گردشگري روستايي حلقه مفقوده اشتغال پايدار در سمنان

به گزارش ايرنا، حس خوب زندگي در روستا و صرق دقايقي از عمر در طبيعت ، استفاده از غذاي محلي، آشنايي با آداب و رسوم و گشت و گذار در مزارع ،اينك نوعي از گردشگري را رقم زده كه به اعتقاد كارشناسان به گردشگري روستايي معروف است.
گردشگري روستايي به عنوان شكل جديد صنعت گردشگري است كه به اظهار كارشناسان امر اين حوزه بيشتر به معرفي و شناساندن در جامعه و حمايت از فعالان و علاقمندان در اين عرصه نياز دارد تا تمامي ظرفيت هاي موجود اين بخش مورد استفاده قرار گيرد.
در گردشگري روستايي ،مسافران و گردشگران به جاي دغدغه حضور و اقامت در هتل هاي چند ستاره بر روي حضور در روستاها و اقامتگاه هاي بوم گردي تمركز مي كنند تا بدون از زندگي ماشيني بر صفاي دل و روح بيفزايند.
استان سمنان با داشتن بيش از 300 روستا و همجواري قالب اين روستاها با جنگل ، بيابان و گندم زارها و طبيعت بكر، فرصت استثنايي و ويژه براي ايجاد و توسعه گردشگري روستايي به وجود آورده است.
در استان سمنان تاكنون 40 روستاي هدف گردشگري شناسايي شده و 34 اقامتگاه بوم گردي، هفت خانه مسافر، يك متل و سه مجتمع، محوطه و مجموعه گردشگري در منطقه روستايي سمنان احداث شده است.
روستاي پاده در شهرستان آرادان، روستاي چاشم در شهرستان مهدي شهر، روستاي رشم در شهرستان دامغان، روستاي فرومد در ميامي، روستاي ملاده در مهدي شهر، از جمله روستايي هدف گردشگري در استان به شمار مي روند كه مي توان با توجه به زيرساخت هاي گردشگري سالانه بخش قابل توجه از گردشگران را روانه اين مناطق كرد.
به باور كارشناسان بخش صنعت گردشگري روستاها داراي ظرفيت‌هاي عظيم بومي و فرهنگي هستند و از اين رو گردشگري روستايي بايد به عنوان يكي از محورهاي توسعه و رونق روستاها بيش از پيش مورد توجه قرار بگيرد.
جمعي از صاحبنظران صنعت گردشگري مي گويند هر چند گردشگري روستايي بخش كوچكي از بازار صنعت توريسم را به خود اختصاص داده است اما مي تواند سهم بزرگي در كمك به رشد اقتصادي روستايي دارد و براي حفظ ميراث تاريخي و طبيعي منطقه بسيار ارزشمند باشد. در همين راستا اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سمنان اقدام به شناسايي 40 روستا با قابليت توسعه گردشگري در اين استان كرده است.
مهم اين كه بوم گردي هزينه اندكي مي خواهد و به عنوان يكي از شاخه هاي جديد راه اندازي شده در كشور نياز به سرمايه و احداث بناها و ساختمان هاي شيك و بزرگ ندارد و خاصيت و خصوصيت اصلي آن استفاده از سبك زندگي و زيست مردم روستاها با همان شيوه هاي قديمي و سنتي است.
هم كنون بيش از يكصد هزار نفر از جمعيت 700 هزار نفري نفري سمنان در روستاها زندگي مي كنند اما اقتصاد ضعيف روستايي در بين 31 استان كشور جايگاه 25 را دارد.
**شبكه هاي اجتماعي فرصتي ارزشمند براي معرفي جاذبه ها طبيعي روستاها به گردشگران است
يكي از پيشگامان صنعت بوم گردي در سمنان گفت : از آنجا كه علاقه زيادي به فعاليت در صنعت گردشگري داشتم پس از مشورت و برگزاري چند نشست با دوستانم به اين نتيجه رسيديم كه خانه هاي روستاي خود را در فضاي مجازي تبليغ كرده تا از اين راه گردشگر جذب كنيم.
سعيد عرب عامري در گفت و گو با ايرنا افزود : در ابتدا سه خانه را در بخش فرومد از توابع ميامي در فضاي مجازي معرفي كرديم و نتايجي كه گرفتيم باور نكردني و فراتر از انتظار بود، گردشگران زيادي با ديدن عكس ها براي حضور در خانه هاي روستايي مشتاق شدند و با افزايش مشتري به اين باور رسيديم كه تمركز بر فراهم كردن نيازهاي گردشگران بوم گرد بهترين فرصت براي رونق اقتصادي منطقه و فراهم آوردن موقعيت شغلي براي جوانان جوياي كار است.
