میانجیگری آمریكا در بحران شورای همكاری خلیج فارس بی فایده است

'عبدالباری عطوان' تحلیلگر مسایل عرب در رای الیوم نوشت: بحران دیپلماتیك میان برخی كشورهای عرب حاشیه خلیج (فارس) بار دیگر پس از آرامش نسبی، مورد توجه و اهتمام تحركات سیاسی عربی و بین المللی قرار گرفته است. در همین راستا ركس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریكا بار دیگر شانس خود را امتحان كرد شاید بتواند برای این بحران راه حل و روزنه خروجی ایجاد كند. وی روز جمعه به ریاض سفر كرد و پس از آن راهی دوحه خواهد شد. در روزهای گذشته نیز شیخ 'صباح الاحمد الصباح' امیر كویت در ادامه تلاش های میانجیگرانه خود به ریاض سفر كرد.
وی افزود: عربستان، امارات، بحرین و مصر به عنوان كشورهای محاصره كننده قطر چندان علاقه ای به تیلرسون نداشته و به میانجیگری او اطمینانی ندارند و وی را طرفدار قطر بخصوص پس از توافق اخیری كه در خلال نخستین سفر وی به دوحه به منظور مبارزه با تروریسم به امضا رسید، می دانند. عربستان و متحدانش این توافق را مبرا كردن قطر از اتهامات در زمینه حمایت از تروریسم فرض می كنند.
وی تصریح كرد: در مقابل، حالتی از بی اعتمادی وناخشنودی در وزیر خارجه آمریكا از ماموریت جدیدش وجود دارد واین موضوع از سخنان روز گذشته وی مشخص بود، كه در آن از چهار كشور محاصره كننده قطر به شدت انتقاد كرد وآنها برای ادامه تنش سرزنش نمود.
عطوان گفت:سفر تیلرسون به ریاض و دوحه در جدول برنامه های وی برای دیدار منطقه ای از هند و پاكستان ، قرار نداشت و در لحظه آخر اضافه شد كه نشان دهنده عاملی برای فوریت بخشی به آن است. بعید نیست كویت در این امر نقش داشته و امیر این كشور حساس بودن شرایط را درك كرده است. چه بسا از وجود برخی مقدمه چینی ها از سوی مقامات عربستان و متحدانش برضد قطر در مرحله آینده مطلع شده است. امیر كویت پیشتر در سفر به آمریكا تصریح كرده بود كه میانجیگری وی مانع از دخالت نظامی در قطر شده است. حال باید دید آیا در میان این ائتلاف ضد قطر، تصمیمی برای دخالت نظامی در این كشور وجود دارد یا خیر
سردبیر روزنامه رای الیوم تصریح كرد: بر اساس غالب اطلاعات درز كرده از دیدار امیر كویت به ریاض، این دیدار نتوانست به كمترین اهداف خود از جمله فراهم سازی شرایط برگزاری به موقع نشست آتی شورای همكاری در اوایل دسامبر در كویت با حضور همه اعضا و بدون شكاف در میانشان برسد.
وی افزود: منابع مطلع در كشورهای حاشیه خلیج (فارس) تاكید كردند كه دیدار پادشاه عربستان و امیر كویت تنها 20 دقیقه به طول انجامید و نوعی نگاه سرزنش آمیز به كویت و سیاست های بیطرفانه اش در این بحران، وجود داشت. چرا كه كویت در این بحران در اردوگاه عربستان قرار نگرفته است.
به گزارش این منابع، خاندان سعودی و 'محمد بن سلمان' ولیعهد این كشور از امیر كویت در فرودگاه ریاض استقبال نكردند و این مسئولیت به 'فیصل بن بندر عبدالعزیز' امیر ریاض واگذار شد. ولیعهد سعودی حتی در ضیافتی كه برای مهمان كویتی ترتیب داده شده بود حضور نداشت.
كشورهای محاصره كننده قطر خواهان گفت و گو با دوحه نیستند بلكه خواهان تسلیم كامل قطر در برابر خواسته ها و شروطشان هستند. آنها حتی طرح تغییر نظام در قطر و تشدید محاصره بر این كشور و جذب شیوخ و اعضای خاندان قطر برای شورش را در سر داشتند. اما مقامات قطری اقدامات محكمی در مقابل آنها اتخاذ كرده و برخورد سختی با مخالفان در پیش گرفتند ؛ برخی را سلب تابعیت كردند ، شماری را بازداشت وبرخی را در بازادشت خانگی قرار دادند.
عطوان نوشت: تیلرسون با اعتراف به اینكه انتظار حل سریع این بحران را ندارد سخن درستی گفت. چرا كه وی استقبال و واكنش قابل توجهی نخواهد دید همانطور كه امیر كویت در ریاض به نتیجه نرسید، خشم ریاض از تیلرسون و سیاست های آمریكا در منطقه باعث شد تا خاندان سعودی دو هفته پیش به مسكو سفر كنند و حتی آن را بر دیدار از واشنگتن مقدم كنند. در این دیدار قرارداد خرید سامانه موشكی اس 400 و راه اندازی راكتور های هسته ای را به امضا رسید.
وی نوشت: بعید نیست كه این آخرین سفر وزیر امور خارجه امریكا به منطقه باشد، زیرا تیلرسون با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریكا اختلافاتی دارد. ترامپ خواهان محاصره شدیدتر دوحه و انتقال پایگاه هوایی العدید از خاك قطر است . وی در اردوگاه عربستان و متحدانش ایستاده است و با این كشور علیه ایران ائتلاف راهبردی تشكیل داده است.
این تحلیلگر افزود: سفر نكردن امیر كویت به دوحه پس از سفر به ریاض و اعزام صباح الخالد الصباح وزیر خارجه خود به قطر حامل پیامی برای امیر قطر بود.
همه این موارد به این موضوع اشاره دارد كه تلاش های میانجیگرانه هنوز در جای اول قرار دارد. شانس گفت و گوها تقریبا از بین رفته است و احتمال تعویق یا لغو نشست آتی شورای همكاری خلیج فارس زیاد است.
خاورم**9366** 1049
مترجم:صغری رحیمی /انتشار دهنده : مریم كاظمی