما ایران كشوری دموكراتیك است. مردم با صندوق رأی تصمیم می‌گیرند، ما افتخارمان این است كه موفقیت یا عدم موفقیت سیاست‌های هر دولت روی تصمیم مردم تأثیر می‌گذارد. سایر كشورهای جهان باید تصمیم بگیرند پیغامی كه به رأی‌دهندگان ایرانی می‌دهند كدام است: تعامل سازنده با جهان یا پیامی غیر از آن.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: ما هم مثل سایر كشورهای جهان ممكن است با هم اختلافاتی داشته باشیم، مشاهده كردید كه وزیر خارجه، وزیر دفاع، مشاور امنیت ملی و رئیس ستاد مشترك ارتش آمریكا دیدگاهشان نسبت به توافق هسته‌ای كاملاً با ترامپ در تضاد بود، بنابراین اختلاف نظر عادی است. اما چیزی كه ما را متحد می‌كند منافع ملی و امنیت ملی ماست.
وی تصریح كرد: وقتی بحث امنیت ملی به میان می‌آید، و وقتی مشاهده می‌كنیم سپاه پاسداران در دفاع از كشور، دفاع از تمامیت ارضی ایران در برابر تهاجم خارجی، در مبارزه با تروریسم و برای حفظ منطقه، در مبارزه با افراطی‌گری ایستادگی كرده است، دیگر هیچ كس نمی‌پذیرد كه كسی از خارج به آن‌ها فشار بیاورد، برای انزوای آن‌ها تلاش كرده یا تحریم‌های بیشتری علیه آن‌ها اعمال كند.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص قرارداد فروش هواپیمای بوئینگ به ایران و احتمال به خطر افتادن آن با تصمیمات ترامپ گفت: نمی‌دانم چنین اتفاقی می‌افتد یا نه، اما این مسئله (تصمیمات ترامپ) شغل‌های بسیار بسیار زیادی را در آمریكا به خطر می‌اندازد. معتقدم این یكی از گزینه‌هایی بود كه آمریكا در اختیار داشت.
وی گفت: ما تصمیم گرفتیم با جامعه اقتصادی آمریكا تعامل داشته باشیم، چرا كه نمی‌خواهیم آن‌ها از تجارت با ایران محروم باشند، جمعه شب دیدم كه ترامپ می‌گفت سایر كشورها از تجارت با ایران پول زیادی درمی‌آورند. اما این دولت آمریكاست كه شركت‌های آمریكایی را از كسب سود محروم می‌كند. ما مشكلی با شركت‌های آمریكایی نداریم.
وی گفت: در واقع ما هیچ مشكلی با مردم آمریكا نداریم، اختلافات ما با دولت آمریكاست، اختلافات ما با كسانی است كه سیاست‌های فوق‌العاده خطرناكی را علیه كشور و منطقه ما در پیش گرفته‌اند. این محل اختلاف ماست. ما نه با شركت‌های تجاری آمریكا و نه با مردم این كشور مشكلی نداریم، ما از ورود آمریكایی‌ها به ایران استقبال كرده‌ایم، ما خوشحالیم كه شما اینجا در ایران هستید.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص احتمال به خطر افتادن فروش هواپیما به ایران گفت: بگذارید این موضوع را به شكل دیگری مطرح كنیم. اگر آمریكا جلوی فروش هواپیما به ایران را بگیرد، بخشی از برجام را نقض كرده است، اما ایالات متحده توافق هسته‌ای را از جنبه‌های مختلفی نقض كرده است، یكی از آن‌ها تأخیر اوفك (دفتر كنترل دارایی‌های خارجی آمریكا) در صدور مجوز برای شركت‌های مختلفی است كه می‌خواهند با ایران معامله كنند.
وی تاكید كرد: بوئینگ و ایرباس از جمله این شركت‌ها هستند، بنابراین تأخیر بیشتر در صدور این مجوزها نقض برجام است، و نه ناقض روح آن، بلكه در تضاد با متن این توافق است، روز جمعه ترامپ با سخنرانی خود متن توافق هسته‌ای را نقض كرد.
وی با اشاره به ادعای ترامپ مبنی بر اینكه ایران برجام را نقض كرده است گفت: می‌دانید كه ما در این خصوص یك نهاد داوری داریم، این توافق از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته است با بررسی پایبندی ایران به برجام نقش داور را ایفا كند. این آژانس تا كنون هشت بار پایبندی ایران را تأیید كرده است.
