به گزارش ایرنا، كود بخش جدا نشدنی ازدیگر مصیبت زمین، یعنی بهره برداری بی رویه و خارج از ظرفیت و توان منابع اب و خاك است هرجا به هر علت فردی و اجتماعی برداشت تا اخرین سطح ممكن الگو وانگاره ذهن شود كود و دیگر محصولات شیمیایی ابزار تحقق زوال زمین می شوند.
خاك دارای بافت های زنده ای هستند كه از یكسو موجب هدایت نزولات جوی به سفره های زیرمینی و نگهداری آب شده از و نیز كشت و زرع مناسب و جلوگیری از فرسایش خاك و بیابان زایی، به خاطر وجود مواد آلی و كانی های زنده درون خاك است.
خاك حاصلخیزكه متضمن زندگی بشر و دیگر موجودات است در دهه های اخیر به علت عوامل محیطی یا مداخله منفی عامل انسانی از جمله استفاده بی رویه از كود های شیمیایی دستخوش تغییرات شده و رو به زوال و فرسایش نهاده است.
شخم زدن پی در پی بعد از هر كشت و برداشت، زمان نامناسب كشت و آیش زمین، استفاده زیاد و غیر علمی از كودهای شیمیایی، آبیاری بی رویه و... توسط كشاورزان موجب تغییرات زیادی در خواص فیزیكی، حیاتی و شیمیایی خاك و فرسایش آن می شود.
نكته حائز اهمیت در حوزه فعالیت های كشاورزی یا احیای اراضی جنگلی و مرتعی و بیابانی باید قبل از انجام هر گونه فعالیتی از وضعیت غنا یا فقر خاك و میزان مواد آلی و كانی های درون آن توسط صاحب نظران خاك شناس مورد بررسی و مطالعه قرار بگیرد.
مطالعه و بررسی كارشناسی خاك نشان می دهد كه زمین مورد نظر چه مقدار مواد ریزمغذی دارا است و متناسب با نتیجه اینك چه مقدار و از چه نوع كود شیمیایی باید استفاده شود و همچنین مشخص شود كه این خاك مستعد كشت چه نوع محصولی است.
** كشاورزی غیر علمی نابودی خاك را در پی دارد
رئیس دانشكده كشاورزی و عضو هیات علمی دانشگاه ایلام در این زمینه گفت: یكی از عواملی كه باعث تخریب و فرسایش و فقر خاك شده استفاده غیر منطقی از كودهای شیمیایی است.
محمود رستمی نیا افزود: این كودهای شیمیایی كه به مقادیر زیاد و بدون رعایت موازین علمی و استانداردها مورد استفاده كشاورز قرار می گیرند باعث فرسایش و سوختن خاك شده و مواد ریزمغذی خاك را از بین می برند.
وی افزود: كشاروزان باید به استفاده از كودهای طبیعی حیوانی در كوددهی اراضی باغی و زراعی بهره گیری كنند كه تا علاوه بر اینكه محصولی سالم را پرورش می دهند به تقویت خاك نیز كمك كنند و مقاومت لایه های خاك را افزایش دهند.
رستمی نیا یادآور شد: یكی دیگر از معضل های فقر خاك در استان ایلام كاشت متناوب مزراع و عدم رعایت آیش است، چرا كه كشاورزان بلافاصله بعد از برداشت یك محصول بدون استراحت دادن به زمین اقدام به شخم زدن مزراع و آماده سازی زمین برای كشت محصول بعدی می كنند.
وی شخم زدن های مداوم، تسطیح خاك ( صاف و هموار كردن خاك) شخم زمین چند روز قبل یا حین بارندگی یا آبیاری را از جمله عواملی ذكر كرد كه باعث می شود عملكرد طبیعی خاك از بین رفته و خاك حاصلخیزی لایه های خود را از دست بدهد.
این استاد خاك شناسی به كشاورزان توصیه كرد: بعد از برداشت محصول از آتش زدن یا جمع اوری بقایای محصول خودداری كنند و بلكه برای افزایش غنای خاك و تقویت بافت خاك باید اجازه دهند بقایای محصول به طور طبیعی تجزیه و به خورد خاك رود.
