سایه تاریك اختلافات بر سر نشست شورای همكاری خلیج فارس

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در اوج اختلافات درونی شورای همكاری خلیج فارس و تهدیدات موجود مبنی بر امكان فروپاشی این مجموعه، سی و هشتمین نشست این شورا امروز 14 آذر به میزبانی كویت برپا شد . در ادامه نگاهی به مهم ترین محورهای تحلیلی رسانه های عربی درباره نشست شورای همكاری خلیج فارس در كویت خواهیم داشت.

**شورای همكاری خلیج فارس در ناگوارترین دوران خود
شبكه خبری «الجزیره» قطر، روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان و تارنماهای «البدیل» مصر و «ایلاف» عربستان با اشاره به اختلاف عربستان و متحدان آن با قطر احتمال نتیجه بخش بودن نشست شورای همكاری خلیج فارس در كویت را كم رنگ توصیف كردند.
به نوشته شبكه خبری الجزیره، سی و هشتمین نشست شورای همكاری خلیج فارس در كویت در شرایطی آغاز می شود كه در سایه ادامه محاصره قطر هنوز در روابط اعضای این شورا بحران وجود دارد.
روزنامه الشرق الاوسط در گزارشی به قلم «میرزا الخویلدی» نوشت: امروز رهبران كشورهای شورای همكاری خلیج (فارس) در سی و هشتمین نشست این شورا در كویت با هم دیدار خواهند كرد. این در شرایطی است كه این شورا در یكی از بدترین مراحل خود به سر می برد و میان اعضای آن اختلافات ژرفی وجود دارد. از برجسته ترین چالش هایی كه كشورهای شورای همكاری خلیج فارس با آن روبرو هستند اختلاف كنونی با قطر است كه در این شورا شكاف به وجود آورده و بار سنگینی برای این شوار به شمار می رود. افزون بر این، درباره تدوین دیدگاه مشترك درباره چالش های منطقه و در راس آن رویارویی با ایران و اوضاع یمن هم نگرانی هایی وجود دارد.
به نوشته الشرق الاوسط، در آستانه برگزاری این نشست «علی عبدالله صالح» رئیس جمهوری سابق یمن كشته شد. او پس از جداشدن از گروه انصارالله برای پایان دادن به حضور آنان در صنعا تلاش كرد، اما این تحولات وضعیت را بدتر كرده و نیاز به راهبرد یكپارچه ای از سوی اعضای شورای همكاری خلیج فارس دارد.
به نوشته تارنمای البدیل، از زمان آغاز بحران سیاسی میان این كشورها نخستین بار وزیران كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس نشستی را برگزار می كنند. این نشست در شرایطی برگزار می شود كه پس از تحریم و محاصره قطر توسط عربستان، امارات، بحرین و مصر كشورهای حاشیه خلیج فارس این كشورها با شكاف و اختلاف های بی سابقه ای روبرو هستند.
به نوشته البدیل، كویت تلاش می كند در توافق میان كشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نقش سیاسی برجسته ای را برگزار كند. این كشور با برگزاری نشست شورا تلاش كرده است بحران سیاسی میان عربستان، بحرین و امارات با قطر را حل كند و یخ روابط میان كشور را بشكند.
كویت طی ماه های گذشته هم برای حل بحران در روابط كشورهای عربی متحد عربستان با قطر پادرمیانی كرده است. با چشم پوشی از موفقیت یا شكست كویت در این زمینه تحلیلگران معتقدند كه این كشور با برگزاری نشست كشورهای شورای همكاری خلیج فارس در موعد مقرر خود گام های بزرگی در این زمینه برداشته است. كسانی كه به نتیجه نشست كویت خوش بین هستند به دعوتنامه هایی كه كویت برای همه كشورهای شورای همكاری خلیج فارس ارسال كرده است، استناد كرده اند. در این دعوتنامه هیچ گونه پیش شرطی مطرح نشده است.
همچنین برخی گزارش ها نشان از حضور پادشاه عربستان و قطر در این نشست دارد . اما این خوش بینی ها با اظهارات مقامات قطر و عربستان و امارات علیه یكدیگر و متهم كردن همدیگر در تناقض است. به طوری كه «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» حدود یك هفته پیش از عربستان انتقاد كرد و این كشور را به قلدری در برابر همسایگان متهم كرد. او به روزنامه «ایندپندنت» گفت لبنان هم توسط عربستان هدف قرار گرفت و این كشور ثبات خاورمیانه را هدف قرار داده است. او همچنین از نقش عربستان در جنگ یمن كه سبب وقوع بحران انسانی در این كشور شده است، انتقاد كرد.
به نوشته تارنمای ایلاف، سی و هشتمین نشست شورای همكاری خلیج فارس در شرایطی برگزار می شود كه تعدادی از رهبران كشورهای عربی در این نشست حضور ندارند. حضور نیافتن تعدادی از این رهبران این دیدگاه ناظران را تقویت می كند كه در این نشست تصمیم های تاثیر گذاری به ویژه درباره مسائل مهم منطقه گرفته نخواهد شد.

