برگزاری همایش بررسی اندیشه های علامه جعفری در تبریز

به گزارش ایرنا، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روز چهارشنبه در این همایش با بیان اینكه علامه جعفری فیلسوفی مستقل بود، گفت: نمی توان اندیشه های وی را در ذیل مكتب های رایج قرار داد.
حجت الاسلام علی اكبر رشاد ادامه داد: علامه جعفری به حكمت های غربی مسلط بود، اما خود را به هیچ مكتبی نسپرده بود.
وی با بیان اینكه علامه جعفری با فلسفه فیلسوفانه برخورد می كرد، گفت: وی آگاه زمان بود و به عرصه های نوگشوده ورود كرد.
حجت الاسلام رشاد، نگاه خودآگانه به زمانه و تاریخ را از ویژگی های علامه جعفری دانست و گفت: نیاز شناسی، روزآمد اندیشی و خستگی ناپذیری از خصوصیت های وی بود.
وی با اشاره به اینكه بسیاری در طول زندگی علامه جعفری به وی تاخته و حتی توهین كردند به این بهانه كه چرا عمری را صرف شرح مثنوی كرده است، اظهاركرد: علامه معتقد بود كل نظریه های علوم انسانی را می توان از ادبیات فارسی استخراج كرد.
حجت الاسلام رشاد با اشاره به اینكه علامه جعفری، ساختار فكری منسجم و سینه ای مواج و متلاطم داشت، خاطرنشان كرد: وی در خلال مباحث از هر دری سخن می گفت، ولی نظم فكری پیچیده ای داشت.
وی با بیان اینكه ورود به اندیشه فكری علامه جعفری نیازمند ممارست است، گفت: كانون و گرانیگاه شخصیت علامه واحد است.
وی با اشاره به اینكه علامه جعفری انسان شناسی جان آشنا بود، ادامه داد: وی بزرگترین فیلسوف فرهنگ بود.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز هم با بیان اینكه علامه جعفری از چهره های ماندگار جهان اسلام و نظریه پردازان مكتب تشیع به شمار می آید، گفت: این محقق حق پیشه و دانشور اندیشه در كنار نظریه پردازی در عرصه های معارف اسلامی با علوم اجتماعی جدید و فلسفه غرب آشنا بود.
حجت الاسلام محمد علی آل هاشم اظهاركرد: وی بی آنكه مقهور اندیشه های التقاطی غرب شود، با مواجهه شجاعانه، برخورد نقادانه و مناظرات عالمانه از كیان وحی و حریم دین و شریعت دفاع كرد.
وی ادامه داد: همچنان كه مقام معظم رهبری فرمودند جامعیت علامه جعفری بی نظیر است و خلق آثار متعدد در حوزه های مختلف گواه این ادعاست.
امام جمعه تبریز گفت: علامه جعفری با وجودی كه در صحنه های سیاسی حضور نداشت، اما بررسی اندیشه های وی كاشف بر این است كه با تكیه بر مبانی فلسفی، مسائل سیاسی را مورد توجه قرار داد و فلسفه سیاسی خود را به محك آیات و روایات زده است.
وی با اشاره به اینكه پاسخ به شبهات روز و توجه به حقوق زنان بر ضرورت بررسی اندیشه های علامه می افزاید، گفت: علامه جعفری با هوشیاری بر تلاش عده ای فیلسوف نما در جهت عقلی نشان دادن تفكر جدایی دین از سیاست خط بطلان كشید و با استدلال های مستند بی پایه بودن این تفكر را به اثبات رساند.
حجت الاسلام آل هاشم با بیان اینكه بر اساس اندیشه های علامه جعفری بحث جدایی دین از سیاست ریشه در علل درون دینی مسیحیت و وقایع برون دینی جامعه غرب در طول قرون وسطی دارد، گفت: سرایت دادن آن به ادیان دیگر مثل اسلام فاقد دلیل منطقی بوده و مغالطه ای بیش نیست.
وی اظهار كرد: رسالت دین، برخورداری مردم از اندیشه و آزادی معقول و كرامت انسانی است كه با جمود فكری ناسازگار است.
وی ادامه داد: قیاس اسلام با دین یهود و مسیحیت تحریف شده از یك سو و عملكرد خودكامگان دینمدار به نام دین، قیاس مع الفارق است زیرا كه مكتب اسلام گذشته از مصون بودن از تحریف پایه گذار تمدنی است كه بدون علم سیاست امكان پذیر نبود.
امام جمعه تبریز با اشاره به اینكه نگاه به دین و ماهیت آن در جامعه غرب جز رابطه معنوی بین انسان و خدا بدون دخالت امور دنیوی نیست، گفت: این در حالی است كه ویژگی اساسی حیات معقولی مورد توجه علامه جعفری استوار بودن زندگی بر مبنای اصول وحدانی است.
وی با بیان اینكه آیات قرآن كریم بر ریشه كنی فساد تاكید دارد، اظهار كرد: اگر دین كاری به امور دنیوی نداشت، دستورات اخلاقی و حقوقی در جهت مقابله عملی با فساد صادر نمی كرد.
استاندار آذربایجان شرقی هم در این همایش با بیان اینكه علامه جعفری افتخار جهان اسلام و اندیشه است، به نظریه 'حیات معقول' علامه اشاره كرد و گفت: وی این نظریه را در مقابل حیات معمول مطرح می كند و منظور رسیدن به جامعه مدنی مبتنی بر آرامش اسلامی است.
مجید خدابخش با اشاره به اینكه در این حیات طیبه انسان با سكینه و اطمینان قلب زندگی می كند، گفت: در این شرایط فكر، سخن و قلم نورانی شده و بر این نوع انسان ها ملائكه نازل می شوند.
