بیمه، تمام حسرت یك فرشباف

به گزارش ایرنا، 60 هزار بافنده، 20 هزار دار قالی و 900 تولیدكننده، ارقامی كه فقط خبر از اشتغال انبوهی از زنجانی های ساكن شهر و روستا در حوزه فرش دستبافت می دهند.
اینكه فرش در زنجان تولید می شود و در دیگر استان ها به فروش می رسد، مهم نیست.
اینكه فرش های صادراتی را بافندگان زنجانی می بافند و از استان دیگری صادر می شود، اهمیتی ندارد.
اینكه فرش بومی زنجان از طرح و نقشه خاصی برخوردار است، تراكم آن شگفت انگیز است و 'بیدگینه' آن شهرت جهانی دارد هم، مهم نیست.
تمام داستان این بافته هزار رنگ، درد مشترك هزاران بافنده ای است كه شیره جان آنان را می بلعد و سلامت وجودشان را به قهقرا می برد.
مساله هیچ بیماری و رنجی نیست، موضوع بر سر تضمین آینده ای است كه پای دار قالی بر رج های فرش های بی نظیر ایرانی می نشیند و روزها را سپری می كند، بدون آنكه تضمینی برای تامین فردایی وجود داشته باشد.
'بیمه' طلب برابر تمام فرشبافان زنجانی است، طلبی كه شاید درد مشترك میان همه بافندگان ایرانی باشد، اما اینجا صحبت از زنجان است و بافندگان زنجانی مثل همه لیلاها و محمدهایی كه هر روز بر دار قالی می نشینند.
من هشت سال است كه بر دار قالی می نشینم، ابریشم می بافم، سفارش می گیرم، سر موعد تحویل می دهم اما بیمه نیستم، این سخن لیلا حسنی است.
60 هزار بافنده شهری و روستایی هر روز در حالی بالای دار قالی می روند كه تاكنون فقط بر اساس ادعای سازمان تامین اجتماعی استان زنجان 11 هزار نفر آنان بیمه شده اند این سخنی است كه رئیس اتحادیه فرشبافان زنجانی آن را اعلام می كند.
'فرش'، صنعتی كه هیچ آلایندگی ندارد، بیشترین زحمت و زخم را بر تن كارگران خود می زند و كسی نیست كه بی توجه به منافع شخصی، دستی از این افتادگان بگیرد.
تمام زندگی محمد از راه فرشبافی سپری می شود، هر روز خودش، همسرش و پسر 11 ساله اش بر دار قالی می نشینند و گره بر روی گره پیاده می كنند، خانواده ای كه بیمه ندارند.
43 هزار و 473 نفر در كل صنعت این استان با سرمایه گذاری 56 هزار و 569 میلیارد ریالی این استان فعال هستند، رقمی كه رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان آن را اعلام می كند اما به حرف های خود اضافه نمی كند كه 60 هزار نفر در صنعت فرشبافی زنجان فعالیت می كنند بدون هیچ چشم داشتی به جز بیمه.
همه 11 هزار نفر بیمه شده با بیمه فرشبافی كه فرشباف نیستند، آمار فعالان صنایع دستی هم با فرشبافان حساب می شود و هیچ كس به غیر از سازمان تامین اجتماعی آمار دقیق تعداد فرشبافان را ندارد، سخنی كه علی نجفلو رئیس اتحادیه فرشبافان استان زنجان به سخنان خود اضافه می كند.
ایرج احمدی معاون شركت شهرك های صنعتی استان زنجان می گوید: برپا كردن یك دار قالی نه مجوز زیست محیطی می خواهد و نه نیازی به زیرساخت هایی همچون آب، برق، گاز و یا ناحیه صنعتی دارد، فقط یك عشق می خواهد و یك عمر دلسوزی.
احمدی تاكید دارد كه بیمه تنها خواسته و انتظار بافندگان است، صنعتگران هنرمندی كه از تمام دنیای صنعت به همین دفترچه و آینده بازنشستگی چشم دوخته اند.