وي خاطرنشان كرد : گردشگران كه به دنبال گذران اوقات فراغت خود در محيطي آرام ، دور از هياهوي زندگي شهري و با همه لوازم و امكانات و غذاهاي محلي و ساده روستايي هستند، آرام آرام سمنان را با توجه به ظرفيت هاي بالايش براي اين كار انتخاب كرده و به همين دليل بر تعداد متقاضيان بوم گردي منطقه افزوده مي شود.
عرب عامري بيان كرد : خانه هايي كه براي اين طرح انتخاب مي شوند به صورت عمده داراي بافت به طور كامل سنتي ، بدون هرگونه امكانات و لوازم جديد، برخوردار از بخاري هاي هيزمي، سماورهاي نفتي، كرسي، بشقاب هاي چوبي و همه ابزار قديمي مورد استفاده روستائيان است تا همان فضا و شرايط سنتي زندگي سبك قديمي براي گردشگران بومگرد تداعي شود.
وي تصريح كرد : با گذشت 2 سال از آغاز طرح بوم گردي با سه خانه اكنون بيش از 10 خانه روستايي را در روستاهاي سمنان به گردشگران عرضه كرده ايم و در 2 سال گذشته بيش از سه هزار گردشگر با اقامت در اين خانه ها از طرح بوم گردي ديدن كردند.
وي ادامه داد : اكنون حدود 50 نفر به صورت مستقيم در اين طرح بوم گردي شامل راهنما ، آشپز ، توليدكننده صنايع دستي، نانواي محلي و نظاير آن مشغول فعاليت هستند و در تلاش هستيم با راه اندازي فروشگاه اينترنتي و عرضه محصولات محلي مانند انواع رب، عسل، گياهان دارويي و مانند آن فرصت هاي جديد شغلي براي روستاييان استان سمنان فراهم كنيم.
** تشكيل شبكه 'خوشه سار' بوم گردي در روستاهاي هدف گردشگري سمنان
معاون گردشگري اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان سمنان گفت: شبكه خوشه سار بوم گردي، متشكل از فعالان گردشگري بومي ايران است كه تجربه زندگي بومي را در ميان اقوام مختلف براي گردشگران پديد مي آورند.
وي اظهارداشت : اين گروه با يك هدف مشترك دور هم جمع شده و با اقامت در مكان هايي كه معماري آن با محيط سازگار است، نوشيدني ها، خوردني هاي سنتي، محلي و صنايع دستي همان روستاها را به گردشگران معرفي و به فروش مي رسانند.
جعفر صفاخواه افزود : براي از بين بردن موانع توسعه روستايي و برخورداري روستائيان از شرايط مطلوب زندگي، استفاده از گردشگري روستايي به عنوان مكمل فعاليت هاي كشاورزي در روستاهاي هدف گردشگري، مورد توجه قرار گرفته است.
** مطالبه هزينه قابل توجه تبليغات مناطق گردشگري روستايي از سوي شهرداري ها
منصور بيرقي يكي از صاحبان خانه هاي بوم گردي در منطقه ملاده مهدي شهراز تبليغات به عنوان نخستين و مهم ترين مرحله براي معرفي اقامتگاه بوم گردي خود نام برد و افزود : مطالبه هزينه ميليوني براي نصب داربست تبليغاتي از سوي شهرداري سنگ بزرگي در ابتداي فعاليتم بود.
وي كه اقامتگاه بوم گردي اش در مسير جاده شهميرزاد - كياسر در روستاي 'ملاده' قرار دارد ، گفت : ترافيك سنگين پايان هفته و تعطيلات در اين جاده و معطل ماندن مسافران ، فرصت تبليغات ارزان و بدون هزينه را براي بوجود آورد.
اين مجري اقامتگاه بوم گردي در سمنان اضافه كرد : توزيع برگه هاي تبليغاتي ميان مسافران معطل مانده در ترافيك جذب نخستين مشتريان اقامتگاه بوم گردي را فراهم كرد.
به گفته بيرقي حضور اين مسافران و تجربه زندگي روستايي به همراه غذاهاي سنتي سمناني باعث شد تا مسافران حس خوب بدور از زندگي پر هياهوي شهري و مدرن را براي لحظاتي در جوار طبيعت تجربه بكنند.
