«الیور توئیست» موضوعی فرامرزی دارد/دوام یك اثر نمایشی را كیفیت تعیین می كند نه چهره

رمان «الیور توئیست» نوشته چارلز دیكنز، از جمله آثار مشهور این نویسنده انگلیسی است كه به خاطر برخورداری از داستانی اجتماعی و پركشش، همواره مورد توجه بسیاری سینماگران و هنرمندان تئاتر بوده است.
چارلز دیكنز در این رمان، داستان پسركی یتیم به نام الیور توئیست را روایت می كند، كه در پی شوربختی های گوناگون و مواجه با آدم های شر و فاسد در نهایت عاقبت به خیر می شود و بدكاران به سزای عمل خود می رسند.
دیوید لین كارگردان صاحب سبك انگلیسی 70 سال پیش، نسخه ای سینمایی از این رمان را روانه پرده كرد، و در سال های اخیر، مضمون به روز و جذاب این رمان، رومان پولانسكی كارگردان فیلم های «بچه روزماری» و «پیانو» را ترغیب كرد اثر سینمایی دیگری از «الیور توئیست»(2005) خلق كند.
حسین پارسایی از جمله هنرمندانی است كه افزون بر سابقه مدیریت تئاتر كشور، نمایش های همچون «قصیده بلند باران»، «یلدا»، «بانوی آب و آینه» و «سردار مهر و ماه» را به صحنه برده و این روزها تصمیم گرفته، شاهكار چارلز دیكنز را در قالب اثری موزیكال از آذر ماه در تالار وحدت با نقش آفرینی نوید محمدزاده و مهناز افشار دو چهره مطرح سینمایی و نیز همراهی 150 بازیگر به صحنه می برد.
خبرنگار حوزه تئاتر ایرنا به بهانه اجرای نمایش «الیور تویست» گفت وگویی با حسین پارسایی انجام داده كه در پی می آید:

** ایرنا: به عنوان كارگردانی كه همواره نمایش های ایرانی را به صحنه بردید، دلیل انتخاب یك اثر خارجی چیست؟ آیا نمایش های ایرانی كشش و جذابیت خود را نزد مخاطب از دست دادند؟

- پارسایی: خیر، هر نمایش ایرانی یا خارجی می تواند برای مخاطب جذاب باشد. مخاطب با سلیقه های مختلف برای تماشای یك نمایش و ارزیابی اجراهای قبلی اقدام به انتخاب می كند، بنابراین همانطور كه ممكن است یك اثر ایرانی به لحاظ موضوعی و ساختاری گاه فاقد جذابیت باشد شامل آثار خارجی هم می شود.
الیور توئیست برای من صرفا یك اثر خارجی نیست یك موضوع جذاب مربوط به همه آدم ها و فراتر از مرزهاست این داستان به مسائل انسانی، اخلاقی و مسئولیت های اجتماعی می پردازد همچنین ارزش های اجتماعی هر جامعه ای كه بین خوبی ها و بدی ها مرز قائل است و تلاش انسان ها برای حفظ امید برای یك زندگی بهتر را نشان می دهد.

** ایرنا: دلیل انتخاب داستان الیور توئیست به عنوان یك اثر كلاسیك و ادبیات داستانی با توجه به اینكه بارها آثار سینمایی و نمایشی از آن ساخته شده چیست؟ مهمترین جاذبه و كشش این داستان چیست؟

- پارسایی: مهمترین جاذبه این نمایش موزیكال بودن است به عنوان مثال اگر یك قطعه شعر بخوانید لذت خواهید برد اما زمانی كه تبدیل به قطعه ای آوازی شود، بطور قطع شنیدنی تر و جذاب تر می شود و ارتباط بهتری با شما برقرار می كند، طبیعی است كه تبدیل یك اثر كلاسیك به موزیكال كه برای آن ترانه ها سروده و شنیداری و دیداری شده از جذابیت بیشتری برخور دار خواهد شد و خیلی علاقه مند بودم كه چنین تجربه ای را انجام دهم.

** ایرنا: چه میزان به متن اثر در اجرا پایبند بودید؟ آیا متن به روز شده است؟

- پارسایی: نمایشنامه را از متن اثر الیور توئیست اقتباس كردیم تا حد امكان كه با ظرفیت های تئاتر امروز ما نیز سازگار و هماهنگ باشد البته به خط اصلی قصه پایبند بودیم اما یك نمایشنامه ای كه دراماتوژی می شود یا از یك رمان اقتباس و تبدیل به نمایشنامه می شود ناخود آگاه سلیقه نگارنده یا دراماتوژ و ایده های اجرایی كارگردان اعمال می شود كه نشان دهنده امروزی شدن اثر است زیرا ما در اكنون زندگی می كنیم و دریافت ها و باورهای ما می تواند تاثیر مستقیم بر طراحی و اجرای این اثر داشته باشد.

