به گزارش روز دوشنبه گروه علمي ايرنا از پايگاه اطلاع رساني بي بي سي، ايستگاه فضايي تيان گونگ 1 /Tiangong-1 چين از كنترل خارج شده و احتمالا سال آينده ميلادي به زمين برگردد؛ اما اين ايستگاه فضايي دقيقا در همان محلي سقوط نمي كند كه اغلب فضاپيماهاي ديگر روزگار بازنشستگي را در آن مي گذرانند.
در زمانه اي كه انسان بزرگ ترين قله ها را فتح كرده، بر قطب هاي شمال و جنوب پا گذاشته و پهنه اقيانوس ها و صحراها را درنورديده است؛ ماجراجويان و مكتشفان همواره دنبال پهنه هاي جديد مي گردند.
بعضي از اين مكان هاي تازه به نام قطب هاي خارج از دسترس/pole of inaccessibilityشناخته مي شوند كه از آن ميان، قطب اقيانوسي خارج از دسترس به عنوان گورستان زباله هاي فضايي توجه زيادي را به خود جلب كرده است.
قطب اقيانوسي خارج از دسترس حدود دو هزار و 700كيلومتري جنوب حزاير 'پيت كرن' و در جنوب اقيانوس آرام جنوبي واقع است؛ جايي كه هيچ انساني در آن زندگي نمي كند و بين استراليا، نيوزيلند و آمريكاي جنوبي قرار دارد.
اين مكان نه تنها براي كاشفان جذاب است؛ بلكه فعالان حوزه فضا و كاربران ماهواره نيز به آن علاقمندند. زيرا بيشتر ماهواره هايي كه حول زمين و روي مدار مي چرخند در نهايت روزي از مدار خارج و برخلاف ماهواره هاي كوچك تر كه آتش گرفته و به كلي از بين مي روند، انها به زمين سقوط مي كنند؛ به واقع بقاياي ماهواره هاي بزرگ تر خود را به سطح زمين مي رسانند و براي جلوگيري از برخورد آنها با مناطق پرجمعيت، اين ماهواره ها را در نزديكي قطب اقيانوسي خارج از دسترس پايين مي آورند.
به واقع، ساقط و متلاشي شدن ماهواره ها و فضاپيماها روي منطقه اي به وسعت تقريبي 1500 كيلومتر مربع از سطح اقيانوس، اين منطقه را به گورستان اين تجهيزات تبديل كرده است. بر اساس آخرين آمار، بقاياي بيش از 260 ماهواره عمدتا روسي در اين منطقه وجود دارد.
بقاياي ايستگاه فضايي مير/Mir نيز در اين منطقه است، اين ايستگاه كه سال 1986 پرتاب شد، با وزن 120 تن امكان سوختن و از بين رفتن در فضا را نداشت بنابراين در سال 2001 در اين منطقه فرود امد و چند ماهيگير در آن حوالي بخش هايي از بقاياي آن را به شكل قطعات نوراني در آسمان ديدند.
بازگشت كنترل شده فضاپيماها براي هيچ كس خطر ندارد؛ همچنين اين قسمت از اقيانوس به دليل جريان هاي اقيانوسي و وجود زندگي دريايي جزئي، زيستگاه ماهي ها و قابل ماهيگيري نيز نيست.
ايستگاه فضايي بين المللي/ International Space Station متعلق به ناسا نيز پس از پايان ماموريت آن، يكي از فرودآمدگان آتي بر اين قطب خواهد بود؛ بر اساس طرح هاي جاري، اين ايستگاه بايد تا يك دهه آينده به ماموريت خود پايان دهد و با دقت در اين محل فرود آيد. فرود اين ايستگاه با وزن 450 تن و 4 برابر ايستگاه فضايي مير، چشم اندازي شگرف پديد مي آورد.
با وجود اين، فرود آوردن كنترل شهه ايستگاه فضايي يا ماهواره ها همواره ممكن نيست، زيرا در مواردي ارتباط فضاپيما با كنترل كننده هاي زميني قطع مي شود. اين امر در مورد ايستگاه فضايي 36 تني ساليوت 7/Salyut 7 در سال 1991 روي داد كه در آمريكاي جنوبي فرود آمد، همچنين داستان مشابهي در مورد ايستگاه فضايي اسكاب لب آمريكا وجود داشت كه در سال 1979 در استراليا سقوط كرد. بر اثر اين فرودها هيچ كس مصدوم نشد يا آسيبي به كسي نرسيد، اما بارش بقايايي از فضاپيما را در پي داشت؛
احتمالا سال آينده بار ديگر اين بارش ها صورت خواهد گرفت؛ زيرا ماهواره تيان گونگ 1 چين بين ژانويه و آوريل سال آينده ميلادي (دي تا اسفند جاري) بايد به زمين برگردد اما مهندسان چيني كنترل آن را از دست داده اند و نمي توانند موتور آن را براي فرود در جنوب اقيانوس ارام كنترل كنند.
اين ماهواره سال 2011 به عنوان اولين ايستگاه فضايي چين به فضا پرتاب شد و سال بعد ميزبان ليو يانگ اولين فضانورد چيني بود.
در نهايت اين ايستگاه در محل 42.8 درجه شمال و جنوب فرود مي آيد مكاني بين عرض جغرافيايي شمال اسپانيا و جنوب استراليا كه نمي توان محل دقيق تر آن را تا چند ساعت قبل از آتش گرفتن برآورد كرد.
علمي**9157
مترجم: منصوره شوشتري**انتشار: محتشمي پور
براي اطلاع از اخبار متنوع علمي و فناوري، با كانال علمي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
irnaelm@
https://telegram.me
تهران- ايرنا- فضاپيماها، ماهواره ها و ايستگاه هاي فضايي زيادي در مدار حول زمين مي چرخند اما بعد از پايان ماموريت ها و در دوران فرسودگي به كجا هدايت مي شوند؟