وي با بيان اين اصطلاح كه' مشتري مشتري مي آورد ' توضيح داد : مسافران زماني كه در اين اقامتگاه بوم گردي سكونت كردند الان خود بهترين مبلغان فعاليت و فضاي اقامتي من شدند.
** دغدغه هايي از نوع سخت گيري در پرداخت تسهيلات ساخت اقامتگاه بوم گردي در روستاها
محمدجمالي صاحب اقامتگاه بوم گردي درروستاي رشم دامغان گفت : پرداخت 300 ميليون ريال تسهيلات براي ترميم و بازسازي اقامتگاه منوط به آوردن ضامن با گواهي كسر اقساط مشكل آفرين است.
وي ادامه داد : در حالي كه افرادي كه شغل و توان مالي مناسبي ندارند با راه اندازي اين اقامتگاه ها به دنبال ايجاد اشتغال هستند.
به گفته وي تسهيلات صندوق كارآفريني براي احداث هر اقامتگاه بوم گردي در روستاها به ميزان حداكثر يك ميليارد ريال با كارمزد چهار درصد است و تسهيلات بيش از يك ميليارد ريال از طريق منابع بخش خصوصي مربوط به تفاهم نامه معاونت توسعه روستايي و مناطق محروم براي طرح هاي اشتغالزاي روستايي با بهره هشت درصد است.
جمالي تصريح كرد : بايد با كاهش كاغذ بازي هاي اداري و تسهيل در شرايط پرداخت تسهيلات، جوانان را براي راه اندازي اقامتگاه هاي بوم گردي در استان سمنان كمك كرد.
** آگاهي نداشتن جوامع محلي روستاهاي سمنان از ظرفيت اقامتگاه هاي بوم گردي
عباس عياري يكي ديگر از مجريان طرح اقامتگاه بوم گردي در سمنان از عدم آگاهي روستاييان از ظرفيت و فرصت هاي اقامتگاه هاي بوم گردي به عنوان مشكل پيش روي فعالان در اين بخش نام برد.
وي كه به تازگي موفق به راه اندازي اقامتگاه بوم گردي در روستايي در شهرستان آرادان شد ، به خبرنگار ايرنا گفت كه اهالي و شوراي روستا حضور گردشگران داخلي و خارجي را عاملي در تغيير فرهنگ ، آداب و رسوم سنتي و بومي تصور مي كردند.
عياري ادامه داد : با اين نوع ديدگاه تا مدتها براي ايجاد اقامتگاه بوم گردي در اين روستا ممانعت و مخالفت مي شد.
وي با اشاره به برگزاري جلسات توجيهي و تشريح مدل فعاليت اقامتگاه هاي بوم گردي ، افزود : تاكيد بر حفظ رسوم و سنت بومي به همراه بهره گيري از ظرفيت هاي روستا باعث شد تا بسترسازي فرهنگي لازم در اين خصوص انجام شود.
**بازسازي جاده هاي روستايي سمنان براي رونق گردشگري دراولويت است.
مديركل ميراث فرهگني،صنايع دستي و گردشگري استان سمنان گفت: بازسازي جاده هاي روستايي استان به منظور رونق گردشگري و افزايش اشتغال و همچنين اجراي طرح هاي توسعه اقتصادي در اين مناطق در اولويت است.
حسين خواجه بيدختي در گفت و گو با ايرنا افزود: بيش از 20 روستاي سمنان براساس برنامه ششم توسعه به عنوان مناطق ويژه گردشگري انتخاب شدند كه بايد زيرساخت لازم براي حضور گردشگران در اين مناطق مهيا كرد.
وي با بيان اين كه براي نوسازي اين راه هاي ارتباطي و نصب چراغ هاي برق بيش از 40 ميليارد ريال اعتبار نياز است. اظهارداشت: اعتبار مالي اجراي اين طرح ها، از محل خزانه وزارت راه و شهرسازي تامين مي شود.
وي تصريح كرد : نوسازي راه هاي ارتباطي استان سمنان براي اجراي دقيق منويات رهبر انقلاب در بحث اقتصاد مقاومتي و افزايش اشتغال و رونق كسب وكار در اين مناطق اجتناب ناپذير است.
*** گردشگري روستايي درسمنان نوپا اما پر رونق
مسئول طبيعت گردي اداره كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري سمنان در تعريف گردشگري روستايي آن را با زير شاخه هايي شامل گردشگري طبيعت گردي ، غذا و مزرعه نام برد.
جمال سعيدي گفت : دراين مدل از صنعت گردشگري بر حفظ آداب و رسوم سنتي و بومي روستاها تاكيد مي شود تا ازظرفيت هاي موجود براي پذيرايي و ميزباني از مسافران و گردشگران استفاده شود.