محمدعلی كی‌نژاد، رییس دانشگاه هنر اسلامی تبریز هم با بیان اینكه این همایش در دو روز برگزار می‌شود، گفت: برگزاری چنین مراسم بزرگداشتی، علامه جعفری را از غربت خارج می‌كند و امید است كه بررسی‌های انجام شده در اندیشه‌های این عالم ربانی، افق‌های جدیدی را برای دانشجویا‌ن به ویژه در مباحث هنری باز كند.
وی با بیان خاطراتی از علامه جعفری(ره) اظهار امیدواری كرد مباحثی كه مقام معظم رهبری در رابطه با جامعیت علمی علامه جعفری بیان فرمودند، تبیین شود و این مباحث در دانشگاه‌ها و در حوزه‌های مختلف در بازه‌های زمانی مختلف ادامه پیدا كند.
كی نژاد با اشاره به اهمیت بررسی اندیشه‌های علامه جعفری، تبیین و استفاده از نتایج آن، گفت: باید از این نظریات گوهربار در زمینه مختلف و در جهت تحول این علوم در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه استفاده شود.
حجت‌الاسلام رحیم شاهدی، دبیر علمی همایش نیز با بیان اینكه ۲۵ مركز علمی اعم از دانشگاهی و حوزوی در برگزاری این همایش همكاری كردند، گفت: از اردیبهشت ماه سال‌جاری تا كنون، ۱۰۴ عنوان مقاله به دبیر‌خانه همایش رسیده و پس از داوری توسط اساتید ۵۴ عنوان مقاله برتر برای ارائه انتخاب شدند.
وی ادامه داد: ۲۷ مورد از این مقالات علمی - پژوهی، ۱۷ مورد علمی-ترویجی و مابقی مقالات نیز علمی - تخصصی هستند كه در روز دوم همایش توسط اساتید و پژوهشگران در دانشگاه هنر اسلامی تبریز ارائه می‌شود.
دبیر این همایش گفت: 5 پایان نامه برتر مرتبط با اندیشه های علامه جعفری هم انتخاب شده و فردا تجلیل می شوند.
استاد علامه محمد تقی جعفری قدس سره به سال 1304 خورشیدی در شهر تبریز متولد شد و پس از تحصیلات عالیه علوم اسلامی در شهر تبریز، تهران، قم و نجف اشرف در محضر آیات عظام، میرزا فتاح شهیدی، شیخ محمدرضا تنكابنی، شیخ كاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حكیم كسب فیض كرد.
بیش از هشتاد اثر از آثار استاد به طبع رسیده است و چاپ بعضی از آنان همچون شرح مثنوی در 15 جلد مكرر را تجدید شده است.
در ضمن تحت نظارت ایشان و طی 12 سال كاملترین كشف الابیات مثنوی مولوی در 4 جلد رحلی تحت عنوان «از دریا به دریا» منتشر شده است.
از آثار برجسته ایشان شرح و تفسیر بر نهج البلاغه می باشد كه 27 جلد آن به زبان فارسی چاپ و منتشر شده است.
دیگر اثر نفیس استاد جعفری، در زمینه بررسی و مقایسه افكار مولانا با فلسفه ها و جهان بینی های شرق و غرب است كه تحت عنوان مولوی و جهان بینی ها چاپ شده است.
در زمینه حقوق بشر و مقایسه آن با حقوق بشر در اسلام، كتاب مفصل و مشروحی به قلم ایشان منتشر شده كه نظریات جدید آن در كنفرانس اسلامی طرح ومورد استفاده قرار گرفته است.
كتاب مزبور به زبان انگلیسی نیز ترجمه و چاپ شده است و به زبان ژاپنی توسط یكی از اساتید دانشگاه ناكویا در دست ترجمه است.
كتاب های ایشان در زمینه های: فقه، علوم سیاسی، روان شناسی، علوم تربیتی، معارف اسلامی، نظریه زیبایی و هنر در اسلام مباحث فلسفی و كلامی، مشحون از آرا و نظریات ابتكاری و بدیع است.
ده ها نویسنده، استاد و محقق و متفكر از سراسر جهان با ایشان مذاكرات علمی داشته اند كه بیش از 50 فقره از این مذاكرات در 2 جلد كتاب تحت عنوان «تكاپوی اندیشه ها» منتشر شده است.
مكاتبات علمی علامه جعفری با برتراند راسل فیلسوف شهیر انگلیسی كه طی آنها، استاد جعفری به برخی از نظریات راسل انتقاد وارد ساخته، در بعضی از كتاب های ایشان مثل: نقد و بررسی افكار راسل، توضیح و بررسی مصاحبه راسل ـ وایت مكرر به چاپ رسیده است.
همچنین كتابی تحت عنوان «بررسی و نقد سرگذشت اندیشه ها» حاوی تحلیل و نقد نظریات آلفرد نورث وایتهد پدر منطق ریاضی كه یكی از بزرگترین فلاسفه اروپا می باشد، چاپ و منتشر شده است.
در ضمن كتاب هایی به قلم ایشان در نقد و تحلیل فلسفه پوزیتیویستی و نئوپوزیتیویستی معاصر غرب چاپ و منتشر شده است، كه از آن جمله می توان به شرح و نقد نظریات كانت، هگل، دكارت و دیوید هیوم اشاره كرد.
استاد فقید علامه محمد تقی جعفری (ره) بر اثر بیماری در تاریخ 25 آبان 1377 به رحمت ایزدی پیوست.
گزارش از: پرویز انصاری**انتشار: عزیزی راد
3071/518