زميني كه بر روي آن زندگي مي كنيم از تعداد زيادي صفحه تشكيل شده است. اين صفحات در كنار هم دائما داراي حركات همگرايي ، واگرايي مي باشند كه اين خود سبب بوجود آمدن فشار و تنش هايي به روي پوسته زمين مي شود. در مناطقي كه پوسته زمين ضعيف است پوسته دچار چين خوردگي و گسلش مي شود. در مقابل تنش ناشي از حركات پوسته، اصطكاك عاملي در جهت خلاف آن مانع لغزش سنگ ها در راستاي گسل مي شود كه اين خود سبب ذخيره شدن انرژي درون زمين مي گردد. در مدت زمان طولاني فشار و انرژي ذخيره شده درون زمين به قدر كافي بالا رفته و بر اصطكاك غلبه مي نمايد. اين فرآيند سبب حركت صفحات ، آزاد شدن انرژي ذخيره شده در زمين و ايجاد زلزله مي شود.
زلزله اي با بزرگي 7.3 كه ساعت21:48 دقيقه شب 21 آبان در 11 كيلومتري ازگله استان كرمانشاه رخ داد و سبب جان باختن و مجروح شدن تعدادي از هموطنان عزيزمان شد . اين زلزله سبب ايجاد لرزش هايي در مناطق زيادي از كشور به ويژه استان گيلان شد. از لحاظ علم زلزله شناسي ذكر اين نكته حائز اهميت است كه در فواصل دور از كانون زمين لرزه( كرمانشاه ) دامنه لرزش ها عمدتا كم مي باشد. دامنه لرزش ها شاخصه اي است كه با ميزان انرژي آزاد شده بعنوان عامل مهمي در تخريب بر روي زمين در ارتباط مي باشد.
بنابراين احساس لرزش در استان گيلان به معناي وقوع يك زلزله مجزا نيست بلكه متاثر از زلزله 7.3 استان كرمانشاه بود كه با دامنه كم در استان احساس شده است.
*پنچ گسل فعال در گيلان
با توجه به قرار داشتن پنج گسل فعال در گيلان به نام هاي گسل رودبار، تالش، لاهيجان،شمال البرزو گسل ماسوله شبكه لرزه نگاري با دارا بودن چهار ايستگاه موقت در سطح استان گيلان در حال ثبت داده هاي لرزه خيزي است در سه ماه بهار امسال (96) ، 77 زمين لرزه و سه ماه تابستان بالغ بر 54 زمين لرزه تعيين محل و ثبت نموده است.
آمار بيان شده و شرايط زمين ساختاري حاكم، گواه خوبي بر فعال بودن فرآيند كوهزايي و گسلش استان است كه خود مي تواند نقش مهمي در ايجاد زمين لرزه داشته باشد.
متاسفانه دانش پيش بيني رخداد زلزله در جهان وجود ندارد ولي امروزه پيش بيني زمين لرزه با انجام فعاليت هايي مانند ثبت فعاليت لرزه اي در مقياس محلي، اندازه گيري مقاومت الكتريكي زمين، اندازه گيري ميدان مغناطيسي زمين، اندازه گيري حركت پيوسته پوسته، بررسي سطح آب زير زميني و تحت نظر داشتن ميزان رادون موجود در آب هاي زير زميني در حال مطالعه است. به طوريكه هيچ كدام از اين روش ها به طور قطع و يقين نمي تواند جامع و كامل باشد.
*پيشگيري را جدي بگيريم
با توجه به اينكه استان گيلان در طول تاريخ زلزله هاي مخرب زيادي را تجربه كرده است انجام اقدامات پيشگيرانه مانند ايجاد ساخت و ساز مقاوم، انجام مطالعات زمين شناسي قبل از احداث بنا، برگزاري دوره هاي آموزشي و دانستن روش برخورد مناسب در زمان بحران مي تواند نقش به سزايي در كاهش صدمات ناشي از اين بلاي طبيعي داشته باشد. شايد در زلزله 7.3 كرمانشاه اگر توجه مردم به پيش لرزه ها نبود شاهد تلفات سنگين تري در زمان وقوع زلزله اصلي بوديم.
6030
**ميلاد نجاري ، شبكه لرزه نگاري گيلان زمين لرزه از جمله بلاياي طبيعي غيرقابل پيش بيني به شمار مي رود كه با پيامدهاي مخربي همراه است.