وی خاطر نشان كرد: یك بار در آغاز اجرای برجام، و هفت بار هم از زمانی كه طرفین اجرای آن را شروع كرده‌اند، آژانس بر پایبندی كامل ایران به توافق تأكید كرده است. روز جمعه نیز پس از سخنرانی رئیس‌جمهور آمریكا، آژانس یك بار دیگر تصریح كرد ایران به تعهدات خود عمل كرده است.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص تلاش ایران برای توسعه برنامه موشكی خود به ظلمی كه در این سال‌ها به جمهوری اسلامی شده و خودداری كشورهای دیگر از حمایت از ایران در جریان جنگ تحمیلی اشاره كرد.
زمانی كه خبرنگار سی‌بی‌اس گفت اكنون دیگر آن زمان‌ها گذشته و دوران تازه‌ای شروع شده است، وی پاسخ داد: نه، دوره و زمانه عوض نشده، چرا كه آمریكا هنوز هم دارد میلیاردها دلار «تسلیحات زیبا» به كشورهای این منطقه می‌فروشد و به هیچ كشوری هم اجازه نمی‌دهد با ایران معامله تسلیحاتی داشته باشد؛ در واقع این سیاست و راهبرد آمریكاست كه كشورهای دیگر را از تعامل با ایران در كمك به تقویت توان دفاعی‌اش منع كند،اما ما باید از مردممان دفاع كنیم.
خبرنگار سی‌بی‌اس از ظریف پرسید پس شما با فروش تسلیحات آمریكا به كشورهای حوزه خلیج فارس كه به شدت با ایران دشمنی دارند مخالفید؟
وزیر امور خارجه در پاسخ گفت: خیر، من مخالفتی با آن ندارم، اما تنها به این مسئله اشاره می‌كنم كه در سال 2016 عربستان سعودی، بنا بر آمارهای سازمان‌های غربی، 63 میلیارد دلار تجهیزات نظامی خریده است.
وی گفت: امارات متحده عربی، یكی از كشورهایی كه از سخنرانی ترامپ حمایت كرد، با تنها 5/1 میلیون نفر شهروند 22 میلیارد دلار صرف خرید سلاح كرده است. ایران چقدر برای جمعیت 80 میلیونی خود هزینه كرده است؟ 12 میلیارد دلار. بنابراین اگر كسی می‌خواهد از تجهیزات نظامی اعم از موشك، هواپیما، تانك و .... حرف بزند، باید به كل ماجرا نگاه كند، نه فقط به ایران. جمهوری اسلامی موشك و ابزار دفاعش را خودش تولید می‌كند، چرا كه هیچ كس به آن كمكی نمی‌كند.
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی در خصوص توسعه توانمندی‌های نظامی كشور گفت: من در مورد دشمنان صحبت نمی‌كنم، صحبت من در خصوص خریدهای نظامی است.
وی گفت: حرفی از دوستان یا دشمنان نمی‌زنم، تنها از خریدهای نظامی در خلیج فارس صحبت می‌كنم، خریدهای نظامی در خلیج فارس. اگر می‌خواهید در مورد این خریدها صحبت كنید، باید به همه آن‌ها بپردازید. ایران صدها میلیارد دلار تجهیزات نظامی نمی‌خرد. هیچ كس این تجهیزات را به ما نمی‌فروشد.
ظریف تصریح كرد: آمریكا با راهبرد فعالی كه در پیش گرفته جلوی فروش این تجهیزات را می‌گیرد، به همین دلیل، كاری كه ما می‌كنیم این است كه آنچه نیاز داریم را تولید می‌كنیم و آنچه كه نیاز داریم را بر اساس ملزومات دفاع از كشورمان تولید می‌كنیم. این كار را برای تحریك دیگران انجام نمی‌دهیم؛ هدفمان صرفاً دفاع از خودمان است. خیلی شفاف اعلام كرده‌ایم كه از موشك‌ها و دیگر ابزارهای نظامی‌مان تنها برای دفاع از خود در برابر حملات مسلحانه یا تروریسم استفاده خواهیم كرد. امیدوارم دیگر كشورها نیز اعلام كنند هیچ گاه جز در دفاع از خود به زور متوسل نمی‌شوند.
