اربعین در جوار آستان ثامن الحجج(ع) و هنگامه ای دیگر از شور حسینی

در این ایام مضجع شریف ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع) در مشهدش از یك سو میعادگاه دلدادگان كسانی است كه از صف راهپیمایان در همایش بزرگ اربعین حسینی در عراق بازمانده اند و خود را با عزاداری در جوار بارگاه منور رضوی تسلی می دهند و از سوی دیگر این صحن و سرا منزلگاه ارادتمندان به ساحت مقدس حضرت رضا(ع) در مشهد است كه خود را برای پذیرایی از راهپیمایان دهه آخر صفر و زائران بازگشته از راهپیمایی اربعین مهیا می سازند.
دهه آخر صفر كه آغاز آن اربعین حسینی و خاتمه اش سالروز شهادت امام رضا (ع) است در قطب معنویت و پایتخت مذهبی ایران اسلامی تبلور هنگامه ای دیگر از شور و شعور حسینی است، این شور چه از جانب آنان كه به نام ثامن الحجج (ع) به خیل راهپیمایان اربعین حسینی در عراق پیوسته و با برپایی ایستگاههای صلواتی به نام آن حضرت به دلدادگان اباعبدالله الحسین (ع) خدمت می كنند و چه از جانب آنان كه در این شهر به استقبال زائران پیاده امام رضا (ع) می روند بی نظیر و ستودنی است.
همزمان با دهه آخر صفر پرچم سبز مزین به نام آقا علی بن موسی الرضا(ع) همراه با كسانی كه در زیر این بیرق به خدمت مشغول می شوند داخل و خارج از مرزهای ایران در اهتزاز است و این ایام با اسم آن حضرت گره خورده و بر تارك جهان اسلام می درخشد.
به گفته معاون هماهنگی زیارت و امور زائران استانداری خراسان رضوی این استان با مشاركت مردم 60 ایستگاه صلواتی یا موكب در شهرهای كربلا، سامرا و مسیرهای نجف ـ كربلا و كربلا ـ كاظمین برای پذیرایی از راهپیمایان اربعین حسینی برپا كرده است.
محمدحسن واحدی افزود: استان خراسان رضوی برای اربعین حسینی و 28 صفر در دو موضوع راهپیمایی كشور عراق و ارائه خدمات به زائران در داخل كشور فعالیت می ‌كند.
وی ادامه داد: امسال بیش از 85 هزار نفر از خراسان رضوی در مراسم پیاده روی اربعین حسینی در عراق شركت كردند كه این آمار هنوز قطعی نشده است.
وی با بیان اینكه پیش بینی می شود خراسان رضوی در ایام پایانی ماه صفر پذیرای بیش از 3.5 میلیون زائر باشد گفت: در مدت مشابه سال گذشته سه میلیون و 200 هزار زائر عزادار وارد این استان شدند.
معاون استاندار خراسان رضوی با بیان اینكه برآوردها حاكی از ورود 350 هزار زائر پیاده به مشهد در روزهای پایانی ماه صفر است اظهار كرد: این تعداد در مدت مشابه پارسال 298 هزار زائر پیاده بود.
وی گفت: كمیته های مختلف ستاد زائران پیاده دهه آخر صفر در قالب كمیته های خدمات شهری، حمل و نقل، خدمات مسافرتی، امور شهری و شهرداری، اطلاع رسانی، امنیتی و انتظامی، بهداشت و سلامت، هلال احمر و تبلیغات اسلامی فعال شده اند تا تامین كننده امنیت، سلامت و سایر نیازهای زائران پیاده آقای علی بن موسی الرضا در دهه پایانی صفر باشند.
واحدی افزود: بیش از 250 ایستگاه صلواتی و مراكز اقامتی و مدارس برای پذیرایی و اسكان زائران پیاده در مسیرهای بین شهری و داخل شهر در حال استقرار و آماده سازی هستند تا بتوانند بهترین خدمات را به زائران ارائه دهند.
قرنهاست كه بارگاه منور رضوی در دهه آخر صفر محل برپایی مراسم عزا و برگزاری آیین و مناسك مذهبی از اربعین تا شهادت امام رضا (ع) است.
بنا به روایات اسناد موجود در مركز اسناد آستان قدس رضوی قدمت برگزاری مراسم سوگواری دهه آخر صفر به 156 سال قبل بازمی گردد و قدیمی ‌ترین سند موجود مربوط به هزینه‌های برگزاری مراسم سوگواری در دهه آخر صفر مربوط به سال 1282 هجری قمری از محل مصارف موقوفه وزیر نظام است.
براساس اسناد موجود برگزاری مراسم عزا و ذكر مصیبت به مناسبت های مختلف در حرم مطهر امام رضا (ع) مرسوم بوده و اجرای مراسم سوگواری به ویژه در دهه نخست محرم و دهه آخر صفر با وسعت و شكوه خاصی برگزار می شده است كه خطبه خوانی، شمع گردانی و مجالس روضه خوانی از متداول ترین و قدیمی ترین آیین ها در مراسم دهه آخر ماه صفر در حرم مطهر رضوی بوده است.
هرچند حضور زائران پیاده در دهه آخر صفر برای زیارت بارگاه منور رضوی و شركت در مراسم عزاداری سالروز شهادت امام رضا (ع) در این ایام پس از انقلاب اسلامی رواج یافته اما این حضور بر شور و شكوه مراسم عزاداری برای آن حضرت در مشهد و خدمت شایسته به زائران افزوده است.
همزمان با شب و روز اربعین حسینی در مشهد آیینهای مذهبی و سوگواری در نقاط مختلف شهر برگزار می شود، دسته روی هیاتهای مذهبی در خیابانها آغاز می شود و مقصد نهایی همه این هیاتها بارگاه منور رضوی است. شب گذشته همه خیابانهای این شهر مزین به بیرقها و پارچه های سیاه مربوط به آقا اباعبدالله الحسین(ع) بود. ایستگاههای صلواتی برپا شده در خیابانهای منتهی به حرم مطهر مشغول پذیرایی از زائران و مجاوران بودند و پخش نذورات از سوی دلدادگان حسینی فضای شهر را تغییر داده بود.
آیین محوری شامگاه اربعین حسینی با حضور هیاتهای مذهبی و زائران و مجاوران عزادار حسینی در رواق امام خمینی (ره) بارگاه منور رضوی برگزار شد. در این ویژه برنامه امیر عارف به قرائت زیارت عاشورا و حجت الاسلام و المسلمین كاظم راشد یزدی با موضوع مبانی تربیت در اسلام به ایراد سخنرانی پرداخت. سپس ذاكران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به مرثیه سرائی و عزاداری پرداختند.
مراسم عزدارای اربعین و دهه آخر صفر در حرم رضوی با شكوه و معنویت خاصی از چهارشنبه شب آغاز شده و طبق سنت دیرینه در آخرین روز از صفر و سالروز شهادت حضرت امام رضا (ع) به اوج خود می‌‏ رسد.
گزارشگر: میترا عبداللهی **انتشار: حسین كریم زاده