وي گردشگري روستايي را صنعتي نوپا ذكر و اضافه كرد : اين صنعت با توجه به ظرفيت هاي موجود در سمنان مي تواند پر رونق تر از استان هاي ديگر باشد.
اين مسئول طبيعت گردي سمنان افزود : روستاهاي دورافتاده سمنان با حفظ بافت و معماري سنتي گزينه هاي مناسب براي ايجاد اقامتگاه هاي بوم گردي به شمار مي روند.
وي به پاره اي مشكلات در ايجاد و فعاليت اقامتگاه هاي بوم گردي سمنان اشاره كرد و ادامه داد : نبود اطلاعات و آگاهي درست از نوع فعاليت در اين حوزه گاهي باعث ايجاد ذهنيت و ديدگاه هايي در روستاييان مي شود.
به گفته سعيدي اين تصور كه حضور مسافران و گردشگران باعث تغيير آداب و رسوم روستا مي شود باعث ايجاد مقاومت هايي از سوي اهالي شده است.
وي كه مشاركت جوامع محلي را در گسترش و توسعه گردشگري روستايي تاثير گذار دانست ، ادامه داد : جلسات توجيهي با شوراها و اهالي روستاها و چگونگي اجراي اين طرح و تاثير بر روند اشتغالزايي برگزار شد تا اطلاع رساني لازم در اين خصوص صورت بگيرد.
**توسعه گردشگري روستايي جلوي مهاجرت را مي گيرد.
ابوالفضل حسن بيگي نماينده مردم شهرستان دامغان در مجلس شوراي اسلامي گفت: با بهبود زمينه هاي اشتغال و امرار معاش براي روستائيان، جلوي مهاجرت آنها به شهرها گرفته مي شود.
وي كمك به احداث زيرساخت هاي گردشگري در روستاهاي هدف گردشگري و دفع پسماند توسط دهياري ها را از اولويت هاي طرح گردشگري روستايي ذكر كرد.
به گفته حسن بيگي روستاهاي زيبا با جاذبه هاي طبيعي و تاريخي نقش موثري در جذب گردشگر و رونق اقتصادي استان دارند.
نماينده مردم شهرستان دامغان در مجلس شوراي اسلاني افزود: نبود امكانات زيربنايي در روستاهاي هدف گردشگري از موانع پيش روي توسعه گردشگري روستايي استان به شمار مي رود.
وي بيان كرد : ارائه خدمات گردشگري از راه هاي جذب گردشگر است كه متاسفانه در اين زمينه نيز استان ما حركتي نكرده و انتظار مي رود در اين خصوص برنامه ريزي هاي لازم صورت گيرد.
حسن بيگي بيان داشت : اين استان بيش از يكهزار اثر تاريخي دارد اما بي توجهي به حوزه گردشگري باعث مغفول ماندن آثار تاريخي و فرهنگي در استان شده است.
**كشورهاي همجوار تنها با پخش فيلم، گردشگر در روستاها جذب مي كنند.
محمد همتي استاد جامعه شناسي ساكن سمنان به خبرنگار ايرنا گفت : نگاهي به كشورهاي همجوار روشن مي سازد كه آن ها تنها با پخش سريال ها و فيلم هاي مختلف گردشگران را به كشور خود جذب مي كنند.
وي ادامه داد : تركيه با پخش فيلم ها و سريال ها و به تصوير كشيدن مناظر جذاب از شهرها و روستاهاي اين كشور سالانه ميليون ها گردشگر را جذب مي كند چنان كه سال گذشته چند ميليون ايراني به اين كشور سفر كردند در حالي كه سهم ايران از گردشگري بسيار پايين است.
اين جامعه شناس يادآور شد : سمنان و فراتر از آن كشورمان با وجود دارا بودن جاذبه هاي بالاي گردشگري در حوزه هاي مختلف هنوز برنامه جامعي براي تبليغ اين ظرفيت ها تدوين نكرده است.
اين استاد دانشگاه اظهار كرد : متاسفانه ساليان متمادي است كه جاذبه هاي گردشگري كشور ما ناشناخته مانده و نهادي اقدام به برنامه ريزي در مورد معرفي آنها نكرده است.
وي ادامه داد : اطلاع رساني و تبليغات ضعيف، غافل شدن از جاذبه هاي تاريخي، فرهنگي و طبيعي استان و بي تفاوتي نسبت به معرفي آنها باعث فراموش شدن صنعتي گردشگري روستايي شده است.