در ادامه خبرنگار سی‌بی‌اس از ظریف پرسید آیا حضور ایران در یمن نیز برای دفاع از خود است؟
وزیر امور خارجه پاسخ داد: به نظر شما آیا بمباران زنان و كودكان یمنی توسط هواپیماها و بمب‌های آمریكا برای دفاع از خود بود؟ من این سؤال را از شما می‌پرسم چون ایران در جنگ یمن دخالتی ندارد. ما هیچ كسی را بمباران نمی‌كنیم. هواپیماهای ما نیستند كه مردم آنجا را بمباران می‌كنند.
ظریف در پاسخ به ادعای كمك نظامی ایران به یكی از طرفین جنگ یمن گفت: این جنگ، جنگ ناگواری است كه از همان ابتدا تلاش كردیم به آن پایان دهیم. حتی پیش از آغاز آن تلاش كردیم جلوی وقوعش را بگیریم، اكنون آیا كسی باور می‌كند بتوان یك ملت، یك ملت مقاوم را كه قرن‌ها در برابر تجاوزها ایستادگی كرده، بمباران كرد، نابود كرد، و این ملت تنها بایستد یا بنشیند و اجازه دهد مردمش كشته شوند؟ آن‌ها برای دفاع از خود به سلاح‌های ایران نیازی ندارند. اگر لازم باشد، خودشان با سلاح‌هایی كه دارند یا حتی با دست خالی از خود دفاع می‌كنند.
وی ادامه داد: آنچه كه ما به آن نیاز داریم این است كه جنگ را تمام كنیم نه اینكه از یك طرف بخواهیم از خودش دفاع نكند. البته اگر هنوز در مورد پیامدهای انسانی فاجعه یمن كه مسئولیت آن با دولت آمریكاست ، جدی هستیم؛ همه سازمان‌های مهم حقوق بشر در جهان، از جمله سازمان ملل متحد، می‌گویند كاری كه جنگنده‌های ائتلاف سعودی با مردم یمن انجام می‌دهند جنایت است.
وی ادامه داد: جنایتی چون كشتن كودكان و دولت آمریكا، به ویژه دولت فعلی، در همه این جنایت‌ها شریك است. حال رئیس‌جمهور آمریكا به خود جرئت می‌دهد ایران را به خاطر جنایاتی كه خودشان در یمن مرتكب می‌شوند متهم كند.
وی خاطر نشان كرد: جمعه شب اگر چند دقیقه دیگر به ترامپ وقت می‌دادند ماجرای پرل هاربر را نیز گردن ایران می‌انداخت! او ایران را به دست داشتن در تك‌تك جنایاتی كه متحدان آمریكا مرتكب شده‌اند متهم كرد، یازده سپتامبر، القاعده، داعش و سایر مواردی كه رد پای متحدان آمریكا آشكارا در آن یافت می‌شود.
وی گفت: اگر بخواهید می‌توانید تاریخ را تحریف كنید، همان طور كه شنیدید ترامپ نه تنها تاریخ بلكه جغرافیا را هم تحریف كرد. می‌دانستیم می‌توان او را خرید، اما نمی‌دانستیم می‌توان دانش جغرافیایش را نیز خرید، اما او جغرافیا را تحریف كرد. او به ایرانیان سرتاسر جهان توهین كرد، او با گفتن آن جملات نه فقط به ایرانیان، بلكه به تاریخ، جغرافیا و اساساً به عقلانیت توهین كرد. اگر این گونه باشد، اگر قرار است هر چیز بدی كه اتفاق می‌افتد را به ایران نسبت دهند، آن وقت ترامپ هم می‌تواند به این كار خود ادامه دهد.
وزیر امور خارجه افزود: مشكل اینجاست كه این موضوع منجر به بحران در منطقه ما می‌شود. آنچه كه می‌تواند به حل بحران سوریه و یمن منجر ‌شود یافتن راه‌حل سیاسی است، نه اصرار بر گزینه نظامی، نه اصرار بر تحمیل اراده خارجی بر مردم این كشورها. این اقدامات عواقب ناگواری دارد.
ظریف با اشاره به بحران سوریه گفت:‌ بگذارید موضوع بسیار ساده‌ای را با شما مطرح كنم، اگر ما به دولت‌ها، نه فقط دولت سوریه،‌ بلكه دولت عراق و كردستان عراق، كمك نمی‌كردیم اكنون در دمشق، بغداد و اربیل شاهد حكمرانی دولت تروریستی داعش بودید.