** شكست عربستان و متحدان آن در تحریم و محاصره قطر
صفحه عربی تارنمای «ترك پرس» تركیه و نشریه «المنار» فلسطین هم با اشاره به محاصره قطر از سوی عربستان و همپیمانان آن، پایداری و موفقیت قطر در برابر طرح های دشمنان را در كانون توجه قرار دادند.
به نوشته تارنمای ترك پرس، نشست شورای همكاری خلیج فارس در شرایطی برگزار می شود كه به طور كامل 6 ماه از محاصره قطر سپری می شود. این در شرایطی كه كشورهای تحریم كننده قطر به هیچ یك از هدف های خود نرسیده اند و قطر تسلیم نشده و نظام حكومتی این كشور هم تغییری نكرده است. محاصره و تحریم قطر آثار ناگواری در روابط میان كشورهای عربی متحد عربستان با قطر به دنبال داشت و در این بحران با محاصره قطر همه خطوط قرمز نادیده گرفت شد. این نشست كه در موعد مقرر برگزار می شود شبیه به گردن بند نجاتی است كه آبروی كشورهای محاصره كننده قطر را حفظ خواهد كرد.
بحران در روابط كشورهای عربی با قطر مرحله ای از دشمنی و بی اعتمادی را میان كشورهای عربی به وجود آورده است؛ به طوری كه بحران از سطح كشورهای عربی شورای همكاری خلیج فارس فراتر رفت و محافل بین المللی و كشورهای منطقه هم در این زمینه وارد عمل شدند. در نتیجه سیاست كشورهای عربی تحریم كننده قطر چهره این كشورها در برابر افكار عمومی جهان تیره شده است. اكنون 6 ماه از بحران سپری می شود كشورهای محاصره كننده قطر به هیچ یك از هدف های خود نرسیده اند. نه قطر تسلیم شده است و نه این كشورها از درخواست های بلندپروازانه خود كوتاه آمده اند. این بحران به بن بست رسیده است، اما همزمان با این بحران قطر فرصت رهایی از فشارهای اقتصادی و تجاری یافته است و مرحله تازه ای از اعتماد به خود و ایجاد شركت های داخلی را آغاز كرده است.
به نوشته نشریه المنار، به نظر می رسد ادامه اختلاف میان دوحه و ریاض، به انفجار شورای همكاری حلیج فارس از داخل منجر خواهد شد. عربستان تاكنون نتوانسته است بال های دوحه را در هم شكند. قطر توانسته است پیامدهای سیاسی، اقتصادی و رسانه ای این بحران را كنترل كند.
باید یادآوری شود كه كویت و عمان با لجبازی های عربستان مخالف هستند. آشكار است كشورهای عربی شورای همكاری خلیج فارس در شرایط كنونی با بزرگ ترین بحران روبرو هستند. این موضوعی است كه همگرایی این كشورها را تهدید می كند. آشكار است آمریكا هم می خواهد این بحران را در كنترل خود داشته باشد و طبق دیدگاه خود آن را مدیریت كند. این كشور تا زمانی كه بحران در روابط كشورهای عربی به منافع واشنگتن لطمه وارد نسازد به طور جدی برای حل این بحران وارد عمل نخواهد شد. اختلاف میان كشورهای عربی زمینه را برای باج خواهی آمریكا از كشورهای عربی فراهم خواهد ساخت و آمریكا با انعقاد قراردادهای دهها میلیارد دلاری برای فروش سلاح به كشورهای عربی به این هدف خود خواهد رسید.
به نوشته نشریه المنار، قطر با تركیه و ایران روابط اقتصادی برقرار كرد تا بتواند تحریم هایی كه عربستان و متحدان آن علیه دوحه اعمال كرده اند، دور زند. این كشور به تازگی برای ایجاد خط ترانزیت با تركیه از راه ایران به توافق رسیده است تا كالا و تولیدات ایران و تركیه به قطر برسد. همچنین قطر تمایل خود را برای رشد مبادلات اقتصادی با ایران تا سقف 5 میلیارد دلار اعلام كرده است. این یك جهش بزرگ در همكاری اقتصادی میان دو كشور به شمار می رود كه منافع مشترك دو كشور را تامین خواهد كرد. همچنین ایران روزانه كالاهایی را به قطر وارد می كند. این موضوعی است كه عصبانیت كشورهای تحریم كننده قطر به ویژه عربستان را به دنبال داشته است.

پژوهشم**9278**1601** خبرنگار: اصغر یوسفی ** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.