به گفته رستمی نیا تداوم این روند موجب می شود در آینده خاك به طور كامل قدرت بهره وری و حاصلخیزی خود را از دست بدهد و با پایین امدن راندمان خاك كشاورزان نیز قادر به فعالیت های زراعی و باغی نخواهند بود.
وی به كارشناسان جهاد كشاورزی نیز توصیه كرد: از علوم اساتید حوزه كشاورزی و خاك شناسی كه به متدهای نوین بهره وری از خاك با حفظ مواد آلی و كانی آشنایی و اشراف دارند استفاده و به كشاورزان منتقل كنند.
رستمی نیا همچنین حضور مردم به ویژه خودروها در دامان طبیعت را از علت هایی دانست كه موجب می شود خاك كوبیده شده و طراوت و ساز و كار خود را از دست بدهد و همچنین برداشت بی رویه گیاهان مرتعی و پوشش های جنگلی توسط مردم نیز فرسایش و شستن و از بین خاك را موجب شده است.
** با اجرای طرح های حفاظتی نوین كشاورزی در تلاش برای جلوگیری از فرسایش خاك هستیم
** رئیس سازمان جهاد كشاروزی ایلام هم در این زمینه گفت: اراضی استان ایلام درگیر فرسایش های خاكی و بادی است كه در فرسایش بادی به علت كاهش تراكم پوشش های جنگلی و مرتعی خاك سبك شده و حركت می كند و با ادامه این روند به تدریج بیابان و دشت جای جنگل و مرتع را می گیرد.
سیدمحمدتراب میری راه جلوگیری از فرسایش بادی را افزایش پوشش های مرتعی و جنگلی برشمرد و افزود: باید اراضی مرتعی و جنگلی بر حسب موقعیت جغرافیایی منطقه از گیاهان و درختچه ها پوشش داده شوند تا فرسایش خاك كند شود.
وی در مورد فرسایش آبی هم اظهار كرد: در این نوع فرسایش كه باز هم به علت عدم تراكم پوشش های جنگلی ایجاد می شود بارش نزولات جوی به علت تنك بودن بافت مرتعی و جنگلی یا اینكه آبیاری بی رویه كشاورزان در مزارع و باغات لایه های بیرونی خاك را شسته و با خود می برد.
میری گفت: یكی از راه های جلوگیری از فرسایش خاك آزمایش خاك و تعین مقدار و نوع كود شیمیایی است كه بیشتر كشاورزان و بهره برداران با توجه به هزینه بردار بودن این آزمایش ها توان تامین هزینه آنرا ندارند.
وی یادآور شد: در سال های اخیر برای جلوگیری از فرسایش خاك در استان ایلام طرح های حفاظتی مختلف زراعی در دست اجرا یا مطالعه است كه هدف اصلی این طرح ها بهره وری بهینه همراه با حفاظت از لایه های خاك است.
وی گفت: به كشاورزان توصیه شده از شخم زدن مداوم و پی در پی زمین زراعی بعد از برداشت هر محصول خودداری كنند و با پایان یافت برداشت بدون شخم زدن اقدام به بذرپاشی و كشت محصول بعدی كنند كه به این طرح زراعت بی خاك ورزی اتلاق می شود.
**
یك میلیون و 700 هزار هكتار از مجموع مساحت 2 میلیون هكتاری استان ایلام را عرصه های طبیعی جنگل ، مرتع و اراضی زراعی و باغی تشكیل داده است.
این عرصه ها و اراضی شامل 6 هزار هكتار باغ و 340 هزار هكتار زمین زراعی، بیش از 500 هزار هكتار جنگل و بقیه مرتع و بیابان منشا ارتزاق و محل درآمد و فعالیت 30درصد از جمعیت فعال استان ایلام است.
خبرنگار: زهرا موسوی ** انتشار دهنده: شهریار حیدری فر
7172/6034
ایلام - ایرنا -برخلاف تلقی ناصواب اما رایجی كه استفاده بیشتر از كود را موجب غنای افزونتر خاك و افزایش عملكرد زراعی می داند استفاده بی مورد و زیادتر از نیاز آن ، زوال اب و خاك را رقم می زند كه سیلاب های بعداز رگبار باران نمود اشنای این زوال برای اهالی ایلام است.
