دل نگرانی روستاییان مشایخ شهرستان ممسنی فارس از رانش زمین

روستای قدیمی مشایخ در فاصله 85 كیلومتری نورآباد مركز شهرستان ممسنی دراستان فارس قراردارد و دارای قدمت 300 ساله است و بیش از 170 خانوار و 650 نفر جمعیت دارد.
كار و درآمد اصلی مردم روستای مشایخ كشاورزی، باغداری و دامپروری است، مردم این روستا از طریق باغ های انگور و كشت گندم و جو و دامداری تامین معیشت می كنند.
رانش و فرونشست زمین در سال های اخیر موجب شده است تا كار و معیشت مردم نیز تحت تاثیر قرار گیرد، بسیاری از جوانان و خانواده ها به مركز شهرستان و مركزاستان مهاجرت كرده اند.
رانش زمین موجب شده است تا ارائه خدمات از سوی دستگاه های مسئوول دراین روستا هم متاثر از این پدیده باشد.
نداشتن آب آشامیدنی سالم، كمرنگ بودن خدمات توسعه روستایی،فقدان راه و جاده مناسب از این روستا چند خانه خشتی و گلی بر جای گذاشته است و سالهاست كه چرخ توسعه روستایی دراین روستا از حركت بازمانده است.
برخی از ساكنان روستا در سالهای گذشته به وعده های مسئولان دلخوش بودند و برای جابه جایی روستایشان امید ها داشتند اما با طولانی شدن وعده ها آن نیز دلسرد شده اند و مهاجرت از این روستا را به ماندن و امید بستن به جابه جایی ترجیح داده اند.
سعید پارسایی رئیس شورای اسلامی روستای مشایخ به خبرنگار ایرنا گفت : 14 سال است كه موضوع جابه جایی مشایخ مطرح شده و مردم به آن دل بسته اند ، كار و تولید و معیشت دراین روستا اكنون تحت تاثیر مسئله رانش زمین قرار گرفته است، تا كنون سه چهار منطقه برای جابه جایی روستا پیشنهاد شده كه هر منطقه مشكلات خاص خود رادارد، مردم نگرانند كه با جابه جایی و رفتن به مناطق جدید زمینه تامین معیشت و زندگی برایشان فراهم نباشد.
رئیس شورای اسلامی روستای مشایخ اظهار داشت : رفتن به اراضی جدید ، ادغام شدن با روستاهای «باغات» و گردن كلاه و گزینه های دیگر مطرح است اما هیچكدام هنوز عملی نشده است ، چگونه می توان انتظار داشت یك روستایی كه در خانه ای هزار متری روستا دام و مرغ و خروس و انبار محصولات كشاورزی داشته است اكنون بتواند در یك فضای 200 مترمربعی در محل جدید زندگی كند؟
پارسایی گفت:درعین حال ما رفتن به روستاهای دیگر را هم پذیرفته ایم اما مردم باید در روستاهای دیگر احساس سرباری نكنند، آنها باید احساس كنند در روستای خودشان زندگی می كنند.مشایخ كانون كار و تولید و باغداری و دامپروری در منطقه دشمن زیاری است، نباید انتظار داشته باشیم كه یك روستایی بتواند با وام های اندك،خانه اش را بسازد و در محل جدید سكونت كند.
رئیس شورای اسلامی روستای مشایخ گفت:‌سالها خشكسالی و كسادی اقتصاد این روستا را تحت تاثیر قرار داده است، مردم نمی خواهند با جابه جایی روستا همه چیز خود را از دست بدهند، برخی از اراضی پیشنهاد شده هنوز معارض دارد و مشكلات مالكیتی آن حل و فصل نشده است، چگونه باید در مكان های جدید سكنی گزینیم وقتی هنوز سایه معارضین بر سر ما قرار دارد؟
وی ادامه داد:‌بارها به ما در باره سكونت در محل فعلی هشدار داده شده است، ما هم خطرات زندگی در زیر سقف های ترك خورده را لمس می كنیم ، برخی از شكاف های ایجاد شده تا 30 سانتمیتر دهان باز كرده است و هر لحظه و با كوچكترین زمین لرزه سقف و دیوارها فرو می ریزد ، این روستا 19 شهید و 90 جانباز تقدیم انقلاب كرده است و شایسته مردم این روستا نیست كه در چنین وضعیتی روزگار گذرانند.