** ایرنا: چرا تصمیم به اجرای موزیكال اثر گرفتید؟

- پارسایی: به این دلیل كه نمایش موزیكال الیور توئیست و تعدادی دیگر از نمایش های موزیكالی كه به عنوان شاهكارهای بزرگ كلاسیك دنیا هستند تجربیات درخشانی را در اختیار دست اندر كاران اثر گذاشتند به نظر من شاید قصه به ظاهر شنیده شده و تكراری الیور توئیست این بار از منظر شنیداری و به صورت موزیكال بتواند تجربه جدید باشد و طبیعی است كه كارگردانان در تجربیات جدید خود دنبال چالش جدید هستند تا بیاموزند و با تجربه و تمرین نمایش را در معرض دید عموم قرار دهند و احساس كردم كه موزیكال الیور توئیست می تواند من را به چالش بكشاند.

** ایرنا: آیا گزینه حرفه ای تر در بازی تئاتر به غیر از نوید محمدزاده و مهناز افشار نداشتید؟

- پارسایی: افراد حرفه ای در هنر تئاتر زیاد داریم كه حتی در سینما از آنها بهره می برند و بی تردید پشتوانه غنی بازیگری در سینمای ایران هنرمندان خوب و حرفه ای تئاتر هستند، انتخاب بازیگر حق كارگردان است و كارگردان هم بر اساس ایده های اجرایی اثر انتخاب می كند. فكر می كنم كه در میان همه این بهترین ها و حرفه ای ها نوید محمدزاده برای نقش «بیل ساكس» و مهناز افشار برای نقش «نانسی» مناسب تر هستند.

** ایرنا: آیا انتخاب این دو بازیگر كه غالبا چهره سینمایی دارند صرفا با نگاه به گیشه بوده است؟

- پارسایی: انتخاب نقش ها بر اساس ایده های كارگردانی شكل می گیرد. یك كارگردان صرفا نمی تواند به عنوان چهره مردمی، محبوب یا چهره شاخص سینمایی مردم را دعوت به خرید بلیت كند بلكه دوام یك اثر نمایشی و تبلیغات دهان به دهان كیفیت اثر است و هرگز كسی نمی تواند صرفا با داشتن دو چهره سینمایی بالغ بر دو ماه تماشاگر داشته باشد بلكه قابلیت های بازیگر و البته چهره محبوب به تبلیغات مردمی كمك می كند و باعث ترغیب بیشتر مردم برای تماشای اثر می شود. در این نمایش نیز نگاهی صرفا فرهنگی داشتم كه اگر همراه با فروش گیشه باشد خوشحال خواهم شد.

** ایرنا: آیا تصمیمی برای اجرای خارج از كشور دارید؟

- پارسایی: خیر، این نمایش در شرایط حاضر غیر از تالار وحدت در فضایی دیگر نمی تواند اجرا داشته باشد و اجرا برای خارج از تالاری با مشخصات وحدت با بیش از 200 نفر هنرمند همكار و عوامل پشت صحنه هزینه های بسیاری خواهد داشت كه اصلا مقرون به صرفه نبوده مگر اینكه طراحی مجدد برای سالن مورد نظر انجام شود.

** ایرنا: این نمایش با حمایت كدام نهاد اجرا می شود و آیا اسپانسری برای جذب سرمایه تولید دارید؟

- پارسایی: خیر، از سوی هیچ نهادی حمایت مادی نشدیم، البته بنیاد فرهنگی هنری رودكی و تالار وحدت برای استقرار گروه و تمرین كمال همكاری را با ما داشتند و از فضاهای آموزشی برای آماده سازی نمایش استفاده كردیم تا این لحظه هم این نمایش هیچ اسپانسر مالی نداشته و تهیه كننده نمایش موزیكال الیور توئیست موسسه فرهنگی هنری حریر هنر شرق است و مقرر شده تا از طریق فروش بلیت تعهدات مالی آن انجام شود و تنها در حوزه تبلیغات شهری شركت آپ به عنوان اسپانسر صرفا تبلیغاتی با ما همكاری داشته است.
فراهنگ ** 7561 ** خبرنگار: سارا كریمیان * انتشار: امید غیاثوند