نجفلو اما تاكید می كند كه با وجود پایش بیمه شدگان فرشبافی در این استان، تغییری در عملكرد سازمان تامین اجتماعی رخ نداده است، هنوز هم بازرسان این سازمان بی موقع یا بد موقع برای بازرسی به خانه فرشبافان سر می زنند.
وی ادامه می دهد: فرشباف هم مانند هر انسان دیگری به ساعت كاری، استراحت و یك زندگی عادی نیاز دارد در حالی كه بازرسان سازمان تامین اجتماعی اهمیتی برای این موضوع قائل نیستند و برای نظارت بر اینكه آیا فرشباف بیمه شده، فرش می بافد یا نه، به خود اجازه می دهند هر ساعت از شبانه روز مراجعه كنند.
برخی سودجو هستند حتی چشم طمع به اندك حمایت دولت از فرشبافان دارند، حرف مشتركی كه رئیس اتحادیه فرشبافان و معاون شركت شهرك صنعتی استان زنجان می گویند و ادامه می دهند: پیش از پایش، می شد اسم هر شخصی با هر شغلی به غیر از فرش بافی را در لیست بیمه شدگان دید.
هر 2 نفر این مسئولان می افزایند: بیمه فرشبافان، بیمه 27 درصدی است، بدان معنا كه 20 درصد آن را دولت و هفت درصد را خود بافنده پرداخت می كند و به این طریق حق بیمه برای بافنده ارزانتر تمام می شود.
استاندار زنجان هم با هر كسی كه رخسار این بافته هزار نقش را دیده، هم نوا می شود و می گوید: فرش هنری گران بها و اثری ماندگار از ایرانیان است كه هم هنر و هم بخشی از تاریخ این كشور را به نمایش می گذارد.
اسدالله درویش امیری به سخنان خود اضافه می كند كه امروز اما فرش دستی ما حال و روز خوشی ندارد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان به بیمه بودن نزدیك 11 هزار نفر با عنوان بافنده فرش اشاره می كند و خبر خوش را اینگونه بیان می كند كه از سازمان تامین اجتماعی وعده گرفته ایم كه محدودیتی برای بیمه فرشبافی نداشته باشیم و با معرفی اتحادیه بتوان بافندگان واقعی را بیمه كرد.
اما این رشته سر دراز دارد و سخن دیگری از زبان معاون شركت شهرك های صنعتی استان زنجان خارج می شود كه باید دید دولت تا چه سقفی مجوز برای بیمه كردن بافندگان صادر می كند، شاید تا 18 هزار نفر.
رئیس اتحادیه صنف فرشبافان دستی زنجان می گوید: هر كسی كه بخواهد از بیمه فرشبافی استفاده كند ابتدا باید از سازمان فنی و حرفه ای گواهی مهارت دریافت كند و پس از آن درگیر یك فرآیند حداكثر پنج ماهه ای شود تا بتواند به دفترچه بیمه مورد نظر دست یابد.
نجفلو اضافه می كند: پس از دریافت گواهی مهارت، متقاضی به اتحادیه مراجعه و سپس اتحادیه وی را به سازمان بیمه تامین اجتماعی معرفی می كند و بازرسی های دوره ای برای رصد فعالیت و صداقت وی آغاز می شود.
با تمام این حرف ها، مسعود علیاری، مدیركل تامین اجتماعی استان زنجان تنها سخنی كه حاضر به بیان آن به خبرنگار ایرنا می شود این است كه فرشبافان مشكلی در مسیر بیمه شدن ندارند، هر كسی كه متقاضی است مراجعه و روند تعیین شده را طی كند تا بیمه شود.
هزاران دار قالی در زنجان هر روز با هزاران بافنده و تلاشگر هنرمندی ملاقات می كنند كه از تمام دنیا تمام دلخوشی خود را به همین دار قالی بسته اند و آرزوهای زیبایشان را با گره های آن در میان گذاشته اند.
3001/6085
خبرنگار: مینا افشاری** انتشار: رویا رفیعی