پای صحبت امید پارسایی دهیارروستای مشایخ می نشینیم،دهیارروستای مشایخ گزینه های پیش رو برای جابه جایی روستای مشایخ را ردیف می كند و می گوید تا 20 آبان ماه امسال باید از سوی بخشداری و مسئولان فرمانداری یك گزینه انتخاب شود، ما بیش از 14 سال همه این گزینه ها را مرور كرده ایم اما همچنان به وفاق جمعی برای انتخاب یك گزینه نرسیده ایم.
امید پارسایی در ادامه گفت : قبل از سال 90 قطعه زمینی به مساحت 7.2هكتار برای جابه جایی روستا در نظر گرفته شد كه ظرفیت اسكان 120 خانوار را داشت ، در حالی كه محل فعلی روستای مشایخ 36 هكتار مساحت دارد و جمعیت این روستا 170 خانوار است بنابر این انتخاب این گزینه 50 خانوار را بلاتكلیف می گذارد.
وی اضافه كرد:ضمن آنكه به علت پوشش جنگلی اراضی انتخاب شده منابع طبیعی نخستین معارض منطقه است ، زندگی در اراضی كه معارض داشته باشد برا ی روستاییان مشایخ امكان پذیر نیست.
دهیار روستای مشایخ همچنین گفت : گزینه های دیگر برای جابه جایی این روستا رفتن به منطقه ای موسوم به باغات است كه پوشیده از باغ های انگور است، گزینه بعدی مهاجرت به روستای گردن كلاه و ادغام مشایخ با این روستاست، این روستا حدود چهار خانوار جمعیت دارد و مردم این روستا با این گزینه بیشتر موافقند.این روستا 23 هكتار مساحت دارد و بیش از سه برابر زمینی است كه قبل از سال 90 برای جابه جایی روستا پیشنهاد شده است.
پارسایی اضافه كرد:زمینی به مساحت حدود 70 هكتار نیز در نظر گرفته شده كه می تواند جمعیت مهاجر مشایخ را پوشش دهد، ضمن آنكه این اراضی پوشش جنگلی ندارد و معارضین دراین جا مسایل كمتری دارند.
دهیار روستای مشایخ همچنین گفت : از سویی ادامه زندگی در روستای فعلی امكان پذیر نیست ، بارها به ما درباره زندگی دراین روستا هشدار داده شده است، به علت رانش زمین همه خدمات توسعه روستایی در مشایخ تعطیل شده است، فرزندان ما فقط تا مقطع ابتدایی دراین روستا می توانند درس بخوانند و ناچار به مهاجرت به سایر روستاها و حاشیه شهرها هستند.
پارسایی افزود: مسئله رانش زمین موجب شده است كه مردم نتوانند از تسهیلات عمرانی و بازسازی استفاده كنند ، عمده خانه ها خشتی و گلی است و با كمترین لرزشی فرو خواهد ریخت، قدمت برخی از خانه ها به بیش از 150 سال می رسد، از این رو جابه جایی روستا اجتناب ناپذیر است و می طلبد كه مسئولان استانی و شهرستانی شتاب بیشتری برای جابه جایی روستا داشته باشند.
بالغ بر 40 درصد مردم مشایخ در سالهای اخیر مهاجرت دائمی به مركز استان داشته اند كه برای روستایی كه مركز دهستان مشایخ است این موضوع مشكلات خاص دارد.
مهاجرت فصلی در پنج سال اخیر باعث شده است كه اكثر منازل مسكونی دچار فرسودگی جدی و حتی تخریب شوند.
در اصطلاح عامیانه مردم دشمن زیاری روستای مشایخ را (بوآ) به معنای پدر می نامند كه نشان از بزرگی مكان و جمعیت دارد اما رفته رفته این وضعیت باعث می شود كه روستای مشایخ به كوچكترین روستای دشمن زیاری تبدیل شود.
چندی پیش مهندس مصطفی هاشمی معاون عمران روستایی بنیاد مسكن فارس اعلام كرد : سه روستای استان فارس كه در سالهای گذشته از رانش و فرونشست زمین آسیب های جدید دیده است جابه جا می شوند ، جانمایی كارشناسی برای این روستاها انجام شده است.
از جمله روستاهایی كه هاشمی از آن نام برد كه در برنامه جابه جایی قرار دارد روستای مشایخ است.