**اختلاط آداب و رسوم اصيل روستايي با زندگي شهري فرهنگ و گويش روستايي را كمرنگ كرده است.
رييس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مهدي شهر به ايرنا گفت : اين شهرستان با برخورداري از طبيعت بكر، روستاهاي هدف گردشگري و تلاش هاي موثر و هدفمند علاقمندان به توسعه بوم گردي جايگاه مناسبي در استان دارد و در حال تبديل شدن به مقصد هدف گردشگران بوم گرد است.
مهدي جعفريان در گفت و گو با ايرنا افزود : يكي از ويژگي هاي بوم گردي آشنايي مردم مناطق ديگر با آداب و رسوم و سنت ها و فرهنگ مردم روستايي است كه براي رسيدن به اين هدف ارائه آموزش منظم به دهياران و شوراهاي روستايي را در دستور كار خود قرار داده ايم.
وي اضافه كرد : متاسفانه اختلاط آداب و رسوم اصيل روستايي با زندگي شهري فرهنگ و گويش روستايي را كمرنگ كرده و آن را در معرض فراموشي كامل قرار داده است.
رييس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مهديشهر افزود : توسعه صنعت بوم گردي اگر با برنامه ريزي درست همراه نباشد، روند نابودي اين فرهنگ ها را بيشتر كرده و عامل اصلي وارد كردن آسيب به اجتماع محلي سنت هاي باقيمانده و حتي طبيعت منطقه خواهد بود.
وي اظهارداشت : هدف و اولويت ما در حمايت از اين گونه طرح ها علاوه بر حفظ سنت ها و فرهنگ ها كمك به توسعه اشتغال و رونق اقتصادي بيشتر منطقه است.
**تدوين برنامه جامع گردشگري براي مناطق روستايي گرمسار ضروري است.
نماينده مردم شهرستان هاي گرمسار و آرادان در مجلس شوراي اسلامي گفت : تدوين برنامه جامع گردشگري با هدف افزايش اشتغال و جلوگيري از مهاجرت روستاييان براي مناطق روستايي شهرستان گرمسار ضروري است.
غلامرضا كاتب در گفت وگو با ايرنا افزود : ظرفيت گردشگري گرمسار براي كاهش آمار بيكاري در استان بي نظير است اما تاكنون از اين ظرفيت هاي ارزشمند براي رونق كسب و كار توجه نشده است.
وي اظهارداشت : براي فرار از اقتصاد نفتي راهي به جز توسعه صنعت گردشگري وجود ندارد و دولت بايد با تامين آب و توجه به زيرساخت ها براي كاهش نرخ بيكاري در مناطق روستايي اقدام كند.
وي خاطرنشان كرد : بحث گردشگري در سمنان فقط در حد شعار مانده و هيچ اتفاق خاصي در زمينهٔ گردشگري استان در چند سال نيفتاده است.
كاتب يادآور شد : تمام وزارتخانه‌ها و اداره‌هاي كل مرتبط با بخش گردشگري بايد در اين زمينه فعال شوند و زماني كه گردشگر وارد استان مي‌شود نبايد سرگردان باشد.
وي با بيان اين كه تاكنون 32 منطقه نمونه گردشگري و 39 روستاي هدف گردشگري در استان معرفي شده است،تصريح كرد : اكنون فقط چهار مجتمع گردشگري در دست احداث در روستاهاي استان وجود دارد كه با توجه به تردد ميليوني مسافران از محورهاي استان اين مقدار قابل قبول نيست.
به گزارش ايرنا، تقويت زيرساخت هاي اقامتي حوزه گردشگري و شعار تبديل سمنان از معبر به مقصد گردشگري از اهداف استان سمنان براي تقويت و توسعه گردشگري و افزايش اشتغال در اين حوزه است به طوري كه در 2 سال گذشته 26 اقامتگاه بوم گردي و چند هتل در استان سمنان گشايش يافته است و در حال حاضر چندين اقامتگاه بوم‌گردي و چند هتل در شهرستان هاي مختلف در حال دريافت مجوز فعاليت و ساخت است و در 2 سال آينده ظرفيت اقامتي استان 2 برابر خواهد شد.
استان سمنان داراي بيش از يك هزار و 147 اثر تاريخي شناسايي شده است و تا كنون 718 اثر تاريخي، طبيعي و معنوي اين استان به ثبت ملي رسيده است.
سالانه بيش از 20 ميليون مسافر از محورهاي ارتباطي استان سمنان عبور مي كنند.
7339/6026
*گزارش: محمدرضا يوسف نژاد** انتشاردهنده: جانعلي فتحي