وزیر امور خارجه در واكنش به ادعای خبرنگار مبنی بر مبارزه آمریكا با داعش گفت:‌ آیا واقعاً آمریكا با داعش می‌جنگد؟ آیا با آن‌ها مبارزه می‌كند؟ نه، این طور نیست، وقتی ترامپ نامزد ریاست‌جمهوری شده بود، خیلی شفاف این موضوع را بیان كرد. او گفت داعش را خود آمریكا خلق كرده است.
وی تصریح كرد: این اتهام را من مطرح نمی‌كنم (خبرنگار: بگذارید اصلاح كنم او نگفت ما داعش را ساختیم، گفت اقدامات آمریكا باعث ایجاد داعش شده است ولی همه می دانند كه آمریكا و ایران در حال جنگ با داعش هستند.)
ظریف ادامه داد: ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی خود یك بار دیگر تاكید كرد كه ایران در جنگ با داعش بسیار موثر بوده است، اما سخنرانی جمعه شب او را ببینید! می‌خواهم اظهارات یك شخص را در كمتر از یك سال با هم مقایسه كنم.
ظریف ادامه داد: این چیزی است كه ترامپ جمعه شب گفت، همان طوری كه هم شما گفتید و هم ترامپ در زمان نامزدی‌اش در انتخابات به درستی اشاره كرد، ایران جدی‌ترین نیرویی است كه بی‌وقفه به دولت‌های سوریه و عراق در جنگ با داعش كمك كرده است. ما هیچ گاه در این راه تردید نكردیم، در افغانستان با افراط‌گرایی طالبان جنگیدیم، اما ترامپ تا آنجا پیش رفت كه ایران را به حمایت از طالبان متهم كرد.
وی گفت: او این واقعیت را فراموش كرده است كه 2كشور متحدش كه جمعه شب از اظهاراتش حمایت كردند، تنها كشورهایی بودند كه طالبان را به عنوان دولت قانونی افغانستان به رسمیت شناختند. خاطرتان می‌آید كه در دهه 1990 میلادی، عربستان و امارات طالبان را به رسمیت شناختند.
وزیر امور خارجه یادآور شد: تنها سه كشور در جهان طالبان را به رسمیت شناختند و دو تای آن‌ها كشورهایی بودند كه از ترامپ حمایت می‌كنند، البته باید هم از او حمایت كنند. چرا كه ترامپ تلاش كرد با متهم كردن ایران به دست داشتن در اقداماتی كه آن‌ها در آن دخیل بودند، گذشته آن‌ها را ماست‌مالی كند.
ظریف افزود: بیایید جدی باشیم، بیایید برای پایان دادن به نگون‌بختی‌های منطقه راهكار پیدا كنیم. من معتقدم اگر آمریكا در پایان دادن به فجایع خاورمیانه جدی است، نباید ایران را متهم كند، بلكه باید بر متحدان خود فشار بیاورد تا از ارائه پول، تسلیحات، پناهگاه و حمایت سیاسی به تروریست‌هایی كه همچنان مردم را در سوریه، عراق و سایر نقاط منطقه می‌كشند و زخمی می‌كنند دست بردارند.
خبرنگار سی‌بی‌اس از ظریف پرسید چرا تلفن را برنمی‌دارد و در تماس با تیلرسون، همتای آمریكایی خود، با او در مورد طرحی جامع برای پایان دادن به نزاع و درگیری در منطقه صحبت نمی‌كند؟
وزیر امور خارجه پاسخ داد: بگذارید همین قراردادی را كه بسته‌ایم اجرا كنیم تا ببینیم بعد از آن چه پیش می‌آید. اگر قرار باشد باز هم 2سال و نیم، یا بهتر بگویم 13 سال، وقت خود را صرف بستن یك قرارداد كنیم، و دولت بعدی آمریكا روی كار بیاید و بگوید «این قرارداد را دولت قبلی آمریكا منعقد كرده و آن دولت منافع ایالات متحده را در نظر نگرفته است»، آن وقت دیگر چه كسی حاضر می‌شود با آمریكا مذاكره كند؟ مذاكره بر مبنای حسن نیت نیازمند طرف مذاكره‌ای است كه به حسن نیت پایبند باشد، من چنین چیزی (در آمریكا) نمی‌بینم.
ظریف در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال درگیری سپاه با ارتش آمریكا در سوریه به ویژه پس از تحریم‌های اخیر گفت: ابتدا باید بگویم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدت زیادی است كه تحت تحریم‌های آمریكا قرار دارد.
وی گفت: این تحریم‌ها تنها نفوذ سپاه را افزایش داده است. مشاهده می‌كنید كه آمریكا به تحریم دلبستگی شدیدی پیدا كرده است. فكر می‌كنم این یك بیماری است. نوعی اعتیاد است. اعتیاد به چیزی كه جواب نداده است.
وی ادامه داد: تحریم‌هایی كه آمریكا علیه برنامه هسته‌ای ما اعمال كرد، باعث شد تعداد سانتریفیوژها از 200 به 20000 برسد. پس از آن بود كه آمریكا وارد مذاكره با ایران شد. سپاه پاسداران ما بخشی از نیروی نظامی رسمی كشور هستند. آن‌ها در قانون اساسی ما به رسمیت شناخته شده‌اند. آن‌ها یك نیروی شبه‌نظامی نیستند.
وی افزود: آن‌ها سازمانی منفك و جدا نیستند. سپاه بخشی از نیروهای مسلح رسمی كشور است و قهرمان ملی محسوب می‌شود، چرا كه از كشور و تمامیت ارضی آن در برابر حمله عراق كه با پشتیبانی آمریكا انجام گرفت دفاع كرده است. تاریخ را فراموش نكنیم. فعالیت سپاه در چارچوب سازوكارهای قانونی كشوری است كه تصمیم گیری می‌كند، به همین دلیل است كه سپاه در هیچ فعالیتی كه به تأیید نرسیده باشد وارد نمی‌شود.
وی گفت: نیروهای سپاه در سوریه به درخواست دولت این كشور نقش مستشاری دارند و در جنگ با تروریست‌ها به سوری‌ها كمك می‌كنند. این مأموریت آن‌ها در آنجاست.
وی تاكید كرد: ماموریت مستشاران سپاه در سوریه و عراق این است كه با داعش و سایر تروریست‌ها مبارزه كنند. این حد مأموریت آن‌هاست، اگر به آنها حمله شود، از خود دفاع می‌كند، اما علیه هیچ كس عمل تحریك‌آمیزی انجام نمی‌دهد.
ظریف در پاسخ به پرسشی مبنی بر احتمال درگیری ناخواسته میان سپاه و نیروهای آمریكایی تصریح كرد: بهترین راه برای جلوگیری از این موضوع پذیرفتن حاكمیت و مشروعیت دولت‌های مركزی در كشورهای مختلف است و اینكه تنها به درخواست و با هماهنگی این دولت‌ها در كشورشان حضور داشته باشیم. احتمال درگیری وجود دارد، اما تنها راه برای حل آن هماهنگی با دولت‌هایی است كه سازمان ملل متحد به عنوان دولت‌های قانونی سوریه و عراق می‌شناسد.
وزیر امور خارجه در واكنش به هماهنگی روسیه و آمریكا برای جلوگیری از برخوردهای ناخواسته گفت: ما نیز با روس‌ها هماهنگ هستیم. و اگر آن‌ها بخواهند با آمریكا سازوكاری برای كاهش تنش داشته باشند، این حق آن‌هاست. (اما در خصوص اینكه چرا ایران مستقیم وارد همكاری با آمریكا نمی‌شود) متاسفانه همان طور كه گفتم دولت فعلی آمریكا تمایلی به داشتن شركای بین‌المللی مسئولیت‌پذیر ندارد. آمریكا نمی‌خواهد با دیگر كشورها تعامل توام با مسئولیت‌پذیری داشته باشد. همان طور كه گفتم، آمریكا تنها می‌خواهد از همه توافق‌های بین‌المللی خارج شود.
خبرنگار سی‌بی‌اس از ظریف پرسید: وقتی می‌گویید آمریكا منظورتان ترامپ است یا كل حكومت آمریكا؟
ظریف پاسخ داد: در روابط بین‌الملل قوه مجریه نماینده كل ملت است، این بدان معنا نیست كه ما مردم آمریكا را به خاطر اقدامات ترامپ سرزنش می‌كنیم اما اگر قرار بود با تك‌تك قوای یك حكومت وارد تعامل شوید، دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شد. به همین خاطر طرف قرارداد شما قوه مجریه است. قوه مجریه نماینده یك كشور در روابط بین‌الملل است و در حال حاضر این قوه در دستان ترامپ و دولتش قرار دارد. این دولت نماینده آمریكاست.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص امكان تمدید مدت زمان توافق هسته‌ای به منظور كاهش نگرانی‌های آمریكا گفت: در اینجا 2مساله مطرح است، یكی اینكه مساله مدت زمان توافق هسته‌ای (تاریخ پایان محدودیت‌ها) بخشی از مذاكرات و بده‌بستان‌ها میان دو طرف بود اما مهم‌تر از آن اینكه چیزی به نام «بند انقضا» وجود ندارد. این توافق محدودیت‌هایی را تا مدت زمان مشخصی بر ایران وضع كرده‌است.
وی اضافه كرد: پس از این مدت زمان، ایران نیز مشمول همان قوانینی می‌شود كه سایر كشورهای فاقد سلاح هسته‌ای از آن تبعیت می‌كنند؛ و آن نظام بازرسی (آژانس انرژی اتمی) است كه همین امروز نیز وجود دارد، اگر آمریكا بر اساس توافق هسته‌ای به تعهدات خود عمل كند، آن وقت 6سال دیگر این بازرسی‌ها دائمی می‌شوند. این نظام شامل سخت‌ترین نوع بازرسی‌های سرزده‌ای است كه می‌توان ایجاد كرد.
وی ادامه داد: در صورتی كه آمریكا به تعهدات خود پایبند باشد، تا 6سال دیگر می‌توان این بازرسی‌ها را دائمی كرد. ایران همواره تحت محدودیت‌های ان‌پی‌تی باقی می‌ماند تا هیچ گاه سلاح هسته‌ای تولید نكند. ایران تحت اقدامات نظارتی سختگیرانه پروتكل الحاقی قرار می‌گیرد، بنابراین توافق هسته‌ای هیچ بند انقضایی ندارد.
وی گفت: برخی محدودیت‌ها علیه ایران به منظور اعتمادسازی طراحی شده بودند. ما معتقدیم اعمال آن محدودیت‌ها ضرورتی نداشت، وقتی می‌خواستیم مذاكرات را آغاز كنیم، در 2نقطه كاملاً متفاوت قرار داشتیم. در جریان مذاكرات هسته‌ای، 2سال وقت خود را صرف مذاكره بر سر همین مسائل كردیم، 2سال مذاكره كردیم تا ببینیم برای این محدودیت‌های خاص و استثنایی چه مدت زمانی لازم است.
وزیر امور خارجه یادآور شد: ترامپ این طور القا می‌كند كه ایران تا چند سال دیگر می‌تواند آزادانه سلاح هسته‌ای تولید كند اما او اشتباه می‌كند. اول از همه، ایران توسعه سلاح‌های اتمی را در راستای منافع خود نمی‌بیند. اعتقادمان بر این است كه همه ما باید به دنبال جهان عاری از سلاح‌های هسته‌ای باشیم و معتقدیم تسلیحات اتمی برای هیچ كس امنیت نمی‌آورد، و ما نیز از این قاعده مستثنا نیستیم. این جنبه اصولی ماجراست.
وی تصریح كرد: از سوی دیگر ما معتقدیم سلاح‌های هسته‌ای، غیراخلاقی و خلاف ارزش‌های دینی ماست و این نیز جنبه اخلاقی ماجراست، از دیدگاه حقوقی نیز ایران همواره در چارچوب ان‌پی‌تی با محدودیت روبروست و همان طور كه گفتم، اگر آمریكا مطابق با توافق هسته‌ای عمل كند، تعهد ایران به پروتكل الحاقی تا 6سال دیگر به تعهدی دائمی تبدیل می‌شود، یعنی در صورتی كه آن زمان بر اساس برجام كنگره آمریكا تحریم‌های ایران را به طور رسمی لغو كند، مجلس ایران نیز (خروج از) پروتكل را تصویب خواهد كرد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص امید ایران به بهبود روابط با دولت ترامپ گفت: من معتقدم دولت ترامپ چشمان خود را به روی حقایق منطقه بسته است.
وی تاكیدكرد: ترامپ در شرف ورود به باتلاقی است كه به منافع ملی آمریكا ضربه می‌زند، و به دلیل اهمیت آمریكا به عنوان یكی از كنشگران عمده جهان، برای منطقه ما نیز مضر است. ما معتقدیم آمریكا و دولت ترامپ در شناخت منطقه خاورمیانه دچار یك اختلال ادراكی هستند و حتماً باید این اختلال را رفع كنند. كافی است اظهارات ترامپ و دكتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اظهارات جمعه شب آنها را بكدیگر مقایسه كنید و ببینید چه كسی باید خود را اصلاح كند.
سیام**9121*1961* خبرنگار: سمیه لاری* انتشار: مریم مسعود