معاون عمران روستایی بنیاد مسكن فارس گفت: روستای مشایخ شهرستان ممسنی از پدیده رانش زمین آسیب دیده و در جانمایی جدید جابه جا می شود.
وی درعین حال از شوراهای اسلامی ، دهیاران و مسئولان محلی خواست تا با استقبال از جابه جایی ها مردم و اهالی روستا را برای انتقال به مكان های جدید توجیه كنند، برخی از روستاییان به علت علاقه مندی و پیوندی كه با روستای خود دارند یا بر اثر وجود اراضی كشاورزی در حاشیه روستا معمولا با این جابه جایی ها مقاومت می كنند.
هاشمی با ترسیم برخی ازآسیب های این روستاها درباره جابه جایی روستای مشایخ شهرستان ممسنی گفت: شكست زمین مهمترین موضوع در این روستا است. گزارش‌های زمین شناسی حاكی از شكست زمین روستا در برخی مناطق است. اگر بارندگی‌های سیل آسا در این منطقه رخ دهد، احتمال بروز خطر رانش و ریزش های بیشتر هم وجود دارد . بنیاد مسكن ارزیابی‌های دقیق برای انتخاب مكان جدید انتقال روستا مد نظر دارد و انتقال این روستا هم الزامی است.
معاون عمران روستایی بنیاد مسكن استان فارس همچنین تفكیك و واگذاری زمین‌های روستای جدید مشایخ را یادآور شد و گفت: منابع طبیعی به دلیل وجود بافت جنگلی و برای جلوگیری از قطع درختان بلوط از ساخت و ساز در این منطقه جلوگیری می‌كند.
هاشمی با بیان اینكه برای جلوگیری از قطع درختان تك تك درختان آن منطقه پلاك و شماره‌گذاری شده‌اند گفت : در طراحی خانه‌ها، كوچه‌ها و خیابان‌ها نهایت تلاش برای حفظ بافت جنگلی منطقه شده هر چند كه قطع برخی از درختان به دلیل پی‌ریزی ساختمان‌ها اجتناب‌ناپذیر است.
وی با بیان اینكه زمین تعیین شده برای جابه‌جایی روستای مشایخ در عرصه منابع طبیعی قرار دارد و اگر منابع طبیعی به عنوان صاحب زمین اجازه ساخت و ساز ندهد امكان جابه‌جایی روستا به این مكان وجود ندارد، گفت : یكی دیگر از دلایل طولانی شدن روند جابه‌جایی این روستا مقاومت اهالی در برابر انتقال به روستای جدید بوده و موضوع جابه‌جایی همواره در بین اهالی با اختلاف نظرهایی روبه‌رو بوده است.
هاشمی بیان كرد : اگر بارندگی سیل‌آسا در این روستا رخ دهد احتمال بروز خطر رانش و ریزش بیشتر وجود دارد و همین موضوع سبب تاكید ما برای جابه‌جایی هرچه سریع‌تر روستا شده است.
مدیر بنیاد مسكن شهرستان ممسنی نیز گفت : 124 قطعه برای ساخت و ساز در محل جدید در نظر گرفته شده و مشكل اهالی مشایخ بر سر همین مسئله است كه تعداد خانوار روستا بیشتر از این است، به همین دلیل مقرر شده با بازدید میدانی تعداد دقیق خانوارهای ساكن در روستای مشایخ مشخص شود.
سید قاسم حسینی با بیان اینكه عده‌ای كه در سال‌های قبل از روستا مهاجرت كرده‌اند نیز متقاضی ساخت خانه در محل جدید هستند گفت : اولویت ما واگذاری زمین به افرادی است كه در حال حاضر ساكن روستا هستند، برای جابه‌جایی روستا منتظر اعلام نظر نهایی منابع طبیعی استان هستیم و برای جابه‌جایی روستا به مكان جدید بزودی تصمیم گرفته می‌شود.
شهرستان ممسنی به مركزیت نورآباد در 163 كیلومتری غرب شیراز قرار دارد.
روستاهای كوه سفید داراب و دیندارلوی فسا نیز با موضوع جابه جایی به دلیل رانش زمین مواجه هستند.
گزارش از : نیكنام خشنودی ** انتشار دهنده:‌غلامرضا مالك زاده
